حسنزاده آملی، حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'صلی الله علیه و آله و سلم' به 'صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'حسنزاده (ابهام زدایی)' به 'حسنزاده (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo"> | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR00783.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:NUR00783.jpg|بندانگشتی|حسنزاده آملی، حسن]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type="authorName" | | ! نام!! data-type="authorName" |حسنزاده آملی، حسن | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | حضرت آیت‌الله حاج شيخ حسن حسن زاده آملى | | data-type="authorOtherNames" |حضرت آیت‌الله حاج شيخ حسن حسن زاده آملى | ||
حسن زاده، حسن | حسن زاده، حسن | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |عبدالله | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" |1307ش | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان آمل | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" | سوم مهر 1400ش | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |ميرزا [[شعرانی، ابوالحسن|ابوالحسن شعرانى]] | ||
| | |||
[[مهدی الهی قمشه‌ای|مهدى الهى قمشه‌اى]] | |||
[[شيخ محمدحسین فاضل تونى]] | |||
آقا [[آشتیانی، احمد|ميرزا احمد آشتيانى]] | |||
[[علامه طباطبایی|علامه سيد محمدحسین طباطبائى]] | |||
|- | |||
|برخی آثار | |||
| data-type="authorWritings" |[[آغاز و انجام]] | |||
در | [[ممد الهمم در شرح فصوص الحکم]] | ||
[[مفتاح الفلاح]] | |||
[[دروس اتحاد عاقل به معقول]] | |||
[[انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغة]] | |||
[[انسان و قرآن]] | |||
[[رساله فارسی انه الحق]] | |||
[[الهی نامه (حسن زاده آملی، حسن)]] | |||
[[تعیین خط زوال]] | |||
[[تعیین تعیین سمت قبله و تشخیص ظهر حقیقی مدینه منوره به اعجاز رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم]] | |||
==تأليفات | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |||
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00783AUTHORCODE | |||
|} | |||
</div> | |||
{{کاربردهای دیگر|آملی (ابهام‌زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|حسنزاده (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''حسن حسنزاده آملی''' (1307-1400ش)، از علماى مشهور در فلسفه، عرفان، هيئت، رياضيات، طب، شعر و ادب و داراى تأليفات فراوانی در علوم مختلف. | |||
==ولادت== | |||
در اواخر سال 1307 ش مطابق با 1347ق برابر با 1929م در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان آمل ديده به جهان گشود. نام اصلى ايشان حسن بن عبدالله طبرى آملى است كه به حسنزاده شهرت دارد. | |||
==تحصیلات== | |||
مقدمات علوم حوزوى و فراگيرى علومى كه بين طلاب متداول است را در مسجد جامع آمل آموخت، در اين دوران كه شش سال طول كشيد از محضر علمايى چون: آیت‌الله ميرزا ابوالقاسم فرسيو، [[آیت‌الله غروى]]، آقا شيخ [[احمد اعتمادى]]، شيخ ابوالقاسم رجايى لتيكوهى، شيخ [[عزيزاللّه طبرسى]] و مرحوم [[عبداللّه اشراقى]] بهره گرفت. | |||
سپس در سن 22 سالگى و در شهريور 1329 به تهران رفت و از محضر آيات: ميرزا [[شعرانی، ابوالحسن|ابوالحسن شعرانى]]، حاج ميرزا [[مهدی الهی قمشه‌ای|مهدى الهى قمشه‌اى]]، حاج شيخ [[آملی، محمدتقی|محمدتقى آملى]]، ميرزا ابوالحسن رفيعى قزوينى، [[شيخ محمدحسین فاضل تونى]]، آقا [[آشتیانی، احمد|ميرزا احمد آشتيانى]] و سيد احمد لواسانى استفاده كرد. | |||
در دوشنبه ۲۵ جمادى‌الاول سال ۱۳۸۳ق برابر با ۲۲ مهر ۱۳۴۲ش به قم عزيمت نمود و از [[علامه طباطبایی|علامه سيد محمدحسین طباطبائى]] و برادرش سيد حسن طباطبائى و آقا سيد مهدى قاضى طباطبائى بهره‌ها برد. | |||
و از همان سال تا آخر عمر در حوزه علميه قم به درس و بحث و تحقيق و پژوهش اشتغال داشت. | |||
۱۴ دوره شرح منظومه، ۴ دوره اشارات، یک دوره اسفار اربعه، و ۴ دوره شرح فصوص قیصری را در این مدت تدریس کرد. شرح تمهید و مصباح الانس نیز از جمله تدریس‌های اوست. او همچنین حدود ۱۷ سال دروس ریاضیات، هیأت، وقت و قبله را درس داد که کتاب دروس «معرفة الوقت و القبلة» محصول آن درس‌هاست. | |||
== وفات == | |||
آیت‌الله حسنزاده آملی سرانجام در روز شنبه 3 مهر ماه سال 1400ش برابر با 18 صفر سال 1443ق درگذشت و پس از تشییع با شکوه ده‌ها هزار نفری مردم مردم آمل و اقامه نماز میت به امامت [[خامنه‌ای، سید علی|مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای]] در روستای ایرا بخش لاریجان شهرستان آمل در آرامگاهی که در یکی از اتاق‌های خانه‌اش برای همسرش درست کرده بود، به خاک سپرده شد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/980482/%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%A8%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 خبرگزاری رسمی حوزه]</ref> | |||
==آثار == | |||
بطور كلى مى‌توان نگاشته‌هاى وى را به پنج دسته: تألیف مستقل، شروح، حواشى و تعليقات، تصحيح آثار ديگران و رسالات تقسيم نمود. | |||
- تصحيح تفسير خلاصة المنهج مرحوم [[کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله|ملا فتح‌الله كاشانى]] | {{ستون-شروع|2}} | ||
# تصحيح و اعراب گذارى و تحشيه نصاب‌الصبيان | |||
# كلمه عليا در توقيفيت اسماء | |||
# خير الاثر در رد جبر و قدر | |||
# انسان و قرآن | |||
# حول الرؤية | |||
# رساله امامت | |||
# دروس اتحاد عاقل به معقول | |||
# نور على نور در ذكر و ذاكر و مذكور | |||
# لقاءالله | |||
# گشتى در حركت | |||
# تقديم و تعليق رساله | |||
# انسان در عرف عرفان | |||
# هزار و يك كلمه | |||
# قرآن هرگز تحريف نشده | |||
# انسان كامل در نهج‌البلاغة | |||
# قرآن و عرفان و برهان از هم جدايى ندارند | |||
# الالهيات من كتاب الشفاء | |||
# نهج الولاية در شناخت امام زمان(ع) | |||
# صد كلمه در معرفت نفس | |||
# نصوص الحكم بر فصوص الحكم | |||
# النور المتجلى فى الظهور الظلى | |||
# النفس من كتاب الشفاء | |||
# مجمو عه مقالات | |||
# ديوان اشعار | |||
# دروس معرفت نفس (3 جلد) | |||
# الهى نامه | |||
# هزار و يك نكته | |||
# وحدت از ديدگاه عارف و حكيم | |||
# شرح نهج‌البلاغة به نام [تكملة منهاج البراعة ] به عربى در پنج مجلد | |||
# شرح زيج بهادرى به فارسى | |||
# شرح فصوص فارابى يك دوره كامل به فارسى | |||
# مآخذ و مصادر نهج‌البلاغة و استدراكات آن | |||
# شرح باب توحيد حديقه سنايى | |||
# شرح يك دوره مسائل رياضى هيوى زيج بهادرى و تعليقات آن | |||
# شرح عربى تحفة الاجله في معرفة القبلة حيدر قلى سردار كابلى | |||
# تعليقات بر شرح بر فصوص [[ابن عربی، محمد بن علی|محى‌الدين عربى]] | |||
# تعليقات بر قبله ملا مظفر | |||
# تعليقات و حواشى بر دوره اصول اقليدس و شرح صدور آن به تحرير خواجه نصرالدين طوسى | |||
# تعليقات بر هشت باب معانى شرح مطول [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] | |||
# تعليقات دوره منطق منظومه متاله سبزوارى | |||
# تعليقات بر اسفار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتالهين]] بخصوص از اول جواهر و اعراض تا آخر آن به تفصيل | |||
# تحشيه تمهيد القواعد صائن‌الدين معروف به ابن تركه | |||
# تعليقه و تحشيه و تصحيح مجسطى بطلميوس و نيز حاشيه بر شروح آن چون شرح نظام‌الدين نيشابورى و شرح محمد على رياضى | |||
# تصحيح كامل يك دوره نهج‌البلاغة از روى نسخه‌اى كه به يك واسطه از خط [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] استنساخ گرديده است. | |||
# تصحيح و اعراب گذارى جلدين اصول [[الکافی|كافى]] ثقةالاسلام [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] | |||
# تصحيح تفسير خلاصة المنهج مرحوم [[کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله|ملا فتح‌الله كاشانى]] | |||
# تصحيح كامل يك دوره تمامى حكمت متعاليه معروف به اسفار [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] از اول تا آخر آن از روى چندين نسخه مخطوط و غير مخطوط محشى و مصحح بر تحشيه و تصحيح مرحوم سيد ابوالحسن جلوه زواره‌اى و سيد حسن آل طعمه و ديگر حكما | |||
# تصحيح و تحشيه بر دوره كامل شرح محقق [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] بر اشارات [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] | |||
# تصحيح [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]] كه شرح [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] بر تجريد الاعتقاد [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير طوسى]] می‌باشد | |||
# تصحيح و تعليق اكرومانالاوس در مثلثات كروى به تحرير [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] | |||
# تصحيح و تعليقه شرح عبدالعلى بيرجندى بر زيج الغ بيك | |||
# تصحيح شرح ملا عبدالعلى بيرجندى بر اسطرلاب [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير طوسى]] و تصحيح بيست باب اسطرلاب خواجه نصير و هفتاد باب رساله حاتميه در اسطرلاب [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]] | |||
# تصحيح [[كليلة و دمنة]] ابوالمعالى نصرالله منشى با مقدمه و حواشى و مآخذ و امثال آن و ترجمه دو بابش | |||
# تصحيح خزائن نراقى با مقدمه و تعليقات به عربى و فارسى | |||
# تصحيح نصاب الصبيان با مقدمه و تحشيه و مزين به تقريظ [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] | |||
{{پایان}} | |||
وى رساله‌هاى متعددى در علوم گوناگون دارند كه عبارتند از: | وى رساله‌هاى متعددى در علوم گوناگون دارند كه عبارتند از: | ||
- مفاتيح المخازن كه در واقع تكميل كننده مقدمات دوازده‌گانه قيصرى بر شرح فصوص [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است | {{ستون-شروع|2}} | ||
# مفاتيح المخازن كه در واقع تكميل كننده مقدمات دوازده‌گانه قيصرى بر شرح فصوص [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] است | |||
# رساله‌اى در كسب | |||
# رساله‌اى در اقسام فاعل | |||
# رساله فارسى انه الحق | |||
# رساله‌اى در ظل (تانژانت) | |||
# رساله‌اى در تکسیر دايره و بيان نسبت محيط به قطر دايره (يعنى بحث از پى) | |||
# رساله‌اى در مثل افلاطونى | |||
# رساله‌اى در مراتب و درجات قرآن مجيد | |||
# رساله‌اى در ميل كلى و مسائل متعدد هندسى و نجومى | |||
# رساله‌اى در سير و سلوك | |||
# رساله‌اى در تفسير بسم الله الرحمن الرحيم | |||
# سى فصل (دايره هندیه) | |||
# قضا و قدر | |||
# تعيين سمت قبله مدينه به اعجاز رسول‌الله (صلى‌الله‌عليه واله و سلم) | |||
# مطالب رياضى | |||
# پيرامون فنون رياضى | |||
# مناسك حج | |||
# ليلة القدر و فاطمه (عليهاالسلام) | |||
# قطب نما و قبله نما | |||
# اختلاف منظر و انكسار نور | |||
# لوح و قلم | |||
# كل فى فلك يسبحون | |||
# مدارج و معارج | |||
{{پایان}} | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
{{حسنزاده آملی}} | |||
{{فیلسوفان شیعه}} | |||
{{نویسندگان}} | |||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[آغاز و انجام]] | |||
[[ممد الهمم در شرح فصوص الحکم]] | |||
[[انسان در عرف و عرفان]] | |||
[[مفتاح الفلاح]] | |||
[[دروس اتحاد عاقل به معقول]] | |||
[[الإنسان في عرف العرفان]] | |||
[[سیری در قصیده‌ی صحراویه‌ی علامه حسن زاده آملی]] | |||
[[انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغة]] | |||
[[عرفان و حکمت متعالیه]] | |||
[[رساله فارسی إنه الحق]] | |||
[[رساله أنه الحق]] | |||
[[رساله | |||
[[الهی نامه (حسن زاده آملی، حسن)]] | [[الهی نامه (حسن زاده آملی، حسن)]] | ||
| خط ۲۴۵: | خط ۲۲۰: | ||
[[دروس معرفت نفس]] | [[دروس معرفت نفس]] | ||
[[الصحيفة الزبرجدية في كلمات سجادية]] | |||
[[دروس هیئت و دیگر رشته‌های ریاضی]] | [[دروس هیئت و دیگر رشته‌های ریاضی]] | ||
| خط ۲۵۳: | خط ۲۳۰: | ||
[[رساله علامه بزرگوار محمد دهدار در قضا و قدر]] | [[رساله علامه بزرگوار محمد دهدار در قضا و قدر]] | ||
[[قضا و قدر]] | |||
[[رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم]] | [[رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم]] | ||
| خط ۲۵۸: | خط ۲۳۷: | ||
[[صد کلمه در معرفت نفس همراه با برخی از اشعار منتشر نشده استاد]] | [[صد کلمه در معرفت نفس همراه با برخی از اشعار منتشر نشده استاد]] | ||
[[عیون مسائل | [[عیون مسائل نفس و شرح آن در شصت‌وشش موضوع روانشناسی]] | ||
[[ | [[عيون مسائل النفس]] | ||
[[شرح فص حكمة عصمتية في كلمة فاطمية]] | |||
[[قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارند]] | [[قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارند]] | ||
| خط ۲۷۲: | خط ۲۵۳: | ||
[[نصوص الحکم بر فصوص الحکم]] | [[نصوص الحکم بر فصوص الحکم]] | ||
[[نهج | [[نهج الولاية؛ بررسی مستند در شناخت امام زمان علیه‌السلام]] | ||
[[هزار و یک کلمه]] | [[هزار و یک کلمه]] | ||
| خط ۲۹۰: | خط ۲۷۱: | ||
[[دو رساله مثل و مثال]] | [[دو رساله مثل و مثال]] | ||
[[هشت رساله عربی | [[هشت رساله عربی]] | ||
[[گنجینه گوهر روان]] | [[گنجینه گوهر روان]] | ||
| خط ۳۱۰: | خط ۲۹۱: | ||
[[شرح فصوص الحکم]] | [[شرح فصوص الحکم]] | ||
[[نم یم ( | [[نم یم (قرآن‌شناسی عرفانی)]] | ||
[[شرح المنظومة]] | [[شرح المنظومة]] | ||
[[ادله‌ای بر حرکت جوهری]] | |||
[[الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ارشاد)]] | [[الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ارشاد)]] | ||
[[ترجمه رساله جعل (توحید صمدی و پیرامون | [[ترجمه رساله جعل (توحید صمدی و پیرامون خلقت)]] | ||
[[ترجمه رساله وجود رابط و رابطی (حق و خلق)]] | [[ترجمه رساله وجود رابط و رابطی (حق و خلق)]] | ||
[[شرح | [[شرح اشارات و تنبیهات (نمط سوم)]] | ||
[[توحید | [[توحید اهل‌‌الله]] | ||
[[اذکار سالک | [[اذکار سالک إلی الله]] | ||
[[ولایت تکوینی]] | [[ولایت تکوینی]] | ||
[[حکمت | [[حکمت عملی یا اخلاق مرتضوی]] | ||
[[شرح فارسی | [[شرح فارسی الأسفار الأربعة]] | ||
[[مقام معلم: تجلیل از مقام شامخ علامه رفیعی قزوینی]] | [[مقام معلم: تجلیل از مقام شامخ علامه رفیعی قزوینی]] | ||
| خط ۳۳۸: | خط ۳۲۱: | ||
[[استيعاب الوجوه الممکنه في صنعه الاصطرلاب]] | [[استيعاب الوجوه الممکنه في صنعه الاصطرلاب]] | ||
[[ | [[پندهای حکيمانه]] | ||
[[صد و ده اشاره]] | [[صد و ده اشاره]] | ||
| خط ۳۴۴: | خط ۳۲۷: | ||
[[اضبط المقال فی ضبط اسماء الرجال]] | [[اضبط المقال فی ضبط اسماء الرجال]] | ||
[[تفسیر خلاصه منهج الصادقین | [[تفسیر خلاصه منهج الصادقین (تحقیق حسنزاده آملی)]] | ||
[[مآثر آثار (لطایف نوری)]] | [[مآثر آثار (لطایف نوری)]] | ||
| خط ۳۶۰: | خط ۳۴۱: | ||
[[کلیله و دمنه (بوستان کتاب)]] | [[کلیله و دمنه (بوستان کتاب)]] | ||
[[ | [[سدرة المنتهی في تفسير قرآن المصطفی]] | ||
[[تازیانه سلوک]] | [[تازیانه سلوک]] | ||
| خط ۳۷۴: | خط ۳۵۵: | ||
[[رساله امامت]] | [[رساله امامت]] | ||
[[در آسمان معرفت: تذکره | [[در آسمان معرفت: تذکره اوحدی از عالمان ربانی]] | ||
[[النور المتجلي في الظهور الظلي (تحقيق | [[النور المتجلي في الظهور الظلي (تحقيق أنيق حول الوجود الذهني)]] | ||
[[تمهيد القواعد | [[تمهيد القواعد (تحقیق حسنزاده آملی)]] | ||
[[رسالة في القطب و المنطقه. اجوبه المسائل: النصيريه، العويصه، جيلانيه]] | [[رسالة في القطب و المنطقه. اجوبه المسائل: النصيريه، العويصه، جيلانيه]] | ||
[[خمسه آل عشق]] | [[خمسه آل عشق]] | ||
[[دیوان اشعار حسنزاده آملی]] | |||
[[لغت نامه، يا، فرهنگ بزرگ جامع نوين: ترجمه المنجد]] | [[لغت نامه، يا، فرهنگ بزرگ جامع نوين: ترجمه المنجد]] | ||
| خط ۳۹۰: | خط ۳۷۱: | ||
[[شرح دفتر دل علامه حسن زاده آملي]] | [[شرح دفتر دل علامه حسن زاده آملي]] | ||
[[صحیفه زمردین در سخنان | [[صحیفه زمردین در سخنان سیدالساجدین و سرچشمه حیات]] | ||
[[دروس شرح اشارات و | [[دروس شرح اشارات و تنبیهات (ابن سینا)]] | ||
[[قرآن و عرفان و برهان از هم جدائي ندارند]] | [[قرآن و عرفان و برهان از هم جدائي ندارند]] | ||
| خط ۴۰۰: | خط ۳۸۱: | ||
[[نهج الولايه: بررسی مستند در شناخت امام زمان عليه‌السلام]] | [[نهج الولايه: بررسی مستند در شناخت امام زمان عليه‌السلام]] | ||
[[نامه‌ها برنامه‌ها (مجموعه دستور | [[نامه‌ها برنامه‌ها (مجموعه دستور العمل‌های اخلاقي الهام از قرآن و عترت)]] | ||
[[ولايت تکوينی]] | [[ولايت تکوينی]] | ||
| خط ۴۱۱: | خط ۳۹۲: | ||
[[انسان و قرآن]] | [[انسان و قرآن]] | ||
[[انسان و قرآن (حسنزاده آملی)]] | |||
[[سرح العیون فی شرح العیون]] | [[سرح العیون فی شرح العیون]] | ||
| خط ۴۲۲: | خط ۴۰۵: | ||
[[معرفت نفس]] | [[معرفت نفس]] | ||
[[ | [[یادنامه مفسر کبیر استاد علامه طباطبایی]] | ||
[[مروری بر آثار و تألیفات استاد فرزانه حضرت آیت‌الله حسن حسنزاده آملی]] | |||
[[سدرة المنتهی في تفسير قرآن المصطفی]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:نویسندگان جدید و معاصر فلسفه اسلامی]] | |||
[[رده:شاعران]] | |||
[[رده:درگذشتگان ۱۴۰۰]] | |||
[[رده:شاگردان علامه طباطبایی]] | |||
[[رده:نهج‌البلاغه‌پژوهان]] | |||
[[رده:فیلسوفان]] | |||
[[رده:ریاضیدانان]] | |||
[[رده:واژه‌‌شناسان]] | |||
[[رده:شاگردان آیت‌الله مهدی الهی قمشه‌ای]] | |||
[[رده:برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] | |||
[[رده:برگزیدگان کتاب سال حوزه]] | |||
[[رده:مصححان]] | |||
[[رده:شاگردان آیت‌الله ابوالحسن شعرانى]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۱۱
| نام | حسنزاده آملی، حسن |
|---|---|
| نام‌های دیگر | حضرت آیت‌الله حاج شيخ حسن حسن زاده آملى
حسن زاده، حسن |
| نام پدر | عبدالله |
| متولد | 1307ش |
| محل تولد | در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان آمل |
| رحلت | سوم مهر 1400ش |
| اساتید | ميرزا ابوالحسن شعرانى |
| برخی آثار | آغاز و انجام
انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغة الهی نامه (حسن زاده آملی، حسن) تعیین تعیین سمت قبله و تشخیص ظهر حقیقی مدینه منوره به اعجاز رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00783AUTHORCODE |
برای دیگر کاربردها، آملی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
برای دیگر کاربردها، حسنزاده (ابهام‌زدایی) را ببینید.
حسن حسنزاده آملی (1307-1400ش)، از علماى مشهور در فلسفه، عرفان، هيئت، رياضيات، طب، شعر و ادب و داراى تأليفات فراوانی در علوم مختلف.
ولادت
در اواخر سال 1307 ش مطابق با 1347ق برابر با 1929م در روستای ایرای لاریجان از توابع شهرستان آمل ديده به جهان گشود. نام اصلى ايشان حسن بن عبدالله طبرى آملى است كه به حسنزاده شهرت دارد.
تحصیلات
مقدمات علوم حوزوى و فراگيرى علومى كه بين طلاب متداول است را در مسجد جامع آمل آموخت، در اين دوران كه شش سال طول كشيد از محضر علمايى چون: آیت‌الله ميرزا ابوالقاسم فرسيو، آیت‌الله غروى، آقا شيخ احمد اعتمادى، شيخ ابوالقاسم رجايى لتيكوهى، شيخ عزيزاللّه طبرسى و مرحوم عبداللّه اشراقى بهره گرفت.
سپس در سن 22 سالگى و در شهريور 1329 به تهران رفت و از محضر آيات: ميرزا ابوالحسن شعرانى، حاج ميرزا مهدى الهى قمشه‌اى، حاج شيخ محمدتقى آملى، ميرزا ابوالحسن رفيعى قزوينى، شيخ محمدحسین فاضل تونى، آقا ميرزا احمد آشتيانى و سيد احمد لواسانى استفاده كرد.
در دوشنبه ۲۵ جمادى‌الاول سال ۱۳۸۳ق برابر با ۲۲ مهر ۱۳۴۲ش به قم عزيمت نمود و از علامه سيد محمدحسین طباطبائى و برادرش سيد حسن طباطبائى و آقا سيد مهدى قاضى طباطبائى بهره‌ها برد.
و از همان سال تا آخر عمر در حوزه علميه قم به درس و بحث و تحقيق و پژوهش اشتغال داشت.
۱۴ دوره شرح منظومه، ۴ دوره اشارات، یک دوره اسفار اربعه، و ۴ دوره شرح فصوص قیصری را در این مدت تدریس کرد. شرح تمهید و مصباح الانس نیز از جمله تدریس‌های اوست. او همچنین حدود ۱۷ سال دروس ریاضیات، هیأت، وقت و قبله را درس داد که کتاب دروس «معرفة الوقت و القبلة» محصول آن درس‌هاست.
وفات
آیت‌الله حسنزاده آملی سرانجام در روز شنبه 3 مهر ماه سال 1400ش برابر با 18 صفر سال 1443ق درگذشت و پس از تشییع با شکوه ده‌ها هزار نفری مردم مردم آمل و اقامه نماز میت به امامت مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای در روستای ایرا بخش لاریجان شهرستان آمل در آرامگاهی که در یکی از اتاق‌های خانه‌اش برای همسرش درست کرده بود، به خاک سپرده شد.[۱]
آثار
بطور كلى مى‌توان نگاشته‌هاى وى را به پنج دسته: تألیف مستقل، شروح، حواشى و تعليقات، تصحيح آثار ديگران و رسالات تقسيم نمود.
- تصحيح و اعراب گذارى و تحشيه نصاب‌الصبيان
- كلمه عليا در توقيفيت اسماء
- خير الاثر در رد جبر و قدر
- انسان و قرآن
- حول الرؤية
- رساله امامت
- دروس اتحاد عاقل به معقول
- نور على نور در ذكر و ذاكر و مذكور
- لقاءالله
- گشتى در حركت
- تقديم و تعليق رساله
- انسان در عرف عرفان
- هزار و يك كلمه
- قرآن هرگز تحريف نشده
- انسان كامل در نهج‌البلاغة
- قرآن و عرفان و برهان از هم جدايى ندارند
- الالهيات من كتاب الشفاء
- نهج الولاية در شناخت امام زمان(ع)
- صد كلمه در معرفت نفس
- نصوص الحكم بر فصوص الحكم
- النور المتجلى فى الظهور الظلى
- النفس من كتاب الشفاء
- مجمو عه مقالات
- ديوان اشعار
- دروس معرفت نفس (3 جلد)
- الهى نامه
- هزار و يك نكته
- وحدت از ديدگاه عارف و حكيم
- شرح نهج‌البلاغة به نام [تكملة منهاج البراعة ] به عربى در پنج مجلد
- شرح زيج بهادرى به فارسى
- شرح فصوص فارابى يك دوره كامل به فارسى
- مآخذ و مصادر نهج‌البلاغة و استدراكات آن
- شرح باب توحيد حديقه سنايى
- شرح يك دوره مسائل رياضى هيوى زيج بهادرى و تعليقات آن
- شرح عربى تحفة الاجله في معرفة القبلة حيدر قلى سردار كابلى
- تعليقات بر شرح بر فصوص محى‌الدين عربى
- تعليقات بر قبله ملا مظفر
- تعليقات و حواشى بر دوره اصول اقليدس و شرح صدور آن به تحرير خواجه نصرالدين طوسى
- تعليقات بر هشت باب معانى شرح مطول تفتازانى
- تعليقات دوره منطق منظومه متاله سبزوارى
- تعليقات بر اسفار صدر المتالهين بخصوص از اول جواهر و اعراض تا آخر آن به تفصيل
- تحشيه تمهيد القواعد صائن‌الدين معروف به ابن تركه
- تعليقه و تحشيه و تصحيح مجسطى بطلميوس و نيز حاشيه بر شروح آن چون شرح نظام‌الدين نيشابورى و شرح محمد على رياضى
- تصحيح كامل يك دوره نهج‌البلاغة از روى نسخه‌اى كه به يك واسطه از خط سيد رضى استنساخ گرديده است.
- تصحيح و اعراب گذارى جلدين اصول كافى ثقةالاسلام كلينى
- تصحيح تفسير خلاصة المنهج مرحوم ملا فتح‌الله كاشانى
- تصحيح كامل يك دوره تمامى حكمت متعاليه معروف به اسفار ملا صدرا از اول تا آخر آن از روى چندين نسخه مخطوط و غير مخطوط محشى و مصحح بر تحشيه و تصحيح مرحوم سيد ابوالحسن جلوه زواره‌اى و سيد حسن آل طعمه و ديگر حكما
- تصحيح و تحشيه بر دوره كامل شرح محقق خواجه نصير‌الدين طوسى بر اشارات ابوعلى سينا
- تصحيح كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد كه شرح علامه حلى بر تجريد الاعتقاد خواجه نصير طوسى می‌باشد
- تصحيح و تعليق اكرومانالاوس در مثلثات كروى به تحرير خواجه نصير‌الدين طوسى
- تصحيح و تعليقه شرح عبدالعلى بيرجندى بر زيج الغ بيك
- تصحيح شرح ملا عبدالعلى بيرجندى بر اسطرلاب خواجه نصير طوسى و تصحيح بيست باب اسطرلاب خواجه نصير و هفتاد باب رساله حاتميه در اسطرلاب شيخ بهائى
- تصحيح كليلة و دمنة ابوالمعالى نصرالله منشى با مقدمه و حواشى و مآخذ و امثال آن و ترجمه دو بابش
- تصحيح خزائن نراقى با مقدمه و تعليقات به عربى و فارسى
- تصحيح نصاب الصبيان با مقدمه و تحشيه و مزين به تقريظ علامه شعرانى
وى رساله‌هاى متعددى در علوم گوناگون دارند كه عبارتند از:
- مفاتيح المخازن كه در واقع تكميل كننده مقدمات دوازده‌گانه قيصرى بر شرح فصوص ابن عربى است
- رساله‌اى در كسب
- رساله‌اى در اقسام فاعل
- رساله فارسى انه الحق
- رساله‌اى در ظل (تانژانت)
- رساله‌اى در تکسیر دايره و بيان نسبت محيط به قطر دايره (يعنى بحث از پى)
- رساله‌اى در مثل افلاطونى
- رساله‌اى در مراتب و درجات قرآن مجيد
- رساله‌اى در ميل كلى و مسائل متعدد هندسى و نجومى
- رساله‌اى در سير و سلوك
- رساله‌اى در تفسير بسم الله الرحمن الرحيم
- سى فصل (دايره هندیه)
- قضا و قدر
- تعيين سمت قبله مدينه به اعجاز رسول‌الله (صلى‌الله‌عليه واله و سلم)
- مطالب رياضى
- پيرامون فنون رياضى
- مناسك حج
- ليلة القدر و فاطمه (عليهاالسلام)
- قطب نما و قبله نما
- اختلاف منظر و انكسار نور
- لوح و قلم
- كل فى فلك يسبحون
- مدارج و معارج
پانویس
وابسته‌ها
سیری در قصیده‌ی صحراویه‌ی علامه حسن زاده آملی
انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغة
الهی نامه (حسن زاده آملی، حسن)
تعیین سمت قبله و تشخیص ظهر حقیقی مدینه منوره به اعجاز رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم
الجعل و العمل الضابط في الرابطي و الرابط و قصیدة ینبوع الحیاة
الصحيفة الزبرجدية في كلمات سجادية
دروس هیئت و دیگر رشته‌های ریاضی
رساله علامه بزرگوار محمد دهدار در قضا و قدر
رساله وحدت از دیدگاه عارف و حکیم
صد کلمه در معرفت نفس همراه با برخی از اشعار منتشر نشده استاد
عیون مسائل نفس و شرح آن در شصت‌وشش موضوع روانشناسی
شرح فص حكمة عصمتية في كلمة فاطمية
قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارند
نهج الولاية؛ بررسی مستند در شناخت امام زمان علیه‌السلام
کشف المراد في شرح تجرید الإعتقاد
الحجج البالغة علی تجرد النفس الناطقة
منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)
رساله نور علی نور در ذکر و ذاکر و مذکور
شرح فصوص الحکم داود القیصری (حسن زاده آملی)
الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ارشاد)
ترجمه رساله جعل (توحید صمدی و پیرامون خلقت)
ترجمه رساله وجود رابط و رابطی (حق و خلق)
شرح اشارات و تنبیهات (نمط سوم)
مقام معلم: تجلیل از مقام شامخ علامه رفیعی قزوینی
استيعاب الوجوه الممکنه في صنعه الاصطرلاب
اضبط المقال فی ضبط اسماء الرجال
تفسیر خلاصه منهج الصادقین (تحقیق حسنزاده آملی)
الأوبة الی التوبة من الحوبة و ترجمه
مایه کلمه (ترجمه رساله صد کلمه)
سدرة المنتهی في تفسير قرآن المصطفی
مصباح الانس فی شرح مفتاح غیب الجمع و الوجود
عیون مسایل نفس و شرح آن، شصت و شش موضوع روانشناسی (سرح العیون فی شرح العیون)
در آسمان معرفت: تذکره اوحدی از عالمان ربانی
النور المتجلي في الظهور الظلي (تحقيق أنيق حول الوجود الذهني)
تمهيد القواعد (تحقیق حسنزاده آملی)
رسالة في القطب و المنطقه. اجوبه المسائل: النصيريه، العويصه، جيلانيه
لغت نامه، يا، فرهنگ بزرگ جامع نوين: ترجمه المنجد
شرح دفتر دل علامه حسن زاده آملي
صحیفه زمردین در سخنان سیدالساجدین و سرچشمه حیات
دروس شرح اشارات و تنبیهات (ابن سینا)
قرآن و عرفان و برهان از هم جدائي ندارند
الأصول من الکافي؛ مع رسالة أضبط المقال في اسماء الرجال
نهج الولايه: بررسی مستند در شناخت امام زمان عليه‌السلام
نامه‌ها برنامه‌ها (مجموعه دستور العمل‌های اخلاقي الهام از قرآن و عترت)
کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد
یادنامه مفسر کبیر استاد علامه طباطبایی
مروری بر آثار و تألیفات استاد فرزانه حضرت آیت‌الله حسن حسنزاده آملی