شرح حکم أمیرالمؤمنین علیه‌السلام

شرح حکم أمیر المؤمنین علیه‌السلام
پدیدآوران	قمی، عباس (نويسنده) علی بن ابی طالب(ع)، امام اول (نویسنده)
سال نشر	1432ق - 2011م
چاپ	1
موضوع	علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - نقد و تفسیر - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌‎ها - علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌‎ها
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شرحُ حِكَمِ أميرِالمؤمنينَ(ع)، از آثار زاهد سخنور، حدیث‌شناس مخلص و تاریخ‌نگار فعال قرن سیزدهم و چهاردهم هجری شمسی عباس بن محمدرضا بن ابوالقاسم قمی، مشهور به شیخ عباس قمی و محدث قمی (متوفای 1319ش)، است که به توضیح مختصر برخی از حکمت‌های عالی امام علی(ع)، در نهج‌البلاغه می‌پردازد. ناشر (آستان مقدس امام علی(ع))، شخصیت و آثار شیخ عباس قمی و روش اثر حاضر را با اختصار معرفی کرده است.

هدف و روش

• شارح از بیان انگیزه‌ها، اهداف و چگونگی‌های نگارش شرح حاضر خودداری ورزیده و بدون هیچ مقدمه‌ای وارد بحث اصلی خود شده است.
• آستان مقدس امام علی(ع)، اثر حاضر را شرحی کوتاه بر حکمت‌های نهج‌ البلاغه دانسته و افزوده: شیخ عباس قمی در این شرح، از شرح نهج‌البلاغة (ابن ابی‌الحديد) و شرح نهج‌البلاغة (ابن میثم) فراوان استفاده کرده و حکمت‌ها را برطبق حروف تهجی منظم ساخته است. «گستراندن معارف نهج البلاغه»، هدفی است که این ناشر برای انتشار دوباره شرح مذکور در مجموعه «في رحاب نهج البلاغة» مطرح کرده است.
• شیخ عباس قمی در این شرح برای توضیح مقصود، از سایر سخنان امام علی(ع) و گاهی از اشعار عربی یا فارسی استفاده کرده است.

ساختار و محتوا

• محدث قمی مطالب این اثر را بر اساس ترتیب الفبایی (حرف اول از اولین کلمه هر سخن حکیمانه) تنظیم کرده و شرحی کوتاه برای تعداد 373 حکمت از حکمت‌های علوی(ع) فراهم آورده است. اولین حکمت، «أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ وَ رَضِي بِالذُّلِّ مَنْ كشَفَ عَنْ ضُرِّهِ وَ هَانَتْ عَلَيهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيهَا لِسَانَه» است و آخرین، «يهْلِك فِي رَجُلَانِ؛ مُحِبٌّ مُطرٍ وَ بَاهِتٌ مُفْتَرٍ».

نمونه مباحث

• «مَنْ حَذَّرَك كمَنْ بَشَّرَك». این مانند سخن مردمان حکیم است که گویند: پیرو فرمان کسانی باش که تو را می‌گریانند، نه آنان که تو را می‌خندانند و مانند این حکمت، سخنی است که گوید: «صديقك من نهاك لا من أغراك» و در فارسی گفته می‌شود: «دوست آن است که بگریاند؛ دشمن آن است که بخنداند». شاعر گفته است:

  به نزد من آن کس نکوخواه توست		که گوید فلان خار در راه توست
  چه خوش گفت یک روز داروفروش		شفا بایدت داروی تلخ نوش

  .

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.