فرهنگ مصطلحات پزشکی غیر عربی در کتب پزشکی و داروسازی عربی

    از ویکی‌نور
    فرهنگ مصطلحات پزشکی غیر عربی در کتب پزشکی و دارو سازی عربی
    فرهنگ مصطلحات پزشکی غیر عربی در کتب پزشکی و داروسازی عربی
    پدیدآورانابن مراد، ابراهیم (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرکتاب فرهنگ مصطلحات پزشکی غیر عربی در کتب پزشکی و داروسازی عربی
    ناشردانشگاه علوم پزشکی ايران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1384 ش
    چاپ1
    موضوعپزشکی - اصطلاح‌ها و تعبیرها
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    ‏R‎‏ ‎‏123‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ف‎‏4‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    كتاب فرهنگ مصطلحات پزشکى غير عربى در كتب پزشکى و داروسازى عربى، اثر ابراهيم بن مراد، تحقيقى است گسترده در مورد مصطلحات غير عربى (عمدتاً فارسى، يونانى، سريانى و...) كه در كتب پزشکى انتشاريافته به زبان عربى مشاهده مى‌شود.

    اين كتاب به زبان عربى و نام آن «المصطلح الأعجمي في كتب الطب و الصيدلة العربية» است، ولى در جلد اول، بر روى جلد كتاب و همچنين در شناسنامه آن نام فارسى‌اى كه در صدر مقاله آورده شد، ذكر گرديده است.

    ساختار

    مطالب كتاب در دو جلد، در دو بخش عرضه شده و مقدمه‌اى از نویسنده، در ابتداى هر جلد، آغازگر مطالب آن مى‌باشد.

    نویسنده با توضيح مفصلى كه در مورد چهار گروه تأليف مورد استناد خود داده است، نهايتا بر استناد كار پژوهشى خود بر چهار اثر ارزشمند معتبر از مؤلفات احمد الغافقى، ابن بيطار، ابن حمادوش الجزائرى و كليفير فرانسوى تأكيد كرده است[۱]

    گزارش محتوا

    در مقدمه جلد نخست، ضمن توضيح موضوع كتاب، به بررسى نظر لغويين و دانشمندان پيرامون آن پرداخته شده است[۲]

    جلد اول، بخش نخست را در خود جاى داده است. در اين بخش، در ضمن چهار فصل، به بررسى كتبى پرداخته شده كه دربردارنده لغات و اصطلاحات غير عربى است. اين كتب كه از جمله معتبرترين آثار در زمينه علم طب مى‌باشند، به ترتيب عبارتند از: منتخبى از كتاب «الأدوية المفردة» اثر ابوجعفر غافقى؛ «الجامع لمفردات الأدوية و الأغذية» تأليف ابومحمد عبدالله بن بيطار؛ «كشف الرموز» نوشته حمادوش جزائرى و «معجم المصطلحات الطبية الكثير اللغات» كه ترجمه «معجم كليرفيل» فرانسوى مى‌باشد[۳]

    در فصول اين بخش، ابتدا زندگى‌نامه مختصرى از مؤلف هر كتاب ارائه گرديده و سپس به معرفى كتاب وى، پرداخته شده است. در ادامه، لغات اعجمى به‌كاررفته در هر كتاب، بررسى گرديده و سپس به بيان ديدگاه مؤلف پيرامون آن لغات، پرداخته شده است.

    جلد دوم، معجم لغات و اصطلاحات غير عربى بوده و مطالب آن، به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است. در مقدمه اين جلد، ضمن اشاره به موضوع و اهميت كتاب، به اقدامات مؤلف اشاره شده است[۴]

    از نویسنده آثار علمى متعددى در زمينه تاريخ پزشکى وجود دارد، اما اين اثر وى، شايد به لحاظ محتوايى، بر آثار ديگر ايشان، امتيازات ويژه‌اى دارد[۵]

    وضعيت كتاب

    در جلد اول، فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده در ابتدا و فهرست مطالب به‌همراه فهرست‌هاى «اسماء اعلام عربى و معرب»، «اسماء اعلام اعجمى»، «اسماء كتب عربى و معرب» و «اسماء كتب اعجمى مذكور در متن»، در انتهاى كتاب آمده است.

    در جلد دوم نيز فهرست‌هاى «مصطلحات اعجمى معرب»، «مصطلحات فارسى»، «مصطلحات يونانى» و «مصطلحات عام اعجمى مذكور در متن»، به‌همراه فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.

    در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از مطالب متن پرداخته شده است[۶]

    پانويس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.