الجمل و النصرة لسيد العترة في حرب البصرة: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
[[الجمل]] | [[الجمل]] | ||
[[جنگ جمل]] | |||
[[الكافئة في إبطال توبة الخاطئة]] | [[الكافئة في إبطال توبة الخاطئة]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۴
| الجمل و النصرة لسيد العترة في حرب البصرة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میرشریفی، سید علی (محقق) مفید، محمد بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | مکتب الإعلام الإسلامي، مرکز النشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1371 ش یا 1413 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | جنگ جمل، 36ق. علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - جنگها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 37/95 /ج8م7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الجَمَل وَ النُّصرة لِسید العترَة في حَربِ البَصرَة، اثر شيخ مفيد، ابوعبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى (336 - 413ق)، از چهره‌هاى برجسته فقها، متكلمين و روات شيعه در نيمه دوم قرن چهارم هجرى است. کتابی تاریخی است که در آن به واقعه جنگ جمل فتنه‌ها، ابهامات و آراء و عقاید مسلمانان درباره آن پرداخته است.
وی این اثر را، که به گونه توصیف و تحلیل است، برای دفاع از حقانیت راه و روش علی(ع) در جنگ با ناکثین تألیف کرده و اخبار و روایت‌های نقل شده در آن، به همراه ذکر سند می‌باشد که اعتباری بر این اثر بخشیده است.
شيخ مفيد، در مقدمه كتاب، درباره انگیزه نگارش كتاب مى‌فرمايد:
«من اين كتاب را به درخواست يكى از شاگردان، درباره اختلافى كه ميان اهل قبله و مسلمانان درباره فتنه و آشوبى كه در بصره اتفاق افتاده بود، نگاشتم تا جريانات و حوادثى كه ميان اميرمؤمنان، على بن ابى‌طالب(ع) و عايشه و طلحه و زبير روى داده و جنگ خطرناكى كه ميان آنان درگرفته را روشن نمايم.»
نجاشى و شيخ طوسى و ابن شهرآشوب، اين كتاب را در رديف تأليفات شيخ مفيد به شمار آورده‌اند.
شيخ طوسى، مى‌فرمايد: «من اين كتاب را در محضر شيخ مفيد قرائت نموده‌ام»
هم‌چنين بزرگانى همچون آقا بزرگ تهرانى، صاحب كتاب ارزش‌مند الذريعه و علامه امينى و سيد عبدالرزاق موسوى مقرّم و علامه شيخ محمدتقى شوشترى و استاد، سيد مرتضى عسكرى و ديگران نيز كتاب حاضر را به شيخ مفيد نسبت داده و از تأليفات ايشان دانسته‌اند.
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه سه قول و يك خاتمه است.
گزارش محتوا
مؤلف، در مقدمه، سبب تأليف كتاب را بيان نموده و در قول اول، از اختلاف امت در مورد فتنه جمل و احكام قتال در آن، سخن گفته و آراى فرق گوناگون، از قبيل حشويه، معتزله و... را درباره كسانى كه در جنگ جمل شركت داشته‌اند، بيان كرده است.
در قول دوم، از عصمت حضرت امير(ع) سخن به ميان آورده و از درست بودن كردار وى، در همه جنگ‌هایش و حق بودن او در همه اقوال و افعالش و... بحث كرده است.
در قول سوم، مفصلا چگونگى رخ دادن جنگ جمل و نقش‌آفرينان آن حادثه و... را بررسى كرده است و در خاتمه، به بيان اسباب بغض عايشه و عناد طلحه و زبير نسبت به حضرت امير(ع) پرداخته است.
اين كتاب، داراى ويژگى‌هاى ارزش‌مندى است كه اينك به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:
- مؤلف اين كتاب، از بزرگ‌ترين و برجسته‌ترين انديشمندان جهان اسلام و از راويان بزرگ حديث به شمار مى‌آيد؛ مخصوصاً با توجه به اين نكته كه شيخ مفيد، اين كتاب را در اواخر عمر كه اوج شهرت علمى ايشان بوده، نگاشته است.
- اين كتاب، حلقه‌اى ارزش‌مند ميان ما و بسيارى از منابع مهم تاريخى است كه به دست ما نرسيده و در اختيار مؤلف كتاب بوده است، مانند كتاب جمل، نوشته ابومخنف، كتاب جمل واقدى، كتاب جمل مدائنى، كتاب جمل ثقفى و بسيارى از كتاب‌هاى ارزش‌مند تاريخى كه از طريق اين كتاب از محتواى آنها با اطلاع شده‌ايم.
- اين كتاب، در نوع و سبک خود نمونه و بى‌نظير است و بسيار كامل به جزييات حوادث پرداخته و تمام زواياى جريانات را مورد بررسى قرار داده است.
- شيخ مفيد، بدون هيچ‌گونه تعصب، تمام نظريات و سخنان را با امانت كامل آورده، حتى سخنان مخالفين اميرالمؤمنين، على(ع) را نيز آورده و اين خود بر ارزش و اعتبار كتاب افزوده است. مؤلف، در اين كتاب، به بسيارى از منابع مهم اهل تسنن نيز اشاره دارد.
- شيخ مفيد، در اين كتاب، به روايات و سخنانى از حضرت على(ع) اشاره دارد كه در ديگر كتاب‌هاى روايى ما موجود نمى‌باشد و اين خود، دليل بر آن است كه ايشان بر منابعى كه به دست ما نرسيده، دسترسى داشته است.
وضعيت كتاب
كتاب حاضر، در تهران، به وسيله دكتر محمود مهدوى دامغانى، به فارسی ترجمه و چاپ شده است.
هم‌چنين ترجمه‌اى به فرانسه از اين كتاب در پاريس به چاپ رسيده است.
نسخه‌شناسى
- نسخه‌اى در كتاب‌خانه مجلس شوراى اسلامى كه تاريخ نگارش آن 1338ق، مى‌باشد.
- اين نسخه، نسخه‌اى صحيح و ارزش‌مند است كه جزء كتاب‌هاى مرحوم شيخ‌الاسلام زنجانى بوده است.
- نسخه‌اى در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى كه تاريخ نگارش آن، 1352ق، است و به خط فاضل انديشمند، محمدحسین بن زين‌العابدين ارموى و از روى يك نسخه قديمى نگاشته شده است.