شیمل، آنه‌ ماری

سنگ قبر ماری‌شیمل در قبرستان بن آلمان، گفتاری از امام علی(ع) است که فرمودند: مردم خوابند، وقتی می‌میرند، بیدار می‌شوند

نام	شیمل، آنه‌ ماری
نام‎های دیگر	Annemarie Schimmel
نام پدر	پل
متولد	آوریل 1922م
محل تولد	ارفورت آلمان
رحلت	۲۰۰۳م
اساتید
برخی آثار	نامهای اسلامی در قلمروی خانان مغول میراث مولوی محمد، رسول خدا الإسلام و عجائب المخلوقات
کد مؤلف	AUTHORCODE03886AUTHORCODE

آنه‌ ماری شیمل (1922-2003م)، محقق، مترجم، نویسنده، اسلام‌پژوه، خاورشناس و مولوی‌شناس سرشناس آلمانی و صاحب آثاری متعدد به زبان‌های مختلف، از جمله: تأثیرات‌ اندیشه‌ مولانا جلال‌الدین رومی در‌ شرق‌ و غرب (به زبان ترکی).

ولادت

این دانشمند‌ بزرگ‌ در‌ آوریل 1922، در ارفورت آلمان‌ به‌ دنیا‌ آمد.

تحصیلات

در 1941م، در سن نوزده‌سالگی در رشته مطالعات اسلامی، موفق به اخذ درجه دکتری از دانشگاه برلین شد.

مشاغل

پس از جنگ‌ دوم جهانی‌، به‌ دانشگاه‌ ماربورگ آمریکا رفت و در آنجا با مقام استادیار رشته مطالعات‌ اسلامی‌، خدمات دانشگاهی خود را آغاز کرد. از سال 1954 تا 1959 با سمت استاد تاریخ ادیان در‌ دانشگاه‌ آنکارای‌ ترکیه به تدریس پرداخت. سپس به آلمان بازگشت و در دانشگاه بن‌ خدمات‌‌ آموزشی و پژوهشی خود را ادامه داد. در سال 1967 به دانشگاه‌هاروارد آمریکا رفت و اولین‌ دانشمندی‌ بود‌ که‌ رشته مطالعات هند و اسلام را در آن دانشگاه تأسیس کرد و تا زمان‌‌ بازنشستگی‌ در‌ این دانشگاه به تدریس اشتغال داشت. وقتی میرچا الیاده (Mircea Eliade)، در اوایل سال‌ 1986‌ درگذشت‌، شیمل به‌جای او بر مسند مدیریت مرکز بین‌المللی تاریخ ادیان‌ نشست. مناصب‌ علمی‌ پروفسور شیمل، محدود به همین چند مورد نیست. «او مدتی ریاست‌ انجمن جهانی‌ علوم‌ دینی‌، عضویت آکادمی سلطنتی علوم هلند در ادبیات (از سال 1981)، عضویت آکادمی ایالت راین‌وست‌ فالن‌ آلمان، عضویت آکادمی علوم و هنر آمریکا (از سال‌ 1987)، کارشناس موزه هنر نیویورک‌ در‌ خوش‌نویسی ‌(از سال 1981) و ویراستار و مؤلف‌ بخش مربوط به اسلام دایرة‌المعارف عربی در ادیان (از‌ سال‌ 1981 تا 1986») را نیز برعهده‌ داشت.

نشان‌ها

1. جایزه فریدریش روکرت آلمان (1965)؛
2. نشان ستاره‌ قائد‌ اعظم پاکستان (1965)؛
3. جایزه یوهان هاینریش فوس (1980)؛
4. مدال صلیب، نشان درجه ‌یک جمهوری فدرال آلمان ‌(1980‌)؛
5. نشان درجه اول بوندس فردینس کروتیس (Bundesverdienst) آلمان (1981)؛
6. بزرگ‌ترین نشان مردمی‌ پاکستان‌ به نام «هلال امتیاز» (1984)؛
7. مدال «لوی‌ دالاویدا» (Levi-della-vida) از دانشگاه کالیفرنیا (1987)؛
8. نشان‌ صلیب‌ بزرگ آلمان با نشان لیاقت، آلمان (1989)؛
9. جایزه «لئوپولد یوکاس» دانشگاه توبنیگن آلمان ‌(1992‌)؛
10. جایزه ترجمه از مرکز تعلیم زبان ترکی (Toemer)؛
11. مدال ایرسیکا IRCICA، از مرکز تحقیقات‌ بین‌المللی تاریخ، هنر‌ و فرهنگ‌ اسلامی‌ ترکیه؛
12. مدال وقف‌شناسان‌ ترکیه‌؛
13. جایزه صلح اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان آلمان (1995)؛
14. «نشان دوستی» جمهوری ازبکستان ‌(2002‌).

دکترای افتخاری

1. دکترای افتخاری از‌ دانشگاه‌ سند ‌(1975)؛
2. دکترای افتخاری‌ دانشگاه‌ قائد اعظم (1977)؛
3. دکترای‌ افتخاری‌ دانشگاه پیشاور (1978)؛
4. دکترای افتخاری دانشگاه اوپسالای سوئد (1985)؛
5. دکترای افتخاری دانشگاه سلجوق قونیه ‌(1988‌)؛
6. دانشگاه تهران (1998=1377ش)؛
7. دانشگاه‌ الزهرای‌ تهران (2002‌=1381‌ش‌).

وفات

آنه‌ماری شیمل در ۲۶ ژانویه سال ۲۰۰۳ درگذشت.

آثار

پروفسور فقید، آنه‌ ماری‌ شیمل، علاوه بر زبان‌های انگلیسی و آلمانی که کتاب‌ها و مقالات‌ خود را بیشتر به این دو‌ زبان‌ نوشته است، به زبان‌های فرانسه، فارسی‌، عربی‌، ترکی‌، اردو‌، سندی‌‌ و بنگالی نیز احاطه‌ داشت‌ و آثار وی نشان می‌دهد که وی به‌کمال سهولت می‌توانسته است‌ متون قدیم و جدید را به‌ این‌ زبان‌ها‌، خاصه فارسی و عربی، بخواند و در آثاری که‌ به‌ این‌ زبان‌ها‌ نوشته‌ شده،‌ به تحقیق بپردازد و حتی از آن‌ها به انگلیسی و آلمانی ترجمه کند. از نکات جالب‌ درباره این بانوی دانشمند آنکه او گاهی آثار خود را از آلمانی به‌ انگلیسی و یا برعکس ترجمه‌ می‌کرده است و البته اتفاق می‌افتاده است که ترجمه با اصل کتاب گاهی از نظر برخی مطالب‌ تفاوت‌هایی پیدا کند.

برخی از آثار او عبارتند از:

1. شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا، ترجمه حسن لاهوتی (1367)؛
2. خوش‌نویسی و فرهنگ‌ اسلامی،‌ ترجمه دکتر اسدالله آزاد (1368)؛
3. ادبیات اسلامی هند، ترجمه یعقوب آژند (1373)؛
4. ابعاد عرفانی اسلام، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهی (1374)؛
5. درآمدی‌ بر‌ اسلام، ترجمه دکتر عبدالرحیم‌ گواهی ‌(1374)؛
6. نام‌های اسلامی، ترجمه گیتی آرین (1376)؛
7. تبیین آیات خداوند، نگاهی پدیدارشناسانه به اسلام، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهی؛
8. من بادم و تو آتش‌، ترجمه‌ دکتر فریدون بدره‌ای (1377‌)؛
9. زن‌ در عرفان و تصوف اسلامی. ترجمه فریده مهدوی دامغانی (1379)؛
10. محمد رسول خدا(ص)، ترجمه حسن لاهوتی‏؛
11. جایگاه خلفا و قضات‌ در‌ پایان‌ زمامداری ممالیک؛
12. خلیفه و قاضی در اواخر قرون ‌وسطی در مصر؛
13. بدائع الزهور في وقائع الدّهور، تألیف محمد بن احمد بن ایاس حنفی، فهارس (فهرست اعلام) از آنه ماری شیمل؛
14. شمع‌ و پروانه‌، نوشته‌ قره عثمان اوغلی یعقوب قدری (نوربابا، رمان درویشی)، ترجمه آنه ماری شیمل، گومرزبا (آلمان)؛
15. نوای نی ‌(نخستین‌ مجموعه‌ شعر از آنه ‌ماری شیمل)؛
16. زبان تصاویر مولانا جلال‌الدین رومی؛
17. پژوهشی‌ در مفهوم عشق عرفانی در دوره‌های نخستین عرفان اسلامی (رساله دکتری)؛
18. ادیان جهان: مختصر تاریخ ادیان؛
19. گزیده‌ای از «مقدمه ابن خلدون»، ترجمه از زبان عربی از آنه ماری شیمل؛
20. شعر شرق؛
21. جاویدنامه اقبال لاهوری (ترجمه از فارسی از آنه ماری شیمل)؛
22. قرآن (به زبان آلمانی)، ترجمه ماکس هنینگ، مقدمه و توضیحات از آنه ماری شیمل؛
23. تأثیرات‌ اندیشه‌ مولانا جلال‌الدین رومی در‌ شرق‌ و غرب (به زبان ترکی)؛
24. بال‌ جبرئیل (پژوهشی در افکار مذهبی‌ اقبال‌ لاهوری)؛
25. پیام شرق‌، علامه‌ محمد‌ اقبال لاهوری (ترجمه از زبان فارسی و با پیشگفتاری از آنه ماری شیمل)؛
26. گزیده‌ دیوان شمس (ترجمه از زبان فارسی و با مقدمه‌ای از آنه ماری شیمل)؛
27. پاکستان‌، قصری‌ با هزار دروازه؛
28. ترجمه‌های اشعار فارسی‌ از فریدریش روکرت (به انتخاب و با مقدمه‌ای از آنه ماری شیمل)؛
29. جهان شعر، جهان آشتی است؛
30. حلاج، شهید عشق به خدا‌: زندگی‌ و افسانه حلاج (به انتخاب و ترجمه و مقدمه‌ای از آنه ماری شیمل)؛
31. زبور‌ عجم‌، محمد اقبال لاهوری (برگزیده و ترجمه آنه ماری شیمل)؛
32. ادبیات اسلامی در هندوستان (فصلی از کتاب «تاریخ ادبیات هند»)؛

و...‏.

منابع مقاله

1. لاهوتی، حسن، «یاد و یادبود: آنه ‌ماری شیمل مولوی‌شناس فقید»، بخارا، آذر و دی 1381، شماره 27، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور.
2. ناقد، خسرو، «کتاب‌شناسی آثار پروفسور آنه ‌ماری شیمل»، کلک، تیر 1371، شماره 28، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور.

وابسته‌ها

ابعاد عرفانی اسلام

در قلمروی خانان مغول

عیسی و مریم در عرفان اسلامی

میراث مولوی

شکوه شمس، سیری در آثار و افکار مولانا

افسانه‌های درۀ سند

من بادم و تو آتش: دربارۀ زندگی و آثار مولانا

مولانا؛ دیروز، امروز، فردا

گنجینه معنوی مولانا

تصوف: مقدمه‌ای بر عرفان اسلامی

محمد، رسول خدا

نامهای اسلامی

الإسلام و عجائب المخلوقات

تبيين آيات خداوند

راز اعداد

‏گل و ستاره

عرفان علامه اقبال (از نظر یک مورخ اروپایی ادیان)

الأبعاد الصوفیة فی الإسلام و تاریخ التصوف