پیچک انحراف
| پیچک انحراف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اسحاقیان، جواد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | زمینههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گرایش برخی از مردم به مدعیان مهدویت و نیابت در دو قرن اخیر |
| ناشر | بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-7428-58-3 |
| موضوع | بهاییگری - ایران - دفاعیهها و ردیهها
فرقهها - ایران مهدویت - مدعیان - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 224/6 /الف5پ9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
پيچك انحراف(زمينه‌هاى سياسى، اجتماعى و فرهنگى گرايش برخى از مردم به مدعیان مهدویت و نيابت در دو قرن اخير)، اثر جواد اسحاقيان، برخى آسيب‌ها و انحرافات دهه‌هاى اخير در زمينه مهدویت را به صورت جزئى و مصداقى معرفى مى‌كند.
كتاب به زبان فارسى و در سال 1378ش نوشته شده است.
دغدغه تخريب مهدویت از درون توسط دشمنان و فرقه‌سازى‌هاى آنها، انگيزه تأليف بوده است.
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف در انتقاد از مدعیان نيابت از ائمه(ع) آغاز شده و مطالب در هشت بخش و هر بخش در چندين فصل ارائه شده است.
مباحث به بررسى و تحقيق در زمينه‌هاى گرايش برخى از مردم به انحرافات مربوط به مهدویت در دو قرن گذشته پرداخته و در بخشى جداگانه، بررسى‌ها و تحقيق‌هاى ميدانى، كه در بين سنين و اقشار مختلف در سال 1386ش انجام شده، به اين مجموعه اضافه گشته و در مجموع تلاش شده است كه ريشه‌هاى اصلى ايجاد و انحراف در مدعیان و پيروان، معرفى گردد.
به لحاظ رعايت موازين شرعى، اخلاقى و قانونى، نام برخى از گروه‌ها و جريانات، به صورت حروف رمزى و اختصارى آمده است.
در پايان كتاب تعدادى تصوير مربوط به مدعیان و ارتباط آنها با استعمار غرب وجود دارد.
گزارش محتوا
بخش اول، در دو فصل، بعد از بيان منظور از واژه‌هاى «زمينه‌ها، فرهنگى، سياسى و اجتماعى»، انگيزه انتخاب موضوع، ضرورت بحث درباره آن و پيشينه موضوع، تاريخچه كوتاه مدعیان مهدویت و نيابت در دو قرن اخير در ايران، هند، پاکستان و سودان را به طور مختصر بررسى كرده و در بخش‌هاى ديگر، به تفصيل آنها پرداخته است.
دوم، گرايش مردم به مدعیان شيخيه کرمانيه و خصوصيات مدعیان آنها؛ از جمله حاج محمدكريم خان کرمانى، حاج محمد خان کرمانى، ملا حسين بشرويه را بررسى كرده و بعد از نقل برخى ادعاهاى نقل شده، براى شيخ احمد احسانى و بعضى از عقايد شيخيه کرمانيه در فروع دين، زمينه‌هاى گرايش مردم به اين فرقه را بيان مى‌كند؛ از جمله: زمينه‌هاى فكرى جامعه ديندار ايرانى، زمينه‌هاى قومى، نژادى، سياسى و اجتماعى، متون دينى ضعيف يا تحليل نشده، سوء استفاده از متون ضعيف يا جعلى و نقش بيگانگان و استعمار.
پس از ذكر بيوگرافى كامل محمدعلى باب و برخى ادعاهاى مربوط به حسينعلى بهاء(مؤسس بهاییت) سوم، عوامل و زمينه‌هاى گرايش مردم به مدعیان بابيه و بهاییه را برشمرده و مفصلا توضيح داده است كه عبارتند از:
- سوء استفاده از متون روايى و تاريخى و انجام جعل و تحريف در آنها
- جهل مردم و عوام فريبى مدعیان با استفاده از شخصيتى فريبنده، مرحله‌اى بودن ادعاها، غفلت و عدم توجه به تناقضات، عوام فريبى با تخريب رقبا و...
- دين فروشى براى جاذبه‌هاى نفسانى
- نقش استبداد و حكومت‌هاى داخلى با استفاده از نابرابرى‌هاى اجتماعى، اختناق، فشار و نجات‌باورى مردم و همچنين مطرح كردن مدعیان توسط خود حكومت.
- نقش استعمار در تقويت فرق بابيه و بهاییه براى جلب مردم.
زمينه‌هاى گرايش به «قاديانيه»، بعد از ذكر مختصر زندگى‌نامه «غلام احمد»(مؤسس اين فرقه) در چهارم ذكر شده است.
ادعاى ارتباط با غيب و دارا بودن تأييدات الهى و قدرت پيش‌گويى غيبى، شخصيت فريبنده غلام احمد، تلفيق مطالب و مسلم جلوه دادن ادعاها، سوء استفاده از متون دينى يا منابع تاريخى و نيز نقش استعمار و فرهنگ غربى در جريان قاديانى از جمله اين زمينه‌ها بوده كه به طور مفصل در اين بخش توضيح داده شده است.
«مهدى سودانى» و حركت او در تشكيل فرقه سودانى در پنجم مورد بررسى قرار گرفته و عامل گرايش به اين جريان در سه بخش ذكر شده است:
- عوام فريبى كه علاوه بر سوء استفاده از متون دينى و تاريخى و آميختگى آنها با شخصيت مهدى سودانى، مسلم جلوه دادن ادعاها در آثار وى را شامل مى‌شود.
- زمينه‌هاى اجتماعى؛ از جمله انتظار عمومى و فراگير بودن ظهور مهدى(عج)، گرايش به بازگشت به دوران پاکى اسلام، جهالت و تحليل غلط اجتماعى از افزايش نفوذ و پيروزى وى در برابر قواى حكومتى.
- عوامل سياسى و آن اين كه حكومت انگلستان كه در ظاهر فرماندهى قشون مخالفان مهدى سودانى را بر عهده داشت؛ ولى در نهان، عامل تجزيه سودان و مصر بود و در واقع سودانى را هدايت مى‌كرد.
ششم، ادعاهاى برخى از مدعیان دهه‌هاى قبل و پس از انقلاب را در دو فصل مدعیان سازمان يافته؛ افرادى كه توانستند با جذب پيروان فراوان، انسجام و تشكيلات بالا و نيز جذب امكانات مادى و معنوى به صورت فرقه‌اى و گروهى به قسمتى از اهداف خود برسند و داراى انشعاب و شاخه‌هايى در قسمت‌هاى مختلف كشور بشوند، و غير سازمان يافته مورد بررسى و تحقيق قرار داده است.
هفتم و هشتم، به پژوهش ميدانى، جمع‌بندى و تحليل نهايى اختصاص دارد كه به علت محدوديت زمانى و دسترسى به مدعیان يا پيروان آنها، مؤلف به نوع پرسش‌نامه‌اى اكتفا نموده است.
اين پرسش‌نامه‌ها در ساكنان يا متولدان استان‌هاى مختلف صورت گرفته و لذا از تنوع قوميت‌ها و فرهنگ‌هاى ايرانى برخوردار است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى عبارات متن پرداخته است.
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- سايت نور پرتال.