المعجم الموضوعي لنهج‌البلاغة
المعجم الموضوعى لنهج‌البلاغه، تأليف اويس كريم محمد به زبان عربى است. خواننده از خلال اين اثر، به دقيق‌ترين مباحث و موضوعات نهج‌البلاغه آگاهى مى‌يابد و از برخى جهات بر فرهنگ‌هاى موضوعى پيش از خود ترجيح دارد.
| نام کتاب | المعجم الموضوعي لنهج‌البلاغة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | محمد، اویس کریم (گردآورنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 38/07 /م3م6 1366 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - کشف اللغات
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - کشف المطالب |
| ناشر | آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1366 ش یا 1408 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3498AUTOMATIONCODE |
ساختار
كتاب مشتمل بر 22 باب است كه هر باب به اقتضاى موضوع در چند فصل مشتمل بر عناوين مختلفى تدوين شده است. مجموع موضوعات مطرح شده، در كتاب بالغ بر 600 عنوان مى‌باشد.
گزارش محتوا
نويسنده در مقدمه كتاب با ذكر چهار عنوان كتاب موضوعى نهج‌البلاغه كه تا زمان وى تأليف شده است و اشاره به امتيازات آن‌ها به ذكر برخى از نقائص اين آثار و برترى كتاب حاضر مى‌پردازد. وى در اين خصوص به چند ويژگى كتاب اشاره مى‌كند:
- كثرت مباحث: مباحث اين فهرست بالغ بر 600 عدد مى‌باشد؛ در حالى‌كه منابع ديگر حداكثر نصف اين است.
- كثرت عبارات: عباراتى كه براى مباحث استخراج شده است، بيش از عبارات استخراج شده در فهارس ديگر است.
- در اين فهرست در رابطه با اخبار و تجزيه و توزيع عبارات، به جهت خوف از تكرار اشتباهات فهارس ديگر، دقت لازم صورت گرفته است.
اويس، جميع عبارات امام(ع) را، بدون استثنا بعضى يا حذف چيزى از آن، استقصاء كرده است. شيوه او در استقصاء عبارات، نه تنها با استفاده از فهرست‌هاى لفظى، بلكه با تعمق در معانى عبارات انجام گرفته است. اگر عبارات فراوانى براى يك موضوع تجمع يافته، عناوين فرعى مختلفى براى توزيع آن عبارات بر آن‌ها ايجاد شده است. وى به تسلسل عددى در ذكر عبارات تحت هر مبحث ملتزم نبوده و چه‌بسا عبارتى از خطبه 200 قبل از عبارتى از خطبه اول آمده است و البته اين موضوع به دليل رعايت تسلسل منطقى در بحث بوده است.
برخى از عناوين اين ابواب عبارتند از: عقل و علم، اسلام، ايمان، يقين، كفر، شرك و شك، قرآن و سنت نبوى، اصول دين، عبادات، تقوى و متقين، خوف و رجاء، توبه و غفران، جهاد و فن جنگ و شهادت، حاكم اسلامى و ويژگيهاى او.
وضعيت كتاب
در ابتداى كتاب مقدمه مفيدى به قلم مؤلف و در انتها نيز فهرست تفصيلى موضوعات ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب المعجم الموضوعي لنهج‌البلاغة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور