نهج‌البلاغه موضوعی (عزیزی)

نهج‌البلاغه موضوعی (عباس عزیزی)
پدیدآوران	عزیزی، عباس (نویسنده)
ناشر	صلاة
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1380 ش
چاپ	1
شابک	‎964-7436-29-7
موضوع	علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - فهرست‏ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏07‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏ن‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نهج‌البلاغه موضوعى، تأليف عباس عزيزى به زبان فارسى است. در اين اثر خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار در قالب موضوعات گوناگون، به‌گونه‌اى كه قابل استفاده براى نسل جوان باشد، گردآورى شده است.

ساختار

كتاب به هفت فصل تقسيم و هر فصل نيز از داراى بخش‌هاى متعدد مشتمل بر موضوعاتى است كه آن‌ها نيز به نوبه خود از ريز موضوعاتى تشكيل شده است. شيوه نگارش كتاب بدين ترتيب است كه موضوعات از ميان خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها گزينش شده و در ذيل هر ريز موضوع تنها يك بخش از كلام حضرت آمده است.

گزارش محتوا

موضوعاتى كه در فصول مختلف كتاب آمده است، به ترتيب عبارت است از:

1. اصول دين: در اين فصل هر يك از اصول دين در ضمن بخش‌هاى متعددى از نهج‌البلاغه استخراج شده است. به عنوان مثال در بخش اول «توحيد» عناوين كلى توصيف صفات خداوندى، قضا و قدر، توصيف فرشتگان، خلقت و آفرينش خداوند آمده است.
2. فروع دين: در ذيل نه عنوان از فروع دين؛ يعنى نماز، روزه، زكات، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منكر، دوستى و دشمنى مطلب ذكر شده و تنها عنوان «خمس» كه نویسنده مطلبى پيرامون آن نيافته نيامده است. مهم‌ترين موضوع اين فصل «نماز» است كه در ذيل آن، موضوعات فلسفه نماز، اهتمام و توصيه به نماز، احكام نماز فرادى و جماعت، وقت نماز، نماز شب و شب زنده‌دارى مورد بررسى قرار گرفته است.
3. توصيف دنيا: نعمت خداوندى، فتنه و آزمايش الهى، پند و عبرت، وصف فقر، وصف دنيا و دنياطلبان عناوينى است كه اين فصل از كتاب را به خود اختصاص داده است.
4. عبادت: مطالب مختلفى مانند اطاعت از خدا و غير خدا، قرآن، توبه، ذكر، دعا، صدقه در اين فصل ذكر شده است. از زيباترين بخش‌هاى اين فصل شمه‌اى از نيايش‌هاى حضرت على(ع) و درد دل اميرالمؤمنين با خدا و راهنمايى خواستن حضرتش از خداوند است كه در بخش هفتم آمده است.
5. فضايل اخلاقى: صله رحم، عيب پوشى، صبر و بردبارى، امانت دارى، قناعت، تقوا، زهد، عفت، گذشت، اعتدال و ميانه‌روى از جمله فضايلى كه امير بيان پيرامون آن سخن گفته است. اگرچه خواننده متوقع است كه در ذيل عناوين ريز عنوان‌هايى با موضوع فضيلت ذكر شود، اما نویسنده بهتر ديده است كه سخنانى كه در حقيقت ناظر به رذيلت است؛ ولى به تبيين مطلب كمك مى‌كند را در ذيل همين عنوان ذكر كند؛ به عنوان نمونه در ذيل عنوان تجلى دل موضوعاتى؛ مانند بيمارى دل و نتيجه سنگدلى نيز ذكر شده است.
6. رذائل اخلاقى: اين فصل در 21 بخش اهم رذائل اخلاقى؛ مانند: حسد، طمع، بخل، غيبت، عيب‌جويى را مورد بررسى قرار داده است. عناوينى ديگرى نيز؛ مانند زنا در اين بخش ديده مى‌شود كه در واقع بايد تحت محرمات الهى ذكر مى‌شد و به جهت اينكه ناشى از رذيلت اخلاق است، در ذيل اين بخش آمده است.
7. فصول ديگرى از نهج‌البلاغه: عناوين مختلفى؛ مانند: دين اسلام، ايمان، حزب شيطان، حق و باطل، عمل به علم، بيمارى و متفرقات در اين فصل از كتاب گنجانده شده است.

وضعيت كتاب

فهرست تفصيلى در ابتدا و كتابنامه در انتهاى اثر آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب