غدیر به روایت اهل‌بیت علیهم‌السلام: نگاهی کوتاه به حدیث غدیر در منابع شیعی
| غدير به روايت اهل‌بيت عليهم‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی میلانی، علی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | نگاهي کوتاه به حديث غدير در منابع شيعي |
| ناشر | مرکز حقايق اسلامی |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1389ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-5348-33-0 |
| موضوع | علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - احاديث غدير خم - احاديث |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 141/5 /غ4 ح8041* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
غدیر به روایت اهل‌بیت(ع): نگاهی کوتاه به حدیث غدیر در منابع شیعی، اثر سید علی حسینی میلانی، ترجمه مقاله اول کتاب «مقالتان في الغدير» است که توسط هیئت تحریریه مرکز حقائق اسلامی صورت گرفته است.
کتاب به انگیزه پاسخ‌گویی به ابن روزبهان نگاشته شده است[۱]
ساختار
کتاب از سرآغاز، پیشگفتار و متن در دو بخش تشکیل شده است.
گزارش محتوا
مؤلف در پیشگفتار می‌گوید: از اصول مسلم گفتگو پیرامون مسائل اختلافی، این است که هرکدام از طرف‌های دعوا به اعتقادات مورد قبول طرف مقابل استدلال نمایند؛ لذا علمای امامیه در طول تاریخ همین روش را به کار بسته‌اند و از مهم‌ترین کتاب‌های معتبر اهل سنت برای مدعای اختلافی مد نظر خود استفاده برده‌اند؛ لکن در این بین، برخی ساده‌دلان در دام شبهه گرفتار شده و گفته‌اند که شیعیان از هرگونه کتاب، روایات و علمای مجتهد و ناقل حدیث، محرومند و در اثبات ادعاهای خود، به‌شدت به کتاب‌های اهل سنت نیازمند هستند؛ بنابراین نگارش کتاب بر این اساس می‌باشد[۲]
بخش اول کتاب به ذکر و بررسی آیات مرتبط با غدیر و خلافت امام على(ع) بعد از پیامبر(ص) اشاره دارد.
مستندات مؤلف در این بخش از کتاب، آیات «تبلیغ» (مائده: 67)، «اکمال» (مائده: 3)، «سأل سائل بعذاب واقع* للكافرين ليس له دافع» (معارج: 1 و 2)، «و إنه لتنزيل رب العالمين* نزل به الروح الأمين* علی قلبك لتكون من المنذرين» (شعراء: 192 تا 194) است.
مؤلف در ذکر هرکدام از آیات مذکور، شأن نزول و روایات مرتبط با آن را از منابع شیعی می‌آورد، پس از آن، به اقوال برخی از عالمان اهل سنت نیز اشاره می‌کند.
بخش دوم کتاب به بیان غدیر با استفاده از روایات اهل‌بیت اختصاص یافته است.
مؤلف، در این بخش از کتاب با استفاده از منابع روایی شیعه به بررسی واقعه غدیر پرداخته است. از مطالبی که در این بخش آمده است اشاره به مظلمومیت امام على(ع) است؛ در روایتی امام صادق(ع)، عمر بن یزید را خطاب قرار می‌دهد و می‌گوید: ای اباحفص! شگفتا از مصائب علی بن ابی‌طالب(ع) که ده هزار شاهد داشت، اما نتوانست حق خود را بگیرد و حال آنکه دو شاهد برای گرفتن حق، کافی است[۳]، سپس به واقعه غدیر اشاره می‌شود.
مؤلف برای غدیر و احادیثی که از طرق شیعه در کتاب ذکر کرده فوایدی چند متذکر می‌شود:
- شمار مردم مکه و مدینه که در غدیر حاضر بودند و سخنان رسول خدا(ص) را شنیدند، ده هزار نفر بود. حال اگر مردم دیگر سرزمین‌های حجاز همانند یمن و غیره به این تعداد اضافه شود، جمعیتی عظیم را پیش روی خود خواهیم دید.
- در این احادیث آمده است که پیامبر(ص) به مردم فرمان داد تا با امیر مؤمنان علی(ع) بیعت نمایند و همه مردم نیز چنین کردند.
- بر اساس برخی روایات، حسن بصری، از ذکر نام فردی که آیه ولایت در شأن او نازل شده بود، خودداری کرد. باید گفت که پیش از او نیز، اشخاصی چند از روی حسد یا تقیه از ذکر نام آن فرد پرهیز می‌کردند و افراد دیگری نیز با آنان همسو شدند.
- پیامبر(ص) در حدیث غدیر به حوض اشاره کرد و فرمود: «پس مرا روسیاه نکنید». آنگاه فرمود: «من افرادی را از آتش دوزخ می‌رهانم و اقوامی چند به‌واسطه من نجات می‌یابند». بخاری، مسلم و دیگر نگارندگان صحاح و مسانید، حدیثی را از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند، که اقوام مذکور، همان‌هایی هستند که پس از پیامبر(ص) بدعت گذراده و دچار ارتداد به دوران گذشته شدند.
- اگر حدیث غدیر را در کنار حدیث ثقلین قرار دهیم، مشخص می‌شود که حدیث غدیر به لحاظ سند و متانت مفهومی آن، حدیثی ثابت و صحیح است[۴]
در برخی از روایات به حدیث غدیر استناد و سوگند یاد شده است؛ یکی از آن روایات، روایت شیخ طوسی است که امیر مؤمنان(ع) اهل شورا را به حدیث غدیر قسم داد[۵]
شیخ صدوق حدیث سوگند گرفتن امیر مؤمنان(ع) و نفرین ایشان علیه کتمان‌کنندگان – یعنی انس بن مالک، براء بن عازب انصاری، اشعث بن قیس کندی و خالد بن یزید بجلی - را نقل کرده است[۶]
هرچند واقعه غدیر به‌سرعت در سرزمین حجاز دست‌به‌دست گشت و همه از آن واقعه بزرگ مطلع گشتند، لکن مخالفین آن واقعه، از همان لحظات ابتدایی در گوش یکدیگر، مخالفت با پیامبر(ص) را زمزمه و نجوا کردند. در روایتی چنین نقل شده است که مقداد از کنار جمعیتی می‌گذشت، آنان می‌گفتند: وی می‌خواهد پس از خود، حکومت را به علی واگذارد، به خدا سوگند نشانش خواهیم داد! او، رسول خدا(ص) را از موضوع آگاه کرد، رسول خدا آنان را فراخواند، اما آنها سوگند یاد کردند که چنین چیزی نگفته‌اند[۷]
مؤلف در پایان به فضائل روزه روز غدیر و مکان غدیر اشاره می‌کند و می‌گوید: طبق روایات شیعه، اگر کسی در روز غدیر، روزه بگیرد ثواب زیارت او به‌اندازه شصت ماه روزه‌داری است[۸]روز غدیر، عید بشمار می‌رود و فضیلت آن برتر از دو روز عید قربان و فطر است[۹]و نیز نمازگزاردن در مسجد غدیر مستحب است[۱۰]
وضعیت کتاب
پاورقی‌ها به ذکر مستندات مطالب کتاب اختصاص یافته است.
فهرست محتویات در ابتدا و منابع مورد استفاده مؤلف در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.