حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در مذاهب اربعه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'سيوطى ' به 'سيوطى ')
    جز (جایگزینی متن - '[[ ' به '[[')
     
    (۶۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR13692J1.jpg|بندانگشتی|حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در مذاهب اربعه]]
    | تصویر =NUR13692J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در مذاهب اربعه
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در مذاهب اربعه
    [[اکبرنژاد، مهدی]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[اکبرنژاد، مهدی]] (نويسنده)


    [[آذرشین‌‌فام، سعید]] (نويسنده)
    [[آذرشین‌فام، سعید]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =فارسی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏224‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏7‎‏ح‎‏6*
    |data-type='language'|فارسی
    | موضوع =
    |-
    اهل سنت - نظریه درباره مهدویت
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏‎‏BP‎‏ ‎‏224‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏7‎‏ح‎‏6*
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|اهل سنت - نظریه درباره مهدویت


    محمد بن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث اهل سنت
    محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث اهل سنت


    مهدویت - احادیث اهل سنت
    مهدویت - احادیث اهل سنت
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    شباب الجنه
    |data-type='publisher'|شباب الجنه
    | مکان نشر =قم - ایران
    |-
    | سال نشر = 1386 ش  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1386 هـ.ش  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13692AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13692AUTOMATIONCODE
    | چاپ =2
    | شابک =978-964-90726-7-8
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =13692
    | کتابخوان همراه نور =13692
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}


    == معرفى اجمالى ==
    '''حضرت مهدى عجل‌الله‌تعالى‌فرجه در مذاهب اربعه''' اثر آقایان [[اکبرنژاد، مهدی|مهدى اکبر نژاد]] و سعید آذرشین فام مى‌باشد.


    اثر بحث مهدویت را از دریچه احادیث نقل شده، در کتب معتبر اهل سنّت نگریسته و به بررسى اقوال علماى اهل سنت در رابطه با برخى از صفات و ویژگى‌هاى حضرت مهدى(ع) و حکومت جهانى ایشان پرداخته است.


    حضرت مهدى عجل الله تعالى فرجه در مذاهب اربعه اثر آقايان مهدى اكبر نژاد و سعيد آذرشين فام مى‌باشد.
    در این نوشتار، منظور از اهل سنّت پیروان مذاهب چهارگانه مالکى، حنفى، حنبلى و شافعى، بدون در نظر گرفتن مکتب‌هاى عقیدتى و کلامى ایشان مى‌باشد.


    اثر بحث مهدويت را از دريچه احاديث نقل شده، در كتب معتبر اهل سنّت نگريسته و به بررسى اقوال علماى اهل سنت در رابطه با برخى از صفات و ويژگى‌هاى حضرت مهدى(ع) و حكومت جهانى ايشان پرداخته است.
    در تابستان 1385ش همایشى تحت عنوان انتظار و ائتلاف مذاهب اسلامى ظاهراً در حال برگزارى بوده است و مؤسسه پژوهشى انتظار نور این نوشتار را به منظور و انگیزه این که گامى در راه تبیین فرهنگ مهدویت و پیشکش به ساحت مقدس امام زمان(ع) تهیّه و منتشر نموده است.


    در اين نوشتار، منظور از اهل سنّت پيروان مذاهب چهارگانه مالكى، حنفى، حنبلى و شافعى، بدون در نظر گرفتن مكتب‌هاى عقيدتى و كلامى ايشان مى‌باشد.
    == ساختار==


    در تابستان 1385ش همايشى تحت عنوان انتظار و ائتلاف مذاهب اسلامى ظاهراً در حال برگزارى بوده است و مؤسسه پژوهشى انتظار نور اين نوشتار را به منظور و انگيزه اين كه گامى در راه تبيين فرهنگ مهدويت و پيشكش به ساحت مقدس امام زمان(ع) تهيّه و منتشر نموده است.


    == ساختار و عناوين و گزارش محتوا ==
    این اثر، از سه فصل تشکیل شده است. دو فصل اوّل تألیف مهدى اکبرنژاد و فصل سوم، نگارش سعید آذرشین فام مى‌باشد. هر کدام از فصول داراى مقدمه جداگانه‌اى مى‌باشند. در این مقدمه‌ها، اول به ایده ظهور منجى و مصلحى که همگان در آخرالزمان به آن اعتقاد راسخ دارند، اشاره و سپس به معرّفى اثر خود مى‌پردازند.


    == گزارش محتوا==


    اين اثر، از سه فصل تشكيل شده است. دو فصل اوّل تاليف مهدى اكبرنژاد و فصل سوم،نگارش سعيد آذرشين فام مى‌باشد. هر كدام از فصول داراى مقدمه جداگانه‌اى مى‌باشند. در اين مقدمه‌ها، اول به ايده ظهور منجى و مصلحى كه همگان در آخرالزمان به آن اعتقاد راسخ دارند، اشاره و سپس به معرّفى اثر خود مى‌پردازند.
    «فصل اول با عنوان سیر تاریخى تدوین احادیث مهدویت در کتاب‌هاى اهل سنت» به بررسى و معرّفى کتاب‌هایى که در آن‌ها مسئله حضرت مهدى(ع) مطرح شده است، مى‌پردازد. و در یک تقسیم بندى اولیه آن کتب را به دو دسته عمده تقسیم مى‌کند: 1- کتاب‌هاى حدیثى عمومى اهل‌سنت 2- کتاب‌هاى حدیثى ویژه امام مهدى(ع).


    «فصل اول با عنوان سير تاريخى تدوين احاديث مهدويت در كتاب‌هاى اهل سنت» به بررسى و معرّفى كتاب‌هايى كه در آن‌ها مسئله حضرت مهدى(ع) مطرح شده است، مى‌پردازد. و در يك تقسيم بندى اوليه آن كتب را به دو دسته عمده تقسيم مى‌كند: 1- كتاب‌هاى حديثى عمومى اهل‌سنت 2- كتاب‌هاى حديثى ويژه امام مهدى(ع).
    منظور از کتاب‌هاى حدیثى عمومى، کتبى هستند که اختصاص به موضوع خاصى ندارند و درباره ابواب و مباحث مختلف بحث کرده‌اند و از جمله بخشى را به احادیث امام مهدى(ع) اختصاص داده‌اند. برخى از این کتاب‌ها، بخشى با عنوان «الفتن» دارند که این احادیث در آن جمع آمده است، از جمله مى‌توان از [[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]]، الجامع الکبیر ترمذى، مصنف ابن ابى شیبه و المستدرک على الصحیحین [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابورى]] اشاره کرد. برخى دیگر از این کتب به صورت جداگانه بابى تحت عنوان کتاب المهدى یا باب المهدى دارند که این احادیث در آن‌ها ذکر شده است؛ همانند سنن ابن داوود، المصنف صنعائى و مختصر ذخائر العقبى فى مناقب ذوى القربى محب‌الدین طبرى. برخى دیگر از این کتب، احادیث مربوط به امام زمان(ع) را در بخش مربوط به مباحث قیامت و نشانه‌هاى آن ذکر کرده‌اند که مى‌توان از جامع الاصول فى احادیث الرسول [[ابن اثیر، مبارک بن محمد|ابن اثیر جزرى]] و مصابیح السنة [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوى]]. و برخى دیگر بر اساس ترتیب خاص خودشان، همچون طبرانى که احادیث یک محدّث را در یک جا جمع نموده است، در شمارگان خاصى این احادیث را ذکر نموده‌اند. همانند المعجم الکبیر طبرانى که به بیان احادیث مربوط به امام مهدى(ع) در بخشى که احادیث نقل شده، توسط عبدالله بن مسعود است، مى‌پردازد.


    منظور از كتاب‌هاى حديثى عمومى، كتبى هستند كه اختصاص به موضوع خاصى ندارند و درباره ابواب و مباحث مختلف بحث كرده‌اند و از جمله بخشى را به احاديث امام مهدى(ع) اختصاص داده‌اند. برخى از اين كتاب‌ها، بخشى با عنوان «الفتن» دارند كه اين احاديث در آن جمع آمده است، از جمله مى‌توان از سنن ابن ماجه،الجامع الكبير ترمذى، مصنف ابن ابى شيبه و المستدرك على الصحيحين حاكم نيشابورى اشاره كرد. برخى ديگر از اين كتب به صورت جداگانه بابى تحت عنوان كتاب المهدى يا باب المهدى دارند كه اين احاديث در آن‌ها ذكر شده است؛ همانند سنن ابن داوود، المصنف صنعائى و مختصر ذخائر العقبى فى مناقب ذوى القربى محب الدين طبرى. برخى ديگر از اين كتب، احاديث مربوط به امام زمان(ع) را در بخش مربوط به مباحث قيامت و نشانه‌هاى آن ذكر كرده‌اند كه مى‌توان از جامع الاصول فى احاديث الرسول ابن اثير جزرى و مصابيح السنة بغوى. و برخى ديگر بر اساس ترتيب خاص خودشان، همچون طبرانى كه احاديث يك محدّث را در يك جا جمع نموده است، در شمارگان خاصى اين احاديث را ذكر نموده‌اند. همانند المعجم الكبير طبرانى كه به بيان احاديث مربوط به امام مهدى(ع) در بخشى كه احاديث نقل شده، توسط عبدالله بن مسعود است، مى‌پردازد.
    مؤلف اثر به ترتیب تاریخ وفات هر کدام از مؤلفین کتب فوق گزارشى از احادیث موجود در آن‌ها بر طبق تقسیم بندى که ذکر شد، به صورت اختصار براى خواننده بازگو مى‌کند.


    مؤلف اثر به ترتيب تاريخ وفات هر كدام از مؤلفين كتب فوق گزارشى از احاديث موجود در آن‌ها بر طبق تقسيم بندى كه ذكر شد، به صورت اختصار براى خواننده بازگو مى‌كند.
    از کتاب‌هاى حدیثى اهل سنت که ویژه امام مهدى(ع) مى‌باشد، مى‌توان از اربعون حدیث [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم اصفهانى]](متوفاى 420ه‍-)، البیان فى اخبار صاحب الزمان کنجى شافعى، عقدالدرر فى اخبار المنتظر یوسف بن یحیى بن على بن عبدالعزیز مقدّسى شافعى، العرف الوردى فى اخبار المهدى(ع) [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطى]] (متوفاى 911ه‍-) و البرهان فى علامات مهدى آخر الزمان متقى هندى(متوفاى 975ه‍-) نام برد.


    از كتاب‌هاى حديثى اهل سنت كه ويژه امام مهدى(ع) مى‌باشد، مى‌توان از اربعون حديث [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم اصفهانى]](متوفاى 420ه‍-)، البيان فى اخبار صاحب الزمان كنجى شافعى، عقدالدرر فى اخبار المنتظر يوسف بن يحيى بن على بن عبدالعزيز مقدّسى شافعى، العرف الوردى فى اخبار المهدى(ع) جلال الدين سيوطى(متوفاى 911ه‍-) و البرهان فى علامات مهدى آخر الزمان متقى هندى(متوفاى 975ه‍-) نام برد.
    فصل دوم، امام مهدى علیه‌السلام در نگاه مذاهب چهارگانه اهل سنت نام دارد. اعتقاد به ظهور مهدى موعود(ع) فقط اختصاص به مذهب شیعه ندارد و این واقعیت با مراجعه به دیدگاه‌هاى عالمان و دانشمندان چهار مذهب اصلى اهل سنت؛ یعنى شافعیان، حنبلیان، مالکیان و حنفیان به خوبى روشن مى‌شود که آنان نیز بر این واقعیت تصریح دارند.


    فصل دوم، امام مهدى عليه‌السلام در نگاه مذاهب چهارگانه اهل سنت نام دارد. اعتقاد به ظهور مهدى موعود(ع) فقط اختصاص به مذهب شيعه ندارد و اين واقعيت با مراجعه به ديدگاه‌هاى عالمان و دانشمندان چهار مذهب اصلى اهل سنت؛ يعنى شافعيان، حنبليان، مالكيان و حنفيان به خوبى روشن مى‌شود كه آنان نيز بر اين واقعيت تصريح دارند.
    مؤلف در این فصل براى اثبات این مطلب، گفته‌ها و نوشته‌هایى از دانشمندان این چهار مذهب اصلى که در منابع اصلى آنان ذکر شده است، جمع‌آورى نموده، که به روشنى بیانگر این مهم مى‌باشد.


    مؤلف در اين فصل براى اثبات اين مطلب، گفته‌ها و نوشته‌هايى از دانشمندان اين چهار مذهب اصلى كه در منابع اصلى آنان ذكر شده است، جمع‌آورى نموده، كه به روشنى بيانگر اين مهم مى‌باشد.
    از دانشمندان شافعى مى‌توان کمال‌الدین محمد بن طلحه شافعى صاحب اثر مطالب السوول فى مناقب آل الرسول، کنجى شافعى مؤلف البیان فى اخبار صاحب الزمان، اسماعیل بن کثیر داراى اثر النهایة فى الفتن و الملاحم، سعدالدین تفتازانى، جلال‌الدین [[سيوطى|سیوطى]] صاحب اثر العرف الوردى فى اخبار المهدى، ابن حجر هیثمى مؤلف الصواعق المحرقه و القول المختصر فى علامات المهدى المنتظر نام برد. اینان بابى از کتب خویش را به امام مهدى(ع) اختصاص داده یا اینکه ضمن توضیحاتى درباره ایشان، احادیث و روایات زیادى را نقل کرده یا این که بابى را به بیان نشانه‌ها و خصوصیاتى که در روایات براى ایشان ذکر شده، اختصاص داده‌اند.


    از دانشمندان شافعى مى‌توان كمال الدين محمد بن طلحه شافعى صاحب اثر مطالب السوول فى مناقب آل الرسول، كنجى شافعى مؤلف البيان فى اخبار صاحب الزمان، اسماعيل بن كثير داراى اثر النهاية فى الفتن و الملاحم، سعدالدين تفتازانى، جلال الدين [[سيوطى]] صاحب اثر العرف الوردى فى اخبار المهدى، ابن حجر هيثمى مؤلف الصواعق المحرقه و القول المختصر فى علامات المهدى المنتظر نام برد. اينان بابى از كتب خويش را به امام مهدى(ع) اختصاص داده يا اينكه ضمن توضيحاتى درباره ايشان، احاديث و روايات زيادى را نقل كرده يا اين كه بابى را به بيان نشانه‌ها و خصوصياتى كه در روايات براى ايشان ذكر شده، اختصاص داده‌اند.
    از دانشمندان حنبلى مى‌توان از امام [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (متوفاى 241ه‍-.ق) که نویسنده یکى از گسترده‌ترین و کهن‌ترین جوامع حدیثى اهل سنّت مى‌باشد، نام برد. آقاى سید [[حسینی جلالی، محمدجواد|محمد جواد حسینى جلالى]] در یک اقدام جالب و شایسته، احادیث مربوط به امام مهدى(ع) (136 حدیث) که در اثر [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] آمده را جمع‌آورى و با نام «احادیث المهدى من [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]]» به چاپ رسانده است، و مى‌توان از [[ابن قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر|ابن قیم جوزیه]] حنبلى نویسنده اثر المنار المنیف فى الصحیح و الضعیف که فصل پنجاهم آن مربوط به امام عصر(عج) مى‌باشد و یحیى بن محمد حنبلى نیز نام برد.


    از دانشمندان حنبلى مى‌توان از امام احمد بن حنبل (متوفاى 241ه‍-.ق) كه نويسنده يكى از گسترده‌ترين و كهن‌ترين جوامع حديثى اهل سنّت مى‌باشد، نام برد. آقاى سيد محمد جواد حسينى جلالى در يك اقدام جالب و شايسته، احاديث مربوط به امام مهدى(ع) (136 حديث) كه در اثر احمد بن حنبل آمده را جمع‌آورى و با نام «احاديث المهدى من مسند احمد بن حنبل» به چاپ رسانده است، و مى‌توان از ابن قيم جوزيه حنبلى نويسنده اثر المنار المنيف فى الصحيح و الضعيف كه فصل پنجاهم آن مربوط به امام عصر(عج) مى‌باشد و يحيى بن محمد حنبلى نيز نام برد.
    از عالمان حنفى مى‌توان از [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] مؤلف تذکرة خواص الامة فى خصاص الائمه علیهم‌السلام، [[ابن طولون، محمد بن علی|ابن طولون]] دمشقى صاحب کتاب الائمة الاثنا عشر، [[شعرانی، عبدالوهاب بن احمد|عبدالوهاب شعرانى]] مؤلف الیواقیت والجواهر، باب پنجاه و شش که در نشانه‌هاى قیامت گفتگو مى‌کند و احادیث آنرا بیان مى‌دارد، یکى از نشانه‌ها را، خروج امام مهدى(ع) بر مى‌شمرد، ابوالسرور حنفى، [[قندوزی، سلیمان بن ابراهیم|سلیمان بن ابراهیم قندوزى]] صاحب اثر ینابیع المودة و ابوالبرکات آلوسى مؤلف الصواعق المحرقة مى‌توان، نام برد.


    از عالمان حنفى مى‌توان از ابن جوزى مؤلف تذكرة خواص الامة فى خصاص الائمه(عليهم السلام)، ابن طولون دمشقى صاحب كتاب الائمة الاثنا عشر، [[شعرانی، عبدالوهاب بن احمد|عبدالوهاب شعرانى]] مؤلف اليواقيت والجواهر، باب پنجاه و شش كه در نشانه‌هاى قيامت گفتگو مى‌كند و احاديث آنرا بيان مى‌دارد، يكى از نشانه‌ها را، خروج امام مهدى(ع) بر مى‌شمرد، ابوالسرور حنفى، سليمان بن ابراهيم قندوزى صاحب اثر ينابيع المودة و ابوالبركات آلوسى مؤلف الصواعق المحرقة مى‌توان، نام برد.
    از علماى فرقه مالکى مى‌توان از قرطبى مالکى مؤلف التذکرة فى احوال الموتى و امور الاخرة، [[ابن صباغ، علی بن محمد|ابن صباغ مالکى]] صاحب اثر الفصول المهمّة فى معرفة احوال الائمة، محمد بن محمد بن خطاب مالکى و شیخ محمد صبان مؤلف اسعاف الراغبین نام برد. اینان در کتب خویش فصلى را به بحث درباره امام مهدى(ع) اختصاص داده‌اند.


    از علماى فرقه مالكى مى‌توان از قرطبى مالكى مؤلف التذكرة فى احوال الموتى و امور الاخرة، ابن صباغ مالكى صاحب اثر الفصول المهمّة فى معرفة احوال الائمة، محمد بن محمد بن خطاب مالكى و شيخ محمد صبان مؤلف اسعاف الراغبين نام برد. اينان در كتب خويش فصلى را به بحث درباره امام مهدى(ع) اختصاص داده‌اند.
    سپس مؤلف در ادامه به بحث نقل اقوال عالمان و دانشمندان اهل سنّت در خصوص اینکه احادیث درباره امام مهدى(ع) صحیح هستند، مى‌پردازد. صاحب نظران اهل سنت اذعان دارند به اینکه احادیث در موضوع مهدویت موصوف به وصف تواتر مى‌باشند و به همین جهت اگر هم در برخى از آنان احادیث ضعیفى دیده شود، در موضوع مهدویت هیچ گونه تردیدى ایجاد نمى‌شود. برخى از این صاحب نظران همچون ابوالحسن محمد بن الحسین آبرى سجزى (متوفاى 363ه‍.ق)، جمال‌الدین مزمى، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]]، شمس‌الدین سخارى، ابن حجر هیثمى مى‌باشند.


    سپس مؤلف در ادامه به بحث نقل اقوال عالمان و دانشمندان اهل سنّت در خصوص اينكه احاديث درباره امام مهدى(ع) صحيح هستند، مى‌پردازد. صاحب نظران اهل سنت اذعان دارند به اينكه احاديث در موضوع مهدويت موصوف به وصف تواتر مى‌باشند و به همين جهت اگر هم در برخى از آنان احاديث ضعيفى ديده شود، در موضوع مهدويت هيچ گونه ترديدى ايجاد نمى‌شود. برخى از اين صاحب نظران همچون ابوالحسن محمد بن الحسين آبرى سجزى (متوفاى 363ه‍.ق)، جمال‌الدين مزمى، ابن حجر عسقلانى، شمس الدين سخارى، ابن حجر هيثمى مى‌باشند.
    فصل سوم: با عنوان مهدویت و اهل سنّت از سه بخش تشکیل یافته است. بخش اوّل به بررسى مهدویت از دیدگاه متکلمان اهل سنّت و جایگاه آموزه منجى موعود در مکاتب کلامى ایشان مى‌پردازد. بخش دوم به بررسى آموزه مهدویّت با مراجعه به منابع حدیثى و روایى اهل سنّت مى‌پردازد. این بخش جنبه روایت شناختى داشته و احادیث این باب را بررسى مى‌کند. از این منابع و مراجع مى‌توان از کتاب الفتن نعیم بن حماد(229ه‍-)، موطا مالک(179ه‍-)، [[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|سنن نسائى]]، مسند ابوعیسى ترمذى، الجامع الصحیح ابن ماجه، السنن ابوداوود و کتب دیگر نام برد. مباحث دیگر این بخش که با بررسى روایات آن همراه است: خروج امام مهدى(ع)، فتنه دجال و نزول عیسى(ع)، لامهدى الا عیسى؛ ویژگى‌هاى حکومت امام مهدى(ع)، نسب حضرت مهدى(ع)، مناقب و صفات حضرت مهدى(ع) در منابع اهل سنت، زمان تولد حضرت مهدى(ع)، امام مهدى(ع) و علامت‌هاى قیامت مى‌باشد و بخش سوم به بررسى مهدویت از دیدگاه مفسران اهل سنت مى‌پردازد. و دیدگاه‌هاى برخى مفسران که در ضمن تفسیر بعضى آیات قرآن، آن را مصداق ظهور و خروج امام مهدى(ع) دانسته و تاویل نموده‌اند، بازگو مى‌شود.


    فصل سوم: با عنوان مهدويت و اهل سنّت از سه بخش تشكيل يافته است. بخش اوّل به بررسى مهدويت از ديدگاه متكلمان اهل سنّت و جايگاه آموزه منجى موعود در مكاتب كلامى ايشان مى‌پردازد. بخش دوم به بررسى آموزه مهدويّت با مراجعه به منابع حديثى و روايى اهل سنّت مى‌پردازد. اين بخش جنبه روايت شناختى داشته و احاديث اين باب را بررسى مى‌كند. از اين منابع و مراجع مى‌توان از كتاب الفتن نعيم بن حماد(229ه‍-)، موطا مالك(179ه‍-)، سنن نسائى، مسند ابو عيسى ترمذى، الجامع الصحيح ابن ماجه، السنن ابو داوود و كتب ديگر نام برد. مباحث ديگر اين بخش كه با بررسى روايات آن همراه است: خروج امام مهدى(ع)، فتنه دجال و نزول عيسى(ع)، لامهدى الا عيسى؛ ويژگى‌هاى حكومت امام مهدى(ع)، نسب حضرت مهدى(ع)، مناقب و صفات حضرت مهدى(ع) در منابع اهل سنت، زمان تولد حضرت مهدى(ع)، امام مهدى(ع) و علامت‌هاى قيامت مى‌باشد و بخش سوم به بررسى مهدويت از ديدگاه مفسران اهل سنت مى‌پردازد. و ديدگاه‌هاى برخى مفسران كه در ضمن تفسير بعضى آيات قرآن، آن را مصداق ظهور و خروج امام مهدى(ع) دانسته و تاويل نموده‌اند، بازگو مى‌شود.
    == گزارش وضعیت ==


    == گزارش وضعيت ==


    بخش عمده پاورقى‌ها، مربوط به ارجاعاتى است که در متن آمده است، بخشى هم مربوط به تلفظ صحیح بعضى از کلمات مى‌باشد و در بعضى موارد هم تراجم اشخاصى که در متن نام آن‌ها برده شده است، مى‌باشد.


    بخش عمده پاورقى‌ها، مربوط به ارجاعاتى است كه در متن آمده است، بخشى هم مربوط به تلفظ صحيح بعضى از كلمات مى‌باشد و در بعضى موارد هم تراجم اشخاصى كه در متن نام آن‌ها برده شده است، مى‌باشد.
    فهرست مطالب در ابتداى اثر به طور کامل ذکر شده است. از آن جا که اثر از دو بخش تشکیل یافته است، بعد از دو فصل اول، فهرست منابع این دو بخش (ص85) و فهرست منابع فصل سوم در آخر کتاب گنجانده شده است.
    {{مهدویت}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    فهرست مطالب در ابتداى اثر به طور كامل ذكر شده است. از آن جا كه اثر از دو بخش تشكيل يافته است، بعد از دو فصل اول، فهرست منابع اين دو بخش (ص85) و فهرست منابع فصل سوم در آخر كتاب گنجانده شده است.
    [[همراه با مهدی منتظر علیه‌السلام بررسی تطبیقی مهدویت در اندیشه شیعه و سنی]]


    [[دانشمندان عامه و مهدی موعود]]


    == پیوندها ==
    [[طبقات راویان احادیث مهدویت از طریق اهل سنت]]
     
    [[مهدویت از دیدگاه اهل سنت: پژوهشی در تطابق باورهای مهدوی فریقین از منابع معتبر اهل سنت]]
     
    [[معجم مهدویت در تفاسیر شیعه و اهل سنت]]
     
    [[نقد احادیث مهدویت از دیدگاه اهل سنت]]
     
    [[مع المهدي المنتظر في دراسة مقارنة بین الفكر الشيعي و السني]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    خط ۹۶: خط ۹۸:
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:مباحث خاص کلامی]]
    [[رده:مباحث خاص کلامی]]
    [[رده:امام مهدی(عج)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۶ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۰۴

    حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در مذاهب اربعه
    حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در مذاهب اربعه
    پدیدآوراناکبرنژاد، مهدی (نویسنده) آذرشین‌فام، سعید (نویسنده)
    ناشرشباب الجنه
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1386 ش
    چاپ2
    شابک978-964-90726-7-8
    موضوعاهل سنت - نظریه درباره مهدویت

    محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث اهل سنت

    مهدویت - احادیث اهل سنت
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‎‏BP‎‏ ‎‏224‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏7‎‏ح‎‏6*
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    حضرت مهدى عجل‌الله‌تعالى‌فرجه در مذاهب اربعه اثر آقایان مهدى اکبر نژاد و سعید آذرشین فام مى‌باشد.

    اثر بحث مهدویت را از دریچه احادیث نقل شده، در کتب معتبر اهل سنّت نگریسته و به بررسى اقوال علماى اهل سنت در رابطه با برخى از صفات و ویژگى‌هاى حضرت مهدى(ع) و حکومت جهانى ایشان پرداخته است.

    در این نوشتار، منظور از اهل سنّت پیروان مذاهب چهارگانه مالکى، حنفى، حنبلى و شافعى، بدون در نظر گرفتن مکتب‌هاى عقیدتى و کلامى ایشان مى‌باشد.

    در تابستان 1385ش همایشى تحت عنوان انتظار و ائتلاف مذاهب اسلامى ظاهراً در حال برگزارى بوده است و مؤسسه پژوهشى انتظار نور این نوشتار را به منظور و انگیزه این که گامى در راه تبیین فرهنگ مهدویت و پیشکش به ساحت مقدس امام زمان(ع) تهیّه و منتشر نموده است.

    ساختار

    این اثر، از سه فصل تشکیل شده است. دو فصل اوّل تألیف مهدى اکبرنژاد و فصل سوم، نگارش سعید آذرشین فام مى‌باشد. هر کدام از فصول داراى مقدمه جداگانه‌اى مى‌باشند. در این مقدمه‌ها، اول به ایده ظهور منجى و مصلحى که همگان در آخرالزمان به آن اعتقاد راسخ دارند، اشاره و سپس به معرّفى اثر خود مى‌پردازند.

    گزارش محتوا

    «فصل اول با عنوان سیر تاریخى تدوین احادیث مهدویت در کتاب‌هاى اهل سنت» به بررسى و معرّفى کتاب‌هایى که در آن‌ها مسئله حضرت مهدى(ع) مطرح شده است، مى‌پردازد. و در یک تقسیم بندى اولیه آن کتب را به دو دسته عمده تقسیم مى‌کند: 1- کتاب‌هاى حدیثى عمومى اهل‌سنت 2- کتاب‌هاى حدیثى ویژه امام مهدى(ع).

    منظور از کتاب‌هاى حدیثى عمومى، کتبى هستند که اختصاص به موضوع خاصى ندارند و درباره ابواب و مباحث مختلف بحث کرده‌اند و از جمله بخشى را به احادیث امام مهدى(ع) اختصاص داده‌اند. برخى از این کتاب‌ها، بخشى با عنوان «الفتن» دارند که این احادیث در آن جمع آمده است، از جمله مى‌توان از سنن ابن ماجه، الجامع الکبیر ترمذى، مصنف ابن ابى شیبه و المستدرک على الصحیحین حاکم نیشابورى اشاره کرد. برخى دیگر از این کتب به صورت جداگانه بابى تحت عنوان کتاب المهدى یا باب المهدى دارند که این احادیث در آن‌ها ذکر شده است؛ همانند سنن ابن داوود، المصنف صنعائى و مختصر ذخائر العقبى فى مناقب ذوى القربى محب‌الدین طبرى. برخى دیگر از این کتب، احادیث مربوط به امام زمان(ع) را در بخش مربوط به مباحث قیامت و نشانه‌هاى آن ذکر کرده‌اند که مى‌توان از جامع الاصول فى احادیث الرسول ابن اثیر جزرى و مصابیح السنة بغوى. و برخى دیگر بر اساس ترتیب خاص خودشان، همچون طبرانى که احادیث یک محدّث را در یک جا جمع نموده است، در شمارگان خاصى این احادیث را ذکر نموده‌اند. همانند المعجم الکبیر طبرانى که به بیان احادیث مربوط به امام مهدى(ع) در بخشى که احادیث نقل شده، توسط عبدالله بن مسعود است، مى‌پردازد.

    مؤلف اثر به ترتیب تاریخ وفات هر کدام از مؤلفین کتب فوق گزارشى از احادیث موجود در آن‌ها بر طبق تقسیم بندى که ذکر شد، به صورت اختصار براى خواننده بازگو مى‌کند.

    از کتاب‌هاى حدیثى اهل سنت که ویژه امام مهدى(ع) مى‌باشد، مى‌توان از اربعون حدیث ابونعیم اصفهانى(متوفاى 420ه‍-)، البیان فى اخبار صاحب الزمان کنجى شافعى، عقدالدرر فى اخبار المنتظر یوسف بن یحیى بن على بن عبدالعزیز مقدّسى شافعى، العرف الوردى فى اخبار المهدى(ع) جلال‌الدین سیوطى (متوفاى 911ه‍-) و البرهان فى علامات مهدى آخر الزمان متقى هندى(متوفاى 975ه‍-) نام برد.

    فصل دوم، امام مهدى علیه‌السلام در نگاه مذاهب چهارگانه اهل سنت نام دارد. اعتقاد به ظهور مهدى موعود(ع) فقط اختصاص به مذهب شیعه ندارد و این واقعیت با مراجعه به دیدگاه‌هاى عالمان و دانشمندان چهار مذهب اصلى اهل سنت؛ یعنى شافعیان، حنبلیان، مالکیان و حنفیان به خوبى روشن مى‌شود که آنان نیز بر این واقعیت تصریح دارند.

    مؤلف در این فصل براى اثبات این مطلب، گفته‌ها و نوشته‌هایى از دانشمندان این چهار مذهب اصلى که در منابع اصلى آنان ذکر شده است، جمع‌آورى نموده، که به روشنى بیانگر این مهم مى‌باشد.

    از دانشمندان شافعى مى‌توان کمال‌الدین محمد بن طلحه شافعى صاحب اثر مطالب السوول فى مناقب آل الرسول، کنجى شافعى مؤلف البیان فى اخبار صاحب الزمان، اسماعیل بن کثیر داراى اثر النهایة فى الفتن و الملاحم، سعدالدین تفتازانى، جلال‌الدین سیوطى صاحب اثر العرف الوردى فى اخبار المهدى، ابن حجر هیثمى مؤلف الصواعق المحرقه و القول المختصر فى علامات المهدى المنتظر نام برد. اینان بابى از کتب خویش را به امام مهدى(ع) اختصاص داده یا اینکه ضمن توضیحاتى درباره ایشان، احادیث و روایات زیادى را نقل کرده یا این که بابى را به بیان نشانه‌ها و خصوصیاتى که در روایات براى ایشان ذکر شده، اختصاص داده‌اند.

    از دانشمندان حنبلى مى‌توان از امام احمد بن حنبل (متوفاى 241ه‍-.ق) که نویسنده یکى از گسترده‌ترین و کهن‌ترین جوامع حدیثى اهل سنّت مى‌باشد، نام برد. آقاى سید محمد جواد حسینى جلالى در یک اقدام جالب و شایسته، احادیث مربوط به امام مهدى(ع) (136 حدیث) که در اثر احمد بن حنبل آمده را جمع‌آورى و با نام «احادیث المهدى من [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد بن حنبل» به چاپ رسانده است، و مى‌توان از ابن قیم جوزیه حنبلى نویسنده اثر المنار المنیف فى الصحیح و الضعیف که فصل پنجاهم آن مربوط به امام عصر(عج) مى‌باشد و یحیى بن محمد حنبلى نیز نام برد.

    از عالمان حنفى مى‌توان از ابن جوزى مؤلف تذکرة خواص الامة فى خصاص الائمه علیهم‌السلام، ابن طولون دمشقى صاحب کتاب الائمة الاثنا عشر، عبدالوهاب شعرانى مؤلف الیواقیت والجواهر، باب پنجاه و شش که در نشانه‌هاى قیامت گفتگو مى‌کند و احادیث آنرا بیان مى‌دارد، یکى از نشانه‌ها را، خروج امام مهدى(ع) بر مى‌شمرد، ابوالسرور حنفى، سلیمان بن ابراهیم قندوزى صاحب اثر ینابیع المودة و ابوالبرکات آلوسى مؤلف الصواعق المحرقة مى‌توان، نام برد.

    از علماى فرقه مالکى مى‌توان از قرطبى مالکى مؤلف التذکرة فى احوال الموتى و امور الاخرة، ابن صباغ مالکى صاحب اثر الفصول المهمّة فى معرفة احوال الائمة، محمد بن محمد بن خطاب مالکى و شیخ محمد صبان مؤلف اسعاف الراغبین نام برد. اینان در کتب خویش فصلى را به بحث درباره امام مهدى(ع) اختصاص داده‌اند.

    سپس مؤلف در ادامه به بحث نقل اقوال عالمان و دانشمندان اهل سنّت در خصوص اینکه احادیث درباره امام مهدى(ع) صحیح هستند، مى‌پردازد. صاحب نظران اهل سنت اذعان دارند به اینکه احادیث در موضوع مهدویت موصوف به وصف تواتر مى‌باشند و به همین جهت اگر هم در برخى از آنان احادیث ضعیفى دیده شود، در موضوع مهدویت هیچ گونه تردیدى ایجاد نمى‌شود. برخى از این صاحب نظران همچون ابوالحسن محمد بن الحسین آبرى سجزى (متوفاى 363ه‍.ق)، جمال‌الدین مزمى، ابن حجر عسقلانى، شمس‌الدین سخارى، ابن حجر هیثمى مى‌باشند.

    فصل سوم: با عنوان مهدویت و اهل سنّت از سه بخش تشکیل یافته است. بخش اوّل به بررسى مهدویت از دیدگاه متکلمان اهل سنّت و جایگاه آموزه منجى موعود در مکاتب کلامى ایشان مى‌پردازد. بخش دوم به بررسى آموزه مهدویّت با مراجعه به منابع حدیثى و روایى اهل سنّت مى‌پردازد. این بخش جنبه روایت شناختى داشته و احادیث این باب را بررسى مى‌کند. از این منابع و مراجع مى‌توان از کتاب الفتن نعیم بن حماد(229ه‍-)، موطا مالک(179ه‍-)، سنن نسائى، مسند ابوعیسى ترمذى، الجامع الصحیح ابن ماجه، السنن ابوداوود و کتب دیگر نام برد. مباحث دیگر این بخش که با بررسى روایات آن همراه است: خروج امام مهدى(ع)، فتنه دجال و نزول عیسى(ع)، لامهدى الا عیسى؛ ویژگى‌هاى حکومت امام مهدى(ع)، نسب حضرت مهدى(ع)، مناقب و صفات حضرت مهدى(ع) در منابع اهل سنت، زمان تولد حضرت مهدى(ع)، امام مهدى(ع) و علامت‌هاى قیامت مى‌باشد و بخش سوم به بررسى مهدویت از دیدگاه مفسران اهل سنت مى‌پردازد. و دیدگاه‌هاى برخى مفسران که در ضمن تفسیر بعضى آیات قرآن، آن را مصداق ظهور و خروج امام مهدى(ع) دانسته و تاویل نموده‌اند، بازگو مى‌شود.

    گزارش وضعیت

    بخش عمده پاورقى‌ها، مربوط به ارجاعاتى است که در متن آمده است، بخشى هم مربوط به تلفظ صحیح بعضى از کلمات مى‌باشد و در بعضى موارد هم تراجم اشخاصى که در متن نام آن‌ها برده شده است، مى‌باشد.

    فهرست مطالب در ابتداى اثر به طور کامل ذکر شده است. از آن جا که اثر از دو بخش تشکیل یافته است، بعد از دو فصل اول، فهرست منابع این دو بخش (ص85) و فهرست منابع فصل سوم در آخر کتاب گنجانده شده است.

    وابسته‌ها