ترجمه نهج‌البلاغه (کاسب)

ترجمه نهج‌البلاغه (کاسب)
پدیدآوران	علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول (نویسنده) شریف الرضی، محمد بن حسین (گردآورنده) محمودزاده، محسن (مصحح) عالمگیر تهرانی، محمد (به کوشش) کاسب، عزیزالله (مترجم)
عنوان‌های دیگر	نهج‌البلاغة. فارسی - عربی
ناشر	نشر محمد
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1379 ش
چاپ	1
شابک	‎964-336-003-2
موضوع	علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها - نامه‌ها- کلمات قصار
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏041‎‏ ‎‏1379‎‏و
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نهج‌البلاغه (كلام امير عليه‌السلام)؛ از جمله ترجمه‌هاى فارسى ادبى و روان با قلم عزيزالله كاسب است كه در يك مجلد منتشر شده است.

گزارش محتوا

مترجم، كتاب شريف نهج‌البلاغة را «بانگ بيدارى» مى‌داند كه در گوش هوش آدمى مى‌نشيند، و تازيانه تنبيه على‌ست، كه بر تن لخت انديشه‌ها فرود مى‌آيد و خنده تلخى‌ست كه بر كامرانى‌هاى ناروا و ناپايدادر كه چون ابرى گذرا بر گوشه‌اى از هستى انسان مى‌بارند و مى‌روند.

وى گام نهادن در وادى دشوار ترجمه نهج‌البلاغه را ناشى از عشق و ارادتى مى‌داند كه ريشه در روزگار نوجوانيش دارد. او خود در توصيف اين عاشقى چنين مى‌نويسند: «عشق و ارادت من، بدين كتاب شريف، به روزهاى مدرسه باز مى‌گردد، كه پدرم- خدايش بيامرزاد!- نسخه‌اى از ترجمه مرحوم جواد فاضل، پيش رويم نهاده بود و شب‌ها كه از دغدغه كسب و كار روزانه مى‌آسود، ورقى چند، بر وى مى‌خواندم و او روح عيّاروار خويش را از اين چشمه معرفت، سيراب مى‌كرد. و از همان روزها، بخشى‌هایى از آن نثر پرطراوت را در صف صبحگاه مدرسه، بر بچه‌ها مى‌خوانم.... در آن روزها، ترجمه‌هایى از كتاب، در دست بود، و بعدها، ترجمه‌هاى ديگرى نيز پديد آمد. و هر يك تازگى خاصى خود را دارند. امّا هميشه جاى يك بررسى تاريخى و اجتماعى را در آغاز كتاب، خالى ديده‌ام. موضوعى كه بيشتر مطالب كتاب، بر آن دور مى‌زند و خواننده، پيش از ورود به آن، به دانستنش نياز دارد».

يكى از مسائلى كه سبب تضعيف ترجمه‌هاى نهج‌البلاغة، عدم تسلط مترجمين بر زبان مقصد است. اين مترجمين كه بيشتر تحت تأثير زبان عربى هستند، ترجمه‌هاى نارسا ارائه كرده‌اند كه به مذاق فارسى‌زبانان خوش نمى‌آيد. در مقابل ترجمه‌هاى؛ مانند ترجمه عزيزالله كاسب با توجه به اطلاع كافى ايشان از ادبيات فارسى، اين نقيصه جبران شده است. جمله‌ها تراش‌خورده و بديع، كلام، پاک و پيراسته و واژه‌ها گوش‌نواز و خوش‌آهنگ است. همخوانى با زبان مبدأ سوى ديگر قضيه است. مترجم كوشيده است كه هر دو سو را داشته باشد و در اين كار تا حد قابل قبولى توفيق يافته است.

مترجم بيش از همه موارد خود را در بندِ «تحليل» دانسته است. تحليلى كه به اعتقاد او «تا به امروز هم، در سرآغاز آثار بزرگ فكرى و ادبى، جا نيفتاده است و بيشتر كسانى كه در نيم قرن گذشته، ديوان‌هاى شاعران فارسى زبان را به چاپ رسانده‌اند، گويى تنها وظيفه داشته‌اند، كه به تمام و كمال از پديدآرنده اثر ستايش كنند، و از بيان نقطه‌هاى ضعف اثر او باز مانده‌اند». لذا همه انديشه او برگردان كتاب نبوده است و ترجمه خود را كارى تازه‌اى نمى‌دانسته است. او به جهت اطلاع خواننده با زواياى نهج‌البلاغة و نقطه‌هاى اوج و فرود كار و جاذبه‌هاى آن به نگارش مقدمه مفصلى اقدام كرده كه بايد اذعان نمود كه اين مقدمه در شناخت اميرالمؤمنين(ع) و كتاب گران‌سنگ او در حد كتابى مفيد و ادبى است.

از بخش‌هاى بسيار ارزشمند اين ترجمه كه در آثار مشابه كمتر به آن توجه شده است و در فهم كلام امام اهميت دارد، «واژه‌نامه نام‌ها و مفاهيم» است كه بلافاصله پس از حكمت‌ها آمده است و خواننده مى‌تواند، اطلاعات مختصر و در عين حال مفيد را بدست آورد.

در انتهاى اثر به ترتيب فهارس ذيل آمده است: 1- مآخذ، 2- فهرست موضوعى خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار، 3- نام اشخاص، قبيله‌ها، مذاهب و...، 4- نام مكان‌ها و جنگ‌ها، 5- نام كتاب‌ها و رساله‌ها، 6- شعرهاى عربى، 7-احاديث، 8- آيات قرآن، 9- خطبه‌ها و نامه‌ها، 10- فهرست مطالب.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب