طباطبایی، سید محمدحسین

طباطبایی، محمدحسین

نام	طباطبایی، محمدحسین
نام‌های دیگر	علامه طباطبایی علامه طباطبائی، محمد حسین طباطبایی تبریزی، محمد حسین قاضی طباطبایی تبریزی، محمد حسین Muhammad Husayn Tabataba'i
نام پدر	حاج سید محمد آقا طباطبایی
متولد	1281 ش یا 1904 م
محل تولد	تبریز
رحلت	1360 ش یا 1402 ق یا 1981 م
اساتید	آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى(ره) آیت‌الله نایینى سید ابوالحسن اصفهانى آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى
برخی آثار	شیعه در اسلام شیعه: مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن (خسروشاهی) المیزان في تفسیر القرآن ‏اصول فلسفه و روش رئالیسم
کد مؤلف	AUTHORCODE01436AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، طباطبایی (ابهام‌ زدایی) را ببینید.

سید محمدحسين طباطبایی (1281-1360ش)، معروف به علامه طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ و مشهور دوران معاصر، نویسنده تفسیر المیزان، بدایة الحکمة و نهایة الحکمة، و اصول فلسفه و روش رئالیسم

ولادت

او در آخرین روز ماه ذیحجه سال 1321ق مطابق با 1281ش در شاد آباد تبریز، در میان یک خانواده عالِم متولد شد.

اجداد علامه طباطبایی از طرف پدر از اولاد حضرت امام حسن مجتبی(ع) و از اولاد ابراهیم بن اسماعیل دیباج هستند و از طرف مادر اولاد حضرت امام حسین(ع) هستند.

در پنج سالگى مادر و در نُه سالگى پدر را از دست داد. پس از فوت مادر و پدر یکی از محترمان فامیل، یعنی پدر شهید قاضی طباطبایی (شهید محراب) که حاج میرزا باقر قاضی نام داشت، کفالت اوضاع مالی و زندگی او و بردارش را به عهده می‌گیرد.

تحصیلات

آن دو زیر نظر مرحوم حاج میرزا باقر قاضی رشد می‌کنند و نخست به سبک آن زمان، کتاب‌هایی چون گلستان، قرآن، نصاب و... را می‌خوانند و سپس بلافاصله آنها را به مدارس کلاسیک می‌فرستند که شاید نخستین مدرسه در ایران در تبریز دایر شده بود.

این کلاس‌ها به سبک کلاس‌های فرانسه تهیه شده بود و زبان فرانسه در آن تدریس می‌شد. این دو برادر با هم مشغول تحصیل می‌شوند و پس از کلاس ششم، در سال 1297، همزمان با حضور در کلاس هفتم، برای تحصیل صرف، تصریف و جامع‌المقدمات به مدرسه طالبیه می‌فرستند این قضیه تا سال 1304 طول می‌کشد. در این مدت آنها کتاب‌های سطح را خیلی سریع به پایان می‌رسانند، چون در آن زمان بیش از این در تبریز تدریس نمی‌شد، برای ادامه تحصیل به نجف اشرف هجرت می‌کنند.

سفر به نجف

در سال 1304 براى تکمیل تحصیلات خود عازم حوزه علمیه نجف گردید و در مجلس درس مرحوم آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى(ره)، مرحوم آیت‌الله نایینى، مرحوم آیت‌الله آقاى سید ابوالحسن اصفهانى حاضر گردید. کلّیات علم رجال را نیز پیش مرحوم آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى، فلسفه را نزد حکیم و فیلسوف معروف وقت مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌اى کسب کرد.

«منظومه» سبزوارى و «اسفار» و «مشاعر» ملا صدرا و دوره «شفا»ى بوعلى و کتاب «اثولوجیا» و «تمهید» ابن تُرکه و «اخلاق» ابن مسکویه را نیز تحصیل نمود. ریاضیات را نزد مرحوم آقا سید ابوالقاسم خوانسارى که ریاضی‌دان زبردستى بود، آموخت.

علامه طباطبایی در زمان تحصیل در نجف اشرف؛ نزد مرحوم آیةالحق سیدعلی‌آقا قاضی طباطبایی تبریزی رحمةالله تحت تربیت سلوکی و عرفانی قرار گرفت و در زمره شاگردان خاص ایشان شد.

در سال 1314 بر اثر اختلال وضع معاش ناگزیر به مراجعت شده، به زادگاه اصلى خویش (تبریز) برگشت و ده سال و اندى در آن سامان به سر برد. در سال 1325، زادگاه اصلى را ترک گفت و متوجّه حوزه قم گردید و تا پایان عمر شریف و بابرکت خویش به تدریس و تألیف مشغول شد.

وفات

وی در یکشنبه ۲۴ آبان ۱۳۶۰ش (۱۸ محرم ۱۴۰۲ق) به دیدار حق شتافت، فردای آن روز از مسجد امام حسن عسکری تا حرم حضرت معصومه تشییع شد. آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی بر پیکرش نماز خواند و در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

ولادت

تحصیلات

سفر به نجف

وفات

آثار

منابع مقاله

وابسته‌ها