صدر، سید محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'بحوث في علم الأصول (ابهام زدایی)' به 'بحوث في علم الأصول (ابهام‌زدایی)')
     
    (۱۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR00028.jpg|بندانگشتی|صدر، محمدباقر]]
    [[پرونده:NUR00028.jpg|بندانگشتی|صدر، محمدباقر]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|صدر، محمدباقر
    ! نام!! data-type="authorName" |صدر، محمدباقر
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| صدر نجفی، محمد باقر
    | data-type="authorOtherNames" | صدر نجفی، سید محمدباقر


    شهید صدر، محمد باقر
    شهید صدر، محمدباقر


    صدر، محمد باقر بن حیدر
    صدر، محمدباقر بن حیدر
     
    Muhammad Baqir al-Sadr
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|سید حیدر
    | data-type="authorfatherName" |سید حیدر
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1931 م
    | data-type="authorbirthDate" |۱۰ اسفند ۱۳۱۳ش برابر با  ۱۳۵۳ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|کاظمین
    | data-type="authorBirthPlace" |کاظمین
    |-
    |-
    |شهادت  
    |شهادت  
    |data-type='authorDeathDate'|1359 هـ.ش یا 1400 هـ.ق یا 1980 م
    | data-type="authorDeathDate" |1359 ش یا 1400ق یا 1980 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[آیت‌الله خویی]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[بحوث في علم الأصول (صدر، محمد باقر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    | data-type="authorWritings" |[[بحوث في علم الأصول (ابهام‌زدایی)]]  


    [[دروس في علم الأصول (طبع انتشارات اسلامی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في علم الأصول (طبع انتشارات اسلامی)]]  


    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE28AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00028AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|صدر (ابهام زدایی)}}
    '''سيد محمدباقر صدر''' (۱۳۱۳-۱۳۵۹ش)، فقیه، اصولی، فيلسوف، مغز متفكر بزرگ اسلامى، ملقب به شهید خامس، [[صدر، سید اسماعیل|سید اسماعیل صدر]]  برادر ایشان است.


    == ولادت ==
    سید محمدباقر صدر در ۱۰ اسفند ۱۳۱۳ برابر ۲۵ ذیقعده ۱۳۵۳ق در شهر کاظمین به دنیا آمد.


     
    پدرش سيد حيدر صدر عاملی، از نوابغ فقه و اصول بود و جدش آیت‌الله سید اسماعیل صدر، پس از درگذشت [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|آیت‌الله شيرازى (مجدد)]] به مقام مرجعيت عام نائل شد.  
     
     
    [[صدر، محمدباقر|سيد محمد باقر صدر]] فقیه، فيلسوف، متفكر بزرگ اسلامى  متولد 25 ذيقعده سال 1350 هجرى قمرى در شهر كاظمين، خانواده‌ای نامدار و اصيل و مبارز و روحانى.
     
    ==خاندان==
     
     
    پدرش سيد حيدر، از نوابغ فقه و اصول بود و جدش آیت‌الله صدر، پس از درگذشت آیت‌الله شيرازى (مجدد) به مقام مرجعيت عام نائل شد.


    مادر آیت‌الله صدر، دختر شيخ عبدالحسين آل ياسين، از رجال برجستۀ مذهبى و بانويى با تقوا و پرهيزگار بود.
    مادر آیت‌الله صدر، دختر شيخ عبدالحسين آل ياسين، از رجال برجستۀ مذهبى و بانويى با تقوا و پرهيزگار بود.


    آیت‌الله صدر در 14 سالگى پدرش را از دست داد و تحت نظر مادر و برادر بزرگش آیت‌الله اسماعيل صدر كه از مجاهدين بنام بود، قرار گرفت.
    آیت‌الله صدر در 14 سالگى پدرش را از دست داد و تحت نظر مادر و برادر بزرگش [[صدر، سید اسماعیل|آیت‌الله اسماعيل صدر]] كه از مجاهدين بنام بود، قرار گرفت.


    ==تحصيلات==
    ==تحصيلات==


    آثار نبوغ از آغاز كودكى در وى چنان آشكار بود كه تحسين همگان را برمى‌انگيخت. او در 10 سالگى به زمينه‌هاى مختلف تاريخ اسلام آشنايى يافت و در همان دوران مقدمات علوم را فرا گرفت.
    آثار نبوغ از آغاز كودكى در وى چنان آشكار بود كه تحسين همگان را برمى‌انگيخت. او در 10 سالگى به زمينه‌هاى مختلف تاريخ اسلام آشنايى يافت و در همان دوران مقدمات علوم را فرا گرفت.


    در 11 سالگى به آموختن منطق پرداخت و پس از آن، با نگارش رساله‌اى كتب منطق را به ورطۀ نقد آورد. علم اصول را در 12 سالگى نزد برادرش آموخت و چنان نبوغى از خود نمايان ساخت كه عقايد بسيارى از صاحبنظران را مورد نقد و انتقاد قرار داده و نقطه نظرات تازه‌اى عرضه كرد.
    در 11 سالگى به آموختن منطق پرداخت و پس از آن، با نگارش رساله‌اى كتب منطق را به ورطۀ نقد آورد. علم اصول را در 12 سالگى نزد برادرش آموخت و چنان نبوغى از خود نمايان ساخت كه عقايد بسيارى از صاحب‌نظران را مورد نقد و انتقاد قرار داده و نقطه نظرات تازه‌اى عرضه كرد.


    ذهن روشن و استعداد سرشار او چنان بود كه بدون استاد نيز قادر به درك بسيارى از كتب مقدمات و سطح گرديد. مراحل تحصيل علوم دينى را به سرعت طى كرده و به مراتب عالى دست يافت.
    ذهن روشن و استعداد سرشار او چنان بود كه بدون استاد نيز قادر به درك بسيارى از كتب مقدمات و سطح گرديد. مراحل تحصيل علوم دينى را به سرعت طى كرده و به مراتب عالى دست يافت.
    خط ۶۵: خط ۶۲:


    ==مقام علمى و اجتماعى==
    ==مقام علمى و اجتماعى==


    آیت‌الله صدر به استنباط و اجتهاد ابعاد تازه‌اى بخشيد و در زمينه‌هاى مختلف سياسى و اقتصادى و جهاد صاحب مكتب بود. مكتب فكرى و اقتصادى و نيز شيوۀ ديپلماسى و مبارزاتى او مشهور است.
    آیت‌الله صدر به استنباط و اجتهاد ابعاد تازه‌اى بخشيد و در زمينه‌هاى مختلف سياسى و اقتصادى و جهاد صاحب مكتب بود. مكتب فكرى و اقتصادى و نيز شيوۀ ديپلماسى و مبارزاتى او مشهور است.
    خط ۷۷: خط ۷۳:
    در همان زمان بود كه آیت‌الله صدر فتواهاى علمى معروف خود را به صورت حاشيه‌هاى نگارش يافته صادر كرد. اين فتواها هنوز موجودند و در زمينۀ فقهى يكى از آثار علمى نفيس و مورد توجه به شمار مى‌روند.
    در همان زمان بود كه آیت‌الله صدر فتواهاى علمى معروف خود را به صورت حاشيه‌هاى نگارش يافته صادر كرد. اين فتواها هنوز موجودند و در زمينۀ فقهى يكى از آثار علمى نفيس و مورد توجه به شمار مى‌روند.


    درخشش نبوغ وى در مجلس درس فقيه زمان، آیت‌الله محمد رضا آل ياسين به اوج خود رسيد. در اين مجلس فضلاى بزرگ و مجتهدين حوزۀ علميّه حضور مى‌يافتند. در همين محفل علمى بود كه گاه آیت‌الله ياسين پاره‌اى از نظرات آیت‌الله صدر را نقل مى‌كرد.
    درخشش نبوغ وى در مجلس درس فقيه زمان، آیت‌الله محمدرضا آل ياسين به اوج خود رسيد. در اين مجلس فضلاى بزرگ و مجتهدين حوزۀ علميّه حضور مى‌يافتند. در همين محفل علمى بود كه گاه آیت‌الله ياسين پاره‌اى از نظرات آیت‌الله صدر را نقل مى‌كرد.


    ==تحقيقات==
    ==تحقيقات==


     
    در سال 1370 هجرى قمرى، آیت‌الله سيد محمدباقر صدر تأليف كتاب جامعى به نام «غاية الفكر» را در علم اصول آغاز كرد. اين كتاب حاوى آراء و ديدگاه‌هاى وى در زمينۀ علم اصول است.
    در سال 1370 هجرى قمرى، آیت‌الله سيد محمد باقر صدر تأليف كتاب جامعى به نام «غاية الفكر» را در علم اصول آغاز كرد. اين كتاب حاوى آراء و ديدگاههاى وى در زمينۀ علم اصول است.


    زمانى كه تأليف بخش اول اين كتاب در سال 1378 هجرى قمرى به پايان رسيد، او تدريس خارج اصول فقه را آغاز كرد.
    زمانى كه تأليف بخش اول اين كتاب در سال 1378 هجرى قمرى به پايان رسيد، او تدريس خارج اصول فقه را آغاز كرد.
    خط ۸۸: خط ۸۳:
    آیت‌الله صدر دورۀ اول اين علم را در 12 ربيع الثانى 1391 هجرى قمرى به پايان برد و دورۀ دوم درس را در رجب همان سال آغاز كرد.
    آیت‌الله صدر دورۀ اول اين علم را در 12 ربيع الثانى 1391 هجرى قمرى به پايان برد و دورۀ دوم درس را در رجب همان سال آغاز كرد.


    ايشان در سال 1381 هجرى قمرى تدريس خارج فقه را بر پايۀ متن عروة الوثقى آغاز نمود.
    ايشان در سال 1381 هجرى قمرى تدريس خارج فقه را بر پايۀ متن [[العروة الوثقی]] آغاز نمود.


    تأليفات و تحقيقات آیت‌الله صدر در زمينه‌هاى گوناگون اعم از اصول و فلسفه و اقتصاد و جامعه‌شناسى و تاريخ و قانون بانكدارى اسلامى گواه صادقى بر سرشارى چشمۀ زلال علم اوست.
    تأليفات و تحقيقات آیت‌الله صدر در زمينه‌هاى گوناگون اعم از اصول و فلسفه و اقتصاد و جامعه‌شناسى و تاريخ و قانون بانكدارى اسلامى گواه صادقى بر سرشارى چشمۀ زلال علم اوست.
    خط ۹۴: خط ۸۹:
    او به حق يكى از نوابغ عاليقدر جهان تشيع در عصر حاضر است.
    او به حق يكى از نوابغ عاليقدر جهان تشيع در عصر حاضر است.


    ==تأليفات==
    ==آثار==
     


    آیت‌الله صدر داراى تأليفات بسيار است كه مهمترين آنها عبارتند از:
    آیت‌الله صدر داراى تأليفات بسيار است كه مهمترين آنها عبارتند از:
     
    {{ستون-شروع|2}}
    #غاية الفكر في علم الأصول
    #غاية الفكر في علم الأصول
    #فلسفتنا (ترجمۀ فارسى آن موجود است)
    #فلسفتنا (ترجمۀ فارسى آن موجود است)
    #اقتصادنا (به فارسى، اردو و تركى ترجمه شده است)
    #اقتصادنا (به فارسى، اردو و تركى ترجمه شده است)
    #ما ذا تعرف عن الاقتصاد الإسلامي
    #ما ذا تعرف عن الاقتصاد الإسلامي
    #الإنسان المعاصر و المشكلة الاجتماعية (به فارسى ترجمه شده)
    #الإنسان المعاصر و المشكلة الاجتماعیة (به فارسى ترجمه شده)
    #البنك اللاربوي في الإسلام
    #البنك اللاربوي في الإسلام
    #الأسس المنطقية للاستقراء (به فارسى با نام مبانى منطقى استقراء ترجمه شده و به انگليسى نيز ترجمه شده است)
    #الأسس المنطقية للاستقراء (به فارسى با نام مبانى منطقى استقراء ترجمه شده و به انگليسى نيز ترجمه شده است)
    #بحوث في شرح العروة الوثقى
    #بحوث في شرح ال[[العروة الوثقی]]
    #الفتاوى الواضحة (رسالۀ عمليّۀ ايشان است)
    #الفتاوى الواضحة (رسالۀ عمليّۀ ايشان است)
    #منهاج الصالحين و التعليقة عليه
    #منهاج الصالحين و التعليقة عليه
    خط ۱۱۲: خط ۱۰۷:
    #مباحث الدليل اللفظي، تعارض الأدلة الشرعية و الأصول العملية (اين سه كتاب تقريرات درس اصول ايشان است كه توسط شاگردشان آیت‌الله سيد محمود هاشمى تدوين شده است.)
    #مباحث الدليل اللفظي، تعارض الأدلة الشرعية و الأصول العملية (اين سه كتاب تقريرات درس اصول ايشان است كه توسط شاگردشان آیت‌الله سيد محمود هاشمى تدوين شده است.)
    #البنك في المجتمع الإسلامي
    #البنك في المجتمع الإسلامي
    #بحث حول المهدي عجل الله تعالى فرجه (با نام حماسه‌اى از نور به فارسى ترجمه شده)
    #بحث حول المهدي عجل‌الله‌تعالى‌فرجه (با نام حماسه‌اى از نور به فارسى ترجمه شده)
    #بحث حول الولاية (به فارسى و انگليسى ترجمه شده)
    #بحث حول الولاية (به فارسى و انگليسى ترجمه شده)
    #المرسل و الرسول و الرسالة
    #المرسل و الرسول و الرسالة
    خط ۱۲۰: خط ۱۱۵:
    #الصورة الكاملة للاقتصاد في المجتمع الإسلامي
    #الصورة الكاملة للاقتصاد في المجتمع الإسلامي
    #الخطوط التفصيلية عن الاقتصاد في المجتمع الإسلامي
    #الخطوط التفصيلية عن الاقتصاد في المجتمع الإسلامي
    #خلافة الإنسان و شهادة الأنبياء عليهم السلام
    #خلافة الإنسان و شهادة الأنبياء عليهم‌السلام
    #منابع القدرة في الدولة الإسلامية
    #منابع القدرة في الدولة الإسلامية
     
    {{پایان}}
    ==شهادت==
    ==شهادت==


    آیت‌الله سيد محمدباقرصدر پس از سالها مبارزه و ستيز با دشمنان دين و قرآن در روز شنبه 16 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، ساعت سه بعد از ظهر دستگير شده و در سياه‌چالهاى رژيم صدام زندانى شد.


    آیت‌الله سيد محمد باقر صدر پس از سالها مبارزه و ستيز با دشمنان دين و قرآن در روز شنبه 16 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، ساعت سه بعد از ظهر دستگير شده و در سياهچالهاى رژيم صدام زندانى شد.
    صبح روز يكشنبه 17 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، مزدوران بعثى به منزل آن بزرگوار حمله كرده و خواهر بزرگوار او، نويسندۀ معروف عراق، بانو [[بنت‌الهدى صدر]] را نيز دستگير كرده و به طرف بغداد بردند.


    صبح روز يكشنبه 17 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، مزدوران بعثى به منزل آن بزرگوار حمله كرده و خواهر بزرگوار او، نويسندۀ معروف عراق، بانو بنت الهدى صدر را نيز دستگير كرده و به طرف بغداد بردند.
    بعد از تحمل شكنجه‌هاى فراوان در زندان‌هاى ارتش بعث، در شب سه‌شنبه 19 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، اين شخصيت‌ كم نظير جهان تشيع به دست پليدترين انسان‌هاى زمان به شهادت رسيد.


    بعد از تحمل شكنجه‌هاى فراوان در زندان‌هاى ارتش بعث، در شب سه‌شنبه 19 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، اين شخصيت‌هاى كم نظير جهان تشيع به دست پليدترين انسان‌هاى زمان به شهادت رسيدند.
    دولت عراق پیکر شهید صدر را به صورت مخفیانه در قبرستان وادی السلام دفن کرد. پس از انتفاضه شعبانیه در سال ۱۹۹۱م، به منظور نابودی قبور شیعیان، جاده‌های زیادی در این قبرستان ایجاد شد و قبر شهید صدر در اتوبان قرار گرفت. کسانی که از محل دفن، اطلاع داشتند، پیکر او را به محل دیگری در وادی‌السلام انتقال دادند؛ اما پس از مدتی، به علت آنکه دیگران از جای دفن، اطلاع یافته بودند، آن را به مکان دیگری منتقل کردند. سرانجام در رمضان ۱۴۲۷ق، جسد شهید صدر، به دروازه ورودی شهر نجف، انتقال یافت تا نهادهای علمی و اجتماعی در کنار آن ایجاد شود. این بار تمام قطعه زمین پیرامون قبر، بدون بازکردن آن، به محل جدید منتقل شد.
     
    پيكر غرقه به خون آن عاشقان بال و پر سوخته در حالى كه تدابير و محدوديت‌هاى شديد امنيتى از طرف رژيم بعث اعمال شده بود، توسط آیت‌الله سيد محمد صادق صدر (پسر عموى اين شهداى مظلوم) در جوار بارگاه مولاى متقيان على عليه السلام به خاك سپرده شد.


    {{جعبه گفتاورد
    {{جعبه گفتاورد
      |عنوان = پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت شهادت آیت‌الله سيد محمد باقر صدر
      |عنوان = پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت شهادت آیت‌الله سيد محمدباقرصدر
      |گفتاورد = بسم الله الرحمن الرحیم
      |گفتاورد = بسم الله الرحمن الرحیم


    «إنا لله و إنا إليه راجعون» با كمال تأسف حسب گزارش جناب آقاى وزير امور خارجه كه از منابع متعدد و مقامات كشورهاى اسلامى به دست آورده است و حسب گزارشاتى كه از منابع ديگر به دست آمده، مرحوم آیت‌الله شهيد [[صدر، محمدباقر|سيد محمد باقر صدر]] و همشيرۀ مكرمۀ مظلومۀ او كه از معلمين دانش و اخلاق و مفاخر علم و ادب بود به دست رژيم منحط بعث عراق با وضع دلخراشى به درجۀ رفيع شهادت رسيده‌اند.
    «إنا لله و إنا إليه راجعون» با كمال تأسف حسب گزارش جناب آقاى وزير امور خارجه كه از منابع متعدد و مقامات كشورهاى اسلامى به دست آورده است و حسب گزارشاتى كه از منابع ديگر به دست آمده، مرحوم آیت‌الله شهيد [[صدر، محمدباقر|سيد محمدباقرصدر]] و همشيرۀ مكرمۀ مظلومۀ او كه از معلمين دانش و اخلاق و مفاخر علم و ادب بود به دست رژيم منحط بعث عراق با وضع دلخراشى به درجۀ رفيع شهادت رسيده‌اند.


    شهادت ارثى است كه امثال اين شخصيت‌هاى عزيز از مواليان خود برده‌اند و جنايت و ستمكارى ميراثى است كه امثال اين جنايتكاران تاريخ، از اسلاف ستم پيشۀ خود مى‌برند. شهادت اين بزرگواران كه عمرى را به مجاهدت در راه اهداف اسلام گذرانده‌اند به دست اشخاص جنايتكارى كه عمرى به خونخوارى و ستم پيشگى گذرانده‌اند عجيب نيست. عجيب آن است كه مجاهدان راه حق در بستر بميرند و ستمگران جنايت پيشه دست خبيث خود را به خون آنان آغشته نكنند. عجب نيست كه مرحوم صدر و همشيرۀ مظلومه‌اش به شهادت نايل شدند. عجب آن است كه ملت‌هاى اسلامى و خصوصا ملت شريف عراق و عشاير دجله و فرات و جوانان غيور دانشگاهها و ساير جوانان عزيز عراق از كنار اين مصايب بزرگ كه به اسلام و اهل بيت رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم وارد مى‌شود بى‌تفاوت بگذرند و به حزب ملعون بعث فرصت دهند كه مفاخر آنان را يكى پس از ديگرى مظلومانه شهيد كنند. و عجب‌تر آنكه ارتش عراق و ساير قواى انتظامى آلت دست اين جنايتكاران واقع شوند و در هدم اسلام و قرآن كريم به آنان كمك كنند.
    شهادت ارثى است كه امثال اين شخصيت‌هاى عزيز از مواليان خود برده‌اند و جنايت و ستمكارى ميراثى است كه امثال اين جنايتكاران تاريخ، از اسلاف ستم پيشۀ خود مى‌برند. شهادت اين بزرگواران كه عمرى را به مجاهدت در راه اهداف اسلام گذرانده‌اند به دست اشخاص جنايتكارى كه عمرى به خونخوارى و ستم پيشگى گذرانده‌اند عجيب نيست. عجيب آن است كه مجاهدان راه حق در بستر بميرند و ستمگران جنايت پيشه دست خبيث خود را به خون آنان آغشته نكنند. عجب نيست كه مرحوم صدر و همشيرۀ مظلومه‌اش به شهادت نايل شدند. عجب آن است كه ملت‌هاى اسلامى و خصوصا ملت شريف عراق و عشاير دجله و فرات و جوانان غيور دانشگاه‌ها و ساير جوانان عزيز عراق از كنار اين مصايب بزرگ كه به اسلام و اهل‌بيت رسول‌الله صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم وارد مى‌شود بى‌تفاوت بگذرند و به حزب ملعون بعث فرصت دهند كه مفاخر آنان را يكى پس از ديگرى مظلومانه شهيد كنند. و عجب‌تر آنكه ارتش عراق و ساير قواى انتظامى آلت دست اين جنايتكاران واقع شوند و در هدم اسلام و قرآن كريم به آنان كمك كنند.


    و السلام على عباد الله الصالحين
    و السلام على عباد الله الصالحين
    خط ۱۶۶: خط ۱۶۰:




    {{فقیهان شیعه}}
    {{مهدویت}}
    {{فیلسوفان شیعه}}
    {{شهیدان}}
    {{نویسندگان}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    [[موسوعة الشهيد السيد محمدباقر الصدر]]
    [[بحوث فی شرح العروة الوثقی (طبع قدیم)]]


    [[منهاج الصالحین (المحشی)]]


    [[دروس في علم الأصول (طبع انتشارات اسلامی)]]


    == وابسته‌ها ==
    [[دروس في علم الأصول (طبع دار المنتظر)]]
    {{وابسته‌ها}}


    [[بحوث فی شرح العروة الوثقی (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في علم الأصول (آل الفقيه العاملي)]]


    [[منهاج الصالحین (المحشی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
    [[شرح الحلقة الثالثة للشهيد الصدر]]
    [[شرح الحلقة الثالثة، الدليل الشرعي]]


    [[دروس في علم الأصول (طبع انتشارات اسلامی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح الحلقة الثالثة، الأصول العملية]]


    [[قواعد کلی استنباط]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[قواعد کلی استنباط]]  


    [[سنت های تاریخ در قرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[سنت‌های تاریخ در قرآن]]


    [[دروس في علم الأصول (طبع دار المنتظر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مباحث الأصول (القسم الثانی)]]  


    [[مباحث الأصول (القسم الثانی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[المعالم الجدیدة للأصول (طبع قدیم)]]  


    [[المعالم الجدیدة للأصول (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[لا ضرر و لا ضرار (صدر، محمدباقر)]]  


    [[لا ضرر و لا ضرار (صدر، محمد باقر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[بحوث في علم الأصول (ابهام‌زدایی)]]  


    [[بحوث في علم الأصول (صدر، محمد باقر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[محاضرات في علم أصول الفقه]]  


    [[السنن التاریخیه فی القرآن]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[السنن التاریخیه فی القرآن]]  


    [[المدرسة القرآنیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المدرسة القرآنية]]  


    [[فی رحاب اهل البیت(ع)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الاسلام یقود الحیاة]]  


    [[دروس في علم الأصول (آل فقیه عاملی، ناجی طالب)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فی رحاب اهل البیت(ع)]]


    [[الحلقة الثالثة في اسلوبها الثانی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الحلقة الثالثة في اسلوبها الثانی]]  


    [[بحوث في علم الأصول (صدر، محمد باقر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[جواهر الأصول (صدر، محمدباقر)]]  


    [[جواهر الأصول (صدر، محمد باقر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[برآمدن شیعه و تشیع]]  


    [[برآمدن شیعه و تشیع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في علم الأصول (ط.دارالهدی)]]


    [[دروس في اصول الفقه (توضیح الحلقة الثانیة)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في اصول الفقه (توضیح الحلقة الثانیة)]]  


    [[التعلیق و الشرح المفید للحلقة الأولی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التعلیق و الشرح المفید للحلقة الأولی]]  


    [[ شرح الحلقة الثالثة (أسئلة و أجوبة)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح الحلقة الثالثة (أسئلة و أجوبة)]]  


    [[محاضرات في أصول الفقه شرح الحلقة الثانیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[محاضرات في أصول الفقه شرح الحلقة الثانیة]]  


    [[ رهبری بر فراز قرون (پژوهشی درباره امام مهدی علیه السلام)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رهبری بر فراز قرون، پژوهشی درباره امام مهدی علیه‌السلام]]  


    [[الصحیفة السجادیة الکاملة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس
    [[الصحيفة السجادية الكاملة]]  


    [[مبانی منطقی استقراء (ترجمه الاسس المنطقیة للاستقراء)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مبانی منطقی استقراء]]  


    [[الاسس المنطقیه للاستقراء(طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الأسس المنطقية للاستقراء]]  


    [[الفتاوی الواضحه وفقا لمذهب اهل البیت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الفتاوی الواضحة وفقا لمذهب أهل‌البيت(ع)]]  


    [[اقتصادنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اقتصادنا]]  


    [[البنک اللاربوی فی الاسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[البنك اللاربوي في الإسلام]]  


    [[المعالم الجدیدة للأصول؛ غایة الفکر (طبع جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المعالم الجدیدة للأصول؛ غایة الفکر (طبع جدید)]]  


    [[دروس في علم الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في علم الأصول]]  


    [[فلسفتنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فلسفتنا]]  


    [[أئمة اهل البيت و دورهم في تحصين الرسالة الإسلامية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[أئمة اهل‌البيت و دورهم في تحصين الرسالة الإسلامية]]  


    [[المدرسه القرآنیه(طبع جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المدرسه القرآنيه (طبع جدید)]]  


    [[الاسلام یقود الاحیاه - المدرسه الاسلامیه - رسالتنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الاسلام یقود الاحیاه - المدرسه الاسلاميه - رسالتنا]]  


    [[ومضات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ومضات]]  


    [[بحث حول المهدي (عج)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحث حول المهدي(عج)]]  


    [[آثار العلامه الحیدری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[آثار العلامه الحیدری]]  


    [[روش نوین در اصول دین تر جمه «المرسل الرسول الرساله»]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[روش نوین در اصول دین تر جمه «المرسل الرسول الرساله»]]  


    [[محاضرات تاسیسیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[محاضرات تأسيسیة]]  


    [[دروس فی علم الاصول، الحلقة الثالثة (تحقیق مطر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس فی علم الاصول؛ الحلقه الاولی و الثانیه (چاپ مجمع الفكر الإسلامي)]]  


    [[دروس فی علم الاصول؛ الحلقه الاولی و الثانیه (چاپ مجمع الفکر الاسلامی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في علم الأصول؛ الحلقة الثالثة (ط. مجمع الفکر)]]  


    [[دروس في علم الأصول؛ الحلقة الثالثة (طبع مجمع الفکر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[البیان المفيد في شرح الحلقة الثالثة من حلقات علم الأصول (منصوری، ایاد)]]  


    [[البیان المفيد في شرح الحلقة الثالثة من حلقات علم الأصول (منصوری، ایاد)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعارض الأدلة الشرعية]]  


    [[ تعارض الادله الشرعیه: تقریرا لابحاث... السید محمدباقر الصدر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[نشأه التشیع و الشیعه]]  


    [[نشأه التشیع و الشیعه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[سرچشمه‌های قدرت در حکومت اسلامی]]  


    [[ سرچشمه های قدرت در حکومت اسلامی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تشیع مولود طبیعی اسلام]]  


    [[ تشیع مولود طبیعی اسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إحياء الموات: تقریرات بحث سیدنا و استاذنا الشهید السعید آیت‌الله  العظمی السید محمدباقرالصدر (قدس)]]  


    [[ احیاء الموات: تقریرات بحث سیدنا و استاذنا الشهید السعید آیه الله العظمی السید محمد باقر الصدر (قدس)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[پیدایش و گسترش تشیع]]  


    [[ شرح الحلقه الثالثه للشهید السعید آیه الله العظمی السید محمد باقر الصدر قدس سره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حیاه الشهید الصدر]]  


    [[ پیدایش و گسترش تشیع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس
    [[المجموعة الفقهیة]]  


    [[حیاه الشهید الصدر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إحياء الموات]]  


    [[المجموعة الفقهیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[احیاءالموات فی فقه الاسلامي]]  


    [[احیاء الموات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التخریجات الفقیه للمعاملات العرفیه]]  


    [[احیاءالموات فی فقه الاسلامی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الحواله]]  


    [[التخریجات الفقیه للمعاملات العرفیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الملکیات و الحقوق دراسه فقیهه تحلیلیه]]  


    [[الحواله]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[غدیر خم باللغه الانجلیزیه]]  


    [[الملکیات و الحقوق دراسه فقیهه تحلیلیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ائمه اهل البیت علیهم‌السلام و دورهم فی تحصین الرساله الاسلاميه]]  


    [[ غدیر خم باللغه الانجلیزیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تحقیق الحلقة الأولی (حائری، علی اکبر)]]  


    [[ ائمه اهل البیت علیهم السلام و دورهم فی تحصین الرساله الاسلامیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تحقیق الحلقة الثانیة (حائری، علی اکبر)]]  


    [[تحقیق الحلقة الأولی (حائری، علی اکبر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب الخمس]]  


    [[تحقیق الحلقة الثانیة (حائری، علی اکبر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[موسوعه (دراسات فی فکر الشهید الصدر)]]  


    [[کتاب الخمس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مباحث الأصول (صدر)]]


    [[موسوعه (دراسات فی فکر الشهید الصدر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مباحث الاصول (القسم الاول)]]  


    [[مباحث الاصول (القسم الاول)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المحنة (محاضرتان حول المفهوم القرآني عن المحنه)]]  


    [[المحنة (محاضرتان حول المفهوم القرآني عن المحنه)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اسلام و مکتبهای اقتصادی]]  


    [[اسلام و مکتبهاي اقتصادي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فدک في التاريخ]]  


    [[ فدک في التاريخ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اقتصاد ما يا بررسیهائي درباره مکتب اقتصادی اسلام]]  


    [[اقتصاد ما يا بررسيهائي درباره مکتب اقتصادي اسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الإسلام يقود الحياة]]  


    [[ الإسلام يقود الحياة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فلسفتنا]]  


    [[فلسفتنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحث حول المهدي(عج)]]  


    [[بحث حول المهدي (عج)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحوث فی شرح العروة الوثقی (طبع جدید)]]  


    [[بحوث فی شرح العروة الوثقی (طبع جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
    [[الفتاوي الواضحة وفقا لمذهب أهل‌البيت عليهم‌السلام]]  


    [[الفتاوي الواضحة وفقا لمذهب أهل البيت عليهم السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحوث في شرح العروة الوثقی (بيروت)]]  


    [[بحوث في شرح العروة الوثقي (بيروت)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
    [[موجز في أصول‌الدين]]  


    [[موجز في أصول الدين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[همراه با تحول اجتهاد]]  


    [[ همراه با تحول اجتهاد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[لمحة فقهیة تمهیدیة عن مشروع دستور الجمهوریة الإسلامیة فی ایران]]  


    [[ لمحة فقهیة تمهیدیة عن مشروع دستور الجمهوریة الإسلامیة فی ایران]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[السنن التاريخية في القرآن الکريم]]  


    [[السنن التاريخية في القرآن الکريم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المرسل الرسول الرسالة]]  


    [[المرسل الرسول الرسالة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المدرسة الإسلامية]]  


    [[المدرسة الإسلامية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شیعه اصل اسلام است]]  


    [[ شیعه اصل اسلام است]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تئوری شناخت در فلسفه ما]]  


    [[تئوري شناخت در فلسفه ما]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحوث إسلامیة حول الولایة و المهدی]]  


    [[ بحوث إسلامیة حول الولایة و المهدی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اقتصاد برتر]]  


    [[اقتصاد برتر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الصحيفة السجادية الكاملة، من أدعیة الإمام زین‌العابدین علیه‌السلام]]  


    [[الصحیفة السجادیة الکاملة، من أدعیة الإمام زین العابدین علیه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه‌نويس
    [[اقتصاد ما]]  


    [[ اقتصاد ما]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فدک در تاریخ]]  


    [[ فدک در تاریخ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مذهب شیعه محصول طبیعی اسلام]]  


    [[ مذهب شیعه محصول طبیعی اسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[پیدایش شیعه]]  


    [[ پیدایش شیعه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فلسفه ما]]  


    [[ فلسفه ما]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[غدیر خم]]  


    [[ غدیر خم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحثی پیرامون حضرت مهدی]]  


    [[ بحثی پیرامون حضرت مهدی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المدرسة الإسلامية(تهران)]]  


    [[المدرسة الإسلامية(تهران)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[علم اصول، مرحله اول و دوم]]  


    [[علم اصول، مرحله اول و دوم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[قوانين تحکم التاريخ]]  


    [[قوانين تحکم التاريخ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حقائق المجتمع]]  


    [[حقائق المجتمع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مصير الأمم]]  


    [[مصير الأمم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حساب الأمة]]  


    [[حساب الأمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[صيغ السنن التاريخية]]  


    [[صيغ السنن التاريخية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[عناصر المجتمع]]  


    [[عناصر المجتمع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المثل العليا]]  


    [[المثل العليا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[محنة الأمم]]  


    [[محنة الأمم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الإسلام منهج حياة]]  


    [[الإسلام منهج حياة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اجتماعنا]]  


    [[اجتماعنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[عبادتنا]]  


    [[عبادتنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المرسل (الله)]]  


    [[المرسل (الله)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الرسول و الرسالة]]  


    [[الرسول و الرسالة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[خلافة الإنسان]]  


    [[خلافة الإنسان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شهادة الأنبياء عليهم‌السلام]]  


    [[شهادة الأنبياء عليهم السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[نظرية الدولة في الإسلام]]  


    [[نظرية الدولة في الإسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الإسلام و بناء حضارة الإنسان المعاصر]]  


    [[الإسلام و بناء حضارة الإنسان المعاصر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الکلمات القصار للشهيد السيد محمدباقرالصدر]]  


    [[الکلمات القصار للشهيد السيد محمد باقر الصدر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[كتاب الطهارة (صدر)]]  


    [[محاضرات في علم أصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الدليل الشرعي: شرح الحلقة الثالثة للشهيد السعيد آیت‌الله السيد محمدباقرالصدر قدس‌سره]]  


    [[کتاب الطهارة (صدر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بانک بدون ربا]]  


    [[ الدليل الشرعي: شرح الحلقة الثالثة للشهيد السعيد آیت‌الله العظمی السيد محمد باقر الصدر قدس سره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إقتصادنا]]  


    [[بانک بدون ربا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحوث فی شرح العروة الوثقی]]  


    [[إقتصادنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحث حول المهدي]]  


    [[بحوث فی شرح العروة الوثقی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الأسس المنطقیة للإستقراء]]  


    [[بحث حول المهدي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[البنک اللاربوي في الإسلام]]  


    [[الأسس المنطقیة للإستقراء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التشیع و الاسلام]]  


    [[البنک اللاربوي في الإسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الفتاوی الواضحة]]  


    [[التشیع و الاسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فلسفتنا]]  


    [[الفتاوی الواضحة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الإنسان المعاصر و المشکلة الإجتماعیة]]  


    [[فلسفتنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ماذا تعرف عن الإقتصاد الإسلامی]]  


    [[الإنسان المعاصر و المشکلة الإجتماعیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اقتصادنا]]  


    [[ماذا تعرف عن الإقتصاد الإسلامی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فدک في التاريخ]]  


    [[اقتصادنا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بارقه‌ها]]  


    [[ فدک في التاريخ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما]]  


    [[بارقه ها]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فلسفه ما]]  


    [[اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[اقتصاد ما]]  


    [[ فلسفه ما]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[موسوعة الإمام الشهید السید محمدباقرالصدر قدس‌سره]]  


    [[اقتصاد ما]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس فی علم الأصول]]  


    [[موسوعة الإمام الشهید السید محمد باقر الصدر قدس سره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الحلقة الثانیة فی ثوبها الجدید]]  


    [[دروس فی علم الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[البنک اللاربوي في الإسلام: أطروحة للتعویض عن الربا، و دراسة لکافة أوجه نشاطات البنوک في ضوء الفقه الإسلامي (طبع قدیم)]]  


    [[الحلقة الثانیة فی ثوبها الجدید]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الفتاوی الواضحه وفقاً لمذهب اهل البیت علیهم‌السلام (طبع قدیم)]]  


    [[البنک اللاربوي في الإسلام: أطروحة للتعویض عن الربا، و دراسة لکافة أوجه نشاطات البنوک في ضوء الفقه الإسلامي (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حوث في شرح العروة الوثقی]]


    [[الفتاوی الواضحه وفقاً لمذهب اهل البیت علیهم السلام (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في علم الأصول (نسخه جدید)]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:نویسندگان جدید و معاصر فلسفه اسلامی]]
    [[رده:فیلسوفان]]
    [[رده:شهیدان]]
    [[رده:مهدویت‌پژوهان]]
    [[رده:درگذشتگان 1359]]
    [[رده:معلمان اخلاق]]
    [[رده:فقیهان شیعه]]
    [[رده:مراجع تقلید]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۶

    صدر، محمدباقر
    نام صدر، محمدباقر
    نام‌های دیگر صدر نجفی، سید محمدباقر

    شهید صدر، محمدباقر

    صدر، محمدباقر بن حیدر

    Muhammad Baqir al-Sadr

    نام پدر سید حیدر
    متولد ۱۰ اسفند ۱۳۱۳ش برابر با  ۱۳۵۳ق
    محل تولد کاظمین
    شهادت 1359 ش یا 1400ق یا 1980 م
    اساتید آیت‌الله خویی
    برخی آثار بحوث في علم الأصول (ابهام‌زدایی)

    دروس في علم الأصول (طبع انتشارات اسلامی)

    کد مؤلف AUTHORCODE00028AUTHORCODE

    سيد محمدباقر صدر (۱۳۱۳-۱۳۵۹ش)، فقیه، اصولی، فيلسوف، مغز متفكر بزرگ اسلامى، ملقب به شهید خامس، سید اسماعیل صدر  برادر ایشان است.

    ولادت

    سید محمدباقر صدر در ۱۰ اسفند ۱۳۱۳ برابر ۲۵ ذیقعده ۱۳۵۳ق در شهر کاظمین به دنیا آمد.

    پدرش سيد حيدر صدر عاملی، از نوابغ فقه و اصول بود و جدش آیت‌الله سید اسماعیل صدر، پس از درگذشت آیت‌الله شيرازى (مجدد) به مقام مرجعيت عام نائل شد.

    مادر آیت‌الله صدر، دختر شيخ عبدالحسين آل ياسين، از رجال برجستۀ مذهبى و بانويى با تقوا و پرهيزگار بود.

    آیت‌الله صدر در 14 سالگى پدرش را از دست داد و تحت نظر مادر و برادر بزرگش آیت‌الله اسماعيل صدر كه از مجاهدين بنام بود، قرار گرفت.

    تحصيلات

    آثار نبوغ از آغاز كودكى در وى چنان آشكار بود كه تحسين همگان را برمى‌انگيخت. او در 10 سالگى به زمينه‌هاى مختلف تاريخ اسلام آشنايى يافت و در همان دوران مقدمات علوم را فرا گرفت.

    در 11 سالگى به آموختن منطق پرداخت و پس از آن، با نگارش رساله‌اى كتب منطق را به ورطۀ نقد آورد. علم اصول را در 12 سالگى نزد برادرش آموخت و چنان نبوغى از خود نمايان ساخت كه عقايد بسيارى از صاحب‌نظران را مورد نقد و انتقاد قرار داده و نقطه نظرات تازه‌اى عرضه كرد.

    ذهن روشن و استعداد سرشار او چنان بود كه بدون استاد نيز قادر به درك بسيارى از كتب مقدمات و سطح گرديد. مراحل تحصيل علوم دينى را به سرعت طى كرده و به مراتب عالى دست يافت.

    علامۀ صدر، نه تنها در زمينۀ فقه و اصول نابغه بود، بلكه در اين علوم يك نوآور و مبتكر به شمار مى‌رفت.

    مقام علمى و اجتماعى

    آیت‌الله صدر به استنباط و اجتهاد ابعاد تازه‌اى بخشيد و در زمينه‌هاى مختلف سياسى و اقتصادى و جهاد صاحب مكتب بود. مكتب فكرى و اقتصادى و نيز شيوۀ ديپلماسى و مبارزاتى او مشهور است.

    روش و اسلوب او در مبارزه بر ضد استعمار و اختناق و مكتب‌هاى ماديگرى امپرياليسم و كمونيسم جهانى عامل مهمى در شهادت او به دست مزدوران بعثى عراق به شمار مى‌رود.

    آیت‌الله صدر در زمينه‌هاى گوناگون، اعم از فقه و اصول و اقتصاد و جامعه‌شناسى تخصص داشت و احاطۀ او بر تاريخ و قانونگذارى و نظرات او در باب بانكدارى بدون ربا، گواه صادقى بر نبوغ علمى اوست.

    او در سال 1362 هجرى قمرى، به نجف اشرف هجرت كرد و مطالعات خود را در زمينه‌هاى فقهى و اصولى و علوم اسلامى گوناگون پى گرفت. او در تلاشهاى علمى چنان پشتكارى از خود نشان داد كه قبل از سپرى شدن دومين دهۀ عمر گرانقدرش به درجۀ اجتهاد مطلق رسيد و در سال 1370 هجرى قمرى، از سوى آیت‌الله رميثى براى حاشيه نويسى علمى و اجتهادى دعوت به همكارى شد.

    در همان زمان بود كه آیت‌الله صدر فتواهاى علمى معروف خود را به صورت حاشيه‌هاى نگارش يافته صادر كرد. اين فتواها هنوز موجودند و در زمينۀ فقهى يكى از آثار علمى نفيس و مورد توجه به شمار مى‌روند.

    درخشش نبوغ وى در مجلس درس فقيه زمان، آیت‌الله محمدرضا آل ياسين به اوج خود رسيد. در اين مجلس فضلاى بزرگ و مجتهدين حوزۀ علميّه حضور مى‌يافتند. در همين محفل علمى بود كه گاه آیت‌الله ياسين پاره‌اى از نظرات آیت‌الله صدر را نقل مى‌كرد.

    تحقيقات

    در سال 1370 هجرى قمرى، آیت‌الله سيد محمدباقر صدر تأليف كتاب جامعى به نام «غاية الفكر» را در علم اصول آغاز كرد. اين كتاب حاوى آراء و ديدگاه‌هاى وى در زمينۀ علم اصول است.

    زمانى كه تأليف بخش اول اين كتاب در سال 1378 هجرى قمرى به پايان رسيد، او تدريس خارج اصول فقه را آغاز كرد.

    آیت‌الله صدر دورۀ اول اين علم را در 12 ربيع الثانى 1391 هجرى قمرى به پايان برد و دورۀ دوم درس را در رجب همان سال آغاز كرد.

    ايشان در سال 1381 هجرى قمرى تدريس خارج فقه را بر پايۀ متن العروة الوثقی آغاز نمود.

    تأليفات و تحقيقات آیت‌الله صدر در زمينه‌هاى گوناگون اعم از اصول و فلسفه و اقتصاد و جامعه‌شناسى و تاريخ و قانون بانكدارى اسلامى گواه صادقى بر سرشارى چشمۀ زلال علم اوست.

    او به حق يكى از نوابغ عاليقدر جهان تشيع در عصر حاضر است.

    آثار

    آیت‌الله صدر داراى تأليفات بسيار است كه مهمترين آنها عبارتند از:

    1. غاية الفكر في علم الأصول
    2. فلسفتنا (ترجمۀ فارسى آن موجود است)
    3. اقتصادنا (به فارسى، اردو و تركى ترجمه شده است)
    4. ما ذا تعرف عن الاقتصاد الإسلامي
    5. الإنسان المعاصر و المشكلة الاجتماعیة (به فارسى ترجمه شده)
    6. البنك اللاربوي في الإسلام
    7. الأسس المنطقية للاستقراء (به فارسى با نام مبانى منطقى استقراء ترجمه شده و به انگليسى نيز ترجمه شده است)
    8. بحوث في شرح الالعروة الوثقی
    9. الفتاوى الواضحة (رسالۀ عمليّۀ ايشان است)
    10. منهاج الصالحين و التعليقة عليه
    11. دروس في علم الأصول
    12. مباحث الدليل اللفظي، تعارض الأدلة الشرعية و الأصول العملية (اين سه كتاب تقريرات درس اصول ايشان است كه توسط شاگردشان آیت‌الله سيد محمود هاشمى تدوين شده است.)
    13. البنك في المجتمع الإسلامي
    14. بحث حول المهدي عجل‌الله‌تعالى‌فرجه (با نام حماسه‌اى از نور به فارسى ترجمه شده)
    15. بحث حول الولاية (به فارسى و انگليسى ترجمه شده)
    16. المرسل و الرسول و الرسالة
    17. نظرة عامة في العبادات (به فارسى ترجمه شده)
    18. أحكام الحج
    19. لمحة فقهية عن دستور الجمهورية الإسلامية (به فارسى ترجمه شده)
    20. الصورة الكاملة للاقتصاد في المجتمع الإسلامي
    21. الخطوط التفصيلية عن الاقتصاد في المجتمع الإسلامي
    22. خلافة الإنسان و شهادة الأنبياء عليهم‌السلام
    23. منابع القدرة في الدولة الإسلامية

    شهادت

    آیت‌الله سيد محمدباقرصدر پس از سالها مبارزه و ستيز با دشمنان دين و قرآن در روز شنبه 16 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، ساعت سه بعد از ظهر دستگير شده و در سياه‌چالهاى رژيم صدام زندانى شد.

    صبح روز يكشنبه 17 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، مزدوران بعثى به منزل آن بزرگوار حمله كرده و خواهر بزرگوار او، نويسندۀ معروف عراق، بانو بنت‌الهدى صدر را نيز دستگير كرده و به طرف بغداد بردند.

    بعد از تحمل شكنجه‌هاى فراوان در زندان‌هاى ارتش بعث، در شب سه‌شنبه 19 فروردين ماه 1359 هجرى شمسى، اين شخصيت‌ كم نظير جهان تشيع به دست پليدترين انسان‌هاى زمان به شهادت رسيد.

    دولت عراق پیکر شهید صدر را به صورت مخفیانه در قبرستان وادی السلام دفن کرد. پس از انتفاضه شعبانیه در سال ۱۹۹۱م، به منظور نابودی قبور شیعیان، جاده‌های زیادی در این قبرستان ایجاد شد و قبر شهید صدر در اتوبان قرار گرفت. کسانی که از محل دفن، اطلاع داشتند، پیکر او را به محل دیگری در وادی‌السلام انتقال دادند؛ اما پس از مدتی، به علت آنکه دیگران از جای دفن، اطلاع یافته بودند، آن را به مکان دیگری منتقل کردند. سرانجام در رمضان ۱۴۲۷ق، جسد شهید صدر، به دروازه ورودی شهر نجف، انتقال یافت تا نهادهای علمی و اجتماعی در کنار آن ایجاد شود. این بار تمام قطعه زمین پیرامون قبر، بدون بازکردن آن، به محل جدید منتقل شد.

    پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب به مناسبت شهادت آیت‌الله سيد محمدباقرصدر

    بسم الله الرحمن الرحیم

    «إنا لله و إنا إليه راجعون» با كمال تأسف حسب گزارش جناب آقاى وزير امور خارجه كه از منابع متعدد و مقامات كشورهاى اسلامى به دست آورده است و حسب گزارشاتى كه از منابع ديگر به دست آمده، مرحوم آیت‌الله شهيد سيد محمدباقرصدر و همشيرۀ مكرمۀ مظلومۀ او كه از معلمين دانش و اخلاق و مفاخر علم و ادب بود به دست رژيم منحط بعث عراق با وضع دلخراشى به درجۀ رفيع شهادت رسيده‌اند.

    شهادت ارثى است كه امثال اين شخصيت‌هاى عزيز از مواليان خود برده‌اند و جنايت و ستمكارى ميراثى است كه امثال اين جنايتكاران تاريخ، از اسلاف ستم پيشۀ خود مى‌برند. شهادت اين بزرگواران كه عمرى را به مجاهدت در راه اهداف اسلام گذرانده‌اند به دست اشخاص جنايتكارى كه عمرى به خونخوارى و ستم پيشگى گذرانده‌اند عجيب نيست. عجيب آن است كه مجاهدان راه حق در بستر بميرند و ستمگران جنايت پيشه دست خبيث خود را به خون آنان آغشته نكنند. عجب نيست كه مرحوم صدر و همشيرۀ مظلومه‌اش به شهادت نايل شدند. عجب آن است كه ملت‌هاى اسلامى و خصوصا ملت شريف عراق و عشاير دجله و فرات و جوانان غيور دانشگاه‌ها و ساير جوانان عزيز عراق از كنار اين مصايب بزرگ كه به اسلام و اهل‌بيت رسول‌الله صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم وارد مى‌شود بى‌تفاوت بگذرند و به حزب ملعون بعث فرصت دهند كه مفاخر آنان را يكى پس از ديگرى مظلومانه شهيد كنند. و عجب‌تر آنكه ارتش عراق و ساير قواى انتظامى آلت دست اين جنايتكاران واقع شوند و در هدم اسلام و قرآن كريم به آنان كمك كنند.

    و السلام على عباد الله الصالحين

    دوم ارديبهشت 59

    روح الله الموسوى الخمينى


    وابسته‌ها

    موسوعة الشهيد السيد محمدباقر الصدر

    بحوث فی شرح العروة الوثقی (طبع قدیم)

    منهاج الصالحین (المحشی)

    دروس في علم الأصول (طبع انتشارات اسلامی)

    دروس في علم الأصول (طبع دار المنتظر)

    دروس في علم الأصول (آل الفقيه العاملي)

    شرح الحلقة الثالثة للشهيد الصدر

    شرح الحلقة الثالثة، الدليل الشرعي

    شرح الحلقة الثالثة، الأصول العملية

    قواعد کلی استنباط

    سنت‌های تاریخ در قرآن

    مباحث الأصول (القسم الثانی)

    المعالم الجدیدة للأصول (طبع قدیم)

    لا ضرر و لا ضرار (صدر، محمدباقر)

    بحوث في علم الأصول (ابهام‌زدایی)

    محاضرات في علم أصول الفقه

    السنن التاریخیه فی القرآن

    المدرسة القرآنية

    الاسلام یقود الحیاة

    فی رحاب اهل البیت(ع)

    الحلقة الثالثة في اسلوبها الثانی

    جواهر الأصول (صدر، محمدباقر)

    برآمدن شیعه و تشیع

    دروس في علم الأصول (ط.دارالهدی)

    دروس في اصول الفقه (توضیح الحلقة الثانیة)

    التعلیق و الشرح المفید للحلقة الأولی

    شرح الحلقة الثالثة (أسئلة و أجوبة)

    محاضرات في أصول الفقه شرح الحلقة الثانیة

    رهبری بر فراز قرون، پژوهشی درباره امام مهدی علیه‌السلام

    الصحيفة السجادية الكاملة

    مبانی منطقی استقراء

    الأسس المنطقية للاستقراء

    الفتاوی الواضحة وفقا لمذهب أهل‌البيت(ع)

    اقتصادنا

    البنك اللاربوي في الإسلام

    المعالم الجدیدة للأصول؛ غایة الفکر (طبع جدید)

    دروس في علم الأصول

    فلسفتنا

    أئمة اهل‌البيت و دورهم في تحصين الرسالة الإسلامية

    المدرسه القرآنيه (طبع جدید)

    الاسلام یقود الاحیاه - المدرسه الاسلاميه - رسالتنا

    ومضات

    بحث حول المهدي(عج)

    آثار العلامه الحیدری

    روش نوین در اصول دین تر جمه «المرسل الرسول الرساله»

    محاضرات تأسيسیة

    دروس فی علم الاصول؛ الحلقه الاولی و الثانیه (چاپ مجمع الفكر الإسلامي)

    دروس في علم الأصول؛ الحلقة الثالثة (ط. مجمع الفکر)

    البیان المفيد في شرح الحلقة الثالثة من حلقات علم الأصول (منصوری، ایاد)

    تعارض الأدلة الشرعية

    نشأه التشیع و الشیعه

    سرچشمه‌های قدرت در حکومت اسلامی

    تشیع مولود طبیعی اسلام

    إحياء الموات: تقریرات بحث سیدنا و استاذنا الشهید السعید آیت‌الله العظمی السید محمدباقرالصدر (قدس)

    پیدایش و گسترش تشیع

    حیاه الشهید الصدر

    المجموعة الفقهیة

    إحياء الموات

    احیاءالموات فی فقه الاسلامي

    التخریجات الفقیه للمعاملات العرفیه

    الحواله

    الملکیات و الحقوق دراسه فقیهه تحلیلیه

    غدیر خم باللغه الانجلیزیه

    ائمه اهل البیت علیهم‌السلام و دورهم فی تحصین الرساله الاسلاميه

    تحقیق الحلقة الأولی (حائری، علی اکبر)

    تحقیق الحلقة الثانیة (حائری، علی اکبر)

    کتاب الخمس

    موسوعه (دراسات فی فکر الشهید الصدر)

    مباحث الأصول (صدر)

    مباحث الاصول (القسم الاول)

    المحنة (محاضرتان حول المفهوم القرآني عن المحنه)

    اسلام و مکتبهای اقتصادی

    فدک في التاريخ

    اقتصاد ما يا بررسیهائي درباره مکتب اقتصادی اسلام

    الإسلام يقود الحياة

    فلسفتنا

    بحث حول المهدي(عج)

    بحوث فی شرح العروة الوثقی (طبع جدید)

    الفتاوي الواضحة وفقا لمذهب أهل‌البيت عليهم‌السلام

    بحوث في شرح العروة الوثقی (بيروت)

    موجز في أصول‌الدين

    همراه با تحول اجتهاد

    لمحة فقهیة تمهیدیة عن مشروع دستور الجمهوریة الإسلامیة فی ایران

    السنن التاريخية في القرآن الکريم

    المرسل الرسول الرسالة

    المدرسة الإسلامية

    شیعه اصل اسلام است

    تئوری شناخت در فلسفه ما

    بحوث إسلامیة حول الولایة و المهدی

    اقتصاد برتر

    الصحيفة السجادية الكاملة، من أدعیة الإمام زین‌العابدین علیه‌السلام

    اقتصاد ما

    فدک در تاریخ

    مذهب شیعه محصول طبیعی اسلام

    پیدایش شیعه

    فلسفه ما

    غدیر خم

    بحثی پیرامون حضرت مهدی

    المدرسة الإسلامية(تهران)

    علم اصول، مرحله اول و دوم

    قوانين تحکم التاريخ

    حقائق المجتمع

    مصير الأمم

    حساب الأمة

    صيغ السنن التاريخية

    عناصر المجتمع

    المثل العليا

    محنة الأمم

    الإسلام منهج حياة

    اجتماعنا

    عبادتنا

    المرسل (الله)

    الرسول و الرسالة

    خلافة الإنسان

    شهادة الأنبياء عليهم‌السلام

    نظرية الدولة في الإسلام

    الإسلام و بناء حضارة الإنسان المعاصر

    الکلمات القصار للشهيد السيد محمدباقرالصدر

    كتاب الطهارة (صدر)

    الدليل الشرعي: شرح الحلقة الثالثة للشهيد السعيد آیت‌الله السيد محمدباقرالصدر قدس‌سره

    بانک بدون ربا

    إقتصادنا

    بحوث فی شرح العروة الوثقی

    بحث حول المهدي

    الأسس المنطقیة للإستقراء

    البنک اللاربوي في الإسلام

    التشیع و الاسلام

    الفتاوی الواضحة

    فلسفتنا

    الإنسان المعاصر و المشکلة الإجتماعیة

    ماذا تعرف عن الإقتصاد الإسلامی

    اقتصادنا

    فدک في التاريخ

    بارقه‌ها

    اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما

    فلسفه ما

    اقتصاد ما

    موسوعة الإمام الشهید السید محمدباقرالصدر قدس‌سره

    دروس فی علم الأصول

    الحلقة الثانیة فی ثوبها الجدید

    البنک اللاربوي في الإسلام: أطروحة للتعویض عن الربا، و دراسة لکافة أوجه نشاطات البنوک في ضوء الفقه الإسلامي (طبع قدیم)

    الفتاوی الواضحه وفقاً لمذهب اهل البیت علیهم‌السلام (طبع قدیم)

    حوث في شرح العروة الوثقی

    دروس في علم الأصول (نسخه جدید)