شعرانی، ابوالحسن: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'آية اللّه ' به 'آیت‌الله')
    جز (جایگزینی متن - 'شعرانی (ابهام زدایی)' به 'شعرانی (ابهام‌زدایی)')
     
    (۱۵۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR01823.jpg|بندانگشتی|شعرانی، ابوالحسن]]
    [[پرونده:NUR01823.jpg|بندانگشتی|شعرانی، ابوالحسن]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|شعرانی، ابوالحسن
    ! نام!! data-type="authorName" |شعرانی، ابوالحسن
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| شعرانی تهرانی، ابوالحسن
    | data-type="authorOtherNames" | شعرانی تهرانی، ابوالحسن
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |حاج شيخ محمد تهرانى
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1281 هـ.ش
    | data-type="authorbirthDate" |1281 ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |تهران
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1352 هـ.ش یا 1393 هـ.ق یا 1973 م
    | data-type="authorDeathDate" |1352 ش یا 1393 ق یا 1973 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[آشتیانی، مهدی|آيت‌الله حاج ميرزا مهدى آشتيانى]]
     
    ميرزا محمود قمى
     
    حبيب‌اللّه ذوالفنون
     
    آيت‌الله حاج [[حائری یزدی، عبدالکریم|شيخ عبدالكريم حائرى]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[المدخل الی عذب المنهل فی اصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    | data-type="authorWritings" |[[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين]]
    [[پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی رحمه‌الله در تفاسیر مجمع البيان، روح الجنان و منهج الصادقين]]
     
    [[المدخل إلی عذب المنهل في أصول الفقه]]


    [[تفسیر خلاصه منهج الصادقین: مسمی به خلاصه المنهج]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[ترجمه ارشاد القلوب دیلمی با تصحیح و پاورقی علامه شعرانی «ره»]]
    |-class='articleCode'
     
    |کد مولف
    [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ترجمه و شرح زواره‌اى)]]
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE1823AUTHORCODE
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01823AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|شعرانی (ابهام‌زدایی)}}


    '''میرزا ابوالحسن شعرانى''' (1320-1393ق)، معروف به علامه شعرانی، فقیه، عالم ذوالفنون، فیلسوف، متبحر در علوم قرآن، حدیث، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، هندسه، و هیئت،  [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن زاده آملی]] از شاگردان او، ایشان را ذوالفنون می‌نامد.


    علامۀ بزرگ شيخ ابوالحسن شعرانى،از شخصيتهاى برجسته و دانشمندان كم نظير اسلامى قرن چهاردهم هجرى است. او بازماندۀ خاندانى از خاندانهاى علم و دانش و تقوا و معنويت بود و اينك يادى از نياكان پاك او:
    از شخصيتهاى برجسته و دانشمندان كم نظير اسلامى قرن چهاردهم هجرى است. او بازماندۀ خاندانى از خاندانهاى علم و دانش و تقوا و معنويت بود  
     
    1.ملا فتح اللّه كاشانى؛ سلسلۀ نسب ميرزا ابوالحسن شعرانى،به دانشمندى بزرگ و قرآن شناسى فرزانه يعنى علامه«ملا فتح اللّه كاشانى»(م 988 ق.)مفسر معروف عصر صفويه مى‌رسد. تفسير«منهج الصادقين»وى به زبان فارسى شهرۀ آفاق است.
     
    2.ابو الحسن مجتهد تهرانى؛ جد اعلاى ميرزا ابوالحسن شعرانى،شيخ ابوالحسن مجتهد تهرانى(1200-1272 ق.)است.در تهران و سپس اصفهان به تحصيل پرداخت آنگاه عازم عراق شده و در حوزه‌هاى علميۀ آن ديار نزد بزرگانى چون [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبايى]](صاحب رياض)ادامۀ تحصيل داد و با اجازۀ اجتهاد به تهران مراجعت كرد.


    3.آخوند غلامحسين؛ پدر بزرگ ميرزا ابوالحسن شعرانى،آخوند غلامحسين،يكى از علماى متقى و فاضل تهران بود. آخوند در سال 1313 ق.در نجف اشرف به خاك سپرده شد.
    == خاندان شعرانی ==
    و اينك يادى از نياكان پاک او:


    4.حاج شيخ محمد تهرانى؛ حاج شيخ محمد تهرانى،پدر ميرزا ابوالحسن شعرانى عالمى متقى بود.در سال 1346 ق.از دنيا رفت.
    #[[کاشانی، فتح‌‎الله بن شکرالله|ملا فتح‌اللّه كاشانى]]؛ سلسلۀ نسب ميرزا ابوالحسن شعرانى، به دانشمندى بزرگ و قرآن شناسى فرزانه يعنى علامه «[[کاشانی، فتح‌‎الله بن شکرالله|ملا فتح‌اللّه كاشانى]]»(م 988 ق.) مفسر معروف عصر صفويه مى‌رسد. تفسير «منهج الصادقين» وى به زبان فارسى شهرۀ آفاق است.
    #ابوالحسن مجتهد تهرانى؛ جد اعلاى ميرزا ابوالحسن شعرانى، شيخ ابوالحسن مجتهد تهرانى(1200-1272 ق.) است.در تهران و سپس اصفهان به تحصيل پرداخت آنگاه عازم عراق شده و در حوزه‌هاى علميۀ آن ديار نزد بزرگانى چون [[طباطبایی کربلایی، علی بن محمدعلی|سيد على طباطبايى]](صاحب رياض) ادامۀ تحصيل داد و با اجازۀ اجتهاد به تهران مراجعت كرد.
    #آخوند غلامحسين؛ پدر بزرگ ميرزا ابوالحسن شعرانى، آخوند غلامحسين، يكى از علماى متقى و فاضل تهران بود. آخوند در سال 1313 ق.در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
    #حاج شيخ محمد تهرانى؛ پدر ميرزا ابوالحسن شعرانى عالمى متقى بود.در سال 1346 ق.از دنيا رفت.


    ==تولد و تحصيل==
    ==ولادت==


    ميرزا ابوالحسن شعرانى در سال 1320 ق.در تهران و در خانواده‌اى روحانى و دانش پرور، به دنيا آمد و پرورش يافت.


    ميرزا ابوالحسن شعرانى در سال 1320 ق.در تهران و در خانواده‌اى روحانى و دانش پرور،به دنيا آمد و پرورش يافت. سواد قرآنى را نزد پدر عالمش،شيخ محمد تهرانى،آموخت و در حقيقت پدرش نخستين معلم او بود.بعدها كه كمى بزرگ شد وارد مدرسۀ مروى تهران گشته،به تحصيل پرداخت.ادبيات عرب،فارسى،منطق،فقه، اصول،فلسفه،رياض،و...را طى سالها آموخت. از معروف‌ترين اساتيد او در حوزۀ علميۀ تهران، مى‌توان از آیت‌اللهحاج ميرزا مهدى آشتيانى نام برد.همچنين حكيم محقق ميرزا محمود قمى از اساتيد او بود كه مردى زاهد و دانشمند بود. حبيب اللّه ذو الفنون نيز استاد رياضى ميرزا ابوالحسن شعرانى در حوزۀ تهرانى بود.
    == تحصیلات ==
    سواد قرآنى را نزد پدر عالمش، شيخ محمد تهرانى، آموخت و در حقيقت پدرش نخستين معلم او بود. بعدها كه كمى بزرگ شد وارد مدرسۀ مروى تهران گشته، به تحصيل پرداخت. ادبيات عرب، فارسى، منطق، فقه، اصول، فلسفه، رياض، و... را طى سالها آموخت. از معروف‌ترين اساتيد او در حوزۀ علميۀ تهران، مى‌توان از [[آشتیانی، مهدی|آيت‌الله حاج ميرزا مهدى آشتيانى]] نام برد. همچنين حكيم محقق ميرزا محمود قمى از اساتيد او بود كه مردى زاهد و دانشمند بود. حبيب‌اللّه ذوالفنون نيز استاد رياضى ميرزا ابوالحسن شعرانى در حوزۀ تهرانى بود.


    ميرزا ابوالحسن شعرانى،در دورۀ جوانى كه حوزۀ علميۀ قم تازه تأسيس شده بود،سفرى به آن ديار كرد و در محضر اساتيدى مانند آیت‌اللهحاج شيخ عبدالكريم حائرى(مؤسس حوزه)و حاج شيخ عبدالنبى نورى به ادامۀ تحصيل پرداخت.
    ميرزا ابوالحسن شعرانى، در دورۀ جوانى كه حوزۀ علميۀ قم تازه تأسيس شده بود، سفرى به آن ديار كرد و در محضر اساتيدى مانند آيت‌الله حاج [[حائری یزدی، عبدالکریم|شيخ عبدالكريم حائرى]] (مؤسس حوزه) و حاج شيخ عبدالنبى نورى به ادامۀ تحصيل پرداخت.


    شعرانى 26 ساله بود كه پدر عالم و بزرگوارش را از دست داد.اين حادثه براى او بسيار سنگين بود ولى هرگز ارادۀ او را در راه سالها كسب دانش و سير در آفاق و انفس براى تحصيل علم و سير و سلوك،سست نكرد. اين بود كه او پس از سالها تحصيل در حوزۀ تازه تأسيس قم،آهنگ حوزۀ كهن و پر خاطرۀ نجف اشرف كرد و مدتها در آنجا موفق به بهره‌گيرى از محضر اساتيد بزرگ شد.در بين اساتيد حوزۀ علميۀ نجف،سيد ابوتراب خوانسارى(متوفاى 1346 ق.)بيشتر از ديگران،شعرانى را مجذوب خود كرد.سيد ابوتراب خوانسارى در بين علماء شخصيت برجسته‌اى داشت و علاوه بر فقه و معارف شيعه، با فقه اهل سنت نيز آشنا بود.
    شعرانى 26 ساله بود كه پدر عالم و بزرگوارش را از دست داد.اين حادثه براى او بسيار سنگين بود ولى هرگز ارادۀ او را در راه سالها كسب دانش و سير در آفاق و انفس براى تحصيل علم و سير و سلوك، سست نكرد. اين بود كه او پس از سالها تحصيل در حوزۀ تازه تأسيس قم، آهنگ حوزۀ كهن و پر خاطرۀ نجف اشرف كرد و مدتها در آنجا موفق به بهره‌گيرى از محضر اساتيد بزرگ شد.در بين اساتيد حوزۀ علميۀ نجف، سيد ابوتراب خوانسارى(متوفاى 1346 ق.) بيشتر از ديگران، شعرانى را مجذوب خود كرد.سيد ابوتراب خوانسارى در بين علماء شخصيت برجسته‌اى داشت و علاوه بر فقه و معارف شيعه، با فقه اهل سنت نيز آشنا بود.


    ==بازگشت==
    ==بازگشت==


    شيخ ابوالحسن شعرانى پس از تكميل تحصيلات علمى و سير و سلوك عرفانى و علمى، در اوج استبداد رضا خانى، به تهران بازگشت و شروع به تبليغ و تدريس و تحقيق و ادامۀ سير و سلوك كرد.او خود در اين باره مى‌نويسد:


    شيخ ابوالحسن شعرانى پس از تكميل تحصيلات علمى و سير و سلوك عرفانى و علمى،در اوج استبداد رضا خانى،به تهران بازگشت و شروع به تبليغ و تدريس و تحقيق و ادامۀ سير و سلوك كرد.او خود در اين باره مى‌نويسد:
    «چون عهد شباب به تحصيل علوم و حفظ اصطلاحات و رسوم بگذشت...از هر عملى بهره بگرفتم و از خرمنى خوشه برداشتم.گاهى به مطالعه كتب ادب از عجم و عرب، و زمانى به دراست(تدريس) اشارات([[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]) و اسفار ([[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]) و زمانى به تتبع تفاسير و اخبار، وقتى به تفسير و تحشيۀ كتب فقه و اصول و گاهى به تعمق در مسائل رياضى و معقول تا آن عهد به سر آمد...ساليان دراز، شب بيدار و روز تكرار هميشه ملازم دفاتر و كراريس(همراه دفترها و جزوه‌ها) و پيوسته موافق اخلام و قراطيس(همدم قلمها و كاغذها) ناگهان سروش غيب در گوش، اين ندا داد كه علم براى معرفت است و معرفت بذر عمل و طاعت، و طاعت بى اخلاص نشود و اين همه ميسر نگردد مگر به توفيق خدا و توسل به اوليا، مشغولى تا چند ها.
    {{شعر}}{{ب|''علم چندان كه بيشتر خوانى''|2=''چون عمل در تو نيست نادانى''}}{{پایان شعر}}


    «چون عهد شباب به تحصيل علوم و حفظ اصطلاحات و رسوم بگذشت...از هر عملى بهره بگرفتم و از خرمنى خوشه برداشتم.گاهى به مطالعه كتب ادب از عجم و عرب،و زمانى به دراست(تدريس)اشارات([[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]])و اسفار (ملا صدرا)و زمانى به تتبع تفاسير و اخبار،وقتى به تفسير و تحشيۀ كتب فقه و اصول و گاهى به تعمق در مسائل رياضى و معقول تا آن عهد به سر آمد...ساليان دراز،شب بيدار و روز تكرار هميشه ملازم دفاتر و كراريس(همراه دفترها و جزوه‌ها)و پيوسته موافق اخلام و قراطيس(همدم قلمها و كاغذها)ناگهان سروش غيب در گوش،اين ندا داد كه علم براى معرفت است و معرفت بذر عمل و طاعت،و طاعت بى اخلاص نشود و اين همه ميسر نگردد مگر به توفيق خدا و توسل به اوليا،مشغولى تا چند ها.
    {| class="wikitable poem"
    |-
    !علم چندان كه بيشتر خوانى!!چون عمل در تو نيست نادانى
    |}


    شتاب بايد كرد و معاد را زادى فراهم ساخت،زود برخيز كه آفتاب بر آمد و كاروان رفت،تا بقيمتى باقى است و نيرو تمام از دست نشده،توسلى جوى و خدمتى تقديم كن.»
    شتاب بايد كرد و معاد را زادى فراهم ساخت، زود برخیز كه آفتاب بر آمد و كاروان رفت، تا بقيمتى باقى است و نيرو تمام از دست نشده، توسلى جوى و خدمتى تقديم كن.»


    ==آشنايى با زبانهاى متعدد==
    ==آشنايى با زبانهاى متعدد==




    علامه شعرانى علاوه بر مهارت كافى در فقه و اصول و تفسير و حديث و فلسفه و رياضى و عرفان و كلام و...،با چندين زبان-غير از فارسى و عربى-آشنا بود:
    علامه شعرانى علاوه بر مهارت كافى در فقه و اصول و تفسير و حديث و فلسفه و رياضى و عرفان و كلام و...، با چندين زبان-غير از فارسى و عربى-آشنا بود:


    1.فرانسه؛ شعرانى به زبان فرانسه،كاملا تسلط داشت و بسيارى از كتب علمى اسلامى ترجمه شده به زبان فرانسه را خود مطالعه و با متن اصلى تطبيق مى‌كرد و صحت و سقم ترجمه راتعيين مى‌نمود.
    #فرانسه؛ شعرانى به زبان فرانسه، كاملا تسلط داشت و بسيارى از كتب علمى اسلامى ترجمه شده به زبان فرانسه را خود مطالعه و با متن اصلى تطبيق مى‌كرد و صحت و سقم ترجمه راتعيين مى‌نمود.
     
    #تركى؛ زبان تركى را مثل زبان مادرى مى‌دانست و مى‌خواند و مى‌نوشت.
    2.تركى؛ زبان تركى را مثل زبان مادرى مى‌دانست و مى‌خواند و مى‌نوشت.
    #انگليسى؛ وى به زبان انگليسى نيز به قدر متعارف و لازم آشنايى داشت.
     
    #عبرى؛ شايد شگفت انگيز باشد كه عالمى دينى با آن همه وسعت اطلاعات و اشتغالات در علوم مختلف، به زبان عبرى هم تسلط داشته باشد! ايشان اين زبان را از يك روحانى يهودى فراگرفته بود.
    3.انگليسى؛ وى به زبان انگليسى نيز به قدر متعارف و لازم آشنايى داشت.
     
    4.عبرى؛ شايد شگفت انگيز باشد كه عالمى دينى با آن همه وسعت اطلاعات و اشتغالات در علوم مختلف،به زبان عبرى هم تسلط داشته باشد! ايشان اين زبان را از يك روحانى يهودى فراگرفته بود.


    ==شاگردان فرزانه==
    ==شاگردان فرزانه==
    خط ۸۵: خط ۹۳:
    علامه ميرزا ابوالحسن شعرانى در مدت عمر پر بركت خويش شاگردانى فرزانه و حكيم و فقيه تربيت كرد.بسزاست به معرفى برخى از آنان بپردازيم.
    علامه ميرزا ابوالحسن شعرانى در مدت عمر پر بركت خويش شاگردانى فرزانه و حكيم و فقيه تربيت كرد.بسزاست به معرفى برخى از آنان بپردازيم.


    1.آیت‌الله[[آملی، هاشم|ميرزا هاشم آملى]](1322-1413 ق.)؛ او در شهرستان آمل متولد شد و پس ازگذراندن دورۀ ابتدايى و مقدماتى،عازم تهران شد و در نزد شهيد مدرس،سيد محمد تنكابنى و شعرانى ادامه تحصيل داد.در سال 1345 ق. به قم رفت و دورۀ عالى فقه و اصول را از آیت‌اللهشيخ عبدالكريم حائرى و آیت‌اللهسيد محمد حجت كوه كمرى فرا گرفت و به درجۀ اجتهاد رسيد.مدتى نيز در نجف در محضر [[نایینی، محمدحسین|ميرزا حسين نايينى]]،عراقی، [[ضیاءالدین|آقا ضياء عراقى]] و [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] ادامۀ تحصيل داد.او سالها در حوزۀ علميۀ قم به تدريس فقه و اصول پرداخت و شاگردانى بزرگ و دانشمند تربيت كرد.
    #آيت‌الله [[آملی، هاشم|ميرزا هاشم آملى]](1322-1413 ق.)؛ او در شهرستان آمل متولد شد و پس ازگذراندن دورۀ ابتدايى و مقدماتى، عازم تهران شد و در نزد شهيد مدرس، سيد محمد تنكابنى و شعرانى ادامه تحصيل داد.در سال 1345 ق. به قم رفت و دورۀ عالى فقه و اصول را از آيت‌الله [[حائری یزدی، عبدالکریم|شيخ عبدالكريم حائرى]] و آيت‌الله [[حجت کوه‌کمری، محمد|سيد محمد حجت كوه كمرى]] فرا گرفت و به درجۀ اجتهاد رسيد.مدتى نيز در نجف در محضر [[نایینی، محمدحسین|ميرزا حسين نايينى]]، [[عراقی، ضیاءالدین|عراقی]] و [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] ادامۀ تحصيل داد.او سالها در حوزۀ علميۀ قم به تدريس فقه و اصول پرداخت و شاگردانى بزرگ و دانشمند تربيت كرد.
    #آيت‌الله شيخ عبداللّه [[جوادی آملی، عبدالله|جوادى آملى]]؛ از فقها، مفسران و فلاسفۀ بزرگ معاصر و از اساتيد حوزۀ علميۀ قم داراى ده‌ها اثر علمى و فقهى و تفسيرى است.
    #آيت‌الله شيخ [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن حسن زادۀ آملى]]؛ حكيم الهى، فقيه، رياضيدان، اديب، شاعر و متبحر در نجوم و هيئت، و عارف سالك معاصر، كه در آسمان دانش و معرفت همچون خورشيد مى‌درخشد.ايشان سالها در تهران از محضر علامه شعرانى در زمينۀ فقه و تفسير و رياضى و حكمت و عرفان و...استفاده كرده و بهره‌هاى فراوان برده است و خاطراتى شيرين و شنيدنى از آن استاد الهى به ياد دارد.
    #استاد [[احمدی فقیه، محمدحسن|شيخ محمدحسن احمدى فقيه يزدى]]، از شاگردان موفّق علاّمه شعرانى و از اساتيد حوزۀ علميه قم است.
    #[[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]]؛ استاد دانشمند على اكبر غفّارى از شاگردان فرزانۀ علاّمه شعرانى است كه در زمينۀ تصحيح، تحقيق و طبع آثار حديثى شيعه خدمات ارزنده‌اى انجام دادند.
    #[[محدث، سید جلال‌الدین|محدث ارموى]](1323 ق-1358 ش)؛ استاد علاّمه مرحوم مير جلال‌الدين محدّث ارموى از شاگردان علاّمه شعرانى بود.در شهر اروميه ديده به جهان گشود و پس از عمرى تحصيل و تحقيق و تأليف و تصحيح آثار علمى و دينى گذشتگان، در سال 1358 شمسى درتهران درگذشت.او بيش از هفتاد اثر گرانقدر را تصحيح يا تأليف كرده است.


    2.آیت‌اللهشيخ عبداللّه [[جوادی آملی، عبدالله|جوادى آملى]]؛ از فقها،مفسران و فلاسفۀ بزرگ معاصر و از اساتيد حوزۀ علميۀ قم داراى دهها اثر علمى و فقهى و تفسيرى است.
    ==وفات==
     
    3.آیت‌اللهشيخ حسن حسن زادۀ آملى؛ حكيم الهى،فقيه،رياضيدان،اديب،شاعر و متبحر در نجوم و هيئت،و عارف سالك معاصر، كه در آسمان دانش و معرفت همچون خورشيد مى‌درخشد.ايشان سالها در تهران از محضر علامه شعرانى در زمينۀ فقه و تفسير و رياضى و حكمت و عرفان و...استفاده كرده و بهره‌هاى فراوان برده است و خاطراتى شيرين و شنيدنى از آن استاد الهى به ياد دارد.


    4.استاد شيخ محمد حسن احمدى فقيه يزدى؛ استاد شيخ محمد حسن احمدى فقيه يزدى، از شاگردان موفّق علاّمه شعرانى و از اساتيد حوزۀ علميه قم است.
    علامه ميرزا ابوالحسن شعرانى در اواخر عمر دچار ضعف و بيمارى قلب و ريه شد و زير نظر پزشک بود.وقتى بيمارى‌اش شدت يافت براى معالجه به آلمان برده شد و در بيمارستانى در شهر هامبورگ بسترى گرديد.اما معالجات سودى نبخشيد و شايد تقدير چنين بود!...


    5.على اكبر غفارى؛ استاد دانشمند على اكبر غفّارى از شاگردان فرزانۀ علاّمه شعرانى است كه در زمينۀ تصحيح،تحقيق و طبع آثار حديثى شيعه خدمات ارزنده‌اى انجام دادند.
    سرانجام اين عالم عامل و دانشمند كم نظير، پس از هفتاد و سه سال زندگى پر افتخار، در شب يكشنبه، هفتم شوال 1393 (1352/8/12) جان به جان آفرين تسليم كرد و دعوت حق را لبيك گفت.


    6.[[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]](1323 ق-1358 ش)؛ استاد علاّمه مرحوم مير جلال الدين محدّث ارموى از شاگردان علاّمه شعرانى بود.در شهر اروميه ديده به جهان گشود و پس از عمرى تحصيل و تحقيق و تأليف و تصحيح آثار علمى و دينى گذشتگان،در سال 1358 شمسى درتهران درگذشت.او بيش از هفتاد اثر گرانقدر را تصحيح يا تأليف كرده است.
    روز چهارشنبه، جنازه‌اش به تهران منتقل و قبل از ظهر روز پنجشنبه تشيع گرديد و در جوار ملكوتى حضرت عبدالعظيم حسنى، روبروى باغ طوطى، به خاک سپرده شد.


    ==يادگارهاى ماندگار==
    ==آثار==




    آثار قلمى علاّمه شعرانى،بهترين وسيلۀ شناخت وسعت و عمق علم و دانش و تفكر اوست:
    آثار قلمى علاّمه شعرانى، بهترين وسيلۀ شناخت وسعت و عمق علم و دانش و تفكر اوست:


    الف-تفسير و علوم قرآنى
    الف-تفسير و علوم قرآنى


    1.حاشيه بر مجمع‌البيان(در ده جلد)
    #حاشيه بر مجمع‌البيان(در ده جلد)
     
    #تصحيح كامل تفسير صافى(در دو جلد)
    2.تصحيح كامل تفسير صافى(در دو جلد)
    #حواشى و تعليقات بر تفسير منهج الصادقين(در ده جلد)
     
    #مقدمه و حواشى و تصحيح كامل [[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن|تفسير ابوالفتوح رازى]] (در دوازده جلد)
    3.حواشى و تعليقات بر تفسير منهج الصادقين(در ده جلد)
    #نثر طوبى، دائرةالمعارف اصطلاحات قرآن، از الف تا حرف صاد.
     
    #تجويدقرآن  
    4.مقدمه و حواشى و تصحيح كامل تفسير ابوالفتوح رازى (در دوازده جلد)
    #طبع و چاپ بيش از 60 نسخۀ قرآن در اندازه‌هاى مختلف.
     
    5.نثر طوبى،دائره المعارف اصطلاحات قرآن،از الف تا حرف صاد.
     
    6.تجويدقرآن  
     
    7.طبع و چاپ بيش از 60 نسخۀ قرآن در اندازه‌هاى مختلف.


    ب-حديث و روايت
    ب-حديث و روايت


    1.جمع حواشى و تحقيق و تصحيح كتاب وافى اثر مرحوم [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] (در سه جلد)
    #جمع حواشى و تحقيق و تصحيح كتاب وافى اثر مرحوم [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] (در سه جلد)
     
    #تعليقات بر شرح اصول كافى اثر [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملا صالح مازندرانى]]،(در دوازده جلد)
    2.تعليقات بر شرح اصول كافى اثر ملا صالح مازندرانى،(در دوازده جلد)
    #تعليقات بر وسائل الشيعه (از جلد 16 تا 20)
     
    #حاشيه بر ارشاد القلوب ديلمى.
    3.تعليقات بر وسائل الشيعه(از جلد 16 تا 20)
    #ترجمه و شرح دعاى عرفه سيدالشهداء عليه‌السّلام،ضميمه كتاب فيض الدموع.
     
    #ترجمه و شرح مفصل صحيفۀ كامل سجاديه  
    4.حاشيه بر ارشاد القلوب ديلمى.
    #تحقيق و تصحيح [[جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد|جامع الرواة]]  
     
    #رساله در علم درايه
    5.ترجمه و شرح دعاى عرفه سيد الشهداء عليه السّلام،ضميمه كتاب فيض الدموع.
     
    6.ترجمه و شرح مفصل صحيفۀ كامل سجاديه  
     
    7.تحقيق و تصحيح [[جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد|جامع الرواة]]  
     
    8.رساله در علم درايه


    ج-فقه و اصول
    ج-فقه و اصول


    1.المدخل الى عذب المنهل،در اصول
    #المدخل الى عذب المنهل، در اصول
     
    #شرح كفاية الاصول-[[آخوند خراسانى]]
    2.شرح كفاية الاصول-[[آخوند خراسانى]]
    #شرح تبصره [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]]
     
    #حاشيه كبيره بر قواعد
    3.شرح تبصره علامۀ حلى  
    #رساله در شرح شكوك صلاة در عروة الوثقى  
     
    #فقه فارسى و مختصر براى تدريس در مدارس  
    4.حاشيه كبيره بر قواعد
    #مناسك حج با حواشى 9 نفر از مراجع تقليد
     
    5.رساله در شرح شكوك صلاة در عروة الوثقى  
     
    6.فقه فارسى و مختصر براى تدريس در مدارس  
     
    7.مناسك حج با حواشى 9 نفر از مراجع تقليد


    د-فلسفه و كلام
    د-فلسفه و كلام


    1.شرح تجريد در علم كلام  
    #شرح تجريد در علم كلام  
     
    #حاشيه بر فصل الخطاب [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]]
    2.حاشيه بر فصل الخطاب محدث نورى  
    #كتاب راه سعادت در اثبات نبوت و رد شبهات يهود و نصارا  
     
    #ترجمۀ كتاب «الامام على صوت العدالة الانسانية» با نقد لغزشهاى نویسنده (جرق جرداق)
    3.كتاب راه سعادت در اثبات نبوت و رد شبهات يهود و نصارا  
    #تعليقاتى بر كتاب «محمد پيامبر و سياستمدار» نوشتۀ مونتگمرى وات.
     
    #اصطلاحات فلسفى  
    4.ترجمۀ كتاب«الامام على صوت العدالة الانسانية»با نقد لغزشهاى نويسنده(جرق جرداق)
    #مقدمه و حواشى محققانه بر اسرار الحكم سبزوارى
     
    5.تعليقاتى بر كتاب«محمد پيامبر و سياستمدار»نوشتۀ مونتگمرى وات.
     
    6. اصطلاحات فلسفى  
     
    7.مقدمه و حواشى محققانه بر اسرار الحكم سبزوارى


    ه‍-هيئت و نجوم
    ه‍-هيئت و نجوم


    1.شرح عمل به زيج(جدولى كه از روى آن به حركات سيارات پى مى‌برند) مبتنى بر هيئت جديد.
    #شرح عمل به زيج(جدولى كه از روى آن به حركات سيارات پى مى‌برند) مبتنى بر هيئت جديد.
    #تعليقه و مستدرك تشريح الافلاك با اشاره به هيئت جديد.
    #هيئت فلاماريون، ترجمه از زبان فرانسه
    #تقاويم(تقويمهاى) شبانه روزى


    2.تعليقه و مستدرك تشريح الافلاك با اشاره به هيئت جديد.
    و-تاريخ


    3. هيئت فلاماريون،ترجمه از زبان فرانسه
    #ترجمۀ «نفس المهموم» اثر حاج [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]]
    #مقدمه، تصحيح و تحقيق [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)|كشف الغمه]]
    #مقدمه و تصحيح منتخب التواريخ
    #مقدمه كتاب وقايع السنين خاتون آبادى
    #مقدمه، تصحيح و تعليقات بر كتاب «روضة الشهداء».


    4. تقاويم(تقويمهاى)شبانه روزى
    ز-فنون ديگر


    و-تاريخ
    #تصحيح كامل و مقدمه و حاشيه بر جلد اول و سوم كتاب «نفائس الفنون في عرائس العيون» اثر محمود آملى از دانشمندان قرن هشتم.


    1.ترجمۀ«نفس المهموم»اثر حاج [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]]
    {{میرزا ابوالحسن شعرانى}}
    {{ترجمه قرآن}}
    {{محدثان شیعه}}
    {{فیلسوفان شیعه}}


    2.مقدمه،تصحيح و تحقيق كشف الغمه
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    3.مقدمه و تصحيح منتخب التواريخ
    [[زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی]]


    4.مقدمه كتاب وقايع السنين خاتون آبادى
    [[فلسفه اولی یا مابعدالطبیعه]]


    5.مقدمه،تصحيح و تعليقات بر كتاب «روضة الشهداء».
    [[راه سعادت در اثبات نبوت و ادله حقانیت خاتم انبیاء(ص) و دین اسلام و رد شبهات نصاری و معاندین]]


    ز-فنون ديگر
    [[تفسیر نور علی نور؛ تعلیقات‌ علامه شعرانی‌ بر روض الجنان و روح الجنان]]


    1.تصحيح كامل و مقدمه و حاشيه بر جلد اول و سوم كتاب«نفايس الفنون فى عرابس العيون»اثر محمود آملى از دانشمندان قرن هشتم.
    [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين]]


    ==وفات==
    [[پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی رحمه‌الله در تفاسیر مجمع البيان، روح الجنان و منهج الصادقين]]


    [[المدخل إلی عذب المنهل في أصول الفقه]]


    علامه ميرزا ابوالحسن شعرانى در اواخر عمر دچار ضعف و بيمارى قلب و ريه شد و زير نظر پزشك بود.وقتى بيمارى‌اش شدت يافت براى معالجه به آلمان برده شد و در بيمارستانى در شهر هامبورگ بسترى گرديد.اما معالجات سودى نبخشيد و شايد تقدير چنين بود!...
    [[ترجمه ارشاد القلوب دیلمی با تصحیح و پاورقی علامه شعرانی «ره»]]


    سرانجام اين عالم عامل و دانشمند كم نظير، پس از هفتاد و سه سال زندگى پر افتخار،در شب يكشنبه،هفتم شوال 1393 (1352/8/12)جان به جان آفرين تسليم كرد و دعوت حق را لبيك گفت.
    [[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ترجمه و شرح زواره‌اى)]]


    روز چهارشنبه،جنازه‌اش به تهران منتقل و قبل از ظهر روز پنجشنبه تشيع گرديد و در جوار ملكوتى حضرت عبدالعظيم حسنى،روبروى باغ طوطى،به خاك سپرده شد.
    [[خود آموز نصاب]]


    [[راه سعادت (اثبات نبوت)]]


    == وابسته‌ها ==
    [[مجمع البيان في تفسير القرآن (تعلیقات شعرانی)]]
    [[تبصرة المتعلمین في أحکام الدین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم


    [[پژوهش های قرآنی علامه شعرانی رحمه الله در تفاسیر [[مجمع البیان]]، روح الجنان و منهج الصادقین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دمع السجوم]]  


    [[المدخل إلی عذب المنهل في أصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[أسرار الحكم]]  


    [[ترجمه ارشاد القلوب دیلمی با تصحیح و پاورقی علامه شعرانی «ره»]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[ترجمه و انتقاد از کتاب الإمام علي: نداي عدالت انسانيت]]


    [[كشف الغمة في معرفة الأئمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمهنويس
    [[کشف المراد شرح فارسی تجرید الإعتقاد]]


    [[ خود آموز نصاب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: زير نظر
    [[قرآن هرگز تحریف نشده]]  


    [[دمع السجوم: ترجمه کتاب نفس المهموم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[تجوید قرآن مجید]]


    [[کشف المراد شرح فارسی تجرید الإعتقاد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم و شارح
    [[وقایع السنین و الاعوام، یا، گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال 1195 هجری]]  


    [[قرآن هرگز تحریف نشده]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الکافی]]  


    [[وقایع السنین و الاعوام، یا، گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال 1195 هجری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمهنويس
    [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين]]  


    [[الکافی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
    [[تفسیر خلاصه منهج الصادقین]]  


    [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[قرآن مجید با ترجمه فارسی و خواص سور و آیات]]  


    [[تفسیر خلاصه منهج الصادقین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[نفائس الفنون في عرائس العيون]]  


    [[قرآن مجید با ترجمه فارسی و خواص سور و آیات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[نثر طوبی یا دایرة‌المعارف لغات قرآن مجید]]  


    [[نفائس الفنون في عرائس العيون]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[نم یم (قرآن‌شناسی عرفانی)]]  


    [[نثر طوبی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[وسایل الشیعه الی تحصیل مسایل الشریعه]]  


    [[نم یم (قرآن شناسی عرفانی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[صحيفه سجاديه (ترجمه شعرانی)]]  


    [[وسایل الشیعه الی تحصیل مسایل الشریعه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
    [[تفصیل آیات القرآن الحکیم بانضمام کتاب المستدرک]]  


    [[صحیفه کامله سجادیه ( ترجمه شعرانی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[استدراک علی الفصل الثالث من تشریح الافلاک: یحتوی علی اهم ما علیه المتاخرون فی الاوساط و التعدیلات و قواعد استخراج التقویم]]  


    [[تفصیل آیات القرآن الحکیم بانضمام کتاب المستدرک]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمهنويس
    [[دمع السجوم فی ترجمه نفس المهموم]]  


    [[ استدراک علی الفصل الثالث من تشریح الافلاک: یحتوی علی اهم ما علیه المتاخرون فی الاوساط و التعدیلات و قواعد استخراج التقویم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حماسه کربلا (دمع السجوم)]]  


    [[دمع السجوم فی ترجمه نفس المهموم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[قرآن مجید از روی قرآن مشهور سلطانی بخط حاج طاهر خوشنویس (تبریزی) بانضمام تفصیل آیات قرآن حکیم و بهترین تفسیر مختصر فارسی بنام خلاصة التفاسیر]]  


    [[حماسه کربلا (دمع السجوم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[دمع السجوم]]  


    [[ قرآن مجید از روی قرآن مشهور سلطانی بخط حاج طاهر خوشنویس (تبریزی) بانضمام تفصیل آیات قرآن حکیم و بهترین تفسیر مختصر فارسی بنام خلاصة التفاسیر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
    [[تفسير كبير منهج الصادقين في إلزام المخالفين]]  


    [[دمع السجوم: ترجمه نفس المهموم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[آنچه در کربلا گذشت]]  


    [[تفسير كبير منهج الصادقين في إلزام المخالفين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح و معلق
    [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين (ترجمه شعرانی)]]


    [[آنچه در کربلا گذشت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
    [[استدراك علی الفصل الثالث من تشريح الأفلاك]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:فیلسوفان]]
    [[رده:قرآن‌پژوهان]]
    [[رده:مترجمان قرآن]]
    [[رده:عاشوراپژوهان]]
    [[رده:درگذشتگان 1352]]
    [[رده:ریاضیدانان]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله حائرى یزدى]]
    [[رده:شارحان صحیفه سجادیه]]
    [[رده:واژه‌‌شناسان]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۳۹

    شعرانی، ابوالحسن
    نام شعرانی، ابوالحسن
    نام‌های دیگر شعرانی تهرانی، ابوالحسن
    نام پدر حاج شيخ محمد تهرانى
    متولد 1281 ش
    محل تولد تهران
    رحلت 1352 ش یا 1393 ق یا 1973 م
    اساتید آيت‌الله حاج ميرزا مهدى آشتيانى

    ميرزا محمود قمى

    حبيب‌اللّه ذوالفنون

    آيت‌الله حاج شيخ عبدالكريم حائرى

    برخی آثار تبصرة المتعلمين في أحكام الدين

    پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی رحمه‌الله در تفاسیر مجمع البيان، روح الجنان و منهج الصادقين

    المدخل إلی عذب المنهل في أصول الفقه

    ترجمه ارشاد القلوب دیلمی با تصحیح و پاورقی علامه شعرانی «ره»

    كشف الغمة في معرفة الأئمة (ترجمه و شرح زواره‌اى)

    کد مؤلف AUTHORCODE01823AUTHORCODE
    برای دیگر کاربردها، شعرانی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    میرزا ابوالحسن شعرانى (1320-1393ق)، معروف به علامه شعرانی، فقیه، عالم ذوالفنون، فیلسوف، متبحر در علوم قرآن، حدیث، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، هندسه، و هیئت،  علامه حسن زاده آملی از شاگردان او، ایشان را ذوالفنون می‌نامد.

    از شخصيتهاى برجسته و دانشمندان كم نظير اسلامى قرن چهاردهم هجرى است. او بازماندۀ خاندانى از خاندانهاى علم و دانش و تقوا و معنويت بود

    خاندان شعرانی

    و اينك يادى از نياكان پاک او:

    1. ملا فتح‌اللّه كاشانى؛ سلسلۀ نسب ميرزا ابوالحسن شعرانى، به دانشمندى بزرگ و قرآن شناسى فرزانه يعنى علامه «ملا فتح‌اللّه كاشانى»(م 988 ق.) مفسر معروف عصر صفويه مى‌رسد. تفسير «منهج الصادقين» وى به زبان فارسى شهرۀ آفاق است.
    2. ابوالحسن مجتهد تهرانى؛ جد اعلاى ميرزا ابوالحسن شعرانى، شيخ ابوالحسن مجتهد تهرانى(1200-1272 ق.) است.در تهران و سپس اصفهان به تحصيل پرداخت آنگاه عازم عراق شده و در حوزه‌هاى علميۀ آن ديار نزد بزرگانى چون سيد على طباطبايى(صاحب رياض) ادامۀ تحصيل داد و با اجازۀ اجتهاد به تهران مراجعت كرد.
    3. آخوند غلامحسين؛ پدر بزرگ ميرزا ابوالحسن شعرانى، آخوند غلامحسين، يكى از علماى متقى و فاضل تهران بود. آخوند در سال 1313 ق.در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
    4. حاج شيخ محمد تهرانى؛ پدر ميرزا ابوالحسن شعرانى عالمى متقى بود.در سال 1346 ق.از دنيا رفت.

    ولادت

    ميرزا ابوالحسن شعرانى در سال 1320 ق.در تهران و در خانواده‌اى روحانى و دانش پرور، به دنيا آمد و پرورش يافت.

    تحصیلات

    سواد قرآنى را نزد پدر عالمش، شيخ محمد تهرانى، آموخت و در حقيقت پدرش نخستين معلم او بود. بعدها كه كمى بزرگ شد وارد مدرسۀ مروى تهران گشته، به تحصيل پرداخت. ادبيات عرب، فارسى، منطق، فقه، اصول، فلسفه، رياض، و... را طى سالها آموخت. از معروف‌ترين اساتيد او در حوزۀ علميۀ تهران، مى‌توان از آيت‌الله حاج ميرزا مهدى آشتيانى نام برد. همچنين حكيم محقق ميرزا محمود قمى از اساتيد او بود كه مردى زاهد و دانشمند بود. حبيب‌اللّه ذوالفنون نيز استاد رياضى ميرزا ابوالحسن شعرانى در حوزۀ تهرانى بود.

    ميرزا ابوالحسن شعرانى، در دورۀ جوانى كه حوزۀ علميۀ قم تازه تأسيس شده بود، سفرى به آن ديار كرد و در محضر اساتيدى مانند آيت‌الله حاج شيخ عبدالكريم حائرى (مؤسس حوزه) و حاج شيخ عبدالنبى نورى به ادامۀ تحصيل پرداخت.

    شعرانى 26 ساله بود كه پدر عالم و بزرگوارش را از دست داد.اين حادثه براى او بسيار سنگين بود ولى هرگز ارادۀ او را در راه سالها كسب دانش و سير در آفاق و انفس براى تحصيل علم و سير و سلوك، سست نكرد. اين بود كه او پس از سالها تحصيل در حوزۀ تازه تأسيس قم، آهنگ حوزۀ كهن و پر خاطرۀ نجف اشرف كرد و مدتها در آنجا موفق به بهره‌گيرى از محضر اساتيد بزرگ شد.در بين اساتيد حوزۀ علميۀ نجف، سيد ابوتراب خوانسارى(متوفاى 1346 ق.) بيشتر از ديگران، شعرانى را مجذوب خود كرد.سيد ابوتراب خوانسارى در بين علماء شخصيت برجسته‌اى داشت و علاوه بر فقه و معارف شيعه، با فقه اهل سنت نيز آشنا بود.

    بازگشت

    شيخ ابوالحسن شعرانى پس از تكميل تحصيلات علمى و سير و سلوك عرفانى و علمى، در اوج استبداد رضا خانى، به تهران بازگشت و شروع به تبليغ و تدريس و تحقيق و ادامۀ سير و سلوك كرد.او خود در اين باره مى‌نويسد:

    «چون عهد شباب به تحصيل علوم و حفظ اصطلاحات و رسوم بگذشت...از هر عملى بهره بگرفتم و از خرمنى خوشه برداشتم.گاهى به مطالعه كتب ادب از عجم و عرب، و زمانى به دراست(تدريس) اشارات(ابن سينا) و اسفار (ملا صدرا) و زمانى به تتبع تفاسير و اخبار، وقتى به تفسير و تحشيۀ كتب فقه و اصول و گاهى به تعمق در مسائل رياضى و معقول تا آن عهد به سر آمد...ساليان دراز، شب بيدار و روز تكرار هميشه ملازم دفاتر و كراريس(همراه دفترها و جزوه‌ها) و پيوسته موافق اخلام و قراطيس(همدم قلمها و كاغذها) ناگهان سروش غيب در گوش، اين ندا داد كه علم براى معرفت است و معرفت بذر عمل و طاعت، و طاعت بى اخلاص نشود و اين همه ميسر نگردد مگر به توفيق خدا و توسل به اوليا، مشغولى تا چند ها.

    علم چندان كه بيشتر خوانىچون عمل در تو نيست نادانى


    شتاب بايد كرد و معاد را زادى فراهم ساخت، زود برخیز كه آفتاب بر آمد و كاروان رفت، تا بقيمتى باقى است و نيرو تمام از دست نشده، توسلى جوى و خدمتى تقديم كن.»

    آشنايى با زبانهاى متعدد

    علامه شعرانى علاوه بر مهارت كافى در فقه و اصول و تفسير و حديث و فلسفه و رياضى و عرفان و كلام و...، با چندين زبان-غير از فارسى و عربى-آشنا بود:

    1. فرانسه؛ شعرانى به زبان فرانسه، كاملا تسلط داشت و بسيارى از كتب علمى اسلامى ترجمه شده به زبان فرانسه را خود مطالعه و با متن اصلى تطبيق مى‌كرد و صحت و سقم ترجمه راتعيين مى‌نمود.
    2. تركى؛ زبان تركى را مثل زبان مادرى مى‌دانست و مى‌خواند و مى‌نوشت.
    3. انگليسى؛ وى به زبان انگليسى نيز به قدر متعارف و لازم آشنايى داشت.
    4. عبرى؛ شايد شگفت انگيز باشد كه عالمى دينى با آن همه وسعت اطلاعات و اشتغالات در علوم مختلف، به زبان عبرى هم تسلط داشته باشد! ايشان اين زبان را از يك روحانى يهودى فراگرفته بود.

    شاگردان فرزانه

    علامه ميرزا ابوالحسن شعرانى در مدت عمر پر بركت خويش شاگردانى فرزانه و حكيم و فقيه تربيت كرد.بسزاست به معرفى برخى از آنان بپردازيم.

    1. آيت‌الله ميرزا هاشم آملى(1322-1413 ق.)؛ او در شهرستان آمل متولد شد و پس ازگذراندن دورۀ ابتدايى و مقدماتى، عازم تهران شد و در نزد شهيد مدرس، سيد محمد تنكابنى و شعرانى ادامه تحصيل داد.در سال 1345 ق. به قم رفت و دورۀ عالى فقه و اصول را از آيت‌الله شيخ عبدالكريم حائرى و آيت‌الله سيد محمد حجت كوه كمرى فرا گرفت و به درجۀ اجتهاد رسيد.مدتى نيز در نجف در محضر ميرزا حسين نايينى، عراقی و سيد ابوالحسن اصفهانى ادامۀ تحصيل داد.او سالها در حوزۀ علميۀ قم به تدريس فقه و اصول پرداخت و شاگردانى بزرگ و دانشمند تربيت كرد.
    2. آيت‌الله شيخ عبداللّه جوادى آملى؛ از فقها، مفسران و فلاسفۀ بزرگ معاصر و از اساتيد حوزۀ علميۀ قم داراى ده‌ها اثر علمى و فقهى و تفسيرى است.
    3. آيت‌الله شيخ حسن حسن زادۀ آملى؛ حكيم الهى، فقيه، رياضيدان، اديب، شاعر و متبحر در نجوم و هيئت، و عارف سالك معاصر، كه در آسمان دانش و معرفت همچون خورشيد مى‌درخشد.ايشان سالها در تهران از محضر علامه شعرانى در زمينۀ فقه و تفسير و رياضى و حكمت و عرفان و...استفاده كرده و بهره‌هاى فراوان برده است و خاطراتى شيرين و شنيدنى از آن استاد الهى به ياد دارد.
    4. استاد شيخ محمدحسن احمدى فقيه يزدى، از شاگردان موفّق علاّمه شعرانى و از اساتيد حوزۀ علميه قم است.
    5. على اكبر غفارى؛ استاد دانشمند على اكبر غفّارى از شاگردان فرزانۀ علاّمه شعرانى است كه در زمينۀ تصحيح، تحقيق و طبع آثار حديثى شيعه خدمات ارزنده‌اى انجام دادند.
    6. محدث ارموى(1323 ق-1358 ش)؛ استاد علاّمه مرحوم مير جلال‌الدين محدّث ارموى از شاگردان علاّمه شعرانى بود.در شهر اروميه ديده به جهان گشود و پس از عمرى تحصيل و تحقيق و تأليف و تصحيح آثار علمى و دينى گذشتگان، در سال 1358 شمسى درتهران درگذشت.او بيش از هفتاد اثر گرانقدر را تصحيح يا تأليف كرده است.

    وفات

    علامه ميرزا ابوالحسن شعرانى در اواخر عمر دچار ضعف و بيمارى قلب و ريه شد و زير نظر پزشک بود.وقتى بيمارى‌اش شدت يافت براى معالجه به آلمان برده شد و در بيمارستانى در شهر هامبورگ بسترى گرديد.اما معالجات سودى نبخشيد و شايد تقدير چنين بود!...

    سرانجام اين عالم عامل و دانشمند كم نظير، پس از هفتاد و سه سال زندگى پر افتخار، در شب يكشنبه، هفتم شوال 1393 (1352/8/12) جان به جان آفرين تسليم كرد و دعوت حق را لبيك گفت.

    روز چهارشنبه، جنازه‌اش به تهران منتقل و قبل از ظهر روز پنجشنبه تشيع گرديد و در جوار ملكوتى حضرت عبدالعظيم حسنى، روبروى باغ طوطى، به خاک سپرده شد.

    آثار

    آثار قلمى علاّمه شعرانى، بهترين وسيلۀ شناخت وسعت و عمق علم و دانش و تفكر اوست:

    الف-تفسير و علوم قرآنى

    1. حاشيه بر مجمع‌البيان(در ده جلد)
    2. تصحيح كامل تفسير صافى(در دو جلد)
    3. حواشى و تعليقات بر تفسير منهج الصادقين(در ده جلد)
    4. مقدمه و حواشى و تصحيح كامل تفسير ابوالفتوح رازى (در دوازده جلد)
    5. نثر طوبى، دائرةالمعارف اصطلاحات قرآن، از الف تا حرف صاد.
    6. تجويدقرآن
    7. طبع و چاپ بيش از 60 نسخۀ قرآن در اندازه‌هاى مختلف.

    ب-حديث و روايت

    1. جمع حواشى و تحقيق و تصحيح كتاب وافى اثر مرحوم فيض كاشانى (در سه جلد)
    2. تعليقات بر شرح اصول كافى اثر ملا صالح مازندرانى،(در دوازده جلد)
    3. تعليقات بر وسائل الشيعه (از جلد 16 تا 20)
    4. حاشيه بر ارشاد القلوب ديلمى.
    5. ترجمه و شرح دعاى عرفه سيدالشهداء عليه‌السّلام،ضميمه كتاب فيض الدموع.
    6. ترجمه و شرح مفصل صحيفۀ كامل سجاديه
    7. تحقيق و تصحيح جامع الرواة
    8. رساله در علم درايه

    ج-فقه و اصول

    1. المدخل الى عذب المنهل، در اصول
    2. شرح كفاية الاصول-آخوند خراسانى
    3. شرح تبصره علامۀ حلى
    4. حاشيه كبيره بر قواعد
    5. رساله در شرح شكوك صلاة در عروة الوثقى
    6. فقه فارسى و مختصر براى تدريس در مدارس
    7. مناسك حج با حواشى 9 نفر از مراجع تقليد

    د-فلسفه و كلام

    1. شرح تجريد در علم كلام
    2. حاشيه بر فصل الخطاب محدث نورى
    3. كتاب راه سعادت در اثبات نبوت و رد شبهات يهود و نصارا
    4. ترجمۀ كتاب «الامام على صوت العدالة الانسانية» با نقد لغزشهاى نویسنده (جرق جرداق)
    5. تعليقاتى بر كتاب «محمد پيامبر و سياستمدار» نوشتۀ مونتگمرى وات.
    6. اصطلاحات فلسفى
    7. مقدمه و حواشى محققانه بر اسرار الحكم سبزوارى

    ه‍-هيئت و نجوم

    1. شرح عمل به زيج(جدولى كه از روى آن به حركات سيارات پى مى‌برند) مبتنى بر هيئت جديد.
    2. تعليقه و مستدرك تشريح الافلاك با اشاره به هيئت جديد.
    3. هيئت فلاماريون، ترجمه از زبان فرانسه
    4. تقاويم(تقويمهاى) شبانه روزى

    و-تاريخ

    1. ترجمۀ «نفس المهموم» اثر حاج شيخ عباس قمى
    2. مقدمه، تصحيح و تحقيق كشف الغمه
    3. مقدمه و تصحيح منتخب التواريخ
    4. مقدمه كتاب وقايع السنين خاتون آبادى
    5. مقدمه، تصحيح و تعليقات بر كتاب «روضة الشهداء».

    ز-فنون ديگر

    1. تصحيح كامل و مقدمه و حاشيه بر جلد اول و سوم كتاب «نفائس الفنون في عرائس العيون» اثر محمود آملى از دانشمندان قرن هشتم.

    وابسته‌ها

    زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی

    فلسفه اولی یا مابعدالطبیعه

    راه سعادت در اثبات نبوت و ادله حقانیت خاتم انبیاء(ص) و دین اسلام و رد شبهات نصاری و معاندین

    تفسیر نور علی نور؛ تعلیقات‌ علامه شعرانی‌ بر روض الجنان و روح الجنان

    تبصرة المتعلمين في أحكام الدين

    پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی رحمه‌الله در تفاسیر مجمع البيان، روح الجنان و منهج الصادقين

    المدخل إلی عذب المنهل في أصول الفقه

    ترجمه ارشاد القلوب دیلمی با تصحیح و پاورقی علامه شعرانی «ره»

    كشف الغمة في معرفة الأئمة (ترجمه و شرح زواره‌اى)

    خود آموز نصاب

    راه سعادت (اثبات نبوت)

    مجمع البيان في تفسير القرآن (تعلیقات شعرانی)

    دمع السجوم

    أسرار الحكم

    ترجمه و انتقاد از کتاب الإمام علي: نداي عدالت انسانيت

    کشف المراد شرح فارسی تجرید الإعتقاد

    قرآن هرگز تحریف نشده

    تجوید قرآن مجید

    وقایع السنین و الاعوام، یا، گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال 1195 هجری

    الکافی

    منهج الصادقين في إلزام المخالفين

    تفسیر خلاصه منهج الصادقین

    قرآن مجید با ترجمه فارسی و خواص سور و آیات

    نفائس الفنون في عرائس العيون

    نثر طوبی یا دایرة‌المعارف لغات قرآن مجید

    نم یم (قرآن‌شناسی عرفانی)

    وسایل الشیعه الی تحصیل مسایل الشریعه

    صحيفه سجاديه (ترجمه شعرانی)

    تفصیل آیات القرآن الحکیم بانضمام کتاب المستدرک

    استدراک علی الفصل الثالث من تشریح الافلاک: یحتوی علی اهم ما علیه المتاخرون فی الاوساط و التعدیلات و قواعد استخراج التقویم

    دمع السجوم فی ترجمه نفس المهموم

    حماسه کربلا (دمع السجوم)

    قرآن مجید از روی قرآن مشهور سلطانی بخط حاج طاهر خوشنویس (تبریزی) بانضمام تفصیل آیات قرآن حکیم و بهترین تفسیر مختصر فارسی بنام خلاصة التفاسیر

    دمع السجوم

    تفسير كبير منهج الصادقين في إلزام المخالفين

    آنچه در کربلا گذشت

    تبصرة المتعلمين في أحكام الدين (ترجمه شعرانی)

    استدراك علی الفصل الثالث من تشريح الأفلاك

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=شعرانی،_ابوالحسن&oldid=762615»