الوحدة الاسلامية من منظور الثقلين: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'آيت الله ' به 'آیت‌الله ')
    جز (جایگزینی متن - 'وحدت اسلامی (ابهام زدایی)' به 'وحدت اسلامی (ابهام‌زدایی)')
     
    (۶۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR14388J1.jpg|بندانگشتی|الوحده الاسلامیه من منظور الثقلین]]
    | تصویر =NUR14388J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =الوحده الاسلاميه من منظور الثقلین
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|الوحده الاسلامیه من منظور الثقلین
    [[حکیم، سید محمدباقر]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |نام های دیگر کتاب
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏233‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏8‎‏و‎‏3
    |data-type='otherBookNames'|
    | موضوع =
    |-
    وحدت اسلامی
    |پدیدآورندگان
    | ناشر =
    |data-type='authors'|[[حکیم، محمدباقر]] (نويسنده)
    المجمع العالمي لاهل‌البيت عليهم‌السلام، مرکز الطباعة و النشر
    |-
    | مکان نشر =قم - ایران
    |زبان  
    | سال نشر = 1425 ق  
    |data-type='language'|عربی
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏233‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏8‎‏و‎‏3
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|وحدت اسلامی
    |-
    |ناشر  
    |data-type='publisher'|المجمع العالمي لاهل البيت عليهم السلام، مرکز الطباعة و النشر
    |-
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|قم - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1425 هـ.ق  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE14388AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


     
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14388AUTOMATIONCODE
    == معرفى اجمالى==
    | چاپ =3
     
    | شابک =964-8686-25-4
     
    | تعداد جلد =1
    «'''الوحدة الإسلامية من منظور الثقلين'''»، از آثار سودمند '''[[شهيد [[آیت‌الله]] سيد محمد باقر حكيم]]''' (نجف، 1318- 1382ش.) است كه در آن بحث مهم وحدت مسلمانان را از ديدگاه قرآن كريم و اهل بيت(ع) به صورت مفصل به زبان عربى بررسى كرده است. اين اثر از نظر محتوا، تحليلى، مستند و سنجيده است.
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =14388
    | کتابخوان همراه نور =14388
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر| وحدت اسلامی (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر| ثقلین (ابهام‌زدایی)}} 
    '''الوحدة الإسلامية من منظور الثقلين'''، از آثار سودمند [[حکیم، سید محمدباقر|شهيد آیت‌الله سيد‌ ‎محمدباقرحكيم]] (نجف، 1318- 1382ش.) است كه در آن بحث مهم وحدت مسلمانان را از ديدگاه قرآن كريم و اهل‌بيت(ع) به صورت مفصل به زبان عربى بررسى كرده است. اين اثر از نظر محتوا، تحليلى، مستند و سنجيده است.


    == ساختار==
    == ساختار==
    كتاب با پيشگفتارى از مجمع جهانى اهل‌بيت(ع) به مناسبت كنفرانس تكريم آیت‌الله حكيم آغاز شده است. پس از آن سخن ديگرى از مجمع در شيوه نگارش نویسنده آمده است. مقدمه‌نويسند آغازگر متن اثر است كه خود در سه بخش تدوين شده و متن اثر نيز در دو باب نگارش شده است: باب اول- وحدت اسلامى از نظر قرآن (اين باب داراى دو فصل است: يك- پديده وحدت و دو- وحدت در جامعه اسلامى)، باب دوم- وحدت اسلامى از نظر اهل‌بيت(ع) (اين باب داراى دو فصل است: يك- روش وحدت اسلامى و دو- حاشيه اختلاف و تعدد).


     
    اين اثر، به زبان عربى معاصر نگارش يافته است. زبان و ادبيات نویسنده در اين اثر، براى آشنايان با زبان عربى معاصر، روان و شيواست و هيچ اغلاق و ابهامى ندارد و بلكه از اين نظر ستودنى هم هست.
    كتاب با پيشگفتارى از مجمع جهانى اهل بيت(ع) به مناسبت كنفرانس تكريم [[آیت‌الله]] حكيم آغاز شده است. پس از آن سخن ديگرى از مجمع در شيوه نگارش نويسنده آمده است. مقدمه نويسند آغازگر متن اثر است كه خود در سه بخش تدوين شده و متن اثر نيز در دو باب نگارش شده است: باب اول- وحدت اسلامى از نظر قرآن (اين باب داراى دو فصل است: يك- پديده وحدت و دو- وحدت در جامعه اسلامى)، باب دوم- وحدت اسلامى از نظر اهل بيت(ع) (اين باب داراى دو فصل است: يك- روش وحدت اسلامى و دو- حاشيه اختلاف و تعدد).
     
    اين اثر، به زبان عربى معاصر نگارش يافته است. زبان و ادبيات نويسنده در اين اثر، براى آشنايان با زبان عربى معاصر، روان و شيواست و هيچ اغلاق و ابهامى ندارد و بلكه از اين نظر ستودنى هم هست.


    == گزارش محتوا==
    == گزارش محتوا==
    درباره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:
    درباره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:


    1. محمد حسين تشيّع در مقدمه مجمع جهانى اهل بيت(ع) با يادآورى اين نكته كه شهيد عاليقدر [[آیت‌الله]] سيد محمد باقر حكيم، از مهمترين شخصيت‌هاى جهان تشيع بلكه جهان اسلام است، افزوده است كه او در راه بيدار كردن امت اسلامى و تقويت وحدت در بين مسلمين، ساليانى طولانى مجاهدتى بزرگ و خالصانه انجام داد و در اين راه به فيض شهادت رسيد <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/7|پيشگفتار مجمع، ص 7]]- [http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/10 10]</ref>.
    #محمدحسین تشيّع در مقدمه مجمع جهانى اهل‌بيت(ع) با يادآورى اين نكته كه شهيد عاليقدر آیت‌الله سيد‌ ‎محمدباقرحكيم، از مهمترين شخصيت‌هاى جهان تشيع بلكه جهان اسلام است، افزوده است كه او در راه بيدار كردن امت اسلامى و تقويت وحدت در بين مسلمين، ساليانى طولانى مجاهدتى بزرگ و خالصانه انجام داد و در اين راه به فيض شهادت رسيد.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/7|پيشگفتار مجمع، ص7]]- [http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/10 10]</ref>
     
    #نویسنده در مقدمه‌اش تحت عنوان وحدت اسلامى از نظر تمدنى، با بيان اهميت اين موضوع، به اين نكته اشاره كرده است كه جنگ بين تمدن غربى و تمدن اسلامى پديده جديدى نيست بلكه در قرنها قبل... ريشه دارد. و سپس افزوده است كه بعد از پيروزى انقلاب اسلامى ایران، واقعه بزرگى و تحول سترگى در اوضاع سياسى و فرهنگى جهان اسلام رخ داد و روح مقاومت و ايستادگى در برابر ظلم غربیان در سراسر دنيا رواج يافت و حتى كسانى كه مدتها شيفته غرب شده بودند آگاه و بيدار شدند و قدم در راه مبارزه گذاردند. و به همين جهت متولیان سياسى و فرهنگى غرب درصدد چاره‌جويى برآمدند و كوشيدند كه آتش جنگ بين دولت‌هاى اسلامى را برافروزند و به همين جهت عراق را به جنگ ایران فرستادند و در خليج فارس دخالت‌هاى متعدد كردند و ایران را تحت فشار تحريمهاى گوناگون اقتصادى، سياسى و تكنولوژيكى- قرار دادند.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/23|مقدمه مؤلف، ص23]]</ref>
    2. نويسنده در مقدمه‌اش تحت عنوان وحدت اسلامى از نظر تمدنى، با بيان اهميت اين موضوع، به اين نكته اشاره كرده است كه جنگ بين تمدن غربى و تمدن اسلامى پديده جديدى نيست بلكه در قرنها قبل ... ريشه دارد. و سپس افزوده است كه بعد از پيروزى انقلاب اسلامى ايران، واقعه بزرگى و تحول سترگى در اوضاع سياسى و فرهنگى جهان اسلام رخ داد و روح مقاومت و ايستادگى در برابر ظلم غربيان در سراسر دنيا رواج يافت و حتى كسانى كه مدتها شيفته غرب شده بودند آگاه و بيدار شدند و قدم در راه مبارزه گذاردند. و به همين جهت متوليان سياسى و فرهنگى غرب درصدد چاره‌جويى برآمدند و كوشيدند كه آتش جنگ بين دولت‌هاى اسلامى را برافروزند و به همين جهت عراق را به جنگ ايران فرستادند و در خليج فارس دخالت‌هاى متعدد كردند و ايران را تحت فشار تحريمهاى گوناگون اقتصادى، سياسى و تكنولوژيكى- قرار دادند <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/23|مقدمه مؤلف، ص 23]]</ref>.
    #نویسنده با بررسى پديده وحدت در تاريخ انسان چنين نوشته است كه قرآن كريم تصريح كرده كه جامعه انسانى در آغاز بر اساس فطرت الهى و عقل و علم، متحد و امت واحد بود و بعد اختلاف پديد آمد و خداى حكيم پيامبران را برانگيخت تا در موارد اختلاف بين مردم عادلانه حكم كنند. همچنين از قرآن كريم استفاده مى‌شود كه بشريت در همه زمانها محكوم قانونى بوده كه مى‌توانيم آن را قانون اختلاف بناميم؛ و البته اين اختلاف زاده قانون ديگرى است كه خداى حكيم قرار داده است يعنى قانون آزمايش كه راه منحصر به فرد براى تكامل امت‌ها و افراد صالح است.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/47|همان، ص47]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/50|50]]</ref>
     
    #نویسنده يادآور شده است كه با مراجعه سريع به آيات قرآن كريم، معلوم مى‌شود كه عوامل وحدت در جامعه اسلامى عبارت است از: يك- عقيده توحيد، دو- اطاعت پيامبر(ص)، سه- پيروى از رهبرى اسلامى امت، چهار- برادرى ايمانى، پنج- قانون اخلاق اسلامى.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/86|همان، ص86]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/112|112]]</ref>
    3. نويسنده با بررسى پديده وحدت در تاريخ انسان چنين نوشته است كه قرآن كريم تصريح كرده كه جامعه انسانى در آغاز بر اساس فطرت الهى و عقل و علم، متحد و امت واحد بود و بعد اختلاف پديد آمد و خداى حكيم پيامبران را برانگيخت تا در موارد اختلاف بين مردم عادلانه حكم كنند. همچنين از قرآن كريم استفاده مى‌شود كه بشريت در همه زمانها محكوم قانونى بوده كه مى‌توانيم آن را قانون اختلاف بناميم؛ و البته اين اختلاف زاده قانون ديگرى است كه خداى حكيم قرار داده است يعنى قانون آزمايش كه راه منحصر به فرد براى تكامل امت‌ها و افراد صالح است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/47|همان، ص 47]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/50|50]]</ref>.
    #نویسنده بيان كرده است كه در قرآن كريم افزون بر تعيين بنيانهاى ايجاد وحدت اسلامى، روشها و وسائل تحقق اين ابزار را نيز معين كرده است: اطاعت از خدا و رسولش(ص) و پيروى از رهبرى جامعه اسلامى و حكومت و قضاوت عادلانه بين مردم همگى از جمله اسباب حفظ وحدت اسلامى است. قرآن، انسان را به تعقل و تدبر دعوت كرده و از او خواسته كه براى رسيدن به حقيقت، فقط به دليل و برهان اعتماد كند و از تقليد كوركورانه و اعتماد به گمان و وهم بپرهيزند و نيز مردم را به جهاد در راه خدا دعوت كرده و همچنين به صلح و دوستى و اصلاح ذات البين فراخوانده است.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/110|همان، ص110]]</ref>ديگر اين‌كه در قرآن كريم، روش عفو و صفح براى حفظ وحدت اسلامى و در اختيار قرار دادن زمانى براى جبران گذشته‌ها، مورد توجه قرار گرفته است و البته اين روش از سويى موضوعى اخلاقى است و از سوى ديگر اجتماعى و سبب ايجاد الفت و برادرى اسلامى. و ريشه اين گذشت، به قانون توبه و مغفرت الهى بازمى‌گردد كه براى بندگانش گشوده است تا براى بازگشت به راه خدا و حركت در مسير تكامل و هدايت فرصتى دوباره بيابند.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/116|همان، ص116]]</ref>
     
    #مخاطبان اين اثر با توجه به محتواى پژوهشى و تحليلى آن و همچنين زبان و ادبيات آن، عبارت از پژوهشگران و كارشناسان آشنا با معارف اسلامى و انديشمندان معاصر در جهان اسلام هستند.
    4. نويسنده يادآور شده است كه با مراجعه سريع به آيات قرآن كريم، معلوم مى‌شود كه عوامل وحدت در جامعه اسلامى عبارت است از: يك- عقيده توحيد، دو- اطاعت پيامبر(ص)، سه- پيروى از رهبرى اسلامى امت، چهار- برادرى ايمانى، پنج- قانون اخلاق اسلامى.... <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/86|همان، ص 86]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/112|112]]</ref>.
    #نویسنده روش وحدت در نظر اهل‌بيت(ع) را با نشانه‌هاى چهارگانه ترسيم كرده و از جمله ويژگى‌هاى آن را عبارت از «ترسيم وحدت اسلامى بر اساس ديدگاه قرآنى» و «زندگى اجتماعى در بين جماعت مسلمانان» و همچنين «تقيه» دانسته است.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/161|همان، ص161]]</ref>
     
    #از نظر مؤلف، در نظريه وحدت اسلامى مورد قبول اهل‌بيت(ع)، يك نوع كثرت‌گرايى و تساهل و تسامحى پذيرفته شده است به اين معنا كه: فهم و برداشت و اجتهاد گاهى مختلف است و اين اختلاف البته به خاطر وضعيت و شرايط زندگى، گاه كم و گاهى زياد مى‌شود ولى پذيرش همين تعدد سليقه‌ها، در هر حال سپر و محافظى براى وحدت اسلامى است و از بروز بحران و اختلافات اساسى جلوگيرى مى‌كند. يكى از امتيازات نظريه وحدت اسلامى مطلوب از ديدگاه اهل‌بيت(ع)، قبول همين چندگانگى است و در روايات اهل‌بيت(ع) از جمله در معانى الاخبار صدوق آمده- هم به اين مطلب توجه شده كه روش امويان، شمشير و خشونت بود و روش ما اهل‌بيت(ع)، محبت و مداراست. البته اين موضوع بايد حدودش روشن شود: اهل‌بيت(ع)، خطّ صحيح اعتقادى را براى مردم روشن كردند و راه انديشه آزاد و گفتگوى علمى و مناظره در مورد اعتقادات اسلامى را گشودند و همچنين باب اجتهاد در مسائل عملى را مفتوح اعلام كردند و البته راه صحيح اجتهاد را آموزش دادند و اصول و قواعد اصلى براى استنباط احكام شرعى را توضيح دادند و مردم را دعوت كردند كه به قرآن كريم مراجعه كرده و در آن تدبر كرده و روايات را بر آن عرضه كنند.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/181|همان، ص181]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/185|185]]</ref>
    5. نويسنده بيان كرده است كه در قرآن كريم افزون بر تعيين بنيانهاى ايجاد وحدت اسلامى، روشها و وسائل تحقق اين ابزار را نيز معين كرده است: اطاعت از خدا و رسولش(ص) و پيروى از رهبرى جامعه اسلامى و حكومت و قضاوت عادلانه بين مردم همگى از جمله اسباب حفظ وحدت اسلامى است. قرآن، انسان را به تعقل و تدبر دعوت كرده و از او خواسته كه براى رسيدن به حقيقت، فقط به دليل و برهان اعتماد كند و از تقليد كوركورانه و اعتماد به گمان و وهم بپرهيزند و نيز مردم را به جهاد در راه خدا دعوت كرده و همچنين به صلح و دوستى و اصلاح ذات البين فراخوانده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/110|همان، ص 110]]</ref>. ديگر اين‌كه در قرآن كريم، روش عفو و صفح براى حفظ وحدت اسلامى و در اختيار قرار دادن زمانى براى جبران گذشته‌ها، مورد توجه قرار گرفته است و البته اين روش از سويى موضوعى اخلاقى است و از سوى ديگر اجتماعى و سبب ايجاد الفت و برادرى اسلامى. و ريشه اين گذشت، به قانون توبه و مغفرت الهى بازمى‌گردد كه براى بندگانش گشوده است تا براى بازگشت به راه خدا و حركت در مسير تكامل و هدايت فرصتى دوباره بيابند <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/116|همان، ص 116]]</ref>.
    #نویسنده با ذكر دو نظريه در مقابل نظريه اهل‌بيت(ع) در مورد وحدت جامعه اسلامى، افزوده است كه اين دو نظريه كه بر خلاف نظر اهل‌بيت(ع) و سخت زيانبار است؛ عبارت است از يك- اجبار و استفاده از نيروى قدرت براى ايجاد وحدت و اين نظريه متعلق به جباران و ظالمان تاريخ است كه كوشيدند حكومت اسلامى را تبديل به سلطنت كنند و حاكمان را سايه خدا بنامند و حكومت و قانون را تابع نظر شخصى حاكم قرار دهند. و دو- تجويز جنگ مذهبى و اعتقادى به صورت خونين و كشتار بر اثر اختلافات اعتقادى جزئى مانند مسأله خلق قرآن كه در زمان مأمون مطرح شد و سبب شد دانشمندانى چون [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] تازيانه خورده و به زندان فرستاده شوند. اين دو نظريه اخير، نظرى سياسى است كه بازيگران و دشمنان ساخته‌اند تا وحدت اسلامى را منهدم كنند. قضيه وحدت اسلامى از قضايايى است كه بيش از پيش به تأمل و اهتمام و پژوهش نياز دارد.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/210|همان، ص210]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/214|214]]</ref>
     
    #نویسنده با نظر به اهميت بحث تقريب بين مذاهب اسلامى و هدف اساسى آن كه عبارت از وحدت اسلامى است، تأكيد كرده است كه وحدت و همبستگى بين امت اسلامى، فرصت‌هاى جديدى براى آنان فراهم مى‌كند و سبب جلب رحمت الهى مى‌شود.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/217|همان، ص217]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/228|228]]</ref>
    6. مخاطبان اين اثر با توجه به محتواى پژوهشى و تحليلى آن و همچنين زبان و ادبيات آن، عبارت از پژوهشگران و كارشناسان آشنا با معارف اسلامى و انديشمندان معاصر در جهان اسلام هستند.
     
    7. نويسنده روش وحدت در نظر اهل بيت(ع) را با نشانه‌هاى چهارگانه ترسيم كرده و از جمله ويژگى‌هاى آن را عبارت از «ترسيم وحدت اسلامى بر اساس ديدگاه قرآنى» و «زندگى اجتماعى در بين جماعت مسلمانان» و همچنين «تقيه» دانسته است. <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/161|همان، ص 161]]</ref>.
     
    8. از نظر مؤلف، در نظريه وحدت اسلامى مورد قبول اهل بيت(ع)، يك نوع كثرت‌گرايى و تساهل و تسامحى پذيرفته شده است به اين معنا كه: فهم و برداشت و اجتهاد گاهى مختلف است و اين اختلاف البته به خاطر وضعيت و شرايط زندگى، گاه كم و گاهى زياد مى‌شود ولى پذيرش همين تعدد سليقه‌ها، در هر حال سپر و محافظى براى وحدت اسلامى است و از بروز بحران و اختلافات اساسى جلوگيرى مى‌كند. يكى از امتيازات نظريه وحدت اسلامى مطلوب از ديدگاه اهل بيت(ع)، قبول همين چندگانگى است و در روايات اهل بيت(ع) از جمله در معانى الاخبار صدوق آمده- هم به اين مطلب توجه شده كه روش امويان، شمشير و خشونت بود و روش ما اهل بيت(ع)، محبت و مداراست. البته اين موضوع بايد حدودش روشن شود: اهل بيت(ع)، خطّ صحيح اعتقادى را براى مردم روشن كردند و راه انديشه آزاد و گفتگوى علمى و مناظره در مورد اعتقادات اسلامى را گشودند و همچنين باب اجتهاد در مسائل عملى را مفتوح اعلام كردند و البته راه صحيح اجتهاد را آموزش دادند و اصول و قواعد اصلى براى استنباط احكام شرعى را توضيح دادند و مردم را دعوت كردند كه به قرآن كريم مراجعه كرده و در آن تدبر كرده و روايات را بر آن عرضه كنند <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/181|همان، ص 181]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/185|185]]</ref>.
     
    9. نويسنده با ذكر دو نظريه در مقابل نظريه اهل بيت(ع) در مورد وحدت جامعه اسلامى، افزوده است كه اين دو نظريه كه بر خلاف نظر اهل بيت(ع) و سخت زيانبار است؛ عبارت است از يك- اجبار و استفاده از نيروى قدرت براى ايجاد وحدت و اين نظريه متعلق به جباران و ظالمان تاريخ است كه كوشيدند حكومت اسلامى را تبديل به سلطنت كنند و حاكمان را سايه خدا بنامند و حكومت و قانون را تابع نظر شخصى حاكم قرار دهند. و دو- تجويز جنگ مذهبى و اعتقادى به صورت خونين و كشتار بر اثر اختلافات اعتقادى جزئى مانند مسأله خلق قرآن كه در زمان مأمون مطرح شد و سبب شد دانشمندانى چون احمد بن حنبل تازيانه خورده و به زندان فرستاده شوند. اين دو نظريه اخير، نظرى سياسى است كه بازيگران و دشمنان ساخته‌اند تا وحدت اسلامى را منهدم كنند. قضيه وحدت اسلامى از قضايايى است كه بيش از پيش به تأمل و اهتمام و پژوهش نياز دارد <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/210|همان، ص 210]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/214|214]]</ref>.


    10. نويسنده با نظر به اهميت بحث تقريب بين مذاهب اسلامى و هدف اساسى آن كه عبارت از وحدت اسلامى است، تأكيد كرده است كه وحدت و همبستگى بين امت اسلامى، فرصت‌هاى جديدى براى آنان فراهم مى‌كند و سبب جلب رحمت الهى مى‌شود <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/217|همان، ص 217]]- [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/228|228]]</ref>.
    == وضعيت كتاب==
     
    نویسنده در پاورقى‌هاى صفحات كتاب، آدرس آيات، روايات و نيز رواياتى را در توضيح برخى مباحث ذكر كرده و گاه نيز به برخى از آثار خود ارجاع داده است.<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/195|پاورقى، ص195]] و [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/143|143]] و [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/186|186]]</ref>
    == وضعيت كتاب:==
     
     
    نويسنده در پاورقى‌هاى صفحات كتاب، آدرس آيات، روايات و نيز رواياتى را در توضيح برخى مباحث ذكر كرده و گاه نيز به برخى از آثار خود ارجاع داده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/195|پاورقى، ص 195]] و [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/143|143]] و [[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18215/1/186|186]]</ref>.


    در انتهاى اثر تنها فهرست مطالب كتاب ديده مى‌شود.
    در انتهاى اثر تنها فهرست مطالب كتاب ديده مى‌شود.
    ==پانويس ==
    ==پانويس ==
    <references />
    <references/>


    == منابع مقاله==
    == منابع مقاله==
    خط ۸۸: خط ۶۰:


    ==پانويس ==
    ==پانويس ==
    <references />
    <references/>


    {{انقلاب اسلامی}}
    {{وحدت اسلامی}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    [[الإخوة الإیمانیة من منظور الثقلین]]


    == وابسته‌ها ==
    {{وابسته‌ها}}
    [[الوحدة الإسلامیة من منظور الثقلین]]
    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/18215 مطالعه کتاب الوحده الاسلامیه من منظور الثقلین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبش‌های اصلاح‌طلبانه]]
    [[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبش‌های اصلاح‌طلبانه]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۰

    الوحده الاسلاميه من منظور الثقلین
    الوحدة الاسلامية من منظور الثقلين
    پدیدآورانحکیم، سید محمدباقر (نویسنده)
    ناشرالمجمع العالمي لاهل‌البيت عليهم‌السلام، مرکز الطباعة و النشر
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1425 ق
    چاپ3
    شابک‎964-8686-25-4
    موضوعوحدت اسلامی
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏233‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏8‎‏و‎‏3
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf
    برای دیگر کاربردها، وحدت اسلامی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
    برای دیگر کاربردها، ثقلین (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    الوحدة الإسلامية من منظور الثقلين، از آثار سودمند شهيد آیت‌الله سيد‌ ‎محمدباقرحكيم (نجف، 1318- 1382ش.) است كه در آن بحث مهم وحدت مسلمانان را از ديدگاه قرآن كريم و اهل‌بيت(ع) به صورت مفصل به زبان عربى بررسى كرده است. اين اثر از نظر محتوا، تحليلى، مستند و سنجيده است.

    ساختار

    كتاب با پيشگفتارى از مجمع جهانى اهل‌بيت(ع) به مناسبت كنفرانس تكريم آیت‌الله حكيم آغاز شده است. پس از آن سخن ديگرى از مجمع در شيوه نگارش نویسنده آمده است. مقدمه‌نويسند آغازگر متن اثر است كه خود در سه بخش تدوين شده و متن اثر نيز در دو باب نگارش شده است: باب اول- وحدت اسلامى از نظر قرآن (اين باب داراى دو فصل است: يك- پديده وحدت و دو- وحدت در جامعه اسلامى)، باب دوم- وحدت اسلامى از نظر اهل‌بيت(ع) (اين باب داراى دو فصل است: يك- روش وحدت اسلامى و دو- حاشيه اختلاف و تعدد).

    اين اثر، به زبان عربى معاصر نگارش يافته است. زبان و ادبيات نویسنده در اين اثر، براى آشنايان با زبان عربى معاصر، روان و شيواست و هيچ اغلاق و ابهامى ندارد و بلكه از اين نظر ستودنى هم هست.

    گزارش محتوا

    درباره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:

    1. محمدحسین تشيّع در مقدمه مجمع جهانى اهل‌بيت(ع) با يادآورى اين نكته كه شهيد عاليقدر آیت‌الله سيد‌ ‎محمدباقرحكيم، از مهمترين شخصيت‌هاى جهان تشيع بلكه جهان اسلام است، افزوده است كه او در راه بيدار كردن امت اسلامى و تقويت وحدت در بين مسلمين، ساليانى طولانى مجاهدتى بزرگ و خالصانه انجام داد و در اين راه به فيض شهادت رسيد.[۱]
    2. نویسنده در مقدمه‌اش تحت عنوان وحدت اسلامى از نظر تمدنى، با بيان اهميت اين موضوع، به اين نكته اشاره كرده است كه جنگ بين تمدن غربى و تمدن اسلامى پديده جديدى نيست بلكه در قرنها قبل... ريشه دارد. و سپس افزوده است كه بعد از پيروزى انقلاب اسلامى ایران، واقعه بزرگى و تحول سترگى در اوضاع سياسى و فرهنگى جهان اسلام رخ داد و روح مقاومت و ايستادگى در برابر ظلم غربیان در سراسر دنيا رواج يافت و حتى كسانى كه مدتها شيفته غرب شده بودند آگاه و بيدار شدند و قدم در راه مبارزه گذاردند. و به همين جهت متولیان سياسى و فرهنگى غرب درصدد چاره‌جويى برآمدند و كوشيدند كه آتش جنگ بين دولت‌هاى اسلامى را برافروزند و به همين جهت عراق را به جنگ ایران فرستادند و در خليج فارس دخالت‌هاى متعدد كردند و ایران را تحت فشار تحريمهاى گوناگون اقتصادى، سياسى و تكنولوژيكى- قرار دادند.[۲]
    3. نویسنده با بررسى پديده وحدت در تاريخ انسان چنين نوشته است كه قرآن كريم تصريح كرده كه جامعه انسانى در آغاز بر اساس فطرت الهى و عقل و علم، متحد و امت واحد بود و بعد اختلاف پديد آمد و خداى حكيم پيامبران را برانگيخت تا در موارد اختلاف بين مردم عادلانه حكم كنند. همچنين از قرآن كريم استفاده مى‌شود كه بشريت در همه زمانها محكوم قانونى بوده كه مى‌توانيم آن را قانون اختلاف بناميم؛ و البته اين اختلاف زاده قانون ديگرى است كه خداى حكيم قرار داده است يعنى قانون آزمايش كه راه منحصر به فرد براى تكامل امت‌ها و افراد صالح است.[۳]
    4. نویسنده يادآور شده است كه با مراجعه سريع به آيات قرآن كريم، معلوم مى‌شود كه عوامل وحدت در جامعه اسلامى عبارت است از: يك- عقيده توحيد، دو- اطاعت پيامبر(ص)، سه- پيروى از رهبرى اسلامى امت، چهار- برادرى ايمانى، پنج- قانون اخلاق اسلامى.[۴]
    5. نویسنده بيان كرده است كه در قرآن كريم افزون بر تعيين بنيانهاى ايجاد وحدت اسلامى، روشها و وسائل تحقق اين ابزار را نيز معين كرده است: اطاعت از خدا و رسولش(ص) و پيروى از رهبرى جامعه اسلامى و حكومت و قضاوت عادلانه بين مردم همگى از جمله اسباب حفظ وحدت اسلامى است. قرآن، انسان را به تعقل و تدبر دعوت كرده و از او خواسته كه براى رسيدن به حقيقت، فقط به دليل و برهان اعتماد كند و از تقليد كوركورانه و اعتماد به گمان و وهم بپرهيزند و نيز مردم را به جهاد در راه خدا دعوت كرده و همچنين به صلح و دوستى و اصلاح ذات البين فراخوانده است.[۵]ديگر اين‌كه در قرآن كريم، روش عفو و صفح براى حفظ وحدت اسلامى و در اختيار قرار دادن زمانى براى جبران گذشته‌ها، مورد توجه قرار گرفته است و البته اين روش از سويى موضوعى اخلاقى است و از سوى ديگر اجتماعى و سبب ايجاد الفت و برادرى اسلامى. و ريشه اين گذشت، به قانون توبه و مغفرت الهى بازمى‌گردد كه براى بندگانش گشوده است تا براى بازگشت به راه خدا و حركت در مسير تكامل و هدايت فرصتى دوباره بيابند.[۶]
    6. مخاطبان اين اثر با توجه به محتواى پژوهشى و تحليلى آن و همچنين زبان و ادبيات آن، عبارت از پژوهشگران و كارشناسان آشنا با معارف اسلامى و انديشمندان معاصر در جهان اسلام هستند.
    7. نویسنده روش وحدت در نظر اهل‌بيت(ع) را با نشانه‌هاى چهارگانه ترسيم كرده و از جمله ويژگى‌هاى آن را عبارت از «ترسيم وحدت اسلامى بر اساس ديدگاه قرآنى» و «زندگى اجتماعى در بين جماعت مسلمانان» و همچنين «تقيه» دانسته است.[۷]
    8. از نظر مؤلف، در نظريه وحدت اسلامى مورد قبول اهل‌بيت(ع)، يك نوع كثرت‌گرايى و تساهل و تسامحى پذيرفته شده است به اين معنا كه: فهم و برداشت و اجتهاد گاهى مختلف است و اين اختلاف البته به خاطر وضعيت و شرايط زندگى، گاه كم و گاهى زياد مى‌شود ولى پذيرش همين تعدد سليقه‌ها، در هر حال سپر و محافظى براى وحدت اسلامى است و از بروز بحران و اختلافات اساسى جلوگيرى مى‌كند. يكى از امتيازات نظريه وحدت اسلامى مطلوب از ديدگاه اهل‌بيت(ع)، قبول همين چندگانگى است و در روايات اهل‌بيت(ع) از جمله در معانى الاخبار صدوق آمده- هم به اين مطلب توجه شده كه روش امويان، شمشير و خشونت بود و روش ما اهل‌بيت(ع)، محبت و مداراست. البته اين موضوع بايد حدودش روشن شود: اهل‌بيت(ع)، خطّ صحيح اعتقادى را براى مردم روشن كردند و راه انديشه آزاد و گفتگوى علمى و مناظره در مورد اعتقادات اسلامى را گشودند و همچنين باب اجتهاد در مسائل عملى را مفتوح اعلام كردند و البته راه صحيح اجتهاد را آموزش دادند و اصول و قواعد اصلى براى استنباط احكام شرعى را توضيح دادند و مردم را دعوت كردند كه به قرآن كريم مراجعه كرده و در آن تدبر كرده و روايات را بر آن عرضه كنند.[۸]
    9. نویسنده با ذكر دو نظريه در مقابل نظريه اهل‌بيت(ع) در مورد وحدت جامعه اسلامى، افزوده است كه اين دو نظريه كه بر خلاف نظر اهل‌بيت(ع) و سخت زيانبار است؛ عبارت است از يك- اجبار و استفاده از نيروى قدرت براى ايجاد وحدت و اين نظريه متعلق به جباران و ظالمان تاريخ است كه كوشيدند حكومت اسلامى را تبديل به سلطنت كنند و حاكمان را سايه خدا بنامند و حكومت و قانون را تابع نظر شخصى حاكم قرار دهند. و دو- تجويز جنگ مذهبى و اعتقادى به صورت خونين و كشتار بر اثر اختلافات اعتقادى جزئى مانند مسأله خلق قرآن كه در زمان مأمون مطرح شد و سبب شد دانشمندانى چون احمد بن حنبل تازيانه خورده و به زندان فرستاده شوند. اين دو نظريه اخير، نظرى سياسى است كه بازيگران و دشمنان ساخته‌اند تا وحدت اسلامى را منهدم كنند. قضيه وحدت اسلامى از قضايايى است كه بيش از پيش به تأمل و اهتمام و پژوهش نياز دارد.[۹]
    10. نویسنده با نظر به اهميت بحث تقريب بين مذاهب اسلامى و هدف اساسى آن كه عبارت از وحدت اسلامى است، تأكيد كرده است كه وحدت و همبستگى بين امت اسلامى، فرصت‌هاى جديدى براى آنان فراهم مى‌كند و سبب جلب رحمت الهى مى‌شود.[۱۰]

    وضعيت كتاب

    نویسنده در پاورقى‌هاى صفحات كتاب، آدرس آيات، روايات و نيز رواياتى را در توضيح برخى مباحث ذكر كرده و گاه نيز به برخى از آثار خود ارجاع داده است.[۱۱]

    در انتهاى اثر تنها فهرست مطالب كتاب ديده مى‌شود.

    پانويس

    1. ↑ [مجمع، ص7]- 10
    2. ↑ [مؤلف، ص23]
    3. ↑ [ص47]- [[۱]]
    4. ↑ [ص86]- [[۲]]
    5. ↑ [ص110]
    6. ↑ [ص116]
    7. ↑ [ص161]
    8. ↑ [ص181]- [[۳]]
    9. ↑ [ص210]- [[۴]]
    10. ↑ [ص217]- [[۵]]
    11. ↑ [ص195] و [[۶]] و [[۷]]

    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.


    پانويس


    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=الوحدة_الاسلامية_من_منظور_الثقلين&oldid=755937»