ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه

    از ویکی‌نور
    ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج البلاغه
    نام کتاب ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج البلاغه
    نام های دیگر کتاب نهج البلاغه. فارسی - عربی
    پدیدآورندگان علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول (نويسنده)

    شریف الرضی، محمد بن حسین (گردآورنده)

    مکارم شیرازی، ناصر (زير نظر)

    آشتیانی، محمدرضا (مترجم و شارح)

    امامی، محمدجعفر (مترجم و شارح)

    زبان فارسی

    عربی

    کد کنگره ‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏041‎‏ ‎‏1300‎‏الف
    موضوع علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‎ها

    علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‎ها

    علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار

    ناشر هدف
    مکان نشر قم - ایران
    سال نشر
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE3520AUTOMATIONCODE


    معرفى اجمالى

    كتاب «ترجمه گويا و شرح فشرده‌اى بر نهج‌البلاغه»، تألیف ناصر مكارم شيرازى به زبان فارسى ترجمه روان از كتاب نهج‌البلاغه مى‌باشد كه در سه جلد آورده شده است.

    كتاب، يكى از ترجمه خوب و روان درباره نهج‌البلاغه مى‌باشد كه در سال‌هاى نزديك انجام گرفته است. ايشان اين كتاب را با كمك آقايان محمدرضا آشتيانى و محمد جعفر امامى تهيه و تدوين نموده‌اند.

    ساختار كتاب

    كتاب در سه مجلد آمده كه جلد اول شامل مقدمه، باب المختار من خطب اميرالمؤمنين(ع) و اوامره، توضيح‌ها، معنى لغات و مدارك نهج‌البلاغه مى‌باشد.

    جلد دوم كتاب، شامل تتمه الخطب، توضيح‌ها، ترجمه لغات نهج‌البلاغه و فهرست‌ها مى‌باشد.

    جلد سوم كتاب نيز شامل، باب المختار من كتب مولانا اميرالمؤمنين(ع)...، باب المختار من حكم اميرالمؤمنين(ع)، بخش توضيح‌هاى نهج‌البلاغه، معنى لغات و فهرست موضوعى نهج‌البلاغه مى‌باشد.

    شيوه بيان مطالب كتاب اين گونه است كه مؤلف بعد از بيان عبارت كمى از متن عربى، ترجمه و توضيح مختصر بعضى از لغات را داخل پرانتز آورده است و اين روال تا پايان ادامه پيدا كرده است.

    گزارش محتوا

    مقدمه مؤلف، درباره نهج‌البلاغه و محتواى آن مى‌باشد و چند سؤال مهم درباره نهج‌البلاغه بخشى از مقدمه كتاب است كه در آن به سوالاتى همانند؛ چگونه خطبه‌ها و كلمات حفظ شده و عين الفاظ و سخنان امام عليه‌السلام براى ما نقل گرديده است...؟ يا شريف رضى اين مطالب را از چه كتاب‌هايى نقل كرده و چگونه است كه آن كتاب‌ها در اختيار ما نيست و سومين سؤال ايراداتى است كه درباره اين كتاب گرفته‌اند؟

    در جواب اين سوالات ايشان مى‌گويند، پاسخ مفصل سه سؤال بالا را نويسنده محترم «مصادر نهج‌البلاغه و اسانيده» در جزء اول اين كتاب به طور مفصل داده است.

    در بخش بعدى اين مقدمه شرح حال سيد رضى امده است و بخشى به عنوان مقدمه سيد رضى «چرا نهج‌البلاغه را جمع‌آورى كردم».

    باب اول كتاب، خطب نهج‌البلاغه است كه مؤلف به صورت اين كه مقدارى از خطبه را نقل كرده و بعد ترجمه آن را آورده است؛ همانند:

    «خلق الملائكۀ ثمّ فتق ما بين السّموات العلا، فملأهنّ أطوارا من ملائكته، منهم سجود لا يركعون، و ركوع لا ينتصبون، و صافّون‌لا يتزايلون، و مسبّحون لا يسأمون، لا يغشاهم نوم العيون، و لا سهو العقول، و لا فترۀ الأبدان، و لا غفلۀ النّسيان. و منهم أمناء على وحيه، و ألسنۀ إلى رسله،...

    آفرينش فرشتگان: پس آن گاه آسمان‌هاى بالا را از هم گشود، و مملو از فرشتگان مختلف ساخت، گروهى از آنان هميشه به سجده‌اند و ركوع ندارند، و يا به ركوعند و قيام نمى‌كنند، و يا در صفوفى كه هرگز از هم پراكنده نمى‌گردد، قرار دارند، و يا همواره تسبيح مى‌گويند و هرگز خسته نمى‌شوند، هيچ گاه خواب چشمان آن‌ها را نمى‌پوشاند،...»

    مؤلف، در بخش بعدى مطالبى را درباره خطب نهج‌البلاغه آورده است و در اول بحث اين گونه بيان مى‌دارد كه «در اين بخش جمله‌هاى به ظاهر پيچيده نهج‌البلاغه كه نياز به توضيح دارد؛ به طور فشرده تشريح مى‌شود. قسمت‌هاى تاريخى كه مسير خطبه‌ها و بحث‌ها را روشن مى‌سازد، بيان مى‌گردد.

    در بخش‌هاى بعدى، معناى لغات مشكل و مدارك نهج‌البلاغه آمده است. در قسمت دوم بيان شده است كه «بر خلاف پندار بعضى نهج‌البلاغه كتابى نيست كه مدرك آن تنها به سيد رضى برسد، بلكه قبل از او و در عصر او محتويات نهج‌البلاغه را ديگران به طور پراكنده در كتاب‌هايشان نقل كرده‌اند، تنها كارى كه مرحوم سيد رضى كرده اين است كه آن‌ها را با ذوق و سليقه سرشار خود گردآورى و گلچين كرده است...».

    جلد دوم كتاب، درباره تتمۀ الخطب و توضيح لغات اين بخش و خطب مى‌باشد.

    جلد سوم كتاب، درباره نامه‌هاى حضرت مى‌باشد؛ همانند:

    «من كتاب لهعليه‌السلام إليهم، بعد فتح البصره

    و جزاكم اللّه من أهل مصر عن أهل بيت نبيّكم أحسن ما يجزى العاملين بطاعته، و الشّاكرين لنعمته، فقد سمعتم و أطعتم، و دعيتم فأجبتم.

    از نامه‌هاى امام(ع) به اهل كوفه پس از فتح بصره (437.) خداوند به شما اهل اين شهر از ناحيه اهل بيت پيامبرتان جزا و پاداش دهد، بهترين پاداشى كه به عاملان و مطيعان خود و سپاس‌گزاران نعمت‌هايش عطا مى‌كند، چرا كه شنيديد و اطاعت كرديد، دعوت شديد و اجابت نموديد»

    بخش بعدى اين مجلد كلمات قصار مى‌باشد.

    «و قال عليه‌السلام: خالطوا النّاس مخالطۀ إن متّم معها بكوا عليكم، و إن عشتم حنّوا إليكم.

    با مردم آن چنان معاشرت كنيد كه اگر بميريد بر مرگ شما اشك ريزند و اگر زنده بمانيد به شما عشق ورزند.»

    بخش توضيح‌هاى نهج‌البلاغه مبحث بعدى كتاب مى‌باشد كه خود به چند دسته تقسيم مى‌باشد. دسته اول توضيحات نهج‌البلاغه قسمت وصايا و نامه‌ها را در بر مى‌گيرد. در اين بخش به توضيحات لغات و بعضى از عبارت وصايا و نامه پرداخته شده است؛ مثل: «محمد بن اسحاق»- متوفاى سال 151 از عمويش «عبدالرحمن بن يسار» نقل مى‌كند: هنگامى كه على(ع) به سوى «بصره» براى نبرد با «طلحه» و «زبير» حركت كرد، از «ربذه» اين نامه را وسيله «محمد بن جعفر بن ابى‌طالب و «محمد بن ابى‌بكر» براى اهل كوفه فرستاد....».

    ويژگى‌هاى كتاب

    1- ترجمه خطبه‌ها و ساير گفته‌هاى اميرمؤمنان(ع) به طرزى جالب و روان دور از تعقيد و پيچيدگى منعكس شده است، نه آن چنان محدود و مقيد كه به صورت ترجمه كلمه به كلمه در آيد و نه آن چنان آزاد كه محتواى كلام امام(ع) را منعكس نسازد.

    2- جمله‌هايى كه از نظر ادبى، تاريخى، فلسفى، و كلامى، نياز به توضيح داشته (تا آن جا كه وضع كتاب ايجاب مى‌كرده)، در بخش دوم كه بخش توضيحات است با علامت (.) و تحت شماره، توضيح داده شده است و پاسخ بسيارى از سؤالات در اين بخش آمده است.

    3- شأن ورود؛ يعنى موقعيت‌ها و شرايطى كه خطبه‌ها در آن صادر شده و همچنين مدارك خطبه‌ها تا آن جا كه امروز در دسترس ماست در همين بخش، و در ضمن ترجمه، مشخص شده است تا به معنى خطبه‌ها و كلمات امام(ع) آشنايى بيشتر حاصل گردد.

    4- تفسير كليه لغات مشكل در بخش سوم با شماره‌هاى پى در پى بدون علامت (.) آمده است تا آن‌ها كه مى‌خواهند به مفاهيم لغات و كلمات و جمله‌ها آشنا گردند، از اين طريق به مقصود خود برسند.

    وضعيت كتاب

    اين كتاب كه با زحمات و تلاش‌هاى پى‌گير و مداوم دانشمندان محترم «آقاى محمد رضا آشتيانى و آقاى محمدجعفر امامى» و زير نظر آقاى مكارم تهيه شده است.

    كتاب داراى پاورقى و توضيحات در انتهاى هر بخش مى‌باشد. و بخش پايانى كتاب فهرست موضوعى كتاب قرار دارد كه عين عبارت مورد نظر از نهج‌البلاغه به همراه آدرس آن ذكر شده است؛ همانند:

    الاستسقاء (طلب باران)

    اللهم قد انصاحت جبالنا. خطبه 61 2 115 اللهم انا خرجنا اليك من تحت الاستار 117 2 143 اللهم اسقنا ذلل السحاب حكمت 387 3 472

    منابع

    مقدمه و متن كتاب

    پانویس



    وابسته‌ها

    پیوندها