ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه (علامه جعفری)
ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه، تأليف ارزشمند علامه محمدتقى جعفرى (م 1377ش) به زبان فارسى است. اين اثر در ميان شرح‌هاى متعددى که در عصر حاضر بر نهج‌البلاغه نگاشته شده، يکى از مهم‌ترين شروح به شمار مى‌رود.
| ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه (علامه جعفری) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جعفری تبریزی، محمدتقی (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | رسالت انسانی و شخصیت علی(ع)
شناخت از دیدگاه علمی و شناخت از دیدگاه قرآن شناخت و ابعاد آن نهج‌البلاغه. شرح هدف نهائی زندگی از دیدگاه اسلام |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1376 ش |
| چاپ | 7 |
| موضوع | انسان (اسلام)
شناخت (فلسفه اسلامی) شناخت (فلسفه اسلامی) - دفاعیهها و ردیهها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - خطبه‌ها - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 27 |
| کد کنگره | BP 38/02 /ج7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اين دانشمند فرزانه که عمرى را به بررسى آراء و انديشه‌هاى متفکران و فيلسوفان و عارفان شرق و غرب گذرانده و ده‌ها اثر ارزشمند را پديد آورده بود، در دو دهه اخير عمر پربار خويش، تمامى وجهه همت خود را مصروف ترجمه و شرح نهج‌البلاغه کرده بود. بهره‌گيرى از منابع متعدد تشيع و تسنن، تفاسير، تواريخ، ديوان‌ها، به ويژه از مثنوى معنوى و سخنان و نوشته‌هاى نويسندگان وپژوهشگران خارجى از امتيازات اين کتاب مى‌باشد. ترجمه و تفسير فوق به علت کسالت مؤلف تا آخر خطبه 185 متوقف شد. خطبه 185 را نویسنده در لندن تفسير کرده است. حاصل اين تأليف بسيار ارزنده - اما متأسفانه ناتمام - در 27 جلد منتشر گرديد.
استاد جعفرى به علت نوع بينش عميق و همه جانبه‌اى که داشت، کوشيد در اين تفسير، ابعاد مختلف فلسفى، کلامى، عرفانى، فقهى، حقوقى، جامعه‌شناختى، فلسفه سياسى، فلسفه حقوقى، و روانشناختى کلام مولى اميرالمؤمنين(ع) را دريابد. توجه به همين ابعاد است که شرح استاد را از ساير شروح گذشته و معاصر، متمايز مى‌گرداند.
برخی از ويژگى‌هاى این شرح و ترجمه
1- بى‌شک در ميان شرح‌هاى متعددى که بر نهج‌البلاغه به زبان‌هاى گوناگون نگاشته شده، شرح استاد، از لحاظ کميت، گسترده‌ترين است. و اگر اين کار ارزشمند با همين روش به پايان مى‌رسيد، به حدود 40 جلد بالغ مى‌شد.
2- ويژگى ديگر اين که اين شرح به زبان پارسى رسا و روان عرضه شده و براى خوانندگان فارسى‌زبان داراى جذابيت قلمى خاصى است.
3- ترجمه متن نهج‌البلاغه - باتوجه به احاطه گسترده استاد جعفرى بر دو زبان عربى و فارسى - بسيار خوب، دقيق و روان است. اين ترجمه هر چند تحت‌اللفظى نيست؛ اما با تقيّد به متن، به سهولت مراد و مقصود صاحب کلام را بيان کرده و با استفاده از کلمات توضيحى، تعقيدات متن را برطرف کرده است.
4- استاد در مواجهه با متن نهج‌البلاغه مى‌کوشد، تا با درنظر گرفتن شرايط زمانى، مکانى، قرينه‌هاى لفظى و غيرلفظى، درک مخاطبان مستقيم کلام مولى عليه‌السلام و موقعيت تاريخى آنان، و معنايى که از کلام آن حضرت در ذهن آنان نقش مى‌بندد، نزدیک ترين تفسير و شرح را در اختيار خواننده قرار دهد.
5 - توجه به سند سخنان امام عليه‌السلام و اثبات موثق بودن آنچه در نهج‌البلاغه گردآورى شده، از ديگر امتيازات اين شرح است. استاد با پيگيرى اسناد مى‌کوشد تا خواننده را مطمئن سازد که بدون ترديد آن چه را که در نهج‌البلاغه گرد آمده، از آنِ امام عليه‌السلام بداند.
6 - عبور از ظواهر الفاظ و بسنده نکردن به شرح زيبايى‌هاى لفظى و ادبى نهج‌البلاغه و تلاش براى دريافت عمق اقيانوس کلام مولى عليه‌السلام نيز از ديگر ويژگى‌هاى اين اثر تاريخى است. شرح استاد دربردارنده موشکافى‌ها و غواصى‌هاى ويژه‌اى است که در ساير شروح نمى‌تواند، آن‌ها را يافت.
7- استاد بر آن است که در فهم کلام اميرالمؤمنين عليه‌السلام، نمى‌توان از قرآن کريم و کلمات و روايات نبوى چشم پوشيد. لذا در جاى جاى اين شرح، استناد به قرآن کريم و روايات به چشم مى‌خورد که منبعى ارزشمند براى شناخت نهج‌البلاغه است.
8- از ويژگى‌هاى برجسته اين شرح، اختصاص يک جلد کامل (جلد اول) با بيش از سيصد صفحه، به شناخت اميرالمؤمنين عليه‌السلام از ابعاد مختلف است. اين جلد که به عنوان مقدمه شرح نهج‌البلاغه مى‌باشد، به موضوع «رسالت انسانى و شخصيت على عليه‌السلام» مى‌پردازد و مى‌کوشد تا زواياى ناشناخته يا کم‌شناخته شخصيتى آن حضرت را در قالب جملات و کلماتى دلنشين و با استفاده از آراء انديشمندان مسلمان و غيرمسلمان و نيز در پرتو قرآن کريم و روايات نبوى و همچنين سخنان خودِ آن حضرت را بررسى نمايد.
در حقيقت اگر ساير مجلدات، کوششى است گسترده در جهت فهم «کلام» مولى عليه‌السلام، اين جلد تلاشى است شايسته در جهت شناسايى خود آن حضرت. والحق بايد گفت استاد، با نگاهى روان‌شناسه‌گانه توفيقات زيادى در اين عرصه داشته است.
وضعيت کتاب
در انتهاى هر يک از مجلدات فهرست مطالب، آيات، روايات، اشخاص، مآخذ، اقوام و ملل و قبائل، و مکان‌ها آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب
پانویس