تفسير الإمام الحسين عليه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (')
    جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۴۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR15711J1.jpg|بندانگشتی|تفسير الإمام الحسين عليه السلام]]
    | تصویر =NUR15711J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =تفسير الإمام الحسين عليه‌السلام
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =التفسیر الاثری التطبیقی
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|تفسير الإمام الحسين عليه السلام
    [[حسین بن علی(ع)، امام سوم]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|التفسیر الاثری التطبیقی
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[حسین بن علی(ع)، امام سوم]] (نويسنده)


    [[حلو، محمد علی]] (محقق)
    [[حلو، محمد علی]] (محقق)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =م8ت7 98 BP
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|
    |-
    |ناشر
    |data-type='publisher'|العتبة الحسينية المقدسة، قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة
    |-
    |مکان نشر
    |data-type='publishPlace'|کربلای معلی - عراق
    |-
    |سال نشر
    |data-type='publishYear'| 1430 هـ.ق یا 2009 م
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE15711AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | ناشر =
    العتبة الحسينية المقدسة، قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة
    | مکان نشر =کربلای معلی - عراق
    | سال نشر = 1430 ق یا 2009 م


    == معرفى اجمالى ==
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15711AUTOMATIONCODE
    '''تفسير الإمام الحسين (ع)، التفسير الأثري التطبيقي'''، تفسيرى روايى است كه بر اساس برخى از روايات مأثور از امام حسين (ع) جمع‌آورى و تنظيم شده است. اثر مذكور را استاد سيد محمدعلى حلو تدوين و منتشر كرده است. البته اين تفسير شامل همه آيات و سور قرآن نمى‌شود؛ همان‌طوركه همه سوره‌ها را نيز در بر نمى‌گيرد و فقط تفسير 68 سوره را كه با فاتحه آغاز و با اخلاص ختم شده، شامل مى‌شود. همان‌طوركه در عنوان اين كتاب نيز آمده، غالب اين روايات، تفسير كاربردى و به‌صورت تطبيق و بيان مصاديق خارجى آيات است.
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =15711
    | کتابخوان همراه نور =15711
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
     
    '''تفسير الإمام الحسين(ع)، التفسير الأثري التطبيقي'''، تفسيرى روايى است كه بر اساس برخى از روايات مأثور از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] جمع‌آورى و تنظيم شده است. اثر مذكور را استاد [[حلو، محمد علی|سيد محمدعلى حلو]] تدوين و منتشر كرده است. البته اين تفسير شامل همه آيات و سور قرآن نمى‌شود؛ همان‌طوركه همه سوره‌ها را نيز در بر نمى‌گيرد و فقط تفسير 68 سوره را كه با فاتحه آغاز و با اخلاص ختم شده، شامل مى‌شود. همان‌طوركه در عنوان اين كتاب نيز آمده، غالب اين روايات، تفسير كاربردى و به‌صورت تطبيق و بيان مصاديق خارجى آيات است.


    == ساختار ==
    == ساختار ==
     
    در اين كتاب، بعد از مقدمه مفصل محقق درباره ويژگى‌هاى تفسير حاضر، تفسير امام حسین(ع) در مورد برخى از آيات قرآن كريم به ترتيب از سوره فاتحه تا اخلاص آمده؛ هرچند در مورد برخى ديگر از سوره‌ها مانند بينه، زلزله، عاديات، قارعه، تكاثر، عصر، كافرون، نصر، مسد، فلق و ناس، هيچ تفسيرى نيامده است.
     
    در اين كتاب، بعد از مقدمه مفصل محقق در باره ويژگى‌هاى تفسير حاضر، تفسير امام حسين (ع) در مورد برخى از آيات قرآن كريم به ترتيب از سوره فاتحه تا اخلاص آمده؛ هرچند در مورد برخى ديگر از سوره‌ها مانند بينه، زلزله، عاديات، قارعه، تكاثر، عصر، كافرون، نصر، مسد، فلق و ناس، هيچ تفسيرى نيامده است.


    == گزارش محتوا ==
    == گزارش محتوا ==
    مقدمه مفصل محقق، بحث‌هايى روشى درباره اين تفسير است. محقق بر چند نكته تأكيد كرده است:


    #در اين مجموعه روايى تفسيرى، رواياتى كه در آن نام [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] به‌صراحت نيامده، هرچند محقق، يقين داشته كه از آن امام(ع) صادر گرديده، ذكر نشده است؛ وگرنه تعداد روايات دو برابر مى‌شد..<ref>همان، ص5</ref>بنابراین، محقق روشش را چنين قرار داده كه حتّى در برخى روايات امامان معصوم(ع) كه در آن تعبيرى مانند: «الإمام الرضا(ع) ع ن آبائه قال: قال رسول‌الله(ص)...» آمده، با آنكه روشن است كه در اينجا قطعاً [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] واسطه در نقل است و مى‌توان گفت روايت از امام حسین(ع) است، ولى چون نام ايشان به‌صورت صريح نيامده، اين‌گونه روايات در اين كتاب ذكر نشده است..<ref>همان، ص8</ref>
    #محقق ادعا ندارد كه اين كتاب دربردارنده همه روايات تفسيرى امام حسین(ع) است، بلكه تصريح كرده كه يقين دارد بخشى از روايات امام(ع) به عللى مثل خفقان و جور حاكمان و... از بين رفته است..<ref>همان، ص7</ref>
    #محقق تأكيد كرده كه امام حسین(ع) در دوران تقيه بود و امويان سخت كوشيدند افزون بر خود او، انديشه و روايات و فرهنگش را نيز به وادى فراموشى بسپارند..<ref>همان، ص13 - 14</ref>
    #در بخش تفسير، روايات تطبيقى امام حسین(ع) ذكر شده است و محقق خودش نيز افزون بر بيان منابع روايات، در موارد لازم به شرح و توضيح لغات و... پرداخته است..<ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، صص 87، 93، 94، 95، 96، 99، 101 و...</ref>
    #محقق بعد از مقدمه و در آغاز تفسير، رواياتى از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] درباره فضيلت قرائت، حفظ و فهم آيات قرآن و عمل به آن نقل كرده است..<ref>همان، ص62</ref>
    #در آغاز تفسير، روايتى آمده تحت عنوان «تفسير حروف المعجم» و در آن به‌واسطه امام حسین(ع) از [[امام على(ع)]] نقل شده كه هيچ حرفى نيست جز آنكه اسمى از اسماى بارى تعالى است و در همين روايت براى هريك از حروف الفبا نامى از نام‌هاى خدا ذكر شده است، مانند الف: الله، ب: باقى، ت: تواب و.....<ref>همان، ص67 - 68</ref>
    #اين روايات تفسيرى، همان‌طوركه در عنوان آمده، در غالب موارد عبارت از بيان مصداق و تطبيق آيه بر افراد يا جريانات سياسى و اجتماعى و يا معناى واژه‌ها و اصطلاحات قرآنى است. قبل از تفسير سوره فاتحه، روايتى در فضيلت آن سوره از امام حسین(ع) نقل كرده است و در تفسير حمد چنين آورده كه امام حسین(ع) از رسول‌الله(ص) نقل كرده كه او خطاب به [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] گفت:... تو اولين كسى هستى كه وارد بهشت مى‌شوى؛ درحالى‌كه پرچم من در دست توست و آن پرچم حمد (لواء الحمد) است......<ref>همان، ص69</ref>
    #در تفسير آيه''' «أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ...»'''..<ref>هود: 17</ref>، از امام حسین(ع) نقل شده كه شاهد، حضرت محمد(ص) است..<ref>همان، ص176</ref>
    #در تفسير آيه''' «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَة ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَة أَعْمَى»'''..<ref>طه: 124</ref>، از امام حسین(ع) و او از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نقل كرده است كه رسول‌الله(ص) به مهاجرين و انصار فرمود: «على را به خاطر محبت من دوست بداريد و او را به خاطر كرامت من إكرام كنيد. به خدا قسم اين مطلب را از جانب خودم نگفتم، بلكه خداى تعالى مرا به آن فرمان داد. اى مردم عرب! هركس بعد از من على را دشمن بدارد، خدا او را در روز قيامت، كور و بدون حجّت محشور مى‌كند»..<ref>همان، ص208 - 209</ref>
    #در تفسير آيه''' «... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»'''..<ref>شورى: 11</ref>، از [[حسین بن علی(ع)، امام سوم|امام حسین(ع)]] نقل شده كه برترين و واجب‌ترين فريضه‌ها بر انسان عبارت است از شناخت خداوند و اقرار به عبوديت او و مرز معرفت اين است كه بشناسد كه خدايى جز او نيست و هيچ شبيه و نظيرى ندارد و بداند كه او قديم و ثابت است و موجودى است كه مفقود نمى‌شود و موصوفى است كه مثل و مانندى ندارد..<ref>همان، ص257 - 258</ref>
    #در تفسير آيه 23 سوره حشر، امام حسین(ع)، 99 اسم از اسماى حسناى الهى را برشمرده است..<ref>همان، ص283 - 284</ref>
    #در تفسير''' «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفّاً كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ»'''..<ref>صف: 4</ref>، از امام حسین و او از پدرش(ع) نقل كرده كه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] گفت: «راه خدا، من هستم و هركس مرا پيروى نكند، جهنمى مى‌شود»..<ref>همان، 285</ref>
    #در تفسير آيه''' «وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ»'''..<ref>بروج: 3</ref>، از امام حسین(ع) نقل شده كه: «شاهد، جدّم رسول‌الله(ص) و مشهود، قيامت است»..<ref>همان، ص296</ref>
    #در تفسير سوره قدر، در تفسير آيه''' «ليلة القدر خير من ألف شهر»'''، آمده كه: «شب قدر از هزار ماه كه بنى‌اميه در آن حاكم باشند و شب قدرى در آن نباشد، برتر است»..<ref>همان، ص302</ref>
    #در تفسير اصطلاح «صمد»، روايت شده كه صمد كسى است كه جوف ندارد (توخالى نيست، بلكه توپُر است) و سيادتش بى‌پايان است و نمى‌خورد و نمى‌نوشد و نمى‌خوابد و هميشه بوده است و خواهد بود..<ref>همان، ص304</ref>


    مقدمه مفصل محقق، بحث‌هايى روشى در باره اين تفسير است. محقق بر چند نكته تأكيد كرده است:
    ==پانويس ==
    <references/>
    == منابع مقاله ==
    تفسير الإمام الحسين(ع) التفسير الأثري التطبيقي، دراسة و تحقيق السيد محمدعلى الحلو، قسم الشؤون الفكرية و الثقافية في العتبة الحسينية المقدسة، الطبعة الأولى 1430 الهجرية.


    1. در اين مجموعه روايى تفسيرى، رواياتى كه در آن نام امام حسين (ع) به‌صراحت نيامده، هرچند محقق، يقين داشته كه از آن امام(ع) صادر گرديده، ذكر نشده است؛ وگرنه تعداد روايات دو برابر مى‌شد <ref>همان، ص 5</ref>. بنابراين، محقق روشش را چنين قرار داده كه حتّى در برخى روايات امامان معصوم(ع) كه در آن تعبيرى مانند: «الإمام الرضا (ع) عن آبائه قال: قال رسول‌الله(ص)...» آمده، با آنكه روشن است كه در اينجا قطعاً امام حسين (ع) واسطه در نقل است و مى‌توان گفت روايت از امام حسين (ع) است، ولى چون نام ايشان به‌صورت صريح نيامده، اين‌گونه روايات در اين كتاب ذكر نشده است <ref>همان، ص 8</ref>.
    {{سرور شهیدان}}
     
    {{تفاسیر}}
    2. محقق ادعا ندارد كه اين كتاب دربردارنده همه روايات تفسيرى امام حسين (ع) است، بلكه تصريح كرده كه يقين دارد بخشى از روايات امام(ع) به عللى مثل خفقان و جور حاكمان و... از بين رفته است <ref>همان، ص 7</ref>.
    ==وابسته‌ها==
     
    {{وابسته‌ها}}
    3. محقق تأكيد كرده كه امام حسين (ع) در دوران تقيه بود و امويان سخت كوشيدند افزون بر خود او، انديشه و روايات و فرهنگش را نيز به وادى فراموشى بسپارند <ref>همان، ص 13 - 14</ref>.
    [[مسند الإمام الشهيد أبي‌عبد‌الله الحسين بن علي عليهما‌السلام]]
     
    4. در بخش تفسير، روايات تطبيقى امام حسين (ع) ذكر شده است و محقق خودش نيز افزون بر بيان منابع روايات، در موارد لازم به شرح و توضيح لغات و... پرداخته است <ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، صص 87، 93، 94، 95، 96، 99، 101 و...</ref>.
     
    5. محقق بعد از مقدمه و در آغاز تفسير، رواياتى از امام حسين (ع) در باره فضيلت قرائت، حفظ و فهم آيات قرآن و عمل به آن نقل كرده است <ref>همان، ص 62</ref>.


    6. در آغاز تفسير، روايتى آمده تحت عنوان «تفسير حروف المعجم» و در آن به‌واسطه امام حسين (ع) از [[امام على(ع)]] نقل شده كه هيچ حرفى نيست جز آنكه اسمى از اسماى بارى تعالى است و در همين روايت براى هريك از حروف الفبا نامى از نام‌هاى خدا ذكر شده است، مانند الف: الله، ب: باقى، ت: تواب و... <ref>همان، ص 67 - 68</ref>.
    [[موسوعة عاشوراء]]


    7. اين روايات تفسيرى، همان‌طوركه در عنوان آمده، در غالب موارد عبارت از بيان مصداق و تطبيق آيه بر افراد يا جريانات سياسى و اجتماعى و يا معناى واژه‌ها و اصطلاحات قرآنى است. قبل از تفسير سوره فاتحه، روايتى در فضيلت آن سوره از امام حسين (ع) نقل كرده است و در تفسير حمد چنين آورده كه امام حسين (ع) از رسول‌الله(ص) نقل كرده كه او خطاب به اميرالمؤمنين على(ع) گفت:... تو اولين كسى هستى كه وارد بهشت مى‌شوى؛ درحالى‌كه پرچم من در دست توست و آن پرچم حمد (لواء الحمد) است.... <ref>همان، ص 69</ref>.
    [[فرهنگ عاشورا]]


    8. در تفسير آيه ''' «أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ...» ''' <ref>هود: 17</ref>، از امام حسين (ع) نقل شده كه شاهد، حضرت محمد(ص) است <ref>همان، ص 176</ref>.
    [[فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه‌السلام]]


    9. در تفسير آيه ''' «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَة ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَة أَعْمَى» ''' <ref>طه: 124</ref>، از امام حسين (ع) و او از [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين (ع)]] نقل كرده است كه رسول‌الله(ص) به مهاجرين و انصار فرمود: «على را به خاطر محبت من دوست بداريد و او را به خاطر كرامت من إكرام كنيد. به خدا قسم اين مطلب را از جانب خودم نگفتم، بلكه خداى تعالى مرا به آن فرمان داد. اى مردم عرب! هركس بعد از من على را دشمن بدارد، خدا او را در روز قيامت، كور و بدون حجّت محشور مى‌كند» <ref>همان، ص 208 - 209</ref>.
    [[موسوعة كلمات الإمام الحسين علیه‌السلام]]
     
    10. در تفسير آيه ''' «... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ» ''' <ref>شورى: 11</ref>، از امام حسين (ع) نقل شده كه برترين و واجب‌ترين فريضه‌ها بر انسان عبارت است از شناخت خداوند و اقرار به عبوديت او و مرز معرفت اين است كه بشناسد كه خدايى جز او نيست و هيچ شبيه و نظيرى ندارد و بداند كه او قديم و ثابت است و موجودى است كه مفقود نمى‌شود و موصوفى است كه مثل و مانندى ندارد <ref>همان، ص 257 - 258</ref>.
     
    11. در تفسير آيه 23 سوره حشر، امام حسين (ع)، 99 اسم از اسماى حسناى الهى را برشمرده است <ref>همان، ص 283 - 284</ref>.
     
    12. در تفسير ''' «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفّاً كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ» ''' <ref>صف: 4</ref>، از امام حسين و او از پدرش(ع) نقل كرده كه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين (ع)]] گفت: «راه خدا، من هستم و هركس مرا پيروى نكند، جهنمى مى‌شود» <ref>همان، 285</ref>.
     
    13. در تفسير آيه ''' «وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ» ''' <ref>بروج: 3</ref>، از امام حسين (ع) نقل شده كه: «شاهد، جدّم رسول‌الله(ص) و مشهود، قيامت است» <ref>همان، ص 296</ref>.
     
    14. در تفسير سوره قدر، در تفسير آيه ''' «ليلة القدر خير من ألف شهر» '''، آمده كه: «شب قدر از هزار ماه كه بنى‌اميه در آن حاكم باشند و شب قدرى در آن نباشد، برتر است» <ref>همان، ص 302</ref>.
     
    15. در تفسير اصطلاح «صمد»، روايت شده كه صمد كسى است كه جوف ندارد (توخالى نيست، بلكه توپُر است) و سيادتش بى‌پايان است و نمى‌خورد و نمى‌نوشد و نمى‌خوابد و هميشه بوده است و خواهد بود <ref>همان، ص 304</ref>.
     
    ==پانويس ==
    <references />
    == منابع مقاله ==
     
     
    تفسير الإمام الحسين (ع) التفسير الأثري التطبيقي، دراسة و تحقيق السيد محمدعلى الحلو، قسم الشؤون الفكرية و الثقافية في العتبة الحسينية المقدسة، الطبعة الأولى 1430 الهجرية.
     
    {{تفاسیر}}


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/20906 مطالعه کتاب تفسير الإمام الحسين عليه السلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده: تفسیر]]
    [[رده: متون تفاسیر]]
    [[رده:امام حسین(ع)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۳

    تفسير الإمام الحسين عليه‌السلام
    تفسير الإمام الحسين عليه‌السلام
    پدیدآورانحسین بن علی(ع)، امام سوم (نویسنده) حلو، محمد علی (محقق)
    عنوان‌های دیگرالتفسیر الاثری التطبیقی
    ناشرالعتبة الحسينية المقدسة، قسم الشؤون الفکریة و الثقافیة
    مکان نشرکربلای معلی - عراق
    سال نشر1430 ق یا 2009 م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    م8ت7 98 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تفسير الإمام الحسين(ع)، التفسير الأثري التطبيقي، تفسيرى روايى است كه بر اساس برخى از روايات مأثور از امام حسین(ع) جمع‌آورى و تنظيم شده است. اثر مذكور را استاد سيد محمدعلى حلو تدوين و منتشر كرده است. البته اين تفسير شامل همه آيات و سور قرآن نمى‌شود؛ همان‌طوركه همه سوره‌ها را نيز در بر نمى‌گيرد و فقط تفسير 68 سوره را كه با فاتحه آغاز و با اخلاص ختم شده، شامل مى‌شود. همان‌طوركه در عنوان اين كتاب نيز آمده، غالب اين روايات، تفسير كاربردى و به‌صورت تطبيق و بيان مصاديق خارجى آيات است.

    ساختار

    در اين كتاب، بعد از مقدمه مفصل محقق درباره ويژگى‌هاى تفسير حاضر، تفسير امام حسین(ع) در مورد برخى از آيات قرآن كريم به ترتيب از سوره فاتحه تا اخلاص آمده؛ هرچند در مورد برخى ديگر از سوره‌ها مانند بينه، زلزله، عاديات، قارعه، تكاثر، عصر، كافرون، نصر، مسد، فلق و ناس، هيچ تفسيرى نيامده است.

    گزارش محتوا

    مقدمه مفصل محقق، بحث‌هايى روشى درباره اين تفسير است. محقق بر چند نكته تأكيد كرده است:

    1. در اين مجموعه روايى تفسيرى، رواياتى كه در آن نام امام حسین(ع) به‌صراحت نيامده، هرچند محقق، يقين داشته كه از آن امام(ع) صادر گرديده، ذكر نشده است؛ وگرنه تعداد روايات دو برابر مى‌شد..[۱]بنابراین، محقق روشش را چنين قرار داده كه حتّى در برخى روايات امامان معصوم(ع) كه در آن تعبيرى مانند: «الإمام الرضا(ع) ع ن آبائه قال: قال رسول‌الله(ص)...» آمده، با آنكه روشن است كه در اينجا قطعاً امام حسین(ع) واسطه در نقل است و مى‌توان گفت روايت از امام حسین(ع) است، ولى چون نام ايشان به‌صورت صريح نيامده، اين‌گونه روايات در اين كتاب ذكر نشده است..[۲]
    2. محقق ادعا ندارد كه اين كتاب دربردارنده همه روايات تفسيرى امام حسین(ع) است، بلكه تصريح كرده كه يقين دارد بخشى از روايات امام(ع) به عللى مثل خفقان و جور حاكمان و... از بين رفته است..[۳]
    3. محقق تأكيد كرده كه امام حسین(ع) در دوران تقيه بود و امويان سخت كوشيدند افزون بر خود او، انديشه و روايات و فرهنگش را نيز به وادى فراموشى بسپارند..[۴]
    4. در بخش تفسير، روايات تطبيقى امام حسین(ع) ذكر شده است و محقق خودش نيز افزون بر بيان منابع روايات، در موارد لازم به شرح و توضيح لغات و... پرداخته است..[۵]
    5. محقق بعد از مقدمه و در آغاز تفسير، رواياتى از امام حسین(ع) درباره فضيلت قرائت، حفظ و فهم آيات قرآن و عمل به آن نقل كرده است..[۶]
    6. در آغاز تفسير، روايتى آمده تحت عنوان «تفسير حروف المعجم» و در آن به‌واسطه امام حسین(ع) از امام على(ع) نقل شده كه هيچ حرفى نيست جز آنكه اسمى از اسماى بارى تعالى است و در همين روايت براى هريك از حروف الفبا نامى از نام‌هاى خدا ذكر شده است، مانند الف: الله، ب: باقى، ت: تواب و.....[۷]
    7. اين روايات تفسيرى، همان‌طوركه در عنوان آمده، در غالب موارد عبارت از بيان مصداق و تطبيق آيه بر افراد يا جريانات سياسى و اجتماعى و يا معناى واژه‌ها و اصطلاحات قرآنى است. قبل از تفسير سوره فاتحه، روايتى در فضيلت آن سوره از امام حسین(ع) نقل كرده است و در تفسير حمد چنين آورده كه امام حسین(ع) از رسول‌الله(ص) نقل كرده كه او خطاب به اميرالمؤمنين على(ع) گفت:... تو اولين كسى هستى كه وارد بهشت مى‌شوى؛ درحالى‌كه پرچم من در دست توست و آن پرچم حمد (لواء الحمد) است......[۸]
    8. در تفسير آيه «أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ...»..[۹]، از امام حسین(ع) نقل شده كه شاهد، حضرت محمد(ص) است..[۱۰]
    9. در تفسير آيه «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَة ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَة أَعْمَى»..[۱۱]، از امام حسین(ع) و او از اميرالمؤمنين(ع) نقل كرده است كه رسول‌الله(ص) به مهاجرين و انصار فرمود: «على را به خاطر محبت من دوست بداريد و او را به خاطر كرامت من إكرام كنيد. به خدا قسم اين مطلب را از جانب خودم نگفتم، بلكه خداى تعالى مرا به آن فرمان داد. اى مردم عرب! هركس بعد از من على را دشمن بدارد، خدا او را در روز قيامت، كور و بدون حجّت محشور مى‌كند»..[۱۲]
    10. در تفسير آيه «... لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»..[۱۳]، از امام حسین(ع) نقل شده كه برترين و واجب‌ترين فريضه‌ها بر انسان عبارت است از شناخت خداوند و اقرار به عبوديت او و مرز معرفت اين است كه بشناسد كه خدايى جز او نيست و هيچ شبيه و نظيرى ندارد و بداند كه او قديم و ثابت است و موجودى است كه مفقود نمى‌شود و موصوفى است كه مثل و مانندى ندارد..[۱۴]
    11. در تفسير آيه 23 سوره حشر، امام حسین(ع)، 99 اسم از اسماى حسناى الهى را برشمرده است..[۱۵]
    12. در تفسير «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفّاً كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ»..[۱۶]، از امام حسین و او از پدرش(ع) نقل كرده كه اميرالمؤمنين(ع) گفت: «راه خدا، من هستم و هركس مرا پيروى نكند، جهنمى مى‌شود»..[۱۷]
    13. در تفسير آيه «وَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ»..[۱۸]، از امام حسین(ع) نقل شده كه: «شاهد، جدّم رسول‌الله(ص) و مشهود، قيامت است»..[۱۹]
    14. در تفسير سوره قدر، در تفسير آيه «ليلة القدر خير من ألف شهر»، آمده كه: «شب قدر از هزار ماه كه بنى‌اميه در آن حاكم باشند و شب قدرى در آن نباشد، برتر است»..[۲۰]
    15. در تفسير اصطلاح «صمد»، روايت شده كه صمد كسى است كه جوف ندارد (توخالى نيست، بلكه توپُر است) و سيادتش بى‌پايان است و نمى‌خورد و نمى‌نوشد و نمى‌خوابد و هميشه بوده است و خواهد بود..[۲۱]

    پانويس

    1. ↑ همان، ص5
    2. ↑ همان، ص8
    3. ↑ همان، ص7
    4. ↑ همان، ص13 - 14
    5. ↑ به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، صص 87، 93، 94، 95، 96، 99، 101 و...
    6. ↑ همان، ص62
    7. ↑ همان، ص67 - 68
    8. ↑ همان، ص69
    9. ↑ هود: 17
    10. ↑ همان، ص176
    11. ↑ طه: 124
    12. ↑ همان، ص208 - 209
    13. ↑ شورى: 11
    14. ↑ همان، ص257 - 258
    15. ↑ همان، ص283 - 284
    16. ↑ صف: 4
    17. ↑ همان، 285
    18. ↑ بروج: 3
    19. ↑ همان، ص296
    20. ↑ همان، ص302
    21. ↑ همان، ص304

    منابع مقاله

    تفسير الإمام الحسين(ع) التفسير الأثري التطبيقي، دراسة و تحقيق السيد محمدعلى الحلو، قسم الشؤون الفكرية و الثقافية في العتبة الحسينية المقدسة، الطبعة الأولى 1430 الهجرية.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=تفسير_الإمام_الحسين_عليه‌السلام&oldid=675959»