فريدة الدهر في تأصيل و جمع القرائات العشر
| فریده الدهر فی تاصیل و جمع القراءات العشر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سالم، محمد ابراهیم محمد (نویسنده) |
| ناشر | دار البيان العربي |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1424 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - قرائت - مأخذ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 75 /س2ف4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فريدة الدهر في تأصيل و جمع القرائات العشر نوشتۀ محمد ابراهيم محمد سالم و به زبان عربى است.نویسنده در اين كتاب به ريشه‌يابى و گردآورى قرائت‌هاى دهگانۀ قرآن كريم مى‌پردازد.
نویسنده در تدوين اين اثر از منابع و مصادر مهمّ قرائات نظير شاطبيه، طيبة النشر، جامع البيان، التيسير، مفردات، المصباح شهرزورى، الاقناع ابن باذش، سوق العروس طبرى و غيره بهره جسته و به شرح و تحليل قرائات مختلف پرداخته و وجوه قرائات را يادآور شده است.اين كتاب را مى‌توان به يك معنا شرح و تحليل كتاب «طيبة النشر»ابن جزرى دانست، از اين‌رو نویسنده ابتدا به معرفى ابن جزرى پرداخته و پس از آن شرح‌حال قراء عشره، كه همان رجال«طيبة النشر»هستند، و راويان ايشان را بيان و طرق متفرعة بر اين راويان را يادآور مى‌شود.
ساختار
كتاب در 4 جلد تنظيم گشته است.در جلد اول، نویسنده طى يك مقدمه به معرفى برخى منابع و مصادر مهمى كه اين كتاب با مراجعه بدانها تأليف شده پرداخته و در باب اول شرح‌حال ابن جزرى، ترجمه قراء عشره و راويان و طرق ايشان و ترسيم نمودارى در معرفى آنها، منظومه‌اى در معرفى طرق هشتادگانه، اصول قرائات و منابع و مآخذى كه در اين زمينه موجود است(چاپى و خطى)پرداخته است.
پس از آن در باب دوم به معرفى کتاب‌هايى كه اصل و ريشۀ طرق فرعى قرائات مذكور هستند پرداخته شده و ذيل عنوان هركتاب موضوعات علم قرائت نظير استعاذه، بسمله، ادغام، مد، اماله و غيره را به بحث نشسته و ديدگاه نویسنده آن كتاب در باب آن موضوع را يادآور مى‌شود.در برخى موارد هم مؤلف به بررسى ويژۀ بعضى از طرق مى‌پردازد.در باب سوم هم متن کتاب‌هايى كه در تحرير اين كتاب از آنها بهره برده شده به همراه تعليقات نویسنده آمده است.در پايان اين جلد هم فهرست مطالب جلد درج شده است.
در جلد دوم طى يك مدخل به موضوع كتاب اشاره شده و روش مؤلف در جمع و تدوين منابع مذكور توضيح داده شده و پس از آن تا انتهاى جلد چهارم به بيان قرائات عشر و شرح و تحليل آنها در مورد سوره‌هاى قرآن از فاتحة الكتاب تا الناس پرداخته شده است.پس از بررسى و بيان قرائات دهگانه در سوره‌هاى قرآن، مؤلف طى يك ضميمه به بحث در عناوين ذيل مى‌پردازد:
الفصل الاول: في المصاحف الشريفة. الفصل الثاني، الحفظ الالهى لكلامه جل شأنه. الفصل الثالث: في تحرير البسملة و مواضعها في القرآن الكريم. الفصل الرابع:بخصوص الرسم و الضبط و عدّ الفواصل. در انتهاى هريك از جلد دوم تا چهارم بعد از فهرست مطالب، فهرست تحريرات و مواضع خلاف كه در آن جلد مورد بررسى قرار گرفته درج شده است.
نسخه‌شناسى
نویسنده كتاب آقاى محمد ابراهيم محمد سالم است.اين كتاب در چهار جلد در قطع وزيرى با جلد گالينگور نخستين‌بار در سال 1424 ه- 2003م از سوى انتشارات «دار البيان العربي» قاهره منتشر شده است. جلد اول در 880 صفحه، جلد دوم در 873 صفحه، جلد سوم در 681 صفحه و جلد چهارم در 814 صفحه.