کلام مفید در امامت امیرالمؤمنین علیه‌السلام

کلام مفید در امامت أمیرالمؤمنین علیه‌السلام
پدیدآوران	مفید، محمد بن محمد (نويسنده) حسینی، جواد (مترجم)
عنوان‌های دیگر	الإفصاح في إمامة أميرالمؤمنين علیه‌السلام. فارسی ** نرجمه‎ی کتاب الإفصاح في إمامة أميرالمؤمنين علیه‌السلام.
ناشر	دليل ما
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1394ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-397-930-0
موضوع	علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - کلام شیعه امامیه - قرن 4ق - امامت
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	6041م7م 209/6 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کلام مفید در امامت امیرالمؤمنین(ع)، ترجمه‌ای فارسی به قلم مترجم معاصر، سید جواد حسینی از کتاب الإفصاح في إمامة أميرالمؤمنين(ع)، تألیف ادیب، محدّث، متکلم، فقیه و مرجع ممتاز شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری قمری، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان حارثی عکبری بغدادی، مشهور به شیخ مفید (336-1413ق) است که پیشوایی امام علی(ع) را از منظر قرآنی، روایی و کلامی بررسی می‌کند و به پرسش‌ها و شبهات مخالفان پاسخ می‌دهد.

معنای عنوان اصلی

• در عنوان متن اصلی عربی، الإفصاح في إمامة أميرالمؤمنين(ع)، «إفصاح» یعنی: آشکارسازی و زدودن ظلمت‌ها، پس نام کتاب به معنای «روشنگری درباره رهبری و امامت امام علی(ع)» است.

درباره ترجمه

ازآنجاکه متن اصلی اثر حاضر، پیش از این به نام الإفصاح في الإمامة معرفی شده است، در اینجا ویژگی‌های ترجمه فارسی و برخی از نکته‌های ناگفته بیان می‌شود:

• سید جواد حسینی در این اثر کوشیده است تا ترجمه‌ای روان و رسا ارائه کند و مقصود نویسنده را به‌درستی برساند و از پرداختن به حواشی و شرح و توضیحات بیشتر، خودداری ورزد.
• زبان کتاب حاضر، فارسی است و عبارات عربی متن اصلی در آن نیامده است، جز آیات قرآن.

افزوده‌های مترجم

• سید جواد حسینی، پاورقی‌هایی بر این اثر افزوده و برای آن نشانه «(م)» را قرار داده تا از توضیحات محقق متن اصلی کتاب که نشانه «(مح)» دارد، جدا شود.
• مترجم در پاورقی‌هایش، گاهی اصطلاحاتی مانند «متواتر» را تعریف کرده و گاه توضیحی تحلیلی درباره حادثه‌ای تاریخی مثل پرداخت نکردن زکات به خلیفه اول از سوی مالک بن نویره، آورده است.

مشکلات ترجمه

• سید جواد حسینی در مسئله کافر بودن کسانی که با امیرالمؤمنین(ع) می‌جنگیدند، در پاورقی عبارتی عربی آورده و صادقانه اقرار کرده که منظور نویسنده را از جمله اخیر آن به‌درستی نمی‌داند و آنگاه مقصود احتمالی را که به نظرش رسیده، بیان کرده است.

نقد ترجمه

• سید جواد حسینی، جمله «أبوهاشم الجبائي خاصة يقطع بكفر من ترك الكفر» را آورده و آن را فاقد معنای روشن دانسته است.
• نقد: اشکال مترجم این است که جمله را ساده پنداشته؛ درصورتی‌که این کلام، مرکّب است و ادامه دارد و نقد سید جواد حسینی بر شیخ مفید وارد نیست و معنای جمله، درست است اگر به ادامه‌اش توجه شود:
• «و أبوهاشم الجبائي‌ خاصة يقطع بكفر من ترك الكفر و أقام على قبيح أو حسن يعتقد قبحه و لا يجري عليه شيئا من أحكام الكافرين من قتل أو أخذ جزية أو منع من موارثة أو دفن في مقابر المسلمين أو صلاة عليه بعد أن يكون مظهرا للشهادتين و الإقرار بجميع ما جاء به النبي(ص) على الإجمال».

ترجمه صحیح این است:

«فقط ابوهاشم جبایی است که از طرفی، کسی را که «کفر را ترک کند، ولی بر قبیحی یا حسنی که قبیحش می‌داند، بماند»، به‌یقین کافر می‌داند و از طرفی دیگر، هیچ‌یک از احکام کافران (قتل یا گرفتن جزیه یا منع از ارث یا دفن نشدن در قبرستان مسلمانان یا نماز نخواندن بر او) را بر او جاری نمی‌کند؛ زیرا این شخص شهادتین را بر زبان جاری کرده و به همه آنچه پیامبر(ص) آورده به‌ شکل اجمالی اقرار دارد».

منظور شیخ مفید این است که هیچ‌کسی چنین فردی را کافر نمی‌داند و ابوهاشم هم که او را کافر می‌داند، فقط نام‌گذاری کرده است، وگرنه او نیز هیچ حکمی از احکام کافران را بر او جاری نمی‌کند.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.