آیین کشورداری از دیدگاه امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
[[رده:امام علی(ع)]] | [[رده:امام علی(ع)]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1402]] | [[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1402]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۲۹
| آیین کشورداری از دیدگاه امام علی(ع) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فاضل موحدی لنکرانی، محمد (مؤلف) کريمي زنجاني، حسين (گردآورنده) |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1379ش. |
| چاپ | هفتم |
| شابک | 964-430-378-4 |
| موضوع | علی‌بن ابیطالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت - ۴۰ق - سیا‌ست,مدیریت اسلام |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP۳۸/ن۹۹ل۸ |
آیین کشورداری از دیدگاه امام علی(ع)، مجموعه بحث‌های آموزشی آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی در شرح عهدنامه مالک اشتر است، که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم ایراد گردیده و سپس به‌صورت کتاب تهیه و تنظیم گردیده است.
کتاب در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول به بررسی زندگی و شخصیت مالک اشتر پرداخته شده و موقعیت فرهنگ و تمدن مصر، و اوضاع آن دوره نقد و بررسی شده است.
بخش دوم کتاب، به آیین کشورداری از نظر امام علی(ع) اختصاص دارد. این بخش، شرح نامه امام به مالک اشتر است و نویسنده با الهام از نامه علی(ع)، قلمرو حکومت و ولایت را جمع‌آوری خراج، دفاع در مقابل دشمنان، و اصلاح مردم و شهرها می‌داند. در ضمن این بخش کتاب، از تقوا، مراتب آن، راه سعادت و اعمال صالح و اهمیت آن نیز بحث شده است.
نویسنده، با نقل گفتاری از علی(ع)، که خشونت با مردم را در حکم جنگ کردن با خدا تلقی می‌کند، می‌گوید که دیکتاتوری و خصلت استکبار، از خودباری، خویشتن‌گرایی، تشخص‌طلبی، تفاخر و تفرعن نشأت می‌گیرد. او در ادامه این مباحث، بحث‌هایی نیز متناسب با این مفاهیم طرح کرده است. رعایت انصاف و عدالت و مبارزه با ظلم، از دیگر توصیه‌های امام علی(ع) در عهدنامه مالک اشتر است. حضرت، انصاف را به دو معنای انصاف با خد و انصاف با مردم به‌کار برده است. انصاف با خدا، بجا آوردن شکر نعمت‌های اوست و انصاف با مردم، رعایت حقوق هر انسانی به‌طور کامل و به‌گونه‌ای رعایت مساوات است. حکومت اسلامی در رعایت انصاف باید کمال اهتمام را به کار ببرد. ظلم در حق مردم، در واقع ظلم در حق خداست و ظالم در مقابل خدا قرار می‌گیرد.
نویسنده راه تداوم حکومت را طرد سخن‌چینان، رازداری و خطاپوشی، گرده‌گشایی، مشورت‌خواهی از افراد دارای شرایط، مدیریت صحیح، اعتماد به مردم و تفکیک قوا و مسائلی دیگر می‌داند. اهمیت نیروهای مسلح، ویژگی‌های آنان، شرایط فرماندهان و نیز وظایف رهبر در مقابل فرماندهان سپاه اسلام، از مباحث دیگر کتاب است.
به اعتقاد نگارنده، استمرار دولت و پایداری آن، ضامن اجرای عدالت و استقرار قسط است، و تبعیض، از آفت‌های یک حکومت است. اهمیت قضا و شرایط قضات و وظایف رهبر در برابر آنان، بحث دیگری است که نویسنده به آن پرداخته و آورده است که به‌طورکلی، استقرار قانون عدل، در دست دستگاه قضایی شایسه و عادل است. در انتخاب کارگزاران، رعایت ضابطه به جای رابطه از تأکیدات علی(ع) است. تأمین نیازهای مادی کارمندان دولت، ایجاد نظام بازرسی کارآمد، و اهمیت دادن به کشاورزی و مالیات نیز از دستورهای امام علی(ع) است که نویسنده کتاب آنها را توضیح داده است. به نوشته این کتاب، عوامل سقوط و انحطاط حکومت در دیدگاه علی(ع) عبارتند از: روحیه تکاثر و جمع مال در دولتمردان؛ سوء ظن و بدبینی برای بقا و استمرار دولت و پندناپذیری از رخدادها و پیشامدها. نویسنده با الهام از کلمات علی(ع)، مردم را از خود دانستن و خود را از مردم دانستن، زیستن در کنار مردم و با مردم بودن را، به عنوان مهم‌ترین ویژگی‌ها ذکر کرده و سپس ثمره مردمی بودن و مفاسد جدایی از مردم را تفسیر نموده است.
به اعتقاد نویسنده به‌طور کلی، با دقت در کلمات علی(ع) می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که اول باید مسائل اسلامی و جامعه اسلامی را شناخت، و سپس میدان را برای اجرای احکام‌الله آماده کرد و در نهایت، شهادت، پایان راه و اوج اعتلای انسان محسوب می‌شود.[۱]
پانویس
- ↑ حقیقت، سید صادق، ص31-32
منابع مقاله
حقیقت، سید صادق، اندیشه سیاسی در اسلام: کتاب‌شناسی توصیفی، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی، 1377ش.