إعراب القراءات السبع و عللها (ابن خالويه): تفاوت میان نسخه‌ها

إعراب القراءات السبع و عللها
إعراب القراءات السبع و عللها
پدیدآوران	ابن خالویه، محمد بن احمد (نویسنده)
ناشر	دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1427 ق
چاپ	1
موضوع	قرآن - اعراب قرآن - قرائت
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏75‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏6‎‏ ‎‏1385*
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۳

إعراب القراءات السبع و عللها اثر ابوجعفر محمد بن احمد بن نصر بن خالویه (متوفى 603ق)، کتابى است پيرامون قرائت‌هاى هفتگانه قرآن كريم و بررسى علل آن كه با تحقيق ابومحمد أسيوطى به زبان عربى تأليف شده است.

ساختار

کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب به ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم، از سوره حمد تا ناس منظم شده است.

نویسنده فقط به بيان اختلاف قرائت‌ها نپرداخته، بلكه علل و وجوه هر یک از قرائت‌ها و امورى كه باعث اختلاف شده را نيز بررسى نموده است.

گزارش محتوا

کتاب با ذكر شرح‌حال مؤلف آغاز شده است. سپس در مقدمه كوتاه محقق، ضمن معرفى مختصر موضوع کتاب، به برخى ویژگى‌هاى آن، اشاره شده است.^[۱]

در مقدمه نویسنده، ضمن معرفى كسانى كه قرائت‌شان در کتاب، مورد بررسى قرار گرفته، به ذكر اسانيد و معرفى علمايى كه ائمه هفت‌گانه از ايشان روايت كرده‌اند، پرداخته شده است.^[۲]در آخر نيز اهمیت فراگیرى و آموختن لغت عربى، بيان گرديده است.^[۳]

نویسنده در این اثر، به شرح و بررسى اعراب قرائت‌هاى معروف اهل مكه، مدينه، بصره، كوفه و شام پرداخته و متعرض قرائت‌هاى شاذ، نگرديده است. علمايى كه نویسنده به قرائت ايشان پرداخته، عبارتند از: عبدالله بن كثير، اهل مكه؛ نافع بن ابى نعيم، اهل مدينه؛ ابوعمرو بن علاء؛ عاصم بن بهدله، اهل كوفه؛ ابوعماره حمزه بن حبيب زيات؛ ابوالحسن على بن حمزه كسائى و عبدالله بن عامر يحصبى، اهل شام.^[۴]

از جمله ویژگى‌هاى کتاب آن است كه نویسنده، علاوه بر ذكر اختلاف‌ها در قرائت، علل هر یک از قرائت‌ها را نيز بررسى و از وجوه مختلف هر یک، بحث كرده است؛ به عنوان مثال، در سوره حمد، آيه مبارکه «مالك يوم‌الدين»، عاصم و كسايى «مالك» را با الف بعد میم قرائت كرده و بقيه قرّاء آن را بدون الف و به صورت «ملك يوم‌الدين» خوانده‌اند. نویسنده در بررسى این اختلاف در قرائت، چنين نتيجه‌گیرى نموده است كه حجت كسانى كه آن را «مالك» قرائت كرده‌اند، آن است كه ملك، داخل در تحت معناى «مالك» است به احتجاج آيه شريفه «قل اللهم مالك المُلك» و دليل كسانى كه آن را «مَلِك» قرائت نموده‌اند، آن است كه «مَلك»، اخص از مالك و ممدوح‌تر از آن مى‌باشد.^[۵]

از جمله آياتى كه مورد اختلاف قرائت واقع شده و نویسنده به بررسى آن پرداخته است، عبارتند از: «لاريب فيه هدى»؛ «الذين يؤمنون بالغيب».^[۶]؛ «بما أنزل الیک».^[۷]؛ «ءأنذرتهم»؛ «و على أبصارهم».^[۸]؛ «غشاوة»؛ «و من الناس من يقول آمنّا بالله».^[۹]

اثر حاضر، از جمله مهم‌ترين كتبى است كه در فن قرائت تدوین شده است؛ زيرا نویسنده آن، از وسعت اطلاعاتى فراوانى در كلام عرب برخوردار بوده و این مطلب به خوبى از میان مطالب و مباحث مطرح شده در کتاب و نيز استشهادات وى به اشعار عرب، نمايان است.^[۱۰]

از جمله ویژگى‌هاى ديگر کتاب، عبارت است از موافقت قرائات ياد شده با وجهى از وجوه نحوى در كلام عرب، هرچند آن وجه، محتمل يا مرجوح باشد؛ اما به هر حال به یکى از اصول كلام عرب باز مى‌گردد.^[۱۱]

وضعيت کتاب

فهرست مطالب، در انتهاى کتاب آمده است.

پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و توضيحاتى را از منابع مختلف، از جمله النشر ابن جزرى ذكر كرده است.^[۱۲]

پانویس

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

إعراب القراءات السبع و عللها

[1] مقدمه محقق، ص3-6

[2] مقدمه نویسنده، ص7- 22

[3] همان، ص27- 35

[4] همان، ص7- 8

[5] متن کتاب، ص37

[6] همان، ص40

[7] همان، ص41

[8] همان، ص42

[9] همان، ص43

[10] مقدمه محقق، ص6

[11] ر.ک: مقدمه محقق، ص5

[12] ر.ك‍. ص164

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR11557J1.jpg|بندانگشتی|اعراب القراءات السبع و عللها]]
+| تصویر =NUR11557J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =إعراب القراءات السبع و عللها
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|اعراب القراءات السبع و عللها
+[[ابن خالویه، محمد بن احمد]] (نویسنده)
-|-
+| زبان =عربی
-|نام های دیگر کتاب
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏75‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏6‎‏ ‎‏1385*
-|data-type='otherBookNames'|
+| موضوع =
-|-
+قرآن - اعراب
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[ابن خالویه، محمد بن احمد]] (نويسنده)
-|-
-|زبان
-|data-type='language'|عربی
-|-
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏75‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏6‎‏ ‎‏1385*
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|قرآن - اعراب
 قرآن - قرائت
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علي بيضون
-|data-type='publisher'|دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
+| مکان نشر =بیروت - لبنان
-|-
+| سال نشر = 1427 ق
-|مکان نشر
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11557AUTOMATIONCODE
-|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
+| چاپ =1
-|-
+| تعداد جلد =1
-|سال نشر
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =11557
-|data-type='publishYear'| 1427 هـ.ق
+| کتابخوان همراه نور =11557
-|-class='articleCode'
+| کد پدیدآور =
-|کد اتوماسیون
+| پس از =
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE11557AUTOMATIONCODE
+| پیش از =
-|}
+}}
-</div>
+'''إعراب القراءات السبع و عللها''' اثر [[ابوجعفر محمد بن احمد بن نصر بن خالویه]] (متوفى 603ق)، کتابى است پيرامون قرائت‌هاى هفتگانه قرآن كريم و بررسى علل آن كه با تحقيق ابومحمد أسيوطى به زبان عربى تأليف شده است.
+==ساختار==
+کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب به ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم، از سوره حمد تا ناس منظم شده است.
-== معرفى اجمالى ==
+نویسنده فقط به بيان اختلاف قرائت‌ها نپرداخته، بلكه علل و وجوه هر یک از قرائت‌ها و امورى كه باعث اختلاف شده را نيز بررسى نموده است.
-'''إعراب القراءات السبع و عللها''' اثر ابوجعفر محمد بن احمد بن نصر بن خالويه (متوفى 603ق)، کتابى است پيرامون قرائت‌هاى هفتگانه قرآن كريم و بررسى علل آن كه با تحقيق ابومحمد أسيوطى به زبان عربى تأليف شده است.
-== ساختار ==
+==گزارش محتوا==
+کتاب با ذكر شرح‌حال مؤلف آغاز شده است. سپس در مقدمه كوتاه محقق، ضمن معرفى مختصر موضوع کتاب، به برخى ویژگى‌هاى آن، اشاره شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/3 مقدمه محقق، ص3-6]</ref>
+در مقدمه نویسنده، ضمن معرفى كسانى كه قرائت‌شان در کتاب، مورد بررسى قرار گرفته، به ذكر اسانيد و معرفى علمايى كه ائمه هفت‌گانه از ايشان روايت كرده‌اند، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/7 مقدمه نویسنده، ص7- 22]</ref>در آخر نيز اهمیت فراگیرى و آموختن لغت عربى، بيان گرديده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/27 همان، ص27- 35]</ref>
-کتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده آغاز و مطالب به ترتيب سوره‌هاى قرآن كريم، از سوره حمد تا ناس منظم شده است.
+نویسنده در این اثر، به شرح و بررسى اعراب قرائت‌هاى معروف اهل مكه، مدينه، بصره، كوفه و شام پرداخته و متعرض قرائت‌هاى شاذ، نگرديده است. علمايى كه نویسنده به قرائت ايشان پرداخته، عبارتند از: عبدالله بن كثير، اهل مكه؛ نافع بن ابى نعيم، اهل مدينه؛ ابوعمرو بن علاء؛ عاصم بن بهدله، اهل كوفه؛ ابوعماره حمزه بن حبيب زيات؛ ابوالحسن على بن حمزه كسائى و عبدالله بن عامر يحصبى، اهل شام.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/7 همان، ص7- 8]</ref>
-نويسنده فقط به بيان اختلاف قرائت‌ها نپرداخته، بلكه علل و وجوه هر يك از قرائت‌ها و امورى كه باعث اختلاف شده را نيز بررسى نموده است.
+از جمله ویژگى‌هاى کتاب آن است كه نویسنده، علاوه بر ذكر اختلاف‌ها در قرائت، علل هر یک از قرائت‌ها را نيز بررسى و از وجوه مختلف هر یک، بحث كرده است؛ به عنوان مثال، در سوره حمد، آيه مبارکه''' «مالك يوم‌الدين»'''، عاصم و كسايى''' «مالك»''' را با الف بعد میم قرائت كرده و بقيه قرّاء آن را بدون الف و به صورت «ملك يوم‌الدين» خوانده‌اند. نویسنده در بررسى این اختلاف در قرائت، چنين نتيجه‌گیرى نموده است كه حجت كسانى كه آن را «مالك» قرائت كرده‌اند، آن است كه ملك، داخل در تحت معناى «مالك» است به احتجاج آيه شريفه''' «قل اللهم مالك المُلك»''' و دليل كسانى كه آن را «مَلِك» قرائت نموده‌اند، آن است كه «مَلك»، اخص از مالك و ممدوح‌تر از آن مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/37 متن کتاب، ص37]</ref>
-== گزارش محتوا ==
+از جمله آياتى كه مورد اختلاف قرائت واقع شده و نویسنده به بررسى آن پرداخته است، عبارتند از:''' «لاريب فيه هدى»'''؛''' «الذين يؤمنون بالغيب»'''.<ref>همان، ص40</ref>؛''' «بما أنزل الیک»'''.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/41 همان، ص41]</ref>؛''' «ءأنذرتهم»'''؛''' «و على أبصارهم»'''.<ref>همان، ص42</ref>؛''' «غشاوة»'''؛''' «و من الناس من يقول آمنّا بالله»'''.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/43 همان، ص43]</ref>
+اثر حاضر، از جمله مهم‌ترين كتبى است كه در فن قرائت تدوین شده است؛ زيرا نویسنده آن، از وسعت اطلاعاتى فراوانى در كلام عرب برخوردار بوده و این مطلب به خوبى از میان مطالب و مباحث مطرح شده در کتاب و نيز استشهادات وى به اشعار عرب، نمايان است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/6 مقدمه محقق، ص6]</ref>
-کتاب با ذكر شرح‌حال مؤلف آغاز شده است. سپس در مقدمه كوتاه محقق، ضمن معرفى مختصر موضوع کتاب، به برخى ويژگى‌هاى آن، اشاره شده است <ref>مقدمه محقق، ص3-6</ref>.
+از جمله ویژگى‌هاى ديگر کتاب، عبارت است از موافقت قرائات ياد شده با وجهى از وجوه نحوى در كلام عرب، هرچند آن وجه، محتمل يا مرجوح باشد؛ اما به هر حال به یکى از اصول كلام عرب باز مى‌گردد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref>
-در مقدمه نويسنده، ضمن معرفى كسانى كه قرائت‌شان در کتاب، مورد بررسى قرار گرفته، به ذكر اسانيد و معرفى علمايى كه ائمه هفت‌گانه از ايشان روايت كرده‌اند، پرداخته شده است <ref>مقدمه نويسنده، ص7- 22</ref>. در آخر نيز اهميت فراگيرى و آموختن لغت عربى، بيان گرديده است <ref>همان، ص27- 35</ref>.
+==وضعيت کتاب==
-نويسنده در اين اثر، به شرح و بررسى اعراب قرائت‌هاى معروف اهل مكه، مدينه، بصره، كوفه و شام پرداخته و متعرض قرائت‌هاى شاذ، نگرديده است. علمايى كه نويسنده به قرائت ايشان پرداخته، عبارتند از: عبدالله بن كثير، اهل مكه؛ نافع بن ابى نعيم، اهل مدينه؛ ابوعمرو بن علاء؛ عاصم بن بهدله، اهل كوفه؛ ابوعماره حمزه بن حبيب زيات؛ ابوالحسن على بن حمزه كسائى و عبدالله بن عامر يحصبى، اهل شام <ref>همان، ص7- 8</ref>.
-از جمله ويژگى‌هاى کتاب آن است كه نويسنده، علاوه بر ذكر اختلاف‌ها در قرائت، علل هر يك از قرائت‌ها را نيز بررسى و از وجوه مختلف هر يك، بحث كرده است؛ به عنوان مثال، در سوره حمد، آيه مباركه ''' «مالك يوم الدين» '''، عاصم و كسايى ''' «مالك» ''' را با الف بعد ميم قرائت كرده و بقيه قرّاء آن را بدون الف و به صورت «ملك يوم الدين» خوانده‌اند. نويسنده در بررسى اين اختلاف در قرائت، چنين نتيجه‌گيرى نموده است كه حجت كسانى كه آن را «مالك» قرائت كرده‌اند، آن است كه ملك، داخل در تحت معناى «مالك» است به احتجاج آيه شريفه ''' «قل اللهم مالك المُلك» ''' و دليل كسانى كه آن را «مَلِك» قرائت نموده‌اند، آن است كه «مَلك»، اخص از مالك و ممدوح‌تر از آن مى‌باشد <ref>متن کتاب، ص37</ref>.
-از جمله آياتى كه مورد اختلاف قرائت واقع شده و نويسنده به بررسى آن پرداخته است، عبارتند از: ''' «لاريب فيه هدى» '''؛ ''' «الذين يؤمنون بالغيب» ''' <ref>همان، ص40</ref>؛ ''' «بما أنزل اليك» ''' <ref>همان، ص41</ref>؛ ''' «ءأنذرتهم» '''؛ ''' «و على أبصارهم» ''' <ref>همان، ص42</ref>؛ ''' «غشاوة» '''؛ ''' «و من الناس من يقول آمنّا بالله» ''' <ref>همان، ص43</ref>.
-اثر حاضر، از جمله مهم‌ترين كتبى است كه در فن قرائت تدوين شده است؛ زيرا نويسنده آن، از وسعت اطلاعاتى فراوانى در كلام عرب برخوردار بوده و اين مطلب به خوبى از ميان مطالب و مباحث مطرح شده در کتاب و نيز استشهادات وى به اشعار عرب، نمايان است <ref>مقدمه محقق، ص6</ref>.
-از جمله ويژگى‌هاى ديگر کتاب، عبارت است از موافقت قرائات ياد شده با وجهى از وجوه نحوى در كلام عرب، هرچند آن وجه، محتمل يا مرجوح باشد؛ اما به هر حال به يكى از اصول كلام عرب باز مى‌گردد <ref>ر.ك: مقدمه محقق، ص5</ref>.
-== وضعيت کتاب ==
 فهرست مطالب، در انتهاى کتاب آمده است.
-پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و توضيحاتى را از منابع مختلف، از جمله النشر [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] ذكر كرده است <ref>ر.ك‍. ص164</ref>.
+پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و توضيحاتى را از منابع مختلف، از جمله النشر [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزرى]] ذكر كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33414/1/164 ر.ك‍. ص164]</ref>
-==پانويس ==
+==پانویس==
-<references />
+<references/>
-== منابع مقاله ==
+==منابع مقاله==
 مقدمه و متن کتاب.
+{{الگو:علوم قرآنی}}
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== پیوندها ==
+[[إعراب القراءات السبع و عللها]]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]