تذكرة الأريب في تفسير الغريب (غريب القرآن الكريم)
| تذکرة الأریب في تفسیر الغریب (غریب القرآن الکریم) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سید، طارق فتحی (محقق) ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (نویسنده) |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1425 ق یا 2004 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | تفاسیر اهل سنت - قرن 6ق. تفسیر - غرائب |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 91/9 /الف2ت4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تذكرة الأريب في تفسير الغريب (غريب القرآن الكريم) اثر جمال‌الدين عبدالرحمن بن على بن محمد بن جوزى (متوفى 597ق)، با تحقيق طارق فتحى السيد، كتابى است پيرامون الفاظ و معانى مشكل و ديرياب قرآن كريم كه به زبان عربى و در قرن ششم هجرى نوشته شده است.
انگيزه نگارش نویسنده، توضيح كلمات مشكل و عباراتى از قرآن كريم مى‌باشد كه فهم آن، نياز به دقت و تأمل بيشترى دارد.[۱]
ساختار
كتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب بر اساس ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم، از ابتدا تا انتها (به جز سوره حمد)، تنظيم شده است.
نویسنده در توضيح و تشريح مطالب، در پاره‌اى موارد، از احاديث و روايات نيز بهره برده است.[۲]
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده ارائه گرديده است.[۳]
در مقدمه نویسنده، ضمن بيان انگيزه نگارش كتاب، به اين نكته اشاره شده است كه اين اثر، با كتبى كه پيرامون غريب القرآن نوشته شده است، تفاوت دارد زيرا آن كتب، فقط مشتمل بر الفاظ غريب هستند اما اين كتاب، دربردارنده غريب اللفظ و المعنى مى‌باشد.[۴]
نویسنده، الفاظ و معانى غريب را بر اساس شماره‌گذارى در هر سوره، مرتب كرده است؛ به گونه‌اى كه به عنوان مثال، در سوره بقره، 286 لفظ و معناى غريب، ذكر شده است. از جمله اين الفاظ، (الم) مى‌باشد كه برخى از علما، آن را از متشابهات قرآن دانسته و برخى ديگر، آن را از اسامى خداوند مى‌دانند.[۵]
از جمله الفاظ مورد بحث و بررسى در اين سوره، عبارتند از: «الريب»، «المرض»، «إلى شياطينهم»، «يعمهون»، «اشترطوا الضللة بالهدى».[۶]
نویسنده توضيحات زيادى پيرامون هر لغت يا عبارات نداده است، به‌گونه‌اى كه در اكثر مواقع، توضيحات وى، يك يا دو كلمه بوده.[۷]و به‌ندرت، مطالب و توضيحات ارائه شده، از دو خط تجاوز مى‌كند.[۸]
وضعيت كتاب
پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها، به مطالب و مباحثى كه در ديگر تفاسير و كتب نيز آمده، ارجاع داده شده است.[۹]
فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.