فرهنگ (ابهام‌زدایی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (Hbaghizadeh صفحهٔ فرهنگ (ابهام زدایی) را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به فرهنگ (ابهام‌زدایی) منتقل کرد)
     
    (۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    '''فرهنگ''' ممکن است عنوان برای نرم‌افزار و کتاب‌های ذیل باشد:
    '''فرهنگ''' ممکن است عنوان برای نرم‌افزار و کتاب‌های ذیل باشد:


    * [[نرم‌افزار فرهنگ اصطلاحات علوم]] دربردارنده متن ۹۷ عنوان کتاب در زمینه فرهنگ ‌نامه اصطلاحات علوم، طیّ ۱۵۷ جلد، در موضوع‌هایی همچون: علوم قرآن، علوم حدیث، بلاغت، فقه، اصول فقه، فلسفه، عرفان، منطق، کلام ...
    * [[نرم‌افزار فرهنگ اصطلاحات علوم]] دربردارنده متن ۹۷ عنوان کتاب در زمینه فرهنگ ‌نامه اصطلاحات علوم، طیّ ۱۵۷ جلد، در موضوع‌هایی همچون: علوم قرآن، علوم حدیث، بلاغت، فقه، اصول فقه، فلسفه، عرفان، منطق، کلام...




    خط ۱۷: خط ۱۷:


    *[[فرهنگ مجمع الفرس]] نوشته [[سروری، محمدقاسم بن حاجی‌محمد|محمدقاسم بن محمد کاشانی]](متوفای بعد از 1036ق)  ادیب، شاعر و متخلص به [[سروری، محمدقاسم بن حاجی‌محمد|سروری]]  است که در برخی از منابع  از آن  به نام فرهنگ سروری یا لغت فرس سروری نام برده شده است.
    *[[فرهنگ مجمع الفرس]] نوشته [[سروری، محمدقاسم بن حاجی‌محمد|محمدقاسم بن محمد کاشانی]](متوفای بعد از 1036ق)  ادیب، شاعر و متخلص به [[سروری، محمدقاسم بن حاجی‌محمد|سروری]]  است که در برخی از منابع  از آن  به نام فرهنگ سروری یا لغت فرس سروری نام برده شده است.
    *[[فرهنگ جهانگیری]] نوشته [[جمال‌الدین انجو، حسین بن حسن|میر جمال‌الدین حسین بن فخر الدین حسن انجو شیرازی]](م  1035ق) واژه‌نامه لغت فارسی است و توسط [[عفیفی، رحیم|رحیم عفیفی]] تصحیح شده است.
    *[[فرهنگ عمید]] اثر [[عمید، حسن|حسن عمید]] (متوفای 1358ش) در موضوع ادبیات (لغت) است و شامل واژه‌های فارسی و لغات عربی و اروپایی مصطلح در زبان فارسی و اصطلاحات علمی و ادبی است.
    *[[فرهنگ نوربخش]] فرهنگ هشت جلدی اصطلاحات صوفیه است که به همت جواد نوربخش (1305-1387ش)، ملقب به نورعلی‌شاه گردآوری شده است.
    *[[فرهنگ اصطلاحات علمی]]شرح و توضیح اصطلاحات علوم مختلف طبیعی (فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و...) به قلم [[پرویز شهریاری]] و جمعی از محققین است. معانی اصطلاحات به‌اجمال بدون ذکر مآخذ ذکر شده است.
    *[[فرهنگ فارسی (متوسط)]] نوشته [[معین، محمد|محمد معین]](1291-1346ش)، واژه‌نامه لغت فارسی است و شامل لغات، ترکیبات خارجی، و اعلام است.
    *[[فرهنگ مترادفات و اصطلاحات]] نوشته [[پادشاه، محمد|محمد پادشاه]] (متولد 1215ق) متخلص به شاد و مؤلف فرهنگ آنندراج است. واژه‌نامه‌ای در مترادفات و اصطلاحات زبان فارسی و زیر نظر [[ترقي،‌ بيژن|بیژن ترقی]] منتشر شده است.
    *[[فرهنگ قواس]] نوشته [[ق‍واس‌، ف‍خ‍رال‍دی‍ن‌ م‍ب‍ارک‍ش‍اه‌|فخرالدین مبارک‌شاه قواس غزنوی]] (زنده در 743ق)، شاعر پارسی‌گوی است.
    *[[غياث اللغات]] نوشته [[غ‍ي‍اث‌ال‍دي‍ن‌ رام‍پ‍وري‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ج‍لال‌ال‍دي‍ن‌|غیاث‌الدین محمد بن جلال‌الدین بن شرف‌الدین راهپوری]](متوفای 1261ق)  از عالمان و فضلای مشهور در رامپور و صاحب تألیفاتی در فقه و لغت و طب است.
    *[[فرهنگ نظام: فارسی به فارسی، با ریشه‌شناسی و تلفظ واژه‌ها به خط اوستایی]] نوشته [[داعی‌الاسلام، سید محمدعلی|سید محمدعلی اصفهانی]] ملقب  به [[داعی‌الاسلام، سید محمدعلی|داعی‌الاسلام]] (متوفای 1330ش))  است. وی استاد دانشگاه دکن و مدرس ادبیات فارسی و صاحب هفته‌نامه دعوةالاسلام در بمبئی است.




    خط ۲۵: خط ۵۴:




    *[[فرهنگ اصطلاحات درایة الحدیث و رجال]] تألیف [[قاسم‌پور، محسن|محسن قاسم‌پور]] و [[ستار، حسین|حسین ستار]]، حاوی شرح و توضیح اصطلاحات علوم حدیث به زبان فارسی است.  
    * [[فرهنگ اصطلاحات فقهی]] اثر [[مختاری مازندرانی، محمدحسین|محمدحسين مختارى مازندرانى]] و دیگران، دایرة‌المعارفی است به زبان فارسی که در آن 1377 اصطلاح فقهی گرد آمده است.
     
     
    * [[فرهنگ اصطلاحات جغرافیای تاریخی]] نوشته [[جودکی، حجت الله|حجت‌الله جودکی]] (متولد 1335ش)، بالغ بر 2800 اصطلاح در حوزه جغرافیای تاریخی را در بر گرفته است.
     
     
    *[[فرهنگ بیست هزار مثل و حکمت و اصطلاح]] مجموعه‌ای است گران‌بها و ارزشمند از بیست‌هزار مثل، حکمت و اصطلاح شیرین پارسی که توسط [[عظیمی، صادق|صادق عظیمی]]، گردآوری و تدوین و با پیشگفتار و مقاله‌ای از [[محقق، مهدی|مهدی محقق]]، به چاپ رسیده است.
     
     
    *[[فرهنگ اصطلاحات درایة الحدیث و رجال]] تألیف [[قاسم‌پور، محسن|محسن قاسم‌پور]] و [[ستار، حسین|حسین ستار]]، حاوی شرح و توضیح اصطلاحات علوم حدیث به زبان فارسی است.
     
     
    *[[فرهنگ اصطلاحات عرفانی ابن عربی]] به همت [[سعیدی، گل‌بابا|گل‌بابا سعیدی]] در شرح و توضیح واژگان و اصطلاحات عرفانی از دیدگاه [[ابن عربی، محمد بن علی|محی‌الدین بن عربی]] (متوفی 638ق) به رشته تحریر درآمده است.  




    خط ۳۲: خط ۷۳:


    *[[فرهنگ زندگی‌نامه‌ها]] به همكارى سيروس مهدوى، [[جلالی، عباس|عباس جلالى]]، سيروس پارسائى، محمد قاسم‌زاده، شيدا مرادى و زير نظر [[انوشه، حسن|حسن انوشه]] تهيه شده است. كتاب، در زمان معاصر و به زبان فارسى درباره تراجم عمومى به رشته تحرير درآمده است.
    *[[فرهنگ زندگی‌نامه‌ها]] به همكارى سيروس مهدوى، [[جلالی، عباس|عباس جلالى]]، سيروس پارسائى، محمد قاسم‌زاده، شيدا مرادى و زير نظر [[انوشه، حسن|حسن انوشه]] تهيه شده است. كتاب، در زمان معاصر و به زبان فارسى درباره تراجم عمومى به رشته تحرير درآمده است.
    *[[فرهنگ عوام]] یا «تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی»، گردآوری [[ام‍ی‍ن‍ی‌، ام‍ی‍رق‍ل‍ی‌|امیرقلی امینی]] (1276-1357ش)، مشتمل بر بیش از ده‌هزار مثل و اصطلاح عامیانه با تفسیر و توضیحی مختصر است.




    خط ۷۷: خط ۱۲۱:




    * [[فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه‌نامه فرانسه و انگلیسی]] اثر صاحب كتاب «منطق صورى»، [[خوانساری، محمد|محمد خوانسارى]] (اصفهان، 1300-1388ش، تهران) است كه نویسنده در آن، معانى واژگان و اصطلاحات علم منطق صورى را به‌صورت الفبايى، مطرح و با استناد به منابع معتبر اين علم تعريف كرده است.
    * [[فرهنگ اصطلاحات منطقی]] اثر صاحب كتاب «منطق صورى»، [[خوانساری، محمد|محمد خوانسارى]] (اصفهان، 1300-1388ش، تهران) است كه نویسنده در آن، معانى واژگان و اصطلاحات علم منطق صورى را به‌صورت الفبايى، مطرح و با استناد به منابع معتبر اين علم تعريف كرده است.




    خط ۱۰۸: خط ۱۵۲:




    * [[فرهنگ زیارت]] اثر [[محدثی، جواد|جواد محدثى]] (متولد سراب، 1332ش) است كه نویسنده در آن، زيارت را از منظر فرهنگى، تربيتى و اجتماعى، تحليل و بررسى كرده است.
    * [[فرهنگ واژگان قرآن کریم]] عنوان ترجمه کتاب «[[الدر النظيم في لغات القرآن العظيم]]» [[قمی، عباس|شیخ عباس قمی]]، توسط [[انصاری، غلامحسین|غلامحسین انصاری]] است که پنجمین چاپش در سال 1395ش به طبع رسیده است.




    * [[فرهنگ معارف نهج‌البلاغة]] تأليف [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] (م 1330ش) محقق شهير نهج‌البلاغه است. اين اثر براى سطوح مختلف فكرى محققان اسلامى جهت آشنايى با معارف نهج‌البلاغه تدوين شده است.
    * [[فرهنگ معارف نهج‌البلاغه]] تأليف [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] (م 1330ش) محقق شهير نهج‌البلاغه است. اين اثر براى سطوح مختلف فكرى محققان اسلامى جهت آشنايى با معارف نهج‌البلاغه تدوين شده است.




    خط ۱۲۰: خط ۱۶۴:




    * [[فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغة]] اثر [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] از دانشمندان معاصر ايران است كه در واقع فرهنگى، پيرامون موضوعاتى كلى براى خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است.
    * [[فرهنگ موضوعات کلی نهج‌البلاغه]] اثر [[دشتی، محمد|محمد دشتى]] از دانشمندان معاصر ايران است كه در واقع فرهنگى، پيرامون موضوعاتى كلى براى خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] است.




    خط ۱۳۲: خط ۱۷۶:




    * [[فرهنگ اعلام علوم عقلی اسلامی]] اثر جمعی از پژوهشگران [[مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی|مرکز پژوهشى دائرة‎المعارف علوم عقلى اسلامى]] وابسته به مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره)‏، فرهنگ‌نامه‌ای است که به بازشناسى و بازنمایى اعلام و مشاهیر به‏‌ویژه عالمان برجسته علوم عقلى اسلامى‏ می‌پردازد.
    * [[فرهنگ اعلام علوم عقلی اسلامی]] اثر جمعی از پژوهشگران [[مرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی|مرکز پژوهشى دائرة‎المعارف علوم عقلى اسلامى]] وابسته به مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(ره)‏، فرهنگ‌نامه‌ای است که به بازشناسى و بازنمایى اعلام و مشاهیر به‏‌ویژه عالمان برجسته علوم عقلى اسلامى‌‏ می‌پردازد.




    خط ۱۷۷: خط ۲۲۱:




    * [[فرهنگ کنز اللغات]] عنوان کتابی است از [[ابن معروف، محمد بن عبدالخالق|محمد بن عبدالخالق بن معروف]] (د 833ق/ 1478م)، با موضوع زبانشناسی و فرهنگ لغت. این فرهنگنامه به زبان عربی به فارسی نوشته شده است و به تصحیح [[علوی نصر، رضا|سید رضا علوی]] رسیده است.
    * [[فرهنگ کنز اللغات]] عنوان کتابی است از [[ابن معروف، محمد بن عبدالخالق|محمد بن عبدالخالق بن معروف]] (متوفای  833ق/ 1478م)، با موضوع زبانشناسی و فرهنگ لغت. این فرهنگنامه به زبان عربی به فارسی نوشته شده است و به تصحیح [[علوی نصر، رضا|سید رضا علوی]] رسیده است.




    خط ۲۲۲: خط ۲۶۶:




    * [[ فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)]] اثر [[اقبال، ابراهیم|ابراهیم اقبال]]، رساله دکتری ایشان با نام «سیر تطور علوم قرآن» است که در دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، با راهنمایی و نظارت اساتید برجسته علوم قرآن دفاع گردید و در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به‌عنوان یکی از رساله‌های برگزیده سال، انتخاب شد.
    * [[فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات)]] اثر [[اقبال، ابراهیم|ابراهیم اقبال]]، رساله دکتری ایشان با نام «سیر تطور علوم قرآن» است که در دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، با راهنمایی و نظارت اساتید برجسته علوم قرآن دفاع گردید و در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به‌عنوان یکی از رساله‌های برگزیده سال، انتخاب شد.




    خط ۲۲۸: خط ۲۷۲:




    * [[فرهنگ جغرافيایی ايران (خراسان)]] کار گروهی از کارکنان وزارت جنگ انگلستان مستقر در هندوستان است که با ترجمه و تحقیق [[خادميان، کاظم|کاظم خادمیان]] و تنظیم جدول‌های این فرهنگ به دست [[غلامرضا ثاقب حسین پور]] چاپ شده است.
    * [[فرهنگ ادیان جهان]] تألیف [[هینلز، جان راسل|جان آر. هینلز]]، فرهنگ عمومی دین نسبتاً جامع و کمابیش موجز و دقیق برای اهالی دین‌پژوهی است. این اثر به‌صورت گروهی ترجمه و به اهتمام [[پاشایی، عسکری|ع. پاشایی]] منتشر شده است.
    * [[فرهنگ فرزانگی]] پیام [[امام کاظم(ع)]] به [[هشام بن حکم]]، اثر [[ناصر، م.|م.ناصر]] کتابی است که پدیدآور آن امام را به هشتاد و یک پاره تقسیم کرده و هر پاره را نامی داده و آن را ترجمه کرده است.
    * [[فرهنگ اصطلاحات وقف در امپراتوری عثمانی]] اثر [[بهلولی، داود|داود بهلولی]]، ترجمه‌ای است از کتاب «اصطلاحات و تعابیر موجود در آثار مربوط به اوقاف، وقف‌نامه و دیگر اسناد مشابه»، نوشته [[برکی، علی همت|علی همت برکی]] که کتابی است پیرامون اصطلاحات و تعابیر مربوط به وقف در عهد امپراتوری عثمانی
    * [[فرهنگ ایران باستان]] اثر [[آبادانی، فرهاد|فرهاد آبادانی]]، مجموعه نوشته‌های از مؤلف و ترجمه‌هایی از آثار پژوهشگران اروپایی درباره فرهنگ ایران باستان و دین زرتشت است که در مجله‌های گوناگون ادبی و اختصاصی به چاپ رسیده بود.
    * [[فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت]] اثر [[پورسعید، فرزاد|فرزاد پورسعید]]، فرهنگ توصیفى اصطلاحات امنیت با رویکردى بومى است که با ایجاد ادبیات و مفاهیمى مشترک از واژه‌ها و اصطلاحات امنیت، نقشى بنیادین در مطالعات امنیتى بومى ایفا خواهد کرد.
    * [[فرهنگ و دین]] مجموعه‌ای است از بیست‌ودو مقاله برگزیده، از مقالات «دائرةالمعارف دین» که تحت اشراف و نظر [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدین خرمشاهی]]، منتشر شده است.
    * [[فرهنگ و تمدن غرب از دیدگاه امام خمینی(ره)]] تألیف [[طاهری بنچناری، میثم|میثم طاهری بنچناری]](متولد 1359ش)،
    * [[فرهنگ واژگان مترادف]] ترجمه‌ای است از کتاب «[[الفروق اللغویة|الفروق اللغوية]]»، نوشته [[عسکری، حسن بن عبدالله|ابوهلال عسکری]]، که به قلم [[کاظمیان، مهدی|مهدی کاظمیان]] و [[رضا خواه، زهرا|زهرا رضاخواه]]، به فارسی سلیس و روان برگردان شده است.
    * [[فرهنگ واژه‌ها و زمان واژه‌های گویش زرتشتیان کرمان]] نوشته [[اُشیدری، مهربان|مهربان اُشیدری]]، مشتمل بر واژه‌های گویش زرتشتیان کرمان است که به‌زعم نویسنده که خود زرتشتی بوده، به علت بی‌توجهی و کم‌علاقه بودن جوانان زرتشتی کرمان، در حال از میان رفتن است.


    {{ابهام‌زدایی}}
    {{ابهام‌زدایی}}

    نسخهٔ کنونی تا ‏۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۴۵

    فرهنگ ممکن است عنوان برای نرم‌افزار و کتاب‌های ذیل باشد:

    • نرم‌افزار فرهنگ اصطلاحات علوم دربردارنده متن ۹۷ عنوان کتاب در زمینه فرهنگ ‌نامه اصطلاحات علوم، طیّ ۱۵۷ جلد، در موضوع‌هایی همچون: علوم قرآن، علوم حدیث، بلاغت، فقه، اصول فقه، فلسفه، عرفان، منطق، کلام...








    • فرهنگ عمید اثر حسن عمید (متوفای 1358ش) در موضوع ادبیات (لغت) است و شامل واژه‌های فارسی و لغات عربی و اروپایی مصطلح در زبان فارسی و اصطلاحات علمی و ادبی است.


    • فرهنگ نوربخش فرهنگ هشت جلدی اصطلاحات صوفیه است که به همت جواد نوربخش (1305-1387ش)، ملقب به نورعلی‌شاه گردآوری شده است.
















    • فرهنگ زندگی‌نامه‌ها به همكارى سيروس مهدوى، عباس جلالى، سيروس پارسائى، محمد قاسم‌زاده، شيدا مرادى و زير نظر حسن انوشه تهيه شده است. كتاب، در زمان معاصر و به زبان فارسى درباره تراجم عمومى به رشته تحرير درآمده است.


    • فرهنگ عوام یا «تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی»، گردآوری امیرقلی امینی (1276-1357ش)، مشتمل بر بیش از ده‌هزار مثل و اصطلاح عامیانه با تفسیر و توضیحی مختصر است.



    • فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول تأليف عيسى ولائى است كه در آن اصطلاحات متنوع و پراكنده علم اصول را گردآورده و در حدّ لزوم به توضيح آنها پرداخته است.



    • فرهنگ اصطلاحات قرآنی نوشته محمد يوسف حريرى، كتابى است به فارسى كه با انگيزۀ آشنا شدن جوانان با برخى اطلاعات قرآنى صورت گرفته است.مؤلف در اين كتاب به شرح و توضيح اصطلاحات قرآنى، چه اصل عربى اصطلاح و يا ترجمه فارسى آن، پرداخته و در هر مورد آيه‌اى از قرآن را كه از آن اصطلاح يا برگردان آن در آن استفاده شده ذكر مى‌كند.







    • فرهنگ اصطلاحات اصول اثر مجتبى ملكى اصفهانى در واقع نوعى معجم نگارى است كه مولّف با بهره گيرى از مصادر و منابع مختلف آن را در قالب دو جلد به رشته تحرير درآورده است. اين كتاب هرچند «فرهنگ اصطلاحات اصول» ناميده مى‌شود ولى عملاً به توضيح برخى از اصطلاحات علوم ديگر نيز پرداخته است. مساعدت‌ها و راهنمايى‌هاى آیت‌الله سبحانى اين مجموعه را پربارتر كرده است.


    • فرهنگ اصطلاحات فلسفه، کلام و منطق از آثار آقاى جواد قاسمى (متولد 1338ش)، فرهنگ‌نامه‌اى دوزبانه (فارسى و انگليسى) و دوسويه (فارسى به انگليسى و انگليسى به فارسى) است كه در آن، نویسنده واژه‌ها و اصطلاحات علوم عقلى (منطق، كلام و فلسفه) در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامى را همراه با معادل‌هاى انگليسى آن به ترتيب الفباى فارسى و انگليسى بدون هيچ توضيحى آورده است.


    • فرهنگ عاشورا دائرةالمعارفى از واژه‌هاى مرتبط با واقعه كربلا و قيام حسينى است. جواد محدثى مؤلف اين اثر براى الفاظ، شماره‌اى قرار نداده و تعداد اين واژه‌ها مشخص نيست، ولى تعداد مدخل‌ها فراوان است و به هر كلمه‌اى كه به‌نوعى با قيام امام حسين(ع) از رويدادها، دوست و دشمن، عزادارى در طول تاريخ و... ارتباطى وجود داشته، پرداخته است.




    • فرهنگ اصطلاحات منطقی اثر صاحب كتاب «منطق صورى»، محمد خوانسارى (اصفهان، 1300-1388ش، تهران) است كه نویسنده در آن، معانى واژگان و اصطلاحات علم منطق صورى را به‌صورت الفبايى، مطرح و با استناد به منابع معتبر اين علم تعريف كرده است.





    • فرهنگ علم کلام اثر دكتر احمد خاتمى، كتابى است كه به زبان فارسى در شرح و اصطلاحاتيكه در كتب كلامى ذكر شده تألیف شده است همچنين اين كتاب از اشخاص و اعلامى مطرح در علم كلام، به ترتيب حروف الفباء نام برده شده است همانند فرهنگنامه‌هاى مختلف.


    • فرهنگ‌نامه زیارت اثر جواد محدثى (متولد سراب، 1332ش) است كه نویسنده در آن، تعداد 140 عدد از واژگان و اصطلاحات حجّ و زيارت را به‌صورت الفبايى توضيح داده است.




    • فرهنگ اعلام نهج‌البلاغة اثر ابراهيم بابايى آملى است كه در زمينه بررسى و بيان شرح حال افرادى است كه حضرت على(ع) در خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌های «نهج‌البلاغة»، آنان را ستايش كرده و يا به سرزنش از آنها پرداخته است.


    • فرهنگ زیارت اثر جواد محدثى (متولد سراب، 1332ش) است كه نویسنده در آن، زيارت را از منظر فرهنگى، تربيتى و اجتماعى، تحليل و بررسى كرده است.





    • فرهنگ نفیسی اثر علی‌اکبر نفیسی (ناظم الاطبا) (متوفی 1303ش)، فرهنگ لغات فارسی و عربی رایج در زبان فارسی و نخستین فرهنگ فارسی است که از حروف لاتین برای نشان دادن تلفظ کلمات (آوانگاری) استفاده کرده است.















    • فرهنگ شیعه (کلام) برآيند طرحى است از پژوهشكده تحقيقات اسلامى كه بيش از هفتصد عنوان يا مدخل كلامى را در خويش دارد.



    • فرهنگ رشیدی اثر عبدالرشید تتوی (متوفی 1071ق)، نخستین فرهنگ انتقادی فارسی‌ودومین فرهنگ لغت نویسنده به شمار می‌رود که دارای شواهد شعری فراوانی است. این کتاب با تحقیق و تصحیح محمد عباسی به چاپ رسیده است.



    • فرهنگ واژه‌های معادل نهج‌البلاغه تأليف پژوهش‌گر معاصر محمد دشتى (1330ش) است كه در آن واژه‌هاى معادل فارسى الفاظ نهج‌البلاغه گردآورى و در يك مجلد منتشر شده است. اين كتاب از مجموعه آشنايى با نهج‌البلاغه مؤسسّه فرهنگى تحقيقاتى اميرالمؤمنين(ع) است.


    • فرهنگ فرق اسلامی در تاريخ فرقه‌هاى اسلامى اثر دكتر محمد جواد مشكور به زبان فارسى. مختصرى از تاريخ پيدايش و تحولات مذاهب اسلامى و فرق و انشعابات آنها، بدون توجه به حقانيت عقايد ايشان نگارش يافته است.




    • معناشناسی واژگان قرآن (فرهنگ اصطلاحات قرآنی) ترجمه فارسى سيد حسين سيدى از كتاب «المصطلحات القرآنية» صالح عُضيمة است كه توسط محمدحسين ساكت ويراستارى شده است. كتاب حاضر، حاوى نكاتى در باب معانى واژگان قرآنى و جايگاه آنها در كليّت نظام معرفتى قرآن است.











    • فرهنگ جامع تاریخ ایران دو جلد، نوشته عباس قديانى، فرهنگ‌نامه گونه‌اى است حاوى توضيحات كوتاه و كارآمد درباره مجموعه‌اى از اسامى شخصيت‌ها، اصطلاحات، اماكن، اقوام، احزاب، وقايع، منابع و متون و كتاب‌ها، فرقه‌ها و مذاهب، و واژه‌هاى متعددى كه در متون تاريخى به كار رفته و به نوعى در حيطه تاريخ ايران مى‌گنجد.




    • فرهنگ‌نامه علوم قرآن (علوم و تألیفات) اثر ابراهیم اقبال، رساله دکتری ایشان با نام «سیر تطور علوم قرآن» است که در دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، با راهنمایی و نظارت اساتید برجسته علوم قرآن دفاع گردید و در سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به‌عنوان یکی از رساله‌های برگزیده سال، انتخاب شد.







    • فرهنگ ایران باستان اثر فرهاد آبادانی، مجموعه نوشته‌های از مؤلف و ترجمه‌هایی از آثار پژوهشگران اروپایی درباره فرهنگ ایران باستان و دین زرتشت است که در مجله‌های گوناگون ادبی و اختصاصی به چاپ رسیده بود.


    • فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت اثر فرزاد پورسعید، فرهنگ توصیفى اصطلاحات امنیت با رویکردى بومى است که با ایجاد ادبیات و مفاهیمى مشترک از واژه‌ها و اصطلاحات امنیت، نقشى بنیادین در مطالعات امنیتى بومى ایفا خواهد کرد.