شمس‌الدین، محمدمهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'سيد محمد باقر صدر' به 'سيد محمد باقر صدر')
    جز (جایگزینی متن - 'شمس‌الدین (ابهام زدایی)' به 'شمس‌الدین (ابهام‌زدایی)')
     
    (۸۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR04770.jpg|بندانگشتی|شمس‌الدین، محمد مهدی]]
    [[پرونده:NUR04770.jpg|بندانگشتی|شمس‌الدین، محمدمهدی]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|شمس‌الدین، محمد مهدی
    ! نام!! data-type="authorName" |شمس‌الدین، محمدمهدی
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‎های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'|  
    | data-type="authorOtherNames" |  
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |عبدالكريم
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1313 هـ.ش یا 1934 م
    | data-type="authorbirthDate" |1313ش یا 1934 م
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |نجف اشرف
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1379 هـ.ش یا 1421 هـ.ق یا 2001 م
    | data-type="authorDeathDate" |1379ش یا 1421 ق یا 2001 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" | [[محسن غراوی]]
     
    [[روحانی، سید محمد|سید محمد روحانی]]
     
     [[حکیم، سید محسن|سید محسن حکیم طباطبایی]]
     
    [[خویی، سید ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویی]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[�الاجتهاد و التجدید فی الفقه الاسلامی]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    | data-type="authorWritings" |[[الاجتهاد و التجدید فی الفقه الاسلامي]]  


    [[العلویون بین الغلو و الفلسفه و التصوف و التشیع]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: مقدمهنويس
    [[العلویون بین الغلو و الفلسفه و التصوف و التشیع]]  


    [[المقدمات و التنبیهات فی شرح اصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: مقدمهنويس
    [[المقدمات و التنبیهات فی شرح اصول الفقه]]  
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE4770AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE04770AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{اشتباه نشود|شمس‌الدین، سید مهدی}}
    {{کاربردهای دیگر|شمس‌الدین (ابهام‌زدایی)}}


    '''محمدمهدى شمس‌الدين'''(۱۹۳۶- ۲۰۰۱م)، عالم دینی، فقیه، مجتهد، نظریه پرداز سیاسی لبنانی و رئیس سابق مجلس اعلای شیعیان لبنان


    == معرفى اجمالى ==
    == ولادت ==
    او در  ۱۵ شعبان ۱۳۵۴ برابر با 1936م، در خانواده شيخ عبدالكريم، در نجف اشرف پا به دنيا نهاد. پدرش از لبنانى‌هاى مقيم عراق و از روحانیان سرشناس و مدرس علوم دينى بود.


    سلسله خاندان او، به [[شهید اول، محمد بن مکی|شمس‌الدين محمد مكى]]، معروف به [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اول]] مى‌رسد.


    «محمد مهدى شمس الدين»، به سال 1936م / 1354ق، در خانواده شيخ عبد الكريم، در نجف اشرف پا به دنيا نهاد. پدرش از لبنانى‌هاى مقيم عراق و از روحانيان سرشناس و مدرس علوم دينى بود.
    == تحصیلات ==
    دوازده ساله بود كه پدرش عزم بازگشت به لبنان را نمود. وى، محمدمهدى را به رفتن از نجف يا ماندن در آن مخير كرد، اما از آن‌جا كه وى شيفته فراگيرى علوم اسلامى بود، با وجود همه دشوارى‌هاى زندگى و فقر شديد، اقامت در نجف را ترجيح داد و 35 سال به تحصيل و پژوهش پرداخت.


    سلسله خاندان او، به شمس الدين محمد مكى، معروف به شهيد اول مى‌رسد. دوازده ساله بود كه پدرش عزم بازگشت به لبنان را نمود. وى، محمد مهدى را به رفتن از نجف يا ماندن در آن مخير كرد، اما از آن‌جا كه وى شيفته فراگيرى علوم اسلامى بود، با وجود همه دشوارى‌هاى زندگى و فقر شديد، اقامت در نجف را ترجيح داد و 35 سال به تحصيل و پژوهش پرداخت. با سخت كوشى در كسب معرفت و دانش، سريعاً به درجه اجتهاد رسيد و در مقام يكى از استادان سطح عالى حوزه علميه نجف قرار گرفت.
    در حوزه نجف از [[محسن غراوی]]، [[عبدالمنعم فرتوسی]]، [[روحانی، سید محمد|سید محمد روحانی]]، [[سید یوسف حکیم]]، [[حکیم، سید محسن|سید محسن حکیم طباطبایی]]، [[خویی، سید ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویی]] و [[سید علی علامه فانی اصفهانی]] درس آموخت.


    شمس الدين، به‌عنوان متفكر و پژوهش‌گر در ميان حوزويان شناخته شده بود. از سوى ديگر، وى، معاون مرجع مطلق آن زمان؛ يعنى آية الله [[حکیم، محسن|سيد محسن حكيم]] بود. اين موقعيت، زمينه مناسبى را فراهم مى‌آورْد تا وى بتواند استعدادهاى ذاتى خود را به شكوفايى برساند و در كوران حوادث مختلف آب‌ديده گردد. به علاوه، حضورش در بيت مرجعيت، موجب آشنايى او با شخصيت‌هايى همچون سيد موسى صدر، [[صدر، محمدباقر|سيد محمد باقر صدر]]، سيد محمد باقر حكيم، سيد مهدى حكيم، سيد محمد تقى حكيم - كه همگى به خانه آية الله [[حکیم، محسن|سيد محسن حكيم]] رفت و آمد داشتند - گرديد. پيوستن او به تشكيلات مرجعيت آية الله سيد ابو القاسم خويى پس از رحلت آية الله [[حکیم، محسن|سيد محسن حكيم]]، از وى شخصيت بارزترى ساخت.
    با سخت كوشى در كسب معرفت و دانش، سريعاً به درجه اجتهاد رسيد و در مقام يكى از استادان سطح عالى حوزه علميه نجف قرار گرفت.


    در 1969؛ يعنى پس از تأسيس مجلس اعلاى شيعيان لبنان و ضرورت حضور شمس الدين، وى، به لبنان عزيمت كرد تا از نزديك به همكارى با سيد موسى صدر مشغول گردد. با هجرت به لبنان، عصر جديدى در زندگانى و فعاليت‌هاى وى گشوده شد. مؤسسه‌ها و مراكز مختلف اجتماعى و فرهنگى را تأسيس و اداره كرد.
    شمس‌الدين، به‌عنوان متفكر و پژوهش‌گر در ميان حوزويان شناخته شده بود. از سوى ديگر، وى، معاون مرجع مطلق آن زمان؛ يعنى آیت‌الله [[حکیم، سید محسن|سيد محسن حكيم]] بود. اين موقعيت، زمينه مناسبى را فراهم مى‌آورْد تا وى بتواند استعدادهاى ذاتى خود را به شكوفايى برساند و در كوران حوادث مختلف آب‌ديده گردد. به علاوه، حضورش در بيت مرجعيت، موجب آشنايى او با شخصيت‌هايى همچون سيد موسى صدر، [[صدر، محمدباقر|سيد محمدباقر صدر]]، [[حکیم، سید محمدباقر|سيد محمدباقر حكيم]]، سيد مهدى حكيم، [[حکیم، محمدتقی|سيد محمدتقى حكيم]] - كه همگى به خانه آیت‌الله [[حکیم، سید محسن|سيد محسن حكيم]] رفت و آمد داشتند - گرديد. پيوستن او به تشكيلات مرجعيت آیت‌الله [[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم خويى]] پس از رحلت آیت‌الله [[حکیم، سید محسن|سيد محسن حكيم]]، از وى شخصيت بارزترى ساخت.


    پس از مفقود شدن سيد موسى صدر، به رياست مجلس اعلاى شيعيان لبنان انتخاب شد و بدين وسيله رهبرى شيعيان لبنان را بر عهده گرفت و به‌عنوان يك شخصيت سياسى در صحنه لبنان حضور يافت.
    در 1969؛ يعنى پس از تأسيس مجلس اعلاى شیعیان لبنان و ضرورت حضور شمس‌الدين، وى، به لبنان عزيمت كرد تا از نزدیک به همكارى با سيد موسى صدر مشغول گردد. با هجرت به لبنان، عصر جديدى در زندگانى و فعالیت‌های وى گشوده شد. مؤسسه‌ها و مراكز مختلف اجتماعى و فرهنگى را تأسيس و اداره كرد.


    فعاليت‌هاى فرهنگى و اجتماعى او هم‌گام با پيشرفت‌هاى علمى و فن‌آورى روز بود؛ مثلاً با بهره‌گيرى از اطلاع‌رسانى روى اينترنت، سايتى را راه‌اندازى كرد و شخصا به سؤالات فقهى و كلامى افراد پاسخ مى‌گفت. اخبار سياسى، اجتماعى و فرهنگى مربوط به او، هم‌چنين سخن‌رانى‌هاى او در اين سايت درج مى‌شد.
    پس از مفقود شدن سيد موسى صدر، به رياست مجلس اعلاى شیعیان لبنان انتخاب شد و بدين وسيله رهبرى شیعیان لبنان را بر عهده گرفت و به‌عنوان يک شخصيت سياسى در صحنه لبنان حضور يافت.


    == آثار علمى ==
    فعالیت‌های فرهنگى و اجتماعى او هم‌گام با پيشرفت‌هاى علمى و فن‌آورى روز بود؛ مثلاً با بهره‌گيرى از اطلاع‌رسانى روى اينترنت، سايتى را راه‌اندازى كرد و شخصا به سؤالات فقهى و كلامى افراد پاسخ مى‌گفت. اخبار سياسى، اجتماعى و فرهنگى مربوط به او، هم‌چنين سخن‌رانى‌هاى او در اين سايت درج مى‌شد.


    == وفات ==
    او در روز چهارشنبه ۱۵ شوال ۱۴۲۱ق برابر با ۲۱ دی ۱۳۷۹ش به علت ابتلا به سرطان ریه، در سن ۶۸ سالگی در بیروت رحلت کرد و در مسجد امام صادق(ع) که خود در بیروت تأسیس کرده بود، به‌خاک سپرده شد. مزار او در انتهای راهروی ورودی این مسجد واقع شده است.


    1. الاجتهاد و التجديد فى الفكر الاسلامى؛
    == آثار علمى ==
     
    {{ستون-شروع|3}}
    2. الاجتهاد و التقليد(بحث فقهى استدلالى مقارن)؛
     
    # الاجتهاد و التجديد فى الفكر الاسلامى؛
    3. الاحتكار فى الشّريعة الإسلامية(بحث فقهى مقارن)؛
    # الاجتهاد و التقليد(بحث فقهى استدلالى مقارن)؛
     
    # الاحتكار فى الشّريعة الإسلامية(بحث فقهى مقارن)؛
    4. احتكار در اسلام(پژوهشى تطبيقى در فقه از ديدگاه مذاهب اسلامى، ترجمه سيد مرتضى آية الله‌زاده شيرازى؛
    # احتكار در اسلام(پژوهشى تطبيقى در فقه از ديدگاه مذاهب اسلامى، ترجمه سيد مرتضى آيت‌الله‌زاده شيرازى؛
     
    # الامّة و الدولة و الحركة الإسلامية؛
    5. الامّة و الدولة و الحركة الإسلامية؛
    # أنصار الحسين(الرجال و الدّلالات)؛
     
    # أهليّة المرأة لتولّى السلطة؛
    6. أنصار الحسين(الرجال و الدّلالات)؛
    # بين الجاهلية و الاسلام؛
     
    # التجديد فى الفكر الاسلامى؛
    7. أهليّة المرأة لتولّى السلطة؛
    # تحديد النسل، مشروعيته و وسائله، دراسات و مواقف؛
     
    # التطبيع بين ضروراتِ الانظمة و خياراتِ الامّة؛
    8. بين الجاهلية و الاسلام؛
    # تفسير آيات الصّوم، الجمعية الخيرية الثقافية؛
     
    # ثورة الحسين، ظروفها الإجتماعية و آثارها الإنسانية؛
    9. التجديد فى الفكر الاسلامى؛
    # ثورة الحسين فى الوجدان الشعبى؛
     
    # حركة التاريخ عند الإمام على(دراسة فى نهج‌البلاغة)؛
    10. تحديد النسل، مشروعيته و وسائله، دراسات و مواقف؛
    # حقوق الزوجية و حق العمل للمرأة؛
     
    # دراسات فى نهج‌البلاغة؛
    11. التطبيع بين ضروراتِ الانظمة و خياراتِ الامّة؛
    # دراسات و مواقف فى الفكر و السياسة و المجتمع؛
     
    # رسالة الحقوق للامام زين‌العابدين؛
    12. تفسير آيات الصّوم، الجمعية الخيرية الثقافية؛
    # السّتر و النظر؛
     
    # السلم و قضايا الحرب عند الامام على؛
    13. ثورة الحسين، ظروفها الإجتماعية و آثارها الإنسانية؛
    # شرح عهد الأشتر؛
     
    # عاشوراء، ج 2(مجموعة محاضرات فى ذكر عاشوراء)؛
    14. ثورة الحسين فى الوجدان الشعبى؛
    # عقائد الشيعة الامامية؛
     
    # العِلمانية(تحليل و نقد للعلمانية محتوى و تاريخاً فى مواجهة المسيحية و الإسلام و هل تصلح لمشاكل لبنان)؛
    15. حركة التاريخ عند الإمام على(دراسة فى نهج البلاغة)؛
    # [[موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]](دراسة تحليلية اجتماعیة سیاسیة لمسئلة الحكم الإسلامى بعد وفاة الرسول)؛
     
    # فى الاجتماع السياسى الإسلامى؛
    16. حقوق الزوجية و حق العمل للمرأة؛
    # محاضَرات فى التاريخ الاسلامى؛
     
    # مطارحات فى الفكر المادى و الفكرالدينى؛
    17. دراسات فى نهج البلاغة؛
    # مع الإمام الرضا فى ذكرى وفاته؛
     
    # المقاومة فى الخطاب الفقهى السياسى؛
    18. دراسات و مواقف فى الفكر و السياسة و المجتمع؛
    # نظام الحكم و الإدارة فى الإسلام.
     
    {{پایان}}
    19. رسالة الحقوق للامام زين العابدين؛
    وى، با نگارش كتاب «نظام الحكم فى الاسلام»، به مسائلى پرداخت كه ديگران چندين سال بعد به آنها پى بردند. وى، به اين ترتيب پيش‌گامى خود را ثابت كرد. برخى از آثار او در عراق، اعجاب بزرگانى نظير [[صدر، محمدباقر|سيد محمدباقرصدر]] را برانگيخت.
     
    20. السّتر و النظر؛


    21. السلم و قضايا الحرب عند الامام على؛
    يكى از ويژگى‌هاى مهم آثار او، اتكا بر ميراث فرهنگى تشيع و وفادارى به آنهاست. او، مانند برخى از تجددگرايان، پشت به گذشته اسلام ننمود، بلكه سنت و تجدد را با هم مى‌خواست و سعى در ايجاد هم‌آهنگى بين آنها داشت، ازاين‌رو به «نهج‌البلاغة» علاقه وافر داشت، به‌طورى كه چهار اثر درباره مسائل«نهج‌البلاغة» نوشت.
     
    22. شرح عهد الأشتر؛
     
    23. عاشوراء، ج 2(مجموعة محاضرات فى ذكر عاشوراء)؛
     
    24. عقائد الشيعة الامامية؛
     
    25. العِلمانية(تحليل و نقد للعلمانية محتوى و تاريخاً فى مواجهة المسيحية و الإسلام و هل تصلح لمشاكل لبنان)؛
     
    26. الغدير(دراسة تحليلية اجتماعية سياسية لمسئلة الحكم الإسلامى بعد وفاة الرسول)؛
     
    27. فى الاجتماع السياسى الإسلامى؛
     
    28. محاضَرات فى التاريخ الاسلامى؛
     
    29. مطارحات فى الفكر المادى و الفكر الدينى؛
     
    30. مع الإمام الرضا فى ذكرى وفاته؛
     
    31. المقاومة فى الخطاب الفقهى السياسى؛
     
    32. نظام الحكم و الإدارة فى الإسلام.
     
    وى، با نگارش كتاب«نظام الحكم فى الاسلام»، به مسائلى پرداخت كه ديگران چندين سال بعد به آنها پى بردند. وى، به اين ترتيب پيش‌گامى خود را ثابت كرد. برخى از آثار او در عراق، اعجاب بزرگانى نظير [[صدر، محمدباقر|سيد محمد باقر صدر]] را برانگيخت.
     
    يكى از ويژگى‌هاى مهم آثار او، اتكا بر ميراث فرهنگى تشيع و وفادارى به آنهاست. او، مانند برخى از تجددگرايان، پشت به گذشته اسلام ننمود، بلكه سنت و تجدد را با هم مى‌خواست و سعى در ايجاد هم‌آهنگى بين آنها داشت، ازاين‌رو به«نهج البلاغة» علاقه وافر داشت، به‌طورى كه چهار اثر در باره مسائل«نهج البلاغة» نوشت.


    == آثار مفقود ايشان ==
    == آثار مفقود ايشان ==


    # التأمين؛
    # الضمان و الإقرار؛
    # تعليقه و شرح بر شرايع الإسلام؛
    # تقرير مبحث اجاره درس آیت‌الله سيد على فانى.


    1. التأمين؛
    == مقالات ارائه شده در كنگره‌ها و سخنرانى‌ها ==
     
    {{ستون-شروع|2}}
    2. الضمان و الإقرار؛
    # الإسلام و الغرب؛
     
    # أهداف المأمون من مشروع إسناد ولاية العهد إلى الإمام الرضا(ع) و أسباب قبوله و خطة الإمام فى إحباط مشروع المأمون و استغلاله لصالحه؛
    3. تعليقه و شرح بر شرايع الإسلام؛
    # أهم الإتجاهات الفكرية السائدة فى العالم المعاصر و الثقافة الإسلامية؛
     
    # الجهاد فى القرآن؛
    4. تقرير مبحث اجاره درس آية الله سيد على فانى.
    # الحكومة الإسلامية فى إيران؛
     
    # السلم و قضايا الحرب عند الإمام على(ع)(دراسة فى نهج‌البلاغة)؛
    == مقالات ارائه شده در كنگره‌ها و سخن‌رانى‌ها ==
    # شركت در كنگره جهانى چهاردهمين سده واقعه غدير؛
     
    # كتابة التاريخ الاسلامى فى الإشكالية و المنهج؛
     
    # كفاح المسلم فى وجه التعدى الصّهيونى؛
    1. الإسلام و الغرب؛
    # المسيحية فى المفهوم الثّقافى فى الإسلام المعاصر؛
     
    # نظرة الإسلام إلى الأسرة فى مجتمع متطور؛
    2. أهداف المأمون من مشروع إسناد ولاية العهد إلى الإمام الرضا(ع) و أسباب قبوله و خطة الإمام فى إحباط مشروع المأمون و استغلاله لصالحه؛
    # إتفاق أيار يجب أن يُسقط رسمياً؛
     
    # الاجتهاد فى الإسلام؛
    3. أهم الإتجاهات الفكرية السائدة فى العالم المعاصر و الثقافة الإسلامية؛
    # إجماع اللبنانيين حول المقاومة؛ و...
     
    {{پایان}}
    4. الجهاد فى القرآن؛
     
    5. الحكومة الإسلامية فى إيران؛
     
    6. السلم و قضايا الحرب عند الإمام على(ع)(دراسة فى نهج البلاغة)؛
     
    7. شركت در كنگره جهانى چهاردهمين سده واقعه غدير؛
     
    8. كتابة التاريخ الاسلامى فى الإشكالية و المنهج؛
     
    9. كفاح المسلم فى وجه التعدى الصّهيونى؛
     
    10. المسيحية فى المفهوم الثّقافى فى الإسلام المعاصر؛
     
    11. نظرة الإسلام إلى الأسرة فى مجتمع متطور؛
     
    12. إتفاق أيار يجب أن يُسقط رسمياً؛
     
    13. الاجتهاد فى الإسلام؛


    14. إجماع اللبنانيين حول المقاومة؛
    {{امام علی علیه‌السلام}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    و...
    [[المقدمات و التنبیهات فی شرح أصول الفقه]]


    [[دراسة واعية لقضية الغدير في ضوء المنهج الاجتماعي التاريخي]]


    == وابسته‌ها ==
    [[العلویون بین الغلو و الفلسفة و التصوف و التشیع]]
    [[المقدمات و التنبیهات فی شرح أصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس


    [[العلویون بین الغلو و الفلسفة و التصوف و التشیع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس
    [[انصار الحسين‌ عليه‌السلام: دراسة عن شهداء ثورة الحسين(ع)، الرجال و الدلالات]]


    [[جستجویی در نهج البلاغه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ثورة الحسين ظروفها الإجتماعية و آثارها الإنسانية]]


    [[ عهد الأشتر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ثورة الحسين في الوجدان الشعبي]]  


    [[دراسة واعیة لقضیة الغدیر في ضوء المنهج الإجتماعي التاریخي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دراسات و مواقف في الفکر و السياسة و المجتمع]]  


    [[زمینه های اجتماعی و رهاوردهای انسانی قیام امام حسین علیه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[جستجویی در نهج‌البلاغه]]  


    [[ ثورة الحسين: ظروفها الأجتماعية و آثارها الإنسانية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[عهد الأشتر]]  


    [[ انصار الحسين عليه السلام: دراسة عن شهداء ثورة الحسين (ع)، الرجال و الدلالات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[زمینه‌های اجتماعی و رهاوردهای انسانی قیام امام حسین علیه‌السلام]]


    [[الاجتهاد و التجدید فی الفقه الإسلامی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الاجتهاد و التجدید فی الفقه الإسلامی]]  


    [[انصار الحسين عليه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[انصار الحسين‌ عليه‌السلام]]  


    [[ثورة الحسين في الوجدان الشعبي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:فقیهان شیعه]]
    [[رده:نویسندگان]]
    [[رده:عاشوراپژوهان]]
    [[رده:نهج‌البلاغه‌پژوهان]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله سید ابوالقاسم خویى]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله سید محسن حکیم]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۴۲

    شمس‌الدین، محمدمهدی
    نام شمس‌الدین، محمدمهدی
    نام‎های دیگر
    نام پدر عبدالكريم
    متولد 1313ش یا 1934 م
    محل تولد نجف اشرف
    رحلت 1379ش یا 1421 ق یا 2001 م
    اساتید  محسن غراوی

    سید محمد روحانی

     سید محسن حکیم طباطبایی

    سید ابوالقاسم خویی

    برخی آثار الاجتهاد و التجدید فی الفقه الاسلامي

    العلویون بین الغلو و الفلسفه و التصوف و التشیع

    المقدمات و التنبیهات فی شرح اصول الفقه

    کد مؤلف AUTHORCODE04770AUTHORCODE
    با شمس‌الدین، سید مهدی اشتباه نشود.
    برای دیگر کاربردها، شمس‌الدین (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    محمدمهدى شمس‌الدين(۱۹۳۶- ۲۰۰۱م)، عالم دینی، فقیه، مجتهد، نظریه پرداز سیاسی لبنانی و رئیس سابق مجلس اعلای شیعیان لبنان

    ولادت

    او در ۱۵ شعبان ۱۳۵۴ برابر با 1936م، در خانواده شيخ عبدالكريم، در نجف اشرف پا به دنيا نهاد. پدرش از لبنانى‌هاى مقيم عراق و از روحانیان سرشناس و مدرس علوم دينى بود.

    سلسله خاندان او، به شمس‌الدين محمد مكى، معروف به شهيد اول مى‌رسد.

    تحصیلات

    دوازده ساله بود كه پدرش عزم بازگشت به لبنان را نمود. وى، محمدمهدى را به رفتن از نجف يا ماندن در آن مخير كرد، اما از آن‌جا كه وى شيفته فراگيرى علوم اسلامى بود، با وجود همه دشوارى‌هاى زندگى و فقر شديد، اقامت در نجف را ترجيح داد و 35 سال به تحصيل و پژوهش پرداخت.

    در حوزه نجف از محسن غراوی، عبدالمنعم فرتوسی، سید محمد روحانی، سید یوسف حکیم، سید محسن حکیم طباطبایی، سید ابوالقاسم خویی و سید علی علامه فانی اصفهانی درس آموخت.

    با سخت كوشى در كسب معرفت و دانش، سريعاً به درجه اجتهاد رسيد و در مقام يكى از استادان سطح عالى حوزه علميه نجف قرار گرفت.

    شمس‌الدين، به‌عنوان متفكر و پژوهش‌گر در ميان حوزويان شناخته شده بود. از سوى ديگر، وى، معاون مرجع مطلق آن زمان؛ يعنى آیت‌الله سيد محسن حكيم بود. اين موقعيت، زمينه مناسبى را فراهم مى‌آورْد تا وى بتواند استعدادهاى ذاتى خود را به شكوفايى برساند و در كوران حوادث مختلف آب‌ديده گردد. به علاوه، حضورش در بيت مرجعيت، موجب آشنايى او با شخصيت‌هايى همچون سيد موسى صدر، سيد محمدباقر صدر، سيد محمدباقر حكيم، سيد مهدى حكيم، سيد محمدتقى حكيم - كه همگى به خانه آیت‌الله سيد محسن حكيم رفت و آمد داشتند - گرديد. پيوستن او به تشكيلات مرجعيت آیت‌الله سيد ابوالقاسم خويى پس از رحلت آیت‌الله سيد محسن حكيم، از وى شخصيت بارزترى ساخت.

    در 1969؛ يعنى پس از تأسيس مجلس اعلاى شیعیان لبنان و ضرورت حضور شمس‌الدين، وى، به لبنان عزيمت كرد تا از نزدیک به همكارى با سيد موسى صدر مشغول گردد. با هجرت به لبنان، عصر جديدى در زندگانى و فعالیت‌های وى گشوده شد. مؤسسه‌ها و مراكز مختلف اجتماعى و فرهنگى را تأسيس و اداره كرد.

    پس از مفقود شدن سيد موسى صدر، به رياست مجلس اعلاى شیعیان لبنان انتخاب شد و بدين وسيله رهبرى شیعیان لبنان را بر عهده گرفت و به‌عنوان يک شخصيت سياسى در صحنه لبنان حضور يافت.

    فعالیت‌های فرهنگى و اجتماعى او هم‌گام با پيشرفت‌هاى علمى و فن‌آورى روز بود؛ مثلاً با بهره‌گيرى از اطلاع‌رسانى روى اينترنت، سايتى را راه‌اندازى كرد و شخصا به سؤالات فقهى و كلامى افراد پاسخ مى‌گفت. اخبار سياسى، اجتماعى و فرهنگى مربوط به او، هم‌چنين سخن‌رانى‌هاى او در اين سايت درج مى‌شد.

    وفات

    او در روز چهارشنبه ۱۵ شوال ۱۴۲۱ق برابر با ۲۱ دی ۱۳۷۹ش به علت ابتلا به سرطان ریه، در سن ۶۸ سالگی در بیروت رحلت کرد و در مسجد امام صادق(ع) که خود در بیروت تأسیس کرده بود، به‌خاک سپرده شد. مزار او در انتهای راهروی ورودی این مسجد واقع شده است.

    آثار علمى

    1. الاجتهاد و التجديد فى الفكر الاسلامى؛
    2. الاجتهاد و التقليد(بحث فقهى استدلالى مقارن)؛
    3. الاحتكار فى الشّريعة الإسلامية(بحث فقهى مقارن)؛
    4. احتكار در اسلام(پژوهشى تطبيقى در فقه از ديدگاه مذاهب اسلامى، ترجمه سيد مرتضى آيت‌الله‌زاده شيرازى؛
    5. الامّة و الدولة و الحركة الإسلامية؛
    6. أنصار الحسين(الرجال و الدّلالات)؛
    7. أهليّة المرأة لتولّى السلطة؛
    8. بين الجاهلية و الاسلام؛
    9. التجديد فى الفكر الاسلامى؛
    10. تحديد النسل، مشروعيته و وسائله، دراسات و مواقف؛
    11. التطبيع بين ضروراتِ الانظمة و خياراتِ الامّة؛
    12. تفسير آيات الصّوم، الجمعية الخيرية الثقافية؛
    13. ثورة الحسين، ظروفها الإجتماعية و آثارها الإنسانية؛
    14. ثورة الحسين فى الوجدان الشعبى؛
    15. حركة التاريخ عند الإمام على(دراسة فى نهج‌البلاغة)؛
    16. حقوق الزوجية و حق العمل للمرأة؛
    17. دراسات فى نهج‌البلاغة؛
    18. دراسات و مواقف فى الفكر و السياسة و المجتمع؛
    19. رسالة الحقوق للامام زين‌العابدين؛
    20. السّتر و النظر؛
    21. السلم و قضايا الحرب عند الامام على؛
    22. شرح عهد الأشتر؛
    23. عاشوراء، ج 2(مجموعة محاضرات فى ذكر عاشوراء)؛
    24. عقائد الشيعة الامامية؛
    25. العِلمانية(تحليل و نقد للعلمانية محتوى و تاريخاً فى مواجهة المسيحية و الإسلام و هل تصلح لمشاكل لبنان)؛
    26. الغدير(دراسة تحليلية اجتماعیة سیاسیة لمسئلة الحكم الإسلامى بعد وفاة الرسول)؛
    27. فى الاجتماع السياسى الإسلامى؛
    28. محاضَرات فى التاريخ الاسلامى؛
    29. مطارحات فى الفكر المادى و الفكرالدينى؛
    30. مع الإمام الرضا فى ذكرى وفاته؛
    31. المقاومة فى الخطاب الفقهى السياسى؛
    32. نظام الحكم و الإدارة فى الإسلام.

    وى، با نگارش كتاب «نظام الحكم فى الاسلام»، به مسائلى پرداخت كه ديگران چندين سال بعد به آنها پى بردند. وى، به اين ترتيب پيش‌گامى خود را ثابت كرد. برخى از آثار او در عراق، اعجاب بزرگانى نظير سيد محمدباقرصدر را برانگيخت.

    يكى از ويژگى‌هاى مهم آثار او، اتكا بر ميراث فرهنگى تشيع و وفادارى به آنهاست. او، مانند برخى از تجددگرايان، پشت به گذشته اسلام ننمود، بلكه سنت و تجدد را با هم مى‌خواست و سعى در ايجاد هم‌آهنگى بين آنها داشت، ازاين‌رو به «نهج‌البلاغة» علاقه وافر داشت، به‌طورى كه چهار اثر درباره مسائل«نهج‌البلاغة» نوشت.

    آثار مفقود ايشان

    1. التأمين؛
    2. الضمان و الإقرار؛
    3. تعليقه و شرح بر شرايع الإسلام؛
    4. تقرير مبحث اجاره درس آیت‌الله سيد على فانى.

    مقالات ارائه شده در كنگره‌ها و سخنرانى‌ها

    1. الإسلام و الغرب؛
    2. أهداف المأمون من مشروع إسناد ولاية العهد إلى الإمام الرضا(ع) و أسباب قبوله و خطة الإمام فى إحباط مشروع المأمون و استغلاله لصالحه؛
    3. أهم الإتجاهات الفكرية السائدة فى العالم المعاصر و الثقافة الإسلامية؛
    4. الجهاد فى القرآن؛
    5. الحكومة الإسلامية فى إيران؛
    6. السلم و قضايا الحرب عند الإمام على(ع)(دراسة فى نهج‌البلاغة)؛
    7. شركت در كنگره جهانى چهاردهمين سده واقعه غدير؛
    8. كتابة التاريخ الاسلامى فى الإشكالية و المنهج؛
    9. كفاح المسلم فى وجه التعدى الصّهيونى؛
    10. المسيحية فى المفهوم الثّقافى فى الإسلام المعاصر؛
    11. نظرة الإسلام إلى الأسرة فى مجتمع متطور؛
    12. إتفاق أيار يجب أن يُسقط رسمياً؛
    13. الاجتهاد فى الإسلام؛
    14. إجماع اللبنانيين حول المقاومة؛ و...

    وابسته‌ها

    المقدمات و التنبیهات فی شرح أصول الفقه

    دراسة واعية لقضية الغدير في ضوء المنهج الاجتماعي التاريخي

    العلویون بین الغلو و الفلسفة و التصوف و التشیع

    انصار الحسين‌ عليه‌السلام: دراسة عن شهداء ثورة الحسين(ع)، الرجال و الدلالات

    ثورة الحسين ظروفها الإجتماعية و آثارها الإنسانية

    ثورة الحسين في الوجدان الشعبي

    دراسات و مواقف في الفکر و السياسة و المجتمع

    جستجویی در نهج‌البلاغه

    عهد الأشتر

    زمینه‌های اجتماعی و رهاوردهای انسانی قیام امام حسین علیه‌السلام

    الاجتهاد و التجدید فی الفقه الإسلامی

    انصار الحسين‌ عليه‌السلام

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=شمس‌الدین،_محمدمهدی&oldid=762627»