قدوسی، علی: تفاوت میان نسخه‌ها
(+) |
(←شهادت: +) |
||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
سرانجام، آیت‌الله علی قدوسی که در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ شاهد زخمی شدن فرزند خود در درگیریهای مشهد و در پانزدهم دی ماه ۱۳۵۹ شاهد شهادت او در هویزه بود، خود پس از عمری مجاهدت، در ۱۴ شهریور ۱۳۶۰، یک هفته پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر و مدتی پس از شهادت شهید بهشتی و ۷۲ تن از یارانش، با بمبی که در دفترش کار گذاشته شده بود، به سعادت شهادت در راه خدا رسید.<ref>[https://jameehmodarresin.org/1522 «آیت الله علی قدوسی(ره)»]</ref> | سرانجام، آیت‌الله علی قدوسی که در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ شاهد زخمی شدن فرزند خود در درگیریهای مشهد و در پانزدهم دی ماه ۱۳۵۹ شاهد شهادت او در هویزه بود، خود پس از عمری مجاهدت، در ۱۴ شهریور ۱۳۶۰، یک هفته پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر و مدتی پس از شهادت شهید بهشتی و ۷۲ تن از یارانش، با بمبی که در دفترش کار گذاشته شده بود، به سعادت شهادت در راه خدا رسید.<ref>[https://jameehmodarresin.org/1522 «آیت الله علی قدوسی(ره)»]</ref> | ||
[[امام خمینی]] در پیامی که به مناسبت شهادت او صادر فرموده بود، نوشت: «این جانب سالیان طولانی از نزدیک با او سابقه داشتم و آن بزرگوار را به تقوا و حُسن عمل و استقامت و تعهد در راه هدف می‌شناختم. شهادت بر او مبارک و فوز الی‌الله و خروج از ظلمات به سوی نور بر او ارزانی باد....» <ref>[http://emam.com/posts/view/2751 «پیام به ملت ایران (تجلیل از مقام شهیدان: علی قدوسی و وحید دستجردی)»]</ref> | [[امام خمینی]] در پیامی که به مناسبت شهادت او صادر فرموده بود، نوشت: | ||
* «این جانب سالیان طولانی از نزدیک با او سابقه داشتم و آن بزرگوار را به تقوا و حُسن عمل و استقامت و تعهد در راه هدف می‌شناختم. شهادت بر او مبارک و فوز الی‌الله و خروج از ظلمات به سوی نور بر او ارزانی باد. راهی است که باید پیمود و سفری است که باید رفت. چه بهتر که در حال خدمت به اسلام و ملت شریف اسلامی شربت شهادت نوشیدن و با سرافرازی به لقاء الله رسیدن. و این همان است که اولیای معظم حق تعالی آرزوی آن را می‌کردند و از خدای بزرگ در مناجات خود طلب می‌کردند. گوارا باد شربت شهادت بر شهدای انقلاب اسلامی، و خصوص شهدای اخیر ما، که با دست جنایتکار منفورترین عناصر پلید به جوار رحمت حق شتافتند، و افتخار برای اسلام و ننگ و نفرت برای دشمنان دژخیم ملت شریف آفریدند. این جانب شهادت دادستان کل انقلاب و سرهنگ وحید دستجردی، «۲» که در راس شهربانی و قوای انتظامی در حال انجام وظیفه بودند و بدین تحفه الهی نایل شدند، را به ملت ایران و به حوزه علمیه قم و به قوای مسلح تبریک و تسلیت عرض می‌کنم؛ و از خدای تعالی رحمت برای آنان و صبر و شکیبایی برای خانواده محترمشان خواستارم. ...» <ref>[http://emam.com/posts/view/2751 «پیام به ملت ایران (تجلیل از مقام شهیدان: علی قدوسی و وحید دستجردی)»]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۵ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۴۱
| علی قدوسی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | قدوسی، علی |
| نام‌های دیگر |
|
| لقب | شهید آیت‌الله علی قدوسی |
| ولادت | 12 مرداد 1306ش |
| محل تولد | نهاوند، ایران |
| شهادت | 14 شهریور 1360ش تهران |
| مدفن | قم حرم حضرت فاطمه معصومه(س) |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | |
علی قدوسی (1306-1360ش)، از شاگردان و یاران امام خمینی در مبارزه با نظام طاغوتی پهلوی، مؤسس و مدیر مدرسه علمیه حقانی و مکتب توحید که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان دادستان انقلاب اسلامی و عضو شورای عالی قضایی انتخاب شد. جواد محدثی؛ پدیدآورنده کتاب فرهنگ عاشورا، از شاگردان اوست.
ولادت
او 12 مرداد 1306ش، در نهاوند متولد شد.
پدر
پدرش؛ «آخوند ملااحمد»، فقیه و از عالمان بزرگ شهر نهاوند و تحصیل‌کردگان حوزه علمیه نجف و از شاگردان آیت‌الله میرزا محمدحسن شیرازی، آیت‌الله میرزا حبیب‌الله رشتی و آخوند خراسانی بود و به هدایت و ارشاد دینی مردم و تربیت و تهذیب نفوس اشتغال داشت.
تحصیلات
آیه‌الله قدوسی بسیاری از دروس دوره مقدمات و سطح را نزد شهید آیه‌الله صدوقی آموخت. سپس سالها به درس خارج فقه و اصول امام خمینی و آیت‌الله بروجردی رفت. او مقدمه‌ای از دروس هیأت و فلسفه را نزد علامه طباطبایی فرا گرفت و در هر فرصتی، از سجایای اخلاقی و مواعظ آن استاد بزرگ بهره‌مند می‌شد. در آن دوره، افکار کمونیستی و مارکسیستی بر فضای بسیاری از دانشگاهها و محیطهای روشنفکری سایه افکنده بود و احزاب مانند حزب توده بسیاری از جوانان را فریب داده و در دام خود افکنده بودند. خطر نفوذ بیش از حد افکار الحادی و التقاطی، بزرگانی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی ، امام موسی صدر و شهید قدوسی را بر آن داشت تا با برپایی جلسه‌ای در محضر علامه طباطبایی، تازه‌ترین شبهات فلسفی و اعتقادی را مطرح نمایند و سپس با راهنمایی علامه طباطبایی، پاسخ آن را به بحث بگذارند. ثمره این بحثها، کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم، نوشته علامه طباطبایی است که شهید مطهری بر آن تعلیقه‌ای نگاشته است.
ارتباط با علامه
علاقه‌مندی شهید قدوسی به علامه طباطبایی و ارتباط نزدیک او با استاد خود در زمینه‌های علمی و اخلاقی چنان بود که در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی، علامه ایشان را به دامادی پذیرفت.
دوستان
آیت‌الله قدوسی در دوران تحصیل خود و پس از آن با بسیاری از طلاب و فضلا رابطه دوستی داشته که از جمله آنها می‌توان به شهید بهشتی ، شهید مطهری و آيت‌الله محمدتقى مصباح يزدى اشاره کرد.
فعالیتهای اجتماعی
شهید قدوسی در دوران عمر پربرکت خود، کوششهای علمی و فرهنگی بسیاری را به انجام رساند که از مهمترین آنها مدیریت مدرسه علمیه حقانی بود. مدرسه علمیه حقانی در سال ۱۳۴۳ با مدیریت شهید قدوسی و با همکاری شهید بهشتی، آیه‌الله مصباح یزدی و آیه‌الله جنتی آغاز به کار کرد. آیه‌الله قدوسی و برخی از بزرگان حوزه به وجود ضعف در برخی از کارهای اجرایی حوزه و نابسامانیهای آموزشی و درسی طلاب پی برده بودند و با طرحی تازه در پی آن بودند که ضمن حل این معضلات، طلابی را با روندی تازه و به روز تربیت نمایند.
در آن زمان در مدرسه حقانی، زبانهای خارجی، روان‌شناسی و اقتصاد و برخی دیگر از علوم روز تدریس می‌شد و برخی از کتب درسهای مقدمات، به سبک تازه تألیف می‌گشت که از جمله آنها کتاب صرف ساده را می‌توان نام برد. نظم شگفت‌انگیزی که بر مدرسه حاکم بود، از سرچشمه نظم شهید قدوسی آب می‌خورد؛ نظمی که زبانزد خاص و عام بود و در مدت چهارده سال اداره آن مدرسه، همواره برقرار بود. حضور و غیاب در کلاس، برگزاری امتحانات و پی‌گیری مدام رشد علمی، اخلاقی طلاب از دیگر ویژگیهای این مدرسه بود.
درس اخلاق
آیت‌الله قدوسی به تهذیب و اخلاق اهتمام ویژه‌ای داشت و در درسهای اخلاق خود که هفته‌ای یک بار برگزار می‌شد، ضمن بازگویی سخنان امیرمؤمنان در نهج البلاغه، آنان را به پرهیزگاری دعوت می‌کرد. او خواندن نماز شب را از عوامل مهم در توفیق و قدم صدق در این راه می‌دانست و گاه نیمه‌های شب به مدرسه می‌رفت تا از نزدیک، نظاره‌گر نماز شب طلاب باشد. حاصل تلاش او در اداره مدرسه حقانی، ظهور و بروز طلاب فاضلی بود که برخی از آنان، هم اکنون مسؤولیتهای مهمی در اداره نظام اسلامی را دارا می‌باشند.از فعالیتهای مهم شهید قدوسی در عرصه علم و فرهنگ، تأسیس مکتب توحید بود. این مرکز در سال ۱۳۵۲ و با هدف تربیت اسلامی خواهران تأسیس شد. شهید قدوسی با عنایت به این موضوع که نیمی از جمعیت جامعه ما را زنان تشکیل می‌دهند و بسیاری از مردان مبارز و عالم در دامن آنها پرورش می‌یابند و ترویج فساد و بی بندوباری توسط رژیم شاه بسیاری از آنان را از اهداف و تعالیم اسلامی و ایفاای نقش در سازندگی و بالندگی کشور دور ساخته، به تأسیس این مؤسسه پرداخته است. در این مرکز، زنان با تعالیم اسلامی آشنا شده، به تبلیغ آن در جامعه می‌پرداختند.
فعالیتهای سیاسی
آیه‌الله شهید قدوسی در سالهای رژیم طاغوت، همواره به حمایت از مرجعیت شیعه، بویژه امام خمینی(ره)، و تأکید بر ضرورت نابودی رژیم و استقرار نظام اسلامی می‌پرداخت. او در مدرسه حقانی، همواره به تلاش برای ایجاد روحیه سیاسی و تربیت مبارزاتی طلاب می‌پرداخت و آنان را برای جهادی عظیم بر ضد رژیم طاغوت آماده می‌ساخت. این تلاشها باعث شد که رژیم شاه بارها به مدرسه حقانی یورش ببرد که هر بار، در هدف خود ناکام ماند.
آیت‌الله قدوسی از اعضای فعال و از مؤسسان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود. امضای او در پایان بسیاری از اعلامیه‌ها به چشم می‌خورد و نقش او در پابرجایی و استواری این مرکز مهم، ستودنی و تلاشهای او در برپایی راهپیماییها و اعتراضات فراموش ناشدنی است.
شهید قدوسی در کمیته استقبال از حضرت امام(ره)، در بهمن ۱۳۵۷، تلاش بسیاری از خود نشان داد. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با حکم امام خمینی(ره) به نظم و اداره دادگاههای انقلاب پرداخت. در آن زمان، بسیاری از اعضای ارتش و ساواک دستگیر شده بودند و باید به مجازات می‌رسیدند.
او پس مدتی به مدیریت ستاد انقلاب اسلامی در قم منصوب شد و با فرمان امام به رسیدگی به امور مختلف پرداخت. در سال ۱۳۵۸ امام خمینی(ره) با حکمی، شهید قدوسی را به دادستانی کل انقلاب منصوب کرد تا با ایجاد هماهنگی و نظارت بر دادگاههای انقلاب، بر اجرای دقیق حدود شرعی و عدالت اسلامی در فضای تندروی‌های اول انقلاب دقت نماید. از کارهای مهم او در این مسؤولیت، دستگیری اعضای گروه التقاطی فرقان که به ترور شهید مطهری و برخی از مسؤولان انقلاب پرداخته بودند، بود. شهید قدوسی در طی این سالها از امکانات دولتی که قانون برای او معین کرده بود نیز استفاده نکرد و مزایای قانونی شغل خود را وانهاد. او در قوه قضائیه، قوانین و مقررات ویژه‌ای را تنظیم کرد که روابط این قوه با مجلس و دیگر ارکان نظام را آسان و قانونی می‌ساخت.
یاران امام به روایت اسناد ساواک
گزارش برخی از فعالیتها و مبارزات سیاسی شهید قدوسی در 24مین کتاب از مجموعه یاران امام به روایت اسناد ساواک آمده است.[۱]
شهادت
سرانجام، آیت‌الله علی قدوسی که در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ شاهد زخمی شدن فرزند خود در درگیریهای مشهد و در پانزدهم دی ماه ۱۳۵۹ شاهد شهادت او در هویزه بود، خود پس از عمری مجاهدت، در ۱۴ شهریور ۱۳۶۰، یک هفته پس از شهادت شهیدان رجایی و باهنر و مدتی پس از شهادت شهید بهشتی و ۷۲ تن از یارانش، با بمبی که در دفترش کار گذاشته شده بود، به سعادت شهادت در راه خدا رسید.[۲]
امام خمینی در پیامی که به مناسبت شهادت او صادر فرموده بود، نوشت:
- «این جانب سالیان طولانی از نزدیک با او سابقه داشتم و آن بزرگوار را به تقوا و حُسن عمل و استقامت و تعهد در راه هدف می‌شناختم. شهادت بر او مبارک و فوز الی‌الله و خروج از ظلمات به سوی نور بر او ارزانی باد. راهی است که باید پیمود و سفری است که باید رفت. چه بهتر که در حال خدمت به اسلام و ملت شریف اسلامی شربت شهادت نوشیدن و با سرافرازی به لقاء الله رسیدن. و این همان است که اولیای معظم حق تعالی آرزوی آن را می‌کردند و از خدای بزرگ در مناجات خود طلب می‌کردند. گوارا باد شربت شهادت بر شهدای انقلاب اسلامی، و خصوص شهدای اخیر ما، که با دست جنایتکار منفورترین عناصر پلید به جوار رحمت حق شتافتند، و افتخار برای اسلام و ننگ و نفرت برای دشمنان دژخیم ملت شریف آفریدند. این جانب شهادت دادستان کل انقلاب و سرهنگ وحید دستجردی، «۲» که در راس شهربانی و قوای انتظامی در حال انجام وظیفه بودند و بدین تحفه الهی نایل شدند، را به ملت ایران و به حوزه علمیه قم و به قوای مسلح تبریک و تسلیت عرض می‌کنم؛ و از خدای تعالی رحمت برای آنان و صبر و شکیبایی برای خانواده محترمشان خواستارم. ...» [۳]
پانویس
منابع مقاله
- «آیت الله علی قدوسی(ره)»، پایگاه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
- «پیام به ملت ایران (تجلیل از مقام شهیدان: علی قدوسی و وحید دستجردی)»، سایت جامع امام خمینی
- «معرفی کتاب یاران امام به روایت اسناد ساواک کتاب بیست و چهارم: شهید آیت‌اله حاج شیخ علی قدوسی»، پایگاه انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی