تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام') |
|||
| (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00921J1.jpg | |||
| عنوان =تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام | |||
| پدیدآوران = | |||
[[قاضی طباطبایی، محمدعلی]] (نویسنده) | |||
| زبان =فارسی | |||
| | | کد کنگره =BP 41/5 /ق2ت3 | ||
| موضوع = | |||
حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - اربعین | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
واقعه کربلا، 61ق. | واقعه کربلا، 61ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1383 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE00921AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =964-422-695-x | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00921 | |||
| کتابخوان همراه نور = | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر| اربعین سيدالشهداء علیه‌السلام (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)'''، تألیف [[قاضی طباطبایی، محمدعلی|شهید آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی]]، تحقیقی است درباره نخستین اربعین حضرت سيدالشهداء(ع) که نویسنده در آن به بررسی اقوال گوناگون درباره این مسئله پرداخته که آیا کاروان کربلا در بازگشت از شام، توانسته است خود را در اولین اربعین شهدای کربلا به صحرای تفتیده کربلا برساند یا نه؟ | |||
نویسنده در ضمن بررسی مطلب مزبور، از موضوعات مختلف تاریخی، اجتماعی، سیاسی، علمی، فقهی و... سخن به میان آورده است.<ref>ر.ک: صالح صدر، ابوالفضل، 1395</ref>. | |||
نویسنده در ضمن بررسی مطلب مزبور، از موضوعات مختلف تاریخی، اجتماعی، سیاسی، علمی، فقهی و... سخن به میان آورده است | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۷: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه ضمن اشاره به موضوع کتاب، این نکته بیان شده است که: «در میان شیعه روز اربعین سيدالشهداء(ع) که روز بیستم صفر است، شهرت بسیار دارد و | در مقدمه ضمن اشاره به موضوع کتاب، این نکته بیان شده است که: «در میان شیعه روز اربعین سيدالشهداء(ع) که روز بیستم صفر است، شهرت بسیار دارد و عموماًآن روز را روز ورود اهل‌بیت(ع) پس از خلاصی از اسارت شام به کربلا می‌دانند و از ائمه اهل‌بیت(ع) زیارت مخصوصی برای آن روز وارد شده و از علمای امامیه تا قرن هفتم هجری شبهه و اشکالی در این موضوع دیده نشده است و اول کسی که شبهه کرده غیر از سید اجل اعظم [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید رضی‌الدین علی بن طاووس حسنی]] (قدس‌سره) در کتاب [[الإقبال بالأعمال الحسنة فيما يعمل مرة في السنة|اقبال]] سراغ نداریم»<ref>مقدمه، ص2</ref>. | ||
یکی از شبهات موجود در حوزه تاریخ اسلام، این است که آیا کاروان اسرای کربلا و خاندان مطهر حضرت سيدالشهداء(ع) در بازگشت از شام، در نخستین اربعین شهدای کربلا به صحرای تفتیده نینوا بازگشته‌اند یا نه؟ در بیان اهمیت این بحث تاریخی، همین بس که نخستین بار دو تن از علمای طراز اول شیعه، سید بن طاووس در کتاب مشهور خود به نام | یکی از شبهات موجود در حوزه تاریخ اسلام، این است که آیا کاروان اسرای کربلا و خاندان مطهر حضرت سيدالشهداء(ع) در بازگشت از شام، در نخستین اربعین شهدای کربلا به صحرای تفتیده نینوا بازگشته‌اند یا نه؟ در بیان اهمیت این بحث تاریخی، همین بس که نخستین بار دو تن از علمای طراز اول شیعه، [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاووس]] در کتاب مشهور خود به نام «[[اللهوف علی قتلی الطفوف|اللهوف علی قتلی الطفوف]]» و [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نوری]] در کتاب «[[لؤلؤ و مرجان در شرط پله اول و دوم منبر روضه‌خوانان|لؤلؤ و مرجان]]» در درستی مسئله ورود کاروان عاشورا در نخستین اربعین به سرزمین کربلا دچار تردید و ارائه شبهه شدند. بعدها این تردید به آثار شفاهی و کتبی شاگردان آن دو عالم برجسته راه یافت و بدین‌گونه مدخل مهمی در کتب دینی شیعه و حتی سنی برای بحث به وجود آمد<ref>ر.ک: صالح صدر، ابوالفضل، 1395</ref>. | ||
دلیل عمده آن دسته از علمایی که در این مسئله تردید داشتند و دارند، بعد مسافت میان سرزمین شام و عراق (دمشق و کربلا) می‌باشد. این افراد معتقدند چگونه ممکن است کاروان عاشورا در طول 40 روز، مسافت طولانی کربلا تا شام را در ضمن اقامت در برخی شهرهای بین راه سر کند و پس از مدتی توقف در شام، دوباره همان مسیر را بازگردد. بنابراین، کاروان عاشورا یا در بیستم صفر سال 62ق (یک سال پس از شهادت) وارد کربلا شده و یا در اربعین دوم حضرت | دلیل عمده آن دسته از علمایی که در این مسئله تردید داشتند و دارند، بعد مسافت میان سرزمین شام و عراق (دمشق و کربلا) می‌باشد. این افراد معتقدند چگونه ممکن است کاروان عاشورا در طول 40 روز، مسافت طولانی کربلا تا شام را در ضمن اقامت در برخی شهرهای بین راه سر کند و پس از مدتی توقف در شام، دوباره همان مسیر را بازگردد. بنابراین، کاروان عاشورا یا در بیستم صفر سال 62ق (یک سال پس از شهادت) وارد کربلا شده و یا در اربعین دوم حضرت سيد الشهداء(ع) (80 روز پس از شهادت) به آن مکان مقدس وارد آمده است.<ref>همان</ref>. | ||
در این میان، نویسنده در کتاب حاضر، با بررسی منابع دینی، تاریخی و فقهی و پژوهش در آثار و اقوال «تاریخ عاشورا»، با ارائه دلایل عقلی و نقلی، غبار تردید از چهره این مسئله برداشته است | در این میان، نویسنده در کتاب حاضر، با بررسی منابع دینی، تاریخی و فقهی و پژوهش در آثار و اقوال «تاریخ عاشورا»، با ارائه دلایل عقلی و نقلی، غبار تردید از چهره این مسئله برداشته است.<ref>همان</ref>. | ||
جالب اینکه وی | جالب اینکه وی عمدتاًً با بهره‌گیری از آثار علمای طراز اول تشیع، اثبات می‌کند که کاروان امام حسین(ع) در همان اربعین اول حضرت سيد الشهداء(ع) وارد کربلا شده است. او می‌نویسد: «کسی که در این اواخر بسیار پافشاری در شبهه و اشکال راجع به اربعین کرده و اصرار بر آن ورزیده، عبارت از علامه متبحر محدث حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|میرزا حسین نوری]](ره) صاحب کتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]» است که در کتاب خود «[[لؤلؤ و مرجان در شرط پله اول و دوم منبر روضه‌خوانان|لؤلؤ و مرجان]]» هرچه می‌توانسته خواسته موضوع آمدن اسرای اهل‌بیت(ع) را در اربعین اول سال 61 هجرت نفی نماید، بلکه همت داشته که از محالات بشمارد و بعد از وی شاگردانش تبعا به استاد خودشان که طبعا در این‌گونه امور و امثال آن پا فراتر می‌گذارند و شدت پیدا می‌کنند و از روی تعصب استاد و شاگردی در این صدد می‌شوند که ادعای استاد را به مرحله واقعی و حقیقت برسانند، موضوع اربعین اول را که اسرای اهل‌بیت(ع) به کربلا آمده باشند، از اکاذیب شمرده و آن دیگری آن را افسانه و از اساطیر به حساب آورده‌اند»<ref>همان</ref>. | ||
محدث نوری از جمله کسانی است که بازگشت اهل‌بیت(ع) را در همان اربعین بعید شمرده و اشکالات هفت‌گانه‌ای در این موضوع مطرح کرده است که عبارتند از: | محدث نوری از جمله کسانی است که بازگشت اهل‌بیت(ع) را در همان اربعین بعید شمرده و اشکالات هفت‌گانه‌ای در این موضوع مطرح کرده است که عبارتند از: | ||
| خط ۶۴: | خط ۵۱: | ||
# مسافت طولانی بین شام و کربلا و منازل متعدد و حوادث میان راه؛ | # مسافت طولانی بین شام و کربلا و منازل متعدد و حوادث میان راه؛ | ||
# اینکه در منابع مختلف، جابر بن عبدالله انصاری را اولین زائر اربعین شمرده‌اند، نه اهل‌بیت پیامبر(ص) را؛ | # اینکه در منابع مختلف، جابر بن عبدالله انصاری را اولین زائر اربعین شمرده‌اند، نه اهل‌بیت پیامبر(ص) را؛ | ||
# اینکه کربلا در مسیر شام به مدینه نیست و قدر مشترکی هم بین این دو مسیر (کربلا به مدینه) وجود ندارد | # اینکه کربلا در مسیر شام به مدینه نیست و قدر مشترکی هم بین این دو مسیر (کربلا به مدینه) وجود ندارد<ref>ر.ک: ج. ذوالجلالی، 1395</ref>. | ||
نویسنده همه این اشکال‌ها را در حد «استبعاد» می‌داند که دلیلی بر محال بودن این زیارت در اربعین نمی‌شود و با ۱۷ دلیل به همه آنها پاسخ داده است | نویسنده همه این اشکال‌ها را در حد «استبعاد» می‌داند که دلیلی بر محال بودن این زیارت در اربعین نمی‌شود و با ۱۷ دلیل به همه آنها پاسخ داده است.<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در این کتاب، سلسله مباحث حاشیه‌ای و استطردادی هم وجود دارد، مانند: | در این کتاب، سلسله مباحث حاشیه‌ای و استطردادی هم وجود دارد، مانند: | ||
سیری در حوادث کربلا و سفر امام حسین(ع) به این سرزمین و سفر اهل‌بیت(ع) به کوفه و شام؛ بحث در مورد مدفن حضرت زینب(ع) در شام؛ شرح حال عطیه عوفی و جابر بن عبدالله انصاری؛ برخی مطالب مجعول یا نقل‌های ضعیف در منابع ضعیف؛ رد برخی شبهات تاریخی؛ نمونه‌هایی از شیوه‌های عزاداری برای سيدالشهداء(ع) در مناطق و دوره‌های مختلف | سیری در حوادث کربلا و سفر امام حسین(ع) به این سرزمین و سفر اهل‌بیت(ع) به کوفه و شام؛ بحث در مورد مدفن حضرت زینب(ع) در شام؛ شرح حال عطیه عوفی و جابر بن عبدالله انصاری؛ برخی مطالب مجعول یا نقل‌های ضعیف در منابع ضعیف؛ رد برخی شبهات تاریخی؛ نمونه‌هایی از شیوه‌های عزاداری برای سيدالشهداء(ع) در مناطق و دوره‌های مختلف<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در پایان می‌توان گفت که کتاب حاضر با توجه به روح علمی حاکم بر آن، یک اثر پژوهشی و تحقیقاتی است؛ چراکه مؤلف در آن می‌کوشد، با مراجعه به منابع بی‌شمار، پرده ار رخسار عروس مطلوب حقیقت براندازد؛ فلذا نمی‌توان گفت که بخشی از آن علمی و بخش دیگری از آن، غیر علمی است | در پایان می‌توان گفت که کتاب حاضر با توجه به روح علمی حاکم بر آن، یک اثر پژوهشی و تحقیقاتی است؛ چراکه مؤلف در آن می‌کوشد، با مراجعه به منابع بی‌شمار، پرده ار رخسار عروس مطلوب حقیقت براندازد؛ فلذا نمی‌توان گفت که بخشی از آن علمی و بخش دیگری از آن، غیر علمی است.<ref>ر.ک: صالح صدر، ابوالفضل، 1395</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست نام افراد و کتاب‌های مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب در ابتدا و فهرست نام افراد و کتاب‌های مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع | در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص94</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# صالح صدر، ابوالفضل، «نگاهی بر کتاب «تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع) | # ر.ک: [https://article.tebyan.net/265935 صالح صدر، ابوالفضل، «نگاهی بر کتاب «تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)»]. | ||
#[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107526 ج. ذوالجلالی، «تحقیق قاضی طباطبایی درباره اولین اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)»]، | |||
{{سرور شهیدان}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[الفردوس الاعلی]] | |||
[[أنيس الموحدين]] | |||
[[الأربعين في التراث الشيعي]] | |||
[[دانشنامه شعر عاشورایی انقلاب حسینی در شعر شاعران عرب و عجم]] | |||
[[درسی که حسین علیه‌السلام به انسانها آموخت]] | |||
[[فرهنگ عاشورا]] | |||
[[دانشنامه امام حسین علیه‌السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||
[[رده:حالات فردی]] | [[رده:حالات فردی]] | ||
[[رده:حسین | [[رده:امام حسین(ع)]] | ||
[[رده:تاریخ اسلام]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۱۲
| تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قاضی طباطبایی، محمدعلی (نویسنده) |
| ناشر | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1383 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-422-695-x |
| موضوع | حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - اربعین واقعه کربلا، 61ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 41/5 /ق2ت3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)، تألیف شهید آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی، تحقیقی است درباره نخستین اربعین حضرت سيدالشهداء(ع) که نویسنده در آن به بررسی اقوال گوناگون درباره این مسئله پرداخته که آیا کاروان کربلا در بازگشت از شام، توانسته است خود را در اولین اربعین شهدای کربلا به صحرای تفتیده کربلا برساند یا نه؟
نویسنده در ضمن بررسی مطلب مزبور، از موضوعات مختلف تاریخی، اجتماعی، سیاسی، علمی، فقهی و... سخن به میان آورده است.[۱].
ساختار
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب بدون فصل‌بندی و تبویب خاصی، در عناوین مختلف و گوناگونی تنظیم شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه ضمن اشاره به موضوع کتاب، این نکته بیان شده است که: «در میان شیعه روز اربعین سيدالشهداء(ع) که روز بیستم صفر است، شهرت بسیار دارد و عموماًآن روز را روز ورود اهل‌بیت(ع) پس از خلاصی از اسارت شام به کربلا می‌دانند و از ائمه اهل‌بیت(ع) زیارت مخصوصی برای آن روز وارد شده و از علمای امامیه تا قرن هفتم هجری شبهه و اشکالی در این موضوع دیده نشده است و اول کسی که شبهه کرده غیر از سید اجل اعظم سید رضی‌الدین علی بن طاووس حسنی (قدس‌سره) در کتاب اقبال سراغ نداریم»[۲].
یکی از شبهات موجود در حوزه تاریخ اسلام، این است که آیا کاروان اسرای کربلا و خاندان مطهر حضرت سيدالشهداء(ع) در بازگشت از شام، در نخستین اربعین شهدای کربلا به صحرای تفتیده نینوا بازگشته‌اند یا نه؟ در بیان اهمیت این بحث تاریخی، همین بس که نخستین بار دو تن از علمای طراز اول شیعه، سید بن طاووس در کتاب مشهور خود به نام «اللهوف علی قتلی الطفوف» و محدث نوری در کتاب «لؤلؤ و مرجان» در درستی مسئله ورود کاروان عاشورا در نخستین اربعین به سرزمین کربلا دچار تردید و ارائه شبهه شدند. بعدها این تردید به آثار شفاهی و کتبی شاگردان آن دو عالم برجسته راه یافت و بدین‌گونه مدخل مهمی در کتب دینی شیعه و حتی سنی برای بحث به وجود آمد[۳].
دلیل عمده آن دسته از علمایی که در این مسئله تردید داشتند و دارند، بعد مسافت میان سرزمین شام و عراق (دمشق و کربلا) می‌باشد. این افراد معتقدند چگونه ممکن است کاروان عاشورا در طول 40 روز، مسافت طولانی کربلا تا شام را در ضمن اقامت در برخی شهرهای بین راه سر کند و پس از مدتی توقف در شام، دوباره همان مسیر را بازگردد. بنابراین، کاروان عاشورا یا در بیستم صفر سال 62ق (یک سال پس از شهادت) وارد کربلا شده و یا در اربعین دوم حضرت سيد الشهداء(ع) (80 روز پس از شهادت) به آن مکان مقدس وارد آمده است.[۴].
در این میان، نویسنده در کتاب حاضر، با بررسی منابع دینی، تاریخی و فقهی و پژوهش در آثار و اقوال «تاریخ عاشورا»، با ارائه دلایل عقلی و نقلی، غبار تردید از چهره این مسئله برداشته است.[۵].
جالب اینکه وی عمدتاًً با بهره‌گیری از آثار علمای طراز اول تشیع، اثبات می‌کند که کاروان امام حسین(ع) در همان اربعین اول حضرت سيد الشهداء(ع) وارد کربلا شده است. او می‌نویسد: «کسی که در این اواخر بسیار پافشاری در شبهه و اشکال راجع به اربعین کرده و اصرار بر آن ورزیده، عبارت از علامه متبحر محدث حاج میرزا حسین نوری(ره) صاحب کتاب «مستدرك الوسائل» است که در کتاب خود «لؤلؤ و مرجان» هرچه می‌توانسته خواسته موضوع آمدن اسرای اهل‌بیت(ع) را در اربعین اول سال 61 هجرت نفی نماید، بلکه همت داشته که از محالات بشمارد و بعد از وی شاگردانش تبعا به استاد خودشان که طبعا در این‌گونه امور و امثال آن پا فراتر می‌گذارند و شدت پیدا می‌کنند و از روی تعصب استاد و شاگردی در این صدد می‌شوند که ادعای استاد را به مرحله واقعی و حقیقت برسانند، موضوع اربعین اول را که اسرای اهل‌بیت(ع) به کربلا آمده باشند، از اکاذیب شمرده و آن دیگری آن را افسانه و از اساطیر به حساب آورده‌اند»[۶].
محدث نوری از جمله کسانی است که بازگشت اهل‌بیت(ع) را در همان اربعین بعید شمرده و اشکالات هفت‌گانه‌ای در این موضوع مطرح کرده است که عبارتند از:
- عدم تناسب زمان چهل روز، با حادثه رفتن به شام و برگشت به کربلا؛
- سکوت منابع کهن تاریخی درباره بازگشت آنان به کربلا؛
- حرکت اهل‌بیت(ع) از شام به‌سوی مدینه و رسیدن آنان به مدینه در بیستم صفر؛
- سکوت برخی منابع تاریخی کهن از دیدار اهل‌بیت(ع) با جابر در کربلا؛
- مسافت طولانی بین شام و کربلا و منازل متعدد و حوادث میان راه؛
- اینکه در منابع مختلف، جابر بن عبدالله انصاری را اولین زائر اربعین شمرده‌اند، نه اهل‌بیت پیامبر(ص) را؛
- اینکه کربلا در مسیر شام به مدینه نیست و قدر مشترکی هم بین این دو مسیر (کربلا به مدینه) وجود ندارد[۷].
نویسنده همه این اشکال‌ها را در حد «استبعاد» می‌داند که دلیلی بر محال بودن این زیارت در اربعین نمی‌شود و با ۱۷ دلیل به همه آنها پاسخ داده است.[۸].
در این کتاب، سلسله مباحث حاشیه‌ای و استطردادی هم وجود دارد، مانند: سیری در حوادث کربلا و سفر امام حسین(ع) به این سرزمین و سفر اهل‌بیت(ع) به کوفه و شام؛ بحث در مورد مدفن حضرت زینب(ع) در شام؛ شرح حال عطیه عوفی و جابر بن عبدالله انصاری؛ برخی مطالب مجعول یا نقل‌های ضعیف در منابع ضعیف؛ رد برخی شبهات تاریخی؛ نمونه‌هایی از شیوه‌های عزاداری برای سيدالشهداء(ع) در مناطق و دوره‌های مختلف[۹].
در پایان می‌توان گفت که کتاب حاضر با توجه به روح علمی حاکم بر آن، یک اثر پژوهشی و تحقیقاتی است؛ چراکه مؤلف در آن می‌کوشد، با مراجعه به منابع بی‌شمار، پرده ار رخسار عروس مطلوب حقیقت براندازد؛ فلذا نمی‌توان گفت که بخشی از آن علمی و بخش دیگری از آن، غیر علمی است.[۱۰].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست نام افراد و کتاب‌های مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع[۱۱]، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ر.ک: صالح صدر، ابوالفضل، «نگاهی بر کتاب «تحقیق درباره اول اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)».
- ج. ذوالجلالی، «تحقیق قاضی طباطبایی درباره اولین اربعین حضرت سيدالشهداء(ع)»،