دیوان کامل آتشکده: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دیوان اشعار (ابهام زدایی)' به 'دیوان اشعار (ابهامزدایی)') |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[نیر ممقانی، محمدتقی بن محمد]] (نويسنده) | ||
[[احقاقي اسکوئي، عبدالرسول]] (محشي) | [[احقاقي اسکوئي، عبدالرسول]] (محشي) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی عربی | ||
| کد کنگره =PIR 7492 /ن9د9* | | کد کنگره =PIR 7492 /ن9د9* | ||
| موضوع =حسين بن علي (ع)، امام سوم، 4 - 61ق. | | موضوع =حسين بن علي(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. | ||
شعر فارسی - قرن 13ق. | شعر فارسی - قرن 13ق. | ||
شعر | شعر مذهبی - قرن 14 | ||
واقعه کربلا، ??ق. | واقعه کربلا، ??ق. | ||
| ناشر =فخر آذر تبريز | | ناشر =فخر آذر تبريز | ||
| مکان نشر =ايران - تبريز | | مکان نشر =ايران - تبريز | ||
| سال نشر =مجلد1: 1386ش, | | سال نشر =مجلد1: 1386ش, | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| شابک =964-12-7797-07-9 | | شابک =964-12-7797-07-9 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =24197 | ||
| کتابخوان همراه نور =24197 | |||
| کد پدیدآور =02540 | | کد پدیدآور =02540 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|دیوان اشعار (ابهامزدایی)}} | |||
'''دیوان کامل آتشکده''' یا «دیوان نیر تبریزی»، تألیف [[ | '''دیوان کامل آتشکده''' یا «دیوان نیر تبریزی»، تألیف [[نیر ممقانی، محمدتقی بن محمد|میرزا محمدتقی حجةالاسلام]] متخلص به «نیّر» (متوفی 1247ق) مشتمل بر مثنوی آتشکده در مدح امام حسین(ع) و ترسیم واقعه عاشورا و دیگر اشعار این شاعر است. این اثر با مقدمه و حواشی [[احقاقي اسکوئي، عبدالرسول|میرزا عبدالرسول احقاقی]] منتشر شده است. | ||
کتاب با مقدمه مختصری به قلم [[احقاقي اسکوئي، عبدالرسول|عبدالرسول احقاقی]] آغاز شده او به چاپ پیشین این کتاب در محرم 1388 اشاره کرده که مورد استقبال اهل فضل و دانش قرار گرفته و در مدت کوتاهی نسخههایش کمیاب میشود. لذا در پی تقاضای تجدید چاپ این اثر و بانی شدن دو برادر ادبدوست طبع مجدد اثر محقق میشود<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه پس از فهرست مطالب</ref>. | کتاب با مقدمه مختصری به قلم [[احقاقي اسکوئي، عبدالرسول|عبدالرسول احقاقی]] آغاز شده او به چاپ پیشین این کتاب در محرم 1388 اشاره کرده که مورد استقبال اهل فضل و دانش قرار گرفته و در مدت کوتاهی نسخههایش کمیاب میشود. لذا در پی تقاضای تجدید چاپ این اثر و بانی شدن دو برادر ادبدوست طبع مجدد اثر محقق میشود<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه پس از فهرست مطالب</ref>. | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
نیّر گرچه محراب و منبر باعظمت مسجد حجةالاسلام را به عهده داشت ولی از کثرت و هیاهوی اجتماع بیزار بود و این معنی از اشعار او کاملاً هویداست، چنانکه میفرماید: | نیّر گرچه محراب و منبر باعظمت مسجد حجةالاسلام را به عهده داشت ولی از کثرت و هیاهوی اجتماع بیزار بود و این معنی از اشعار او کاملاً هویداست، چنانکه میفرماید: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|'' گوش از طنین خرمگسانم صدا گرفت''|2='' ایکاش بود منزل عنقا مکان من''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
و | و مخصوصاًً رشک حسودان و بدخواهان و نفاق ماجراجویان زندگی را در کام آن یگانه عصر تلخ میکرد و با همان تلخی عمر خود را به پایان رسانید و در ضمن اشعار آن جناب رنجش او از پستفطرتان و شکایتش از چرخ کجرفتار و زمانه دونپرور کاملاً آشکار و هویداست و در ضمن یکی از قصائد اشعار به این مطلب میفرماید: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|'' پیچم به خود چو مار در این تنگنای تار''|2='' دردا که شد طلسم من این آتشین حصار''}} | |||
{{ب|'' گنجی است در دلم زغم و رنج مهر و ماه''|2='' زین بس عجب مدار که پیچم به خود چو مار<ref>ر.ک: همان، صفحه ز و ح</ref>''}}. | |||
{{پایان شعر}} | |||
در ابتدای دیوان پس از بسمله این بیت توجه خواننده را به خود جلب میکند: | در ابتدای دیوان پس از بسمله این بیت توجه خواننده را به خود جلب میکند: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|'' بس که دلسوز آمد این نظم رده''|2='' آمد از هاتف به نام آتشکده<ref>ر.ک: همان، ص1</ref>''}}. | |||
{{پایان شعر}} | |||
اشعار نیز در سه قسمت ارائه شده است: | اشعار نیز در سه قسمت ارائه شده است: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
در قسمت دوم کتاب، لآلی منظومه با این ابیات آغاز شده است: | در قسمت دوم کتاب، لآلی منظومه با این ابیات آغاز شده است: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|'' چون کرد خور ز توسن زرین تهی رکاب''|2='' افتاد در ثوابت و سیاره انقلاب''}} | |||
{{ب|'' غارتگران شام به یغما گشود دست''|2='' بگسیخت از سرادق زرتاب خور طناب<ref>ر.ک: همان، ص119</ref>''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
تمامی اشعار کتاب به قلم نیّر نیست؛ بلکه برخی از اشعار به دیگر افراد خانواده ایشان اختصاص دارد؛ بهعنوان نمونه در بخشی از کتاب قصیدهای در مدح امیرالمؤمنین(ع) از میرزا اسماعیل حجةالاسلام آورده شده که با این بیت آغاز شده است: | تمامی اشعار کتاب به قلم نیّر نیست؛ بلکه برخی از اشعار به دیگر افراد خانواده ایشان اختصاص دارد؛ بهعنوان نمونه در بخشی از کتاب قصیدهای در مدح امیرالمؤمنین(ع) از میرزا اسماعیل حجةالاسلام آورده شده که با این بیت آغاز شده است: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|'' چو وجه الله امرالله ظاهر در جهان بینی''|2='' به هر سو رو کنی آنجا جمال بوالحسن بینی<ref>ر.ک: همان، ص166</ref>''}}. | |||
{{پایان شعر}} | |||
در قسمت سوم کتاب، غزلیات، رباعیات، مفردات و ساقینامه ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص168</ref>. | در قسمت سوم کتاب، غزلیات، رباعیات، مفردات و ساقینامه ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص168</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۵: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
== وابستهها == | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[دیوان نیر]] | |||
[[دیوان نیر تبریزی]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | ||
[[رده: | [[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | ||
[[رده: | [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۹
| دیوان کامل آتشکده | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نیر ممقانی، محمدتقی بن محمد (نويسنده) احقاقي اسکوئي، عبدالرسول (محشي) |
| ناشر | فخر آذر تبريز |
| مکان نشر | ايران - تبريز |
| سال نشر | مجلد1: 1386ش, |
| شابک | 964-12-7797-07-9 |
| موضوع | حسين بن علي(ع)، امام سوم، 4 - 61ق.
شعر فارسی - قرن 13ق. شعر مذهبی - قرن 14 واقعه کربلا، ??ق. |
| زبان | فارسی عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR 7492 /ن9د9* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان کامل آتشکده یا «دیوان نیر تبریزی»، تألیف میرزا محمدتقی حجةالاسلام متخلص به «نیّر» (متوفی 1247ق) مشتمل بر مثنوی آتشکده در مدح امام حسین(ع) و ترسیم واقعه عاشورا و دیگر اشعار این شاعر است. این اثر با مقدمه و حواشی میرزا عبدالرسول احقاقی منتشر شده است.
کتاب با مقدمه مختصری به قلم عبدالرسول احقاقی آغاز شده او به چاپ پیشین این کتاب در محرم 1388 اشاره کرده که مورد استقبال اهل فضل و دانش قرار گرفته و در مدت کوتاهی نسخههایش کمیاب میشود. لذا در پی تقاضای تجدید چاپ این اثر و بانی شدن دو برادر ادبدوست طبع مجدد اثر محقق میشود[۱].
در ابتدای اثر، مقدمه مختصری در شرححال خانواده محشی کتاب عبدالرسول احقاقی (متوفی 1269ق) نوشته شده است. وی عالمی عامل، فقیهی کامل، حکیم و فیلسوفی بینظیر و محدثی والامقام بوده است[۲]. پسازآن مقدمه با مطالبی چون شرححال محمدحسین حجةالاسلام و تاریخچه مسجد حجةالاسلام ادامه یافته است. در بخش انتهایی مقدمه به شرححال میرزا محمدتقی حجةالاسلام (متخلص به نیر) و آثار او نیز اشاره شده است. وی آثار فراوانی نوشته که صحيفة الأبرار در فضائل و مناقب اهلبیت اطهار(ع)، مفاتيح الغیب، لآلی منظومه، آتشکده، دیوان غزلیات و مثنوی درّ خوشاب از آن جمله است[۳].
نیّر گرچه محراب و منبر باعظمت مسجد حجةالاسلام را به عهده داشت ولی از کثرت و هیاهوی اجتماع بیزار بود و این معنی از اشعار او کاملاً هویداست، چنانکه میفرماید:
| گوش از طنین خرمگسانم صدا گرفت | ایکاش بود منزل عنقا مکان من |
و مخصوصاًً رشک حسودان و بدخواهان و نفاق ماجراجویان زندگی را در کام آن یگانه عصر تلخ میکرد و با همان تلخی عمر خود را به پایان رسانید و در ضمن اشعار آن جناب رنجش او از پستفطرتان و شکایتش از چرخ کجرفتار و زمانه دونپرور کاملاً آشکار و هویداست و در ضمن یکی از قصائد اشعار به این مطلب میفرماید:
.| پیچم به خود چو مار در این تنگنای تار | دردا که شد طلسم من این آتشین حصار | |
| گنجی است در دلم زغم و رنج مهر و ماه | زین بس عجب مدار که پیچم به خود چو مار[۴] |
در ابتدای دیوان پس از بسمله این بیت توجه خواننده را به خود جلب میکند:
.| بس که دلسوز آمد این نظم رده | آمد از هاتف به نام آتشکده[۵] |
اشعار نیز در سه قسمت ارائه شده است:
در قسمت اول منظومه آتشکده با خطبه حضرت امام حسین(ع) و احتجاج آنحضرت با دشمنان آغاز شده است. اشاره به شهادت حر، قمر بنیهاشم، علیاکبر و علیاصغر علیهمالسلام و نیز آمدن جبرئیل و فرشتگان برای یاری آنحضرت از جمله مطالب این قسمت است.
در قسمت دوم کتاب، لآلی منظومه با این ابیات آغاز شده است:
| چون کرد خور ز توسن زرین تهی رکاب | افتاد در ثوابت و سیاره انقلاب | |
| غارتگران شام به یغما گشود دست | بگسیخت از سرادق زرتاب خور طناب[۶] |
تمامی اشعار کتاب به قلم نیّر نیست؛ بلکه برخی از اشعار به دیگر افراد خانواده ایشان اختصاص دارد؛ بهعنوان نمونه در بخشی از کتاب قصیدهای در مدح امیرالمؤمنین(ع) از میرزا اسماعیل حجةالاسلام آورده شده که با این بیت آغاز شده است:
.| چو وجه الله امرالله ظاهر در جهان بینی | به هر سو رو کنی آنجا جمال بوالحسن بینی[۷] |
در قسمت سوم کتاب، غزلیات، رباعیات، مفردات و ساقینامه ارائه شده است[۸].
در پایان کتاب نیز قسمت اشعار عربی ذکر شده است که مشتمل بر سه قصیده عربی در مصائب امام حسین(ع)، در وصف امیرالمؤمنین علی(ع) و در وصف امام زمان(عج) است[۹].
فهرست مطالب در ابتدای کتاب و در پاورقیها معانی الفاظ و برخی توضیحات ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.