ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' عليه السلام' به 'عليه‌السلام') |
جز (added Category:محدثان شیعه using HotCat) |
||
| (۵۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR02728.jpg|بندانگشتی|ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار]] | [[پرونده:NUR02728.jpg|بندانگشتی|ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | ثابت ال‍ث‍م‍ال‍ی، ابوحمزه ثابت بن دینار | ||
ثمالی، | ثمالی، ثابت بن دینار | ||
ثمالی، | ثمالی، ابوحمزه ثابت بن دینار | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |دینار | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |ح30 تا 40ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |کوفه | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |150 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالی)]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE02728AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی''' (متوفای 150ق)'''،''' يكى از بزرگان کوفه، راوی، محدّث و مفسر امامی قرن دوم و از اصحاب [[امام سجاد(ع)]]، امام باقر(ع) و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] بود. ابوحمزه دعایی از [[امام سجاد(ع)|امام زین العابدین(ع)]] نقل کرده است که در سحرهای ماه رمضان خوانده می‌شود و به دعای ابوحمزه ثمالی مشهور است. | |||
'''ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی''' | [[پرونده:NUR72508J1.jpg|بندانگشتی|265px| [[ادب مناجات (فرهنگ موضوعی دعای ابوحمزه ثمالی)]]]] | ||
بيشتر رجاليان شيعه او را توثيق کرده‌اند و جرح‌های وارد شده بر او را بی اساس دانسته‌اند. بیشتر رجاليان اهل سنت وی را به خاطر معتقدات شيعی (رجعت، شفاعت و...) وی تضعيف کرده‌اند. | |||
[[ | |||
==شخصيت ابوحمزه== | ==شخصيت ابوحمزه== | ||
ايشان از فقها، زهّاد و مشايخ كوفه محسوب مى‌شد، جزو اصحاب خاص ائمۀ | ايشان از فقها، زهّاد و مشايخ كوفه محسوب مى‌شد، جزو اصحاب خاص ائمۀ اهل‌بيت عليهم‌السلام در زمان خود بوده است. [[امام صادق]] عليه‌السلام دربارۀ ابوحمزه فرموده‌اند: او در زمان خودش مانند سلمان در زمان خود بود. و نيز فرموده‌اند: وقتى او را مى‌بينم مشعوف مى‌شوم. امام رضا عليه‌السلام فرموده‌اند: ابوحمزه در زمان خود مانند لقمان در زمان خودش بود. | ||
در مناظره با مخالفين و احتجاج بر آنها مورد اعتماد | در مناظره با مخالفين و احتجاج بر آنها مورد اعتماد ائمه عليه‌السلام بوده است، و او را در تعليم اسرار و علوم و وصاياى خود بر ديگر اصحاب مقدم داشته‌اند. بدين جهت مورد وثوق و اعتماد علماء شيعه در روايت حديث قرار گرفته است. | ||
[[شيخ صدوق]]، كشى، [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ابن داود حلّى، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] و ديگر بزرگان شيعه ايشان را توثيق و تعديل كرده‌اند. | [[شيخ صدوق]]، كشى، [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، ابن داود حلّى، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] و ديگر بزرگان شيعه ايشان را توثيق و تعديل كرده‌اند. | ||
[[صدر، حسن | | [[صدر، سید حسن |سيد حسن صدر]] در تأسيس الشيعه مى‌فرمايد: نزد ائمه عليهم‌السلام بزرگ و محترم بوده، از آنان روايات بسيار شنيده و جزو ياران خاص آن بزرگواران محسوب مى‌گرديد. در عصر خویش شيخ شيعه در كوفه بوده و به نظرات و اقوال او گوش فرا مى‌دادند. | ||
امّا اهل سنت ايشان را توثيق ننموده، احاديث او را موهن و ضعيف مى‌شمردند و او را به غلو در تشيع و رافضى بودن متهم مى‌كنند. با | امّا اهل سنت ايشان را توثيق ننموده، احاديث او را موهن و ضعيف مى‌شمردند و او را به غلو در تشيع و رافضى بودن متهم مى‌كنند. با این حال برخى اهل سنت مانند: [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، ترمذى، ابن ماجه، [[خطیب بغدادى]] و... از او روايت نقل كرده و به آنها استناد مى‌كنند. | ||
در تفسير نيز ثعلبى، [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، | در تفسير نيز ثعلبى، [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، [[قرطبی، محمد بن احمد|قرطبى]]، [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سيوطى]]، ابوحيان، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]]، [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانى]]، [[ابن اسحاق، محمد|ابن اسحاق]] و عده‌اى ديگر از او نقل نموده‌اند. | ||
==ولادت و وفات== | ==ولادت و وفات== | ||
در تاريخ ولادت ابوحمزه هيچ منبعى، سال مشخصى را ذكر نكرده، اما با توجه به اينكه بنا بر شواهد گوناگون وفات ايشان در سال 148 تا 150 ه. ق صورت گرفته باشد، و مجموع امامت، امام | در تاريخ ولادت ابوحمزه هيچ منبعى، سال مشخصى را ذكر نكرده، اما با توجه به اينكه بنا بر شواهد گوناگون وفات ايشان در سال 148 تا 150 ه.ق صورت گرفته باشد، و مجموع امامت، [[امام سجاد(ع)|امام زين‌العابدين عليه‌السلام]]، امام باقر عليه‌السلام و [[امام صادق]] عليه‌السلام را درك كرده است، مى‌توان حدس زد، ولادت او بين سال 30 تا 40 هجرى قمرى بوده است. | ||
==آثار== | |||
#کتاب النوادر | #کتاب النوادر | ||
#کتاب الزهد | #کتاب الزهد | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۶: | ||
#تفسير قرآن | #تفسير قرآن | ||
از | از میان كتب ايشان، فقط رسالۀ حقوق [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) باقى مانده است. | ||
{{امام سجاد علیه‌السلام}} | |||
{{امام باقر علیه‌السلام}} | |||
{{امام صادق علیه‌السلام}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالی)]] | |||
[[نیایش ابوحمزه ثمالی]] | |||
[[شرح فقراتی از دعای ابوحمزه ثمالی]] | |||
[[ | [[عشق و رستگاری: شرح دعای ابوحمزه ثمالی]] | ||
[[دعاء الأسحار للإمام علي بن الحسین سجاد علیه‌السلام]] | |||
[[دعای | [[دعای ابوحمزه‌ی ثمالی]] | ||
[[ | [[ابان بن تغلب| ابان بن تغلب بن رباح]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مفسران شیعه]] | |||
[[رده:قرآن‌پژوهان]] | |||
[[رده:یاران امام سجاد(ع)]] | |||
[[رده:یاران امام باقر(ع)]] | |||
[[رده:یاران امام صادق(ع)]] | |||
[[رده:محدثان شیعه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۸
| نام | ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ثابت ال‍ث‍م‍ال‍ی، ابوحمزه ثابت بن دینار
ثمالی، ثابت بن دینار ثمالی، ابوحمزه ثابت بن دینار |
| نام پدر | دینار |
| متولد | ح30 تا 40ق |
| محل تولد | کوفه |
| رحلت | 150 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | تفسير القرآن الكريم (ابوحمزه ثمالی) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02728AUTHORCODE |
ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی (متوفای 150ق)، يكى از بزرگان کوفه، راوی، محدّث و مفسر امامی قرن دوم و از اصحاب امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بود. ابوحمزه دعایی از امام زین العابدین(ع) نقل کرده است که در سحرهای ماه رمضان خوانده می‌شود و به دعای ابوحمزه ثمالی مشهور است.
بيشتر رجاليان شيعه او را توثيق کرده‌اند و جرح‌های وارد شده بر او را بی اساس دانسته‌اند. بیشتر رجاليان اهل سنت وی را به خاطر معتقدات شيعی (رجعت، شفاعت و...) وی تضعيف کرده‌اند.
شخصيت ابوحمزه
ايشان از فقها، زهّاد و مشايخ كوفه محسوب مى‌شد، جزو اصحاب خاص ائمۀ اهل‌بيت عليهم‌السلام در زمان خود بوده است. امام صادق عليه‌السلام دربارۀ ابوحمزه فرموده‌اند: او در زمان خودش مانند سلمان در زمان خود بود. و نيز فرموده‌اند: وقتى او را مى‌بينم مشعوف مى‌شوم. امام رضا عليه‌السلام فرموده‌اند: ابوحمزه در زمان خود مانند لقمان در زمان خودش بود.
در مناظره با مخالفين و احتجاج بر آنها مورد اعتماد ائمه عليه‌السلام بوده است، و او را در تعليم اسرار و علوم و وصاياى خود بر ديگر اصحاب مقدم داشته‌اند. بدين جهت مورد وثوق و اعتماد علماء شيعه در روايت حديث قرار گرفته است.
شيخ صدوق، كشى، ابن نديم، نجاشى، شيخ طوسى، ابن داود حلّى، علامه حلّى و ديگر بزرگان شيعه ايشان را توثيق و تعديل كرده‌اند.
سيد حسن صدر در تأسيس الشيعه مى‌فرمايد: نزد ائمه عليهم‌السلام بزرگ و محترم بوده، از آنان روايات بسيار شنيده و جزو ياران خاص آن بزرگواران محسوب مى‌گرديد. در عصر خویش شيخ شيعه در كوفه بوده و به نظرات و اقوال او گوش فرا مى‌دادند.
امّا اهل سنت ايشان را توثيق ننموده، احاديث او را موهن و ضعيف مى‌شمردند و او را به غلو در تشيع و رافضى بودن متهم مى‌كنند. با این حال برخى اهل سنت مانند: ابن كثير، ترمذى، ابن ماجه، خطیب بغدادى و... از او روايت نقل كرده و به آنها استناد مى‌كنند.
در تفسير نيز ثعلبى، طبرى، ابن كثير، قرطبى، سيوطى، ابوحيان، حاكم نيشابورى، ابوالفرج اصفهانى، ابن اسحاق و عده‌اى ديگر از او نقل نموده‌اند.
ولادت و وفات
در تاريخ ولادت ابوحمزه هيچ منبعى، سال مشخصى را ذكر نكرده، اما با توجه به اينكه بنا بر شواهد گوناگون وفات ايشان در سال 148 تا 150 ه.ق صورت گرفته باشد، و مجموع امامت، امام زين‌العابدين عليه‌السلام، امام باقر عليه‌السلام و امام صادق عليه‌السلام را درك كرده است، مى‌توان حدس زد، ولادت او بين سال 30 تا 40 هجرى قمرى بوده است.
آثار
- کتاب النوادر
- کتاب الزهد
- کتاب
- رسالۀ حقوق
- تفسير قرآن
از میان كتب ايشان، فقط رسالۀ حقوق امام سجاد(ع) باقى مانده است.