فرهنگ عوام
| فرهنگ عوام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امینی، امیرقلی (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی ** فولکلر ایران |
| ناشر | مؤسسه مطبوعاتی علمی |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ضرب المثلهای فارسی - فارسی - اصطلاحهای عوامانه - فارسی - اصطلاحها و تعبیرها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۳۹۹۶/الف۸۲و۴ ۱۳۶۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فرهنگ عوام یا «تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی»، گردآوری امیرقلی امینی (1276-1357ش)، مشتمل بر بیش از ده‌هزار مثل و اصطلاح عامیانه با تفسیر و توضیحی مختصر است.
این کتاب همان گونه که نویسنده در مقدمه نوشته، به تشویق پیتراوری (استاد زبان فارسی دانشگاه کامبریج) نوشته شده است؛ بدین‌ترتیب که کتاب «امثال پارسی» را با اصطلاحات عامیانه تکمیل کرده است: «نظر او را پذیرفتم و کتابی را که از هر جهت برای چاپ آماده بود دوباره زیرورو و شاید متجاوز از دوهزار اصطلاح در ظرف مدت دو سال جمع‌آوری کردم و بر آن افزودم و به همین مناسبت نام «امثال پارسی» را به نام «فرهنگ عوام» تغییر دادم[۱].
نویسنده در سرآغاز کتاب، فرهنگ عامیانه ایران را سرشار از امثال، حکمت‌ها و اصطلاحات دانسته است: «مطالعات چهل‌ساله این ناچیز در زمینه فرهنگ عوام ایران، بر من مدلل داشته است که در هیچ‌یک از زبان‌های زنده دنیا به‌اندازه زبان پارسی امثله حکمت‌آمیز، اصطلاحات پرمغز، کنایات پرمعنی و درعین‌حال غالباً آمیخته به شوخی و مزاح دیده نمی‌شود[۲].
استاد محمدعلی جمال‌زاده پس از وصول این کتاب به دستش در ضمن نامه‌ای به امینی می‌نویسد: «کتاب بسیار گران‌بهایی است. دارای 693 صفحه بزرگ است و در هر صفحه در دو ستون، اصطلاحات و امثال آورده‌اید و حساب کردم در حدود ده‌هزاروپانصد مثل و اصطلاح آورده‌اید و عموماً برای هریک تفسیر و معنی ذکر فرموده‌اید»[۳].
در خلال سطور این کتاب مکرر به امثالی برمی‌خوریم که دارای یک مفهوم و حتی اغلب دارای یک نوع کلمات هستند، ولی با جابه‌جا شدن یا با تغییر برخی کلمات آنها صورت دیگری به خود گرفته‌اند. نویسنده به ثبت و ضبط آنها به صور مختلفشان اقدام کرده است که اگر کسی به هر شکلی از اشکال مثلی برخورد و برای فهم معنی آن به این کتاب مراجعه کرد، نپندارد که از قلم افتاده است[۴].