مشکینی اردبیلی، علی
| نام | مشکینی اردبیلی، علی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آیت‌الله مشکینی
مشکینی، علی فیض، علی‌اکبر |
| نام پدر | میرزا علی |
| متولد | ۱۳۰۰ش/ ۱۳۴۰ ق |
| محل تولد | روستای آلنی (مشکین شهر، اردبیل) |
| رحلت | ۸ مرداد ۱۳۸۶ یا 1428 ق |
| اساتید | امام خمينى؛ آيت‌الله بروجردى؛ محقق داماد؛ |
| برخی آثار | مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة
تحریر المواعظ العددیة فیها ما تشتهیه الأنفس و تلذ الأعین |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00165AUTHORCODE |
على‌اكبر فيض آلنی (۱۳۰۰- ۱۳۸۶ش)، معروف به میرزا علی مشکینی، اولین رئیس مجلس خبرگان رهبری (از هنگام تأسیس در ۱۳۶۱ تا پایان عمر)٬ رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پس از انقلاب، امام جمعه دائم قم و استاد فقه، اصول، تفسیر و اخلاق. آیت‌الله محمدی ری‌شهری داماد ایشان بود.
ولادت
در سال 1300ش، برابر با ربیع‌الثانی سال 1340ق در روستای آلنی از توابع بلوك مشكين و در ميان خانواده‌اى متدين و اهل علم چشم به جهان گشود.
پدرش از اهل علم بود و در كسوت روحانیت به تحصيل علم و رتق و فتق امور مردم مى‌پرداخت.
تحصیلات
آيت‌الله مشكينى هنگامى كه همراه با پدر در نجف اشرف مقيم بود، به مكتب‌خانه رفت و سپس همراه پدر به وطن بازگشت و مقدارى از مقدمات علوم دينى را نزد او فراگرفت. با رحلت پدر و به سفارش او، براى تحصيل علوم دينى به شهرستان اردبيل سفر كرد و مقدارى از صرف و نحو را در آنجا آموخت، سپس به شهر قم آمد و در آن ديار به تحصيل علوم دينى پرداخت.
در آن زمان كه رژيم پهلوى بر كشور مستولى بود، تحصيل در حوزه‌هاى علميه بسيار دشوار مى‌نمود. بااين‌حال، آيت‌الله مشكينى دروس دوره سطح را به‌خوبى به پايان برد و در درس خارج فقه و اصول استادان مشهور دوره خود حاضر شد. او نزديك به هفت ماه نيز در نجف اشرف حضور داشت و در درس‌هاى خارج استادان آن ديار، به‌ويژه امام خمينى(ره)، شركت نمود، اما به دليل هواى گرم نجف و ضعف مزاجى، مجبور به بازگشت به ايران شد.
او در سال‌هاى تحصيل و پس از آن با فضلا و استادان بسيارى رابطه دوستى داشت كه از آن جمله مى‌توان آيت‌الله جوادى آملى و آيت‌الله امينى را نام برد.
اساتيد
- آيت‌الله بروجردى؛
- محقق داماد؛
- امام خمينى.
شاگردان
- ربانی املشی
- یوسف صانعی
- محمد محمدی گیلانی
- محمد مؤمن
- احمد جنّتی
- صادق احسان‌بخش
- علی دوانی
- محمدعلی گرامی
- اکبر هاشمی رفسنجانی
- عباس محفوظی
- محمدرضا مهدوی کنی
- سید حسن طاهری خرم‌آبادی
فعالیت‌های علمى و فرهنگى
ايشان استاد دوره مقدمات و سطح حوزه علميه بودند و سال‌ها به تدريس خارج فقه و اصول اشتغال داشته است. همچنين درس تفسير او از دروس مشهور حوزه علميه قم بوده است.
از فعالیت‌های مهم وى در اين عرصه، تأسيس مؤسسه الهادى است كه به چاپ كتب مفيد و اسلامى براى سطوح گوناگون جامعه مى‌پردازد و مردم را با حقايق و معارف اسلامى آشنا مى‌سازد.
فعالیت‌های سياسى
زندگى آيت‌الله مشكينى سرشار از مبارزات و تلاش‌هاى سياسى براى اهداف حكومت اسلامى بوده است. او از نخستين افرادى بود كه به نهضت امام خمينى(ره) پيوست. او در جلسات مخفى مبارزان شركت مى‌كرد؛ ازاين‌رو، حدود چهار ماه در تهران متوارى شده بود و سپس ايران را به مقصد عراق ترك كرد. با بازگشت به قم در همان روز اول دستگير شد و ساواک از او خواسته بود تا 48 ساعت بعد از قم خارج شود؛ ازاين‌رو، به مشهد رفت و 15 ماه در آنجا مشغول تدريس شد و بار ديگر به حوزه علميه قم آمد و مبارزات را پى گرفت، اما پس از مدتى به‌همراه 27 نفر از استادان و فضلاى حوزه تبعيد شد؛ ازاين‌رو، به زادگاه خود رفت، ولى پس از سه ماه ساواک او را دستگير و به ماهان کرمان و گلپايگان تبعيد كرد. او پس از دو سال نيز به كاشمر تبعيد شد. او در طول دوره تبعيد نيز دست از مبارزه برنمى داشت؛ اين‌گونه بود كه ساواک او را به مكان ديگرى منتقل مى‌كرد. وى از اعضاى جامعه مدرسين حوزه علميه قم بود و زير بسيارى از اعلاميه‌هاى آن را امضا كرده است.
مسئولیت‌ها
با پيروزى انقلاب اسلامى ايران، آيت‌الله مشكينى مسئوليت‌هاى گوناگونى را به عهده گرفتند، از جمله:
- عضويت در خبرگان تدوين قانون اساسى؛
- مسئوليت گزينش و اعزام قضات با حكم امام(ره)؛
- رياست مجلس خبرگان رهبرى در سه دوره؛
- امامت جمعه قم با حكم امام(ره) و رهبر انقلاب؛
- عضويت در جامعه مدرسين حوزه علميه قم؛
- رياست شوراى بازنگرى قانون اساسى.
وفات
آيت‌الله مشكينى، در روز دوشنبه 8 مردادماه 1386ش، در سن 86 سالگى از دنيا رفتند. آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، بر او نماز خواند و در حرم حضرت فاطمه معصومه س در مسجد بالاسر به خاک سپرده شد.
آثار
- اصطلاحات الأصول؛
- مصطلحات الفقه؛
- الفقه المأثور؛
- دروس في الأخلاق؛
- ازدواج در اسلام؛
- المنافع العامة (شرح كتاب إحياء الموات شرايع)؛
- مفتاح الجنان (كتاب دعا، تكميل مصباح المنير)؛
- تحرير المواعظ العددية؛
- واجب و حرام؛
- قصار الجمل؛
- ترجمه قرآن؛
- الهدى إلى موضوعات نهج‌البلاغة؛
- المبسوط (تفسير سوره آل عمران)؛
- تفسير روان براى نسل جوان؛
- بحث تكامل از نظر قرآن؛
- مسلكنا في العقائد و الأخلاق و العمل؛
- زمين و آنچه در آن است؛
- تقليد چيست؟؛
- رساله خمس؛
- تحرير المعالم؛
- الرسائل الجديدة؛
- تلخيص المكاسب؛
و...
همچنين از وى مقالات بسيارى در نشريات نور علم، پاسدار اسلام و در روزنامه جمهورى اسلامى و... به چاپ رسيده است.
منابع مقاله
پايگاه جامعه مدرسين حوزه علميه قم
وابسته‌ها
مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة
المواعظ العددیة (نصایح شمارشی)
تحریر المواعظ العددیة فیها ما تشتهیه الأنفس و تلذ الأعین
نصایح و سخنان چهارده معصوم(ع) و هزار و یک سخن
الهادي الی موضوعات نهج‌البلاغة
اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها
الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة
التعلیقة الإستدلالیة علی تحریر الوسیلة (مشکینی)
راه ما در اصول، فروع و اخلاق اسلامی
کتاب واجب و حرام، شامل اغلب واجبات و محرمات اعتقادي و عملي
بخشي از معارف اسلامی: حاوي مسائل اعتقادی از عقائد پنجگانه و غيره: واجب و حرام عملي
مصباح المنير در دعاها و وظائف ديني
واجبات و محرمات در شرع اسلام (عصاره‌ای از فروع عملی اسلام ناب محمدی صلیاللهعلیهوآله..)
گفتارها و نوشتارها در نشریات و مقدمه کتابها
مسلکنا فی العقائد و الأخلاق و العمل
التعلیقة الإستدلالیة علی شرائع الإسلام
الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة
التعلیقة الإستدلالیة علی تحریر الوسیلة (مشکینی)
التعليقة الاستدلالية علی تحرير الوسيلة (مشکینی)
قصار الجمل فی العقائد و الأخلاق و العمل
التعلیقة الإستدلالیة علی العروة الوثقی
الاصول مشتمل علی تحریر المعالم و اصطلاحات الاصول