صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی
| صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علی بن حسین(ع)، امام چهارم (نويسنده) قاسمی، مسعود (سایر) |
| ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1394ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن حسین(ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. - صحیفه سجادیه - نسخه های خطی - دعاها - دعاها - نسخه های خطی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1394 /ع8 ص3041 267/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، صحیفه سجادیه (ابهام‌زدایی) را ببینید.
صحیفه سجادیه با ترجمه‌ای کهن به فارسی، از قدیمی‌ترین ترجمه‌های شناخته‌شده به قلم شخصیتی ناشناس است که ظاهرا به حدود قرن هفتم هجری باز‌می‌گردد.
در این دست‌نویس به نام مترجم و زمان و مکان ترجمه اشاره‌ای نشده، ولی نام کاتب در انجامه، «عبدالرحيم الخلوتي بن شمس التبريزي المشرقي» و تاریخ کتابت آن، سنه 791 است.
قدمت و اهمیت کتاب
این ترجمه به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین ترجمه‌های شناخته‌شده صحیفه سجادیه مطرح است. همین قدمت به آن اهمیت خاصی می‌بخشد[۱].
ویژگی ترجمه و کتاب
- ترجمه این اثر خطی، بین سطور واقع شده است؛ به این معنا که ترجمه فارسی ذیل هر سطر قرار گرفته است.
- مترجم، تلاش کرده است تا حد ممکن به متن اصلی وفادار باشد و ترجمه‌ای لفظ‌به‌لفظ ارائه دهد؛ لذا نتوانسته نثری روان و شیوا و در بسیاری موارد حتی قابل فهم ارائه کند.
- در کنار ترجمه، مترجم توضیحات و تفسیرهای کوتاهی را برای روشن شدن مطالب اضافه کرده است.
- ترجمه دارای ویژگی‌های زبانی و لغوی است که آن را از نظر زبان‌شناسی ارزشمند می‌کند. به‌طور خاص، این ترجمه شامل ویژگی‌های لغوی مربوط به گویش‌های مازندران و مناطق مرکزی ایران است. نمونه‌هایی از این کلمات مانند «آویجهسته» (به معنی آویزان، آویخته)، «بجارد یا بجاردن» (به معنی آماده و مهیا شدن) و... در این اثر قابل مشاهده است. استفاده از این واژگان نشان می‌دهد که ترجمه تحت تأثیر یا مرتبط با مناطق شمالی ایران (مازندران) یا مناطق مرکزی بوده است. علاوه بر این در این ترجمه لغات نادر نیز مشاهده می‌شود.
- تعدادی از لغات متن حاضر در متونی مانند ترجمه المدخل، ترک الاطناب، ذخیره خوارزمشاهی، روض الجنان و روح الجنان (تفسیر ابوالفتوح رازی)، شرح فارسی شهاب الاخبار، مفتاح المعاملات و نهج‌البلاغه (ترجمه فارسی حدود قرن پنجم و ششم) که از یک مبدأ هستند، به‌کار رفته است. تعداد دیگری از لغات آن در متون کهن مشاهده نمی‌شود، ولی در برخی از گویش‌های معاصر شمالی ایران هنوز رایج است.
- باوجود تلاش برای ترجمه لفظ‌به‌لفظ، در مواردی مترجم عدم التفات کافی به ترجمه دقیق (لفظ‌به‌لفظ) نشان داده است. همچنین، در مواردی نیز عدم التفات مترجم به معنی مشاهده می‌شود. منابع به وجود لغزش‌های دستوری و نگارشی در نسخه اشاره دارند که ممکن است ناشی از کار کاتب یا مترجم باشد[۲].
به‌طور خلاصه، کیفیت ترجمه این نسخه به دلیل قدمت و وجود ویژگی‌های زبانی کهن، به‌ویژه تأثیر گویش مازندرانی، از نظر علمی و تاریخی بسیار مهم است. بااین‌حال، از نظر دقت کامل در انتقال معنا یا رعایت دقیق ساختار لفظ‌به‌لفظ، خالی از ایراد نبوده و دارای برخی نادقیقی‌ها و لغزش‌ها است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.