روش تحقیق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه: همراه با اسناد و مدارک نهج‌البلاغه

    از ویکی‌نور
    ‏روش تحقیق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه: همراه با اسناد و مدارک نهج‌البلاغه
    روش تحقیق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه: همراه با اسناد و مدارک نهج‌البلاغه
    پدیدآوراندشتی، محمد (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرروش‏های تحقیق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه همراه با اسناد و مدارک نهج‌البلاغه
    ناشرنشر امام علی(ع)
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1368 ش
    چاپ1
    موضوععلی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - تحقیق علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - مأخذ
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏085‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏5‎‏ر‎‏9‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    روش تحقيق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه كتابى است به زبان فارسى نوشته حجت‌الاسلام محمد دشتى كه به بررسى روش تحقيق در اسناد نهج‌البلاغه مى‌پردازد.

    ساختار

    كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مؤلف و هفت فصل مى‌باشد.

    گزارش محتوا

    اين كتاب چهارمين جلد از "مجموعه آشنايى با نهج‌البلاغه" است.

    در فصل نخست با عنوان "روش تحقيق" مؤلف به موضوعات ذيل پرداخته است:

    1-ضرورت جمع‌آورى مدارک نهج‌البلاغه

    مؤلف در اين بخش، جمع‌آورى مدارک نهج‌البلاغه را يكى از بهترين روش‌هاى پاسخ‌گويى و عملى‌ترين راه رفع شبهاتى كه درباره نهج‌البلاغه ايراد شده است، مى‌داند و با يادآورى اين نكته كه بسيارى از خطبه‌ها و نامه‌هاى حضرت در كتب شيعه و اهل سنت، قبل از سيد رضى، مورد بحث و بررسى قرار گرفته، اين اشكالات را قابل پاسخ‌گويى مى‌داند.

    2-روش نويسندگان مدارک نهج‌البلاغه

    در اين بخش، مؤلف با يادآورى تلاش دانشمندان بيدار و پژوهشگران هشيار شيعه، در راه اثبات اصالت و سلامت نهج‌البلاغه، به روش‌هاى ايشان در اين رابطه اشاره مى‌كند. از نظر ايشان، اين نويسندگان چهار روش را در بررسى مدارک نهج‌البلاغه در پيش گرفته‌اند:

    اول: گروهى براى جمع‌آورى همه اسناد و مدارک نهج‌البلاغه تلاش‌هاى طاقت‌فرسايى را انجام داده‌اند.

    دوم: گروهى ديگر در رابطه با تحقيقات مختلف خودشان آنچه را يافتند، جمع‌آورى و به صورت كتاب مستقلى عرضه نموده‌اند و در مقام جمع‌آورى همه مدارک اين كتاب نبوده‌اند.

    سوم: بعضى از نويسندگان اسناد و مدارک نهج‌البلاغه، منابع قبل از سال 400ق. را ملاك كار خود قرار داده و به بررسى منابع پس از آن نپرداختند.

    چهارم: برخى هم بر اساس ملاك‌ها و متدهاى گوناگون شناسايى، اسناد و مدارک را به قبل از سال 400ق. محدود نكرده، بلكه از منابع معاصرين سيد رضى و پس از آن نيز استفاده نموده‌اند.

    3-نقد و بررسى روش‌ها

    در اين بخش مؤلف به نقد و بررسى روش نويسندگان آثارى؛ چون: كتاب مدارک نهج‌البلاغه نوشته علامه کاشف‌الغطاء، كتاب استناد نهج‌البلاغه، نوشته امتياز على عرشى، بحثى كوتاه پيرامون مدارک نهج‌البلاغه، رضا استادى، شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد و...در بررسى مدارک و اسناد نهج‌البلاغه پرداخته و به اين نتيجه مى‌رسد كه اين راه؛ يعنى بررسى مدارک اين كتاب ارزشمند هنوز به پايان نرسيده و بايد تحقيقات گسترده و همه جانبه‌اى در اين زمينه انجام گيرد.

    4-روش ما در كتاب حاضر

    در اين بخش مؤلف به معرفى روش خود در اين كتاب و بيان ويژگى‌هاى آن مى‌پردازد.

    از جمله ويژگى‌هايى كه وى براى اثر حاضر برمى‌شمارد، مى‌توان به ويژگى‌هاى ذيل اشاره كرد:

    الف: كشف و شناسايى مدارک و اسناد به عصر و زمان خاصى اختصاص نيافته است.

    ب: تلاش شده تا سال وفات نويسندگان منابع روائى و تاريخى ذكر شود.

    ج: براى استخراج همه مدارک و اسناد سعى شده از كتب ابزارى استفاده شود و به وسيله معجم‌المفهرس، منابع روائى با نهج‌البلاغه تطبيق داده شده و مدارک لازم كشف گردد.

    مؤلف مدعى است با اين روش، مدارک و اسناد كتاب حاضر دو برابر كل مدارک و اسناد همه كتب مصادر نهج‌البلاغه است.

    5- کیفیت كشف و شناسايى مدارک نهج‌البلاغه

    در اين بخش مؤلف مراحل داوزده‌گانه كشف و شناسايى مدارک را معرفى مى‌نمايد.

    6-مشكلات كار جمع‌آورى اسناد و مدارك

    7-روش تحقيق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه

    در اين بخش نویسنده به سه روش: بررسى تطبيقى و مقايسه‌اى، طبقه‌بندى مدارک و اسناد نهج‌البلاغه و روش بررسى امتيازات و ويژگى‌هاى مدارک و اسناد نهج‌البلاغه به عنوان برخى از روش‌هاى تحقيق در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه اشاره مى‌كند. به گفته مؤلف، اين روش‌ها هم به روش تحقيق، و هم به شيوه‌هاى تدريس اسناد و مدارک نهج‌البلاغه مربوط مى‌گردد.

    8-روش تدريس در مدارک نهج‌البلاغه

    مؤلف در اين بخش به بيان روش‌ها و شيوه‌هاى تدريس مدارک و اسناد نهج‌البلاغه مى‌پردازد.

    9-خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى مشترك

    در اين بخش، مؤلف با يادآورى اين نكته كه بسيارى از خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات حكمت‌آميز امام در نهج‌البلاغه به صورت جداگانه آورده شده و شماره مخصوص به خود را دارند؛ در حالى كه در برخى منابع روايى به صورت يك خطبه طولانى نقل گرديده و در نتيجه اسناد و مداركشان مشترك مى‌باشد، به بيان نقاط اشتراك خطبه‌ها و نامه‌ها و حكمت‌هاى مشترك در نهج‌البلاغه پرداخته است.

    10-شناخت نسخه‌هاى گوناگون نهج‌البلاغه

    در اين بخش مؤلف به معرفى 28 نسخه از نسخ نهج‌البلاغه پرداخته است.

    11-تذكرات ضرورى

    فصل دوم: اسناد و مدارک خطبه‌هاى نهج‌البلاغه

    در اين بخش مؤلف بر اساس ده نسخه (المعجم، صبحى، فيض، ابن ميثم، فى ظلال، الخوئى، ابن ابى‌الحديد، عبده، ملافتح‌الله و ملا صالح) مدارک و اسناد تك تك خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات حكمت‌آميز نهج‌البلاغه را ذكر مى‌كند.

    در فصل سوم به معرفى اسناد و مدارک نامه‌هاى نهج‌البلاغه بر اساس ده نسخه ذكر شده پرداخته شده و اختلاف شماره‌هاى نسخ مذكور به همراه تاريخ وفات مؤلف ان مدارک نهج‌البلاغه ذكر شده است.

    در فصل چهارم اسناد و مدارک حكمت‌هاى نهج‌البلاغه معرفى گرديده است.

    در فصل پنجم مدارک و اسناد كلمات غريب(اعجاب آور و بى نظير) حضرت معرفى گرديده است.

    در فصل ششم به كتاب‌شناسى مصادرى كه مؤلف براى استخراج مدارک و اسناد نهج‌البلاغه از آن‌ها بهره برده به همراه تاريخ وفات مؤلف ان كتب مذكور پرداخته شده است.

    در فصل هفتم هم أعلام موجود در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه معرفى گرديده است. در اين فصل علاوه بر مشخصات نويسندگان كتب مصادر، تاريخ وفات ايشان و نيز اسامى و تعداد كتب ايشان ذكر گرديده است.

    وضعيت كتاب

    كتاب حاضر مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مؤلف و فاقد هر گونه فهرست مى‌باشد.

    منابع مقاله

    1- مقدمه مؤلف

    2- متن كتاب


    وابسته‌ها