شریف‌الرضی، محمد بن حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ع' به 'ه‌ع') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ت' به ' می‌ت') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۰۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR02336.jpg|بندانگشتی|مرقد منسوب به سید رضی در کاظمین]] | [[پرونده:NUR02336.jpg|بندانگشتی|مرقد منسوب به سید رضی در کاظمین]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |شریف الرضی، محمد بن حسین | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | رضی، ابوالحسن محمد بن حسین | ||
سید رضی، محمد بن حسین | سید رضی، محمد بن حسین | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |ابواحمد حسين | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |359 ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |بغداد | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |394 ش یا 406 ق یا 1015 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[شيخ مفيد]] | ||
[[سیرافی، حسن بن عبدالله|حسن بن عبدالله سيرافى]] | |||
[[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح جنى موصلى]] | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[تلخیص البیان في مجازات القرآن]] مصنف | ||
[[خصائص الأئمة علیهم‌السلام]] | [[خصائص الأئمة علیهم‌السلام]] | ||
[[المجازات النبویة]] | [[المجازات النبویة]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE02336AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى'''، معروف به | '''ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى''' (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، نقیب علویان، گردآورنده [[نهجالبلاغة (صبحی صالح)|نهجالبلاغة]]، برادر [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] | ||
== ولادت == | |||
در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد. | |||
پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن محمد | پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير (ابی محمد اطروش شهید در آمل طبرستان سال 304ق)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1409?pageNumber=14&viewType=html ر.ک: مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، أحكام النساء، ص 14]</ref>، زنى دانشمند و با تقوا بود و [[شيخ مفيد]] كتاب «[[أحكام النساء]]» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند. | ||
شبى [[شيخ مفيد]] فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر | شبى [[شيخ مفيد]] فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر سيد رضى و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] دست دو كودك خود را گرفته و نزد او آورده و گفت: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». [[شيخ مفيد]] از اين حادثه منقلب و گريان گشت و خواب خود را براى آنان تعريف كرده و مسئوليت تربيت و تعليم اين دو سيد بزرگوار را عهده‌دار گرديد. | ||
سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود. | |||
در سال 388 هجرى بهاءالدوله او را به جانشينى خود برگزيده و لباس‌هاى فاخرى به او هديه داده و او را به مقام رياست سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امارت حج منصوب و او را به «شريف جليل» ملقب نمود. در سال 397 هجرى نيز از طرف بهاء الملك همين مقام به او داده شد. | در سال 388 هجرى بهاءالدوله او را به جانشينى خود برگزيده و لباس‌هاى فاخرى به او هديه داده و او را به مقام رياست سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امارت حج منصوب و او را به «شريف جليل» ملقب نمود. در سال 397 هجرى نيز از طرف بهاء الملك همين مقام به او داده شد. | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
سيد رضى نزد شخصيت‌هاى زير شاگردى كرد: [[شيخ مفيد]]، [[محمد بن موسى خوارزمى]]، [[على بن عيسى ربعى]]، [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح جنى موصلى]]، [[سیرافی، حسن بن عبدالله|حسن بن عبدالله سيرافى]]. | |||
==وفات== | |||
وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد. | |||
سید مرتضی در رثای او گفته است: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''یا للرجال لفجعة جذمت یدی''|2=''و وددت لو ذهبت علی برأسی''<ref>ر.ک: شرح نهج البلاغة، ابن ابي الحديد، ج1، ص41</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
وا فریادا از مصیبتی که دستم را برید، ای کاش به جای دست راستم سرم را بُرده بود؛ | |||
پیوسته از پیش آمدنش می‌ترسیدم تا اینکه در رسید و جام زهراگینش را سر کشیدم؛ | |||
روزگاری آن را این دست و آن دست کردم لیکن همین که تصمیم گرفت، هیچ فرصتی نداد و بیدرنگ وارد شد؛به سرازیر شدن چشمه‌ی اشکم اعتراض نکنید، زیرا اشک از اختیارم بیرون رفته مرا چنانکه باید یاری نمی‌کند.خدای را چه زندگانی کوتاه و بس پاکیزه‌ای! و چه عمرهای درازی که به ناپاکی به سر می‌رسد. | |||
امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کردهاند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهمتر بر این مسئله، قول [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابنخلکان]] در [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفیات الاعیان]] است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانهاش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.<ref>[https://wikihaj.com/view/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%B6%DB%8C ر.ک. ویکی حج]</ref> | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف | مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهجالبلاغة است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است. | ||
== | {{سید رضی}} | ||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[سید رضی مؤلف نهج‌البلاغه]] | |||
[[كاخ دلاویز یا تاریخ شریف رضی]] | |||
[[سید رضی (جعفری)]] | |||
[[تمام نهجالبلاغة (النسخة المسندة) مما اختاره السيد الشريف الرضي من کلام مولانا أميرالمؤمنين الإمام علي بن أبي‌طالب علیه‌السلام]] | |||
[[ديوان الشريف الرضي]] | |||
[[فروغ فقه و ادب: زندگی‌نامه فشرده علامه شریف رضی]] | |||
[[أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد]] | |||
[[شرح نهج‌البلاغه (محمد عبده)]] | |||
[[عبقرية الشريف الرضي]] | |||
[[شرح نهجالبلاغة (ابن ابی‌الحديد)]] | |||
[[نهجالبلاغة (صبحی صالح)]] | |||
[[نهجالبلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)]] | |||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (کاسب)]] | |||
[[ترجمه نهج‌البلاغه؛ سروش خدا در سرود علی علیه‌السلام]] | |||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (محمدمهدی جعفری)]] | |||
[[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)]] | |||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (مقیمی)]] | |||
[[شرح نهجالبلاغة (ابن میثم)]] | |||
[[شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی)]] | |||
[[ولایت نامه]] | |||
[[نهج‌البلاغه پارسی (دین پرور)]] | |||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (احمد‌زاده)]] | |||
[[آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)]] | |||
[[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (راوندی)]] | |||
[[ | |||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (دشتی)]] | [[ترجمه نهج‌البلاغه (دشتی)]] | ||
[[ترجمه | [[شرح و ترجمه نهج‌البلاغه (انصاری)]] | ||
[[منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة]] | |||
[[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (فیض‌الاسلام)]] | |||
[[ | [[نهجالبلاغة با ترجمه منظوم (امید مجد)]] | ||
[[نهج‌البلاغه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه سپهر)]] | ||
[[ | [[في ظلال نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[خصائص الأئمة علیهم‌السلام]] | ||
[[ترجمه نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه نهج‌البلاغه (افتخارزاده)]] | ||
[[نهج‌البلاغه ( | [[شرح نهج‌البلاغه (مدرس وحید)]] | ||
[[نهج‌البلاغه | [[ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه]] | ||
[[ | [[شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)]] | ||
[[ | [[المجازات النبوية]] | ||
[[ | [[شرح نهجالبلاغة (دخیل)]] | ||
[[نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه روان نهج‌البلاغه (ارفع)]] | ||
[[ | [[تلخیص البیان في مجازات القرآن]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شیروانی)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (سپهر)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (آقامیرزایی)]] | ||
[[ | [[مروارید حکمت از دریای عصمت]] | ||
[[ | [[تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين]] | ||
[[ | [[حقائق التأويل في متشابه التنزيل]] | ||
[[ | [[تحفة العلية في شرح الخطابات الحيدرية]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شهیدی)]] | ||
[[ | [[یادنامه علامه شریف رضی]] | ||
[[ | [[دراسة حول نهجالبلاغة]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة | [[حدائق الحقائق في شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[مصادر نهجالبلاغة و أسانيده]] | ||
[[ | [[بحثی کوتاه پیرامون نهجالبلاغة و مدارک آن]] | ||
[[نهجالبلاغة | [[شروح نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[منجی موعود از منظر نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[كاوشی در نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[نهج‌السعادة في مستدرك نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة نبراس السیاسة و منهل التربیة (مقالات کنگره سوم)]] | ||
[[ | [[تمام نهج البلاغة]] | ||
[[ | [[ترجمه روان نهج‌البلاغه (سید کاظم ارفع)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (احمد‌زاده)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (اردبیلی)]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة (ترجمه انصاری)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (انصاریان، ط. قدیم)]] | ||
[[ترجمه نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه نهج‌البلاغه (اولیایی)]] | ||
[[ترجمه نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه نهج‌البلاغه (بهشتی)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)]] | ||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (سپهر)]] | [[ترجمه نهج‌البلاغه (سپهر)]] | ||
[[ترجمه نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شرقی)]] | ||
[[ | [[کتاب نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم]] | ||
[[نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه نهج‌البلاغه (مبشری)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (محسن فارسی)]] | ||
[[نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی)]] | ||
[[ | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[ | [[تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین]] | ||
[[ | [[معارج نهجالبلاغة (تحقیق طیب)]] | ||
[[نهج‌البلاغه با | [[خورشید بی‌غروب، نهج‌البلاغه با فهرستهای دهگانه]] | ||
[[ترجمه | [[نهجالبلاغة (ترجمه فاضل)]] | ||
[[ | [[سخنان علی علیه‌السلام از نهجالبلاغة (کمپانی)]] | ||
[[ | [[شرح نهج‌البلاغه (سید عباس موسوی)]] | ||
[[ | [[شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)]] | ||
[[ | [[شرح نهجالبلاغة (قزوینی حائری)]] | ||
[[ | [[شرح نهجالبلاغة (دخیل)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)]] | |||
[[نهج‌البلاغه ( | [[شرح نهج‌البلاغه (نواب لاهیجی)]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه منظوم (انصاری)]] | ||
[[ | [[منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)]] | ||
[[ | [[ترجمه کامل نهج‌البلاغه (شاهین)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (عابدینی مطلق)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شریعت)]] | ||
[[نهجالبلاغة]] | [[نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (فولادوند)]] | ||
[[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)]] | |||
[[كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)]] | |||
[[منتخب نهج‌البلاغه (ترجمه اسماعیلی)]] | |||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شیروانی)]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة (ترجمه مهدی شریعتی)]] | ||
[[نهج‌البلاغه ( | [[ترجمه نهج‌البلاغه (علامه جعفری)]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه منظوم (ترجمه علی توکلی)]] | ||
[[نهج‌البلاغه | [[نهج‌البلاغه (تحقیق حسینی)]] | ||
[[ | [[شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[حقائق التأویل في متشابه التنزیل]] | ||
[[ | [[المجازات النبویة]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة (سخنان، نامه‌ها و حکمتهای امیرالمؤمنین امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام]] | ||
[[نهجالبلاغة]] | [[نهجالبلاغة]] | ||
[[نهج‌البلاغه و هو ما اختاره الشریف الرضی من کلام سیدنا و مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام]] | [[نهج‌البلاغه (ترجمه کلمات قصار، صدرالدین بلاغی)]] | ||
[[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | |||
[[نهجالبلاغة و هو ما اختاره الشریف الرضی من کلام سیدنا و مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام]] | |||
[[نهج‌البلاغه (مصطفی زمانی)]] | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه(مصطفی زمانی)]] | ||
[[مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة]] | [[مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة]] | ||
| خط ۲۳۰: | خط ۳۱۸: | ||
[[تلخيص البيان في مجازات القرآن]] | [[تلخيص البيان في مجازات القرآن]] | ||
[[Imam Ali Nahjul Balagha Sermons,letters and Sayings]] | [[Imam Ali Nahjul Balagha Sermons,letters and Sayings]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة: خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمتهای حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة]] | [[شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة]] | ||
[[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة با ترجمه استاد ولي]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة و هو المختار من کلام امیرالمؤمنین عليه‌السلام]] | ||
[[نهجالبلاغة: و هو مجموع ما أختاره الشريف ابوالحسن محمد الرضي بن الحسن الموسوي من کلام اميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (بیروت)]] | [[نهجالبلاغة: و هو مجموع ما أختاره الشريف ابوالحسن محمد الرضي بن الحسن الموسوي من کلام اميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (بیروت)]] | ||
| خط ۲۵۹: | خط ۳۳۹: | ||
[[جامع نسخ نهجالبلاغة]] | [[جامع نسخ نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة:و بهامشه شرح الفارسی المنقول من منهاج البراعه و شرح النواب اللاهیجی مع دیوان المنسوب الی امیرالمؤمنین علیه السلم و ترجمه الدیوان منقول من شرح الدیوان للمیبدی]] | ||
[[نهجالبلاغة: و هو مجموعة خطب مولانا أمیر المؤمنین(ع) و أوامره و کتبه و رسائله و حکمه و مواعظه]] | [[نهجالبلاغة: و هو مجموعة خطب مولانا أمیر المؤمنین(ع) و أوامره و کتبه و رسائله و حکمه و مواعظه]] | ||
[[ | [[نهجالبلاغة حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة]] | [[شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مفسران شیعه]] | |||
[[رده:ادیبان]] | |||
[[رده:شاعران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۳۸
| نام | شریف الرضی، محمد بن حسین |
|---|---|
| نامهای دیگر | رضی، ابوالحسن محمد بن حسین
سید رضی، محمد بن حسین شریف الرضی، ابوالحسن محمد بن حسین شریف رضی، محمد بن حسین |
| نام پدر | ابواحمد حسين |
| متولد | 359 ق |
| محل تولد | بغداد |
| رحلت | 394 ش یا 406 ق یا 1015 م |
| اساتید | شيخ مفيد |
| برخی آثار | تلخیص البیان في مجازات القرآن مصنف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02336AUTHORCODE |
ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، نقیب علویان، گردآورنده نهجالبلاغة، برادر سید مرتضی
ولادت
در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد.
پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير (ابی محمد اطروش شهید در آمل طبرستان سال 304ق)[۱]، زنى دانشمند و با تقوا بود و شيخ مفيد كتاب «أحكام النساء» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند.
شبى شيخ مفيد فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر سيد رضى و سيد مرتضى دست دو كودك خود را گرفته و نزد او آورده و گفت: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». شيخ مفيد از اين حادثه منقلب و گريان گشت و خواب خود را براى آنان تعريف كرده و مسئوليت تربيت و تعليم اين دو سيد بزرگوار را عهده‌دار گرديد.
سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود.
در سال 388 هجرى بهاءالدوله او را به جانشينى خود برگزيده و لباس‌هاى فاخرى به او هديه داده و او را به مقام رياست سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امارت حج منصوب و او را به «شريف جليل» ملقب نمود. در سال 397 هجرى نيز از طرف بهاء الملك همين مقام به او داده شد.
اساتيد
سيد رضى نزد شخصيت‌هاى زير شاگردى كرد: شيخ مفيد، محمد بن موسى خوارزمى، على بن عيسى ربعى، ابوالفتح جنى موصلى، حسن بن عبدالله سيرافى.
وفات
وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد.
سید مرتضی در رثای او گفته است:
| یا للرجال لفجعة جذمت یدی | و وددت لو ذهبت علی برأسی[۲] |
وا فریادا از مصیبتی که دستم را برید، ای کاش به جای دست راستم سرم را بُرده بود؛
پیوسته از پیش آمدنش می‌ترسیدم تا اینکه در رسید و جام زهراگینش را سر کشیدم؛
روزگاری آن را این دست و آن دست کردم لیکن همین که تصمیم گرفت، هیچ فرصتی نداد و بیدرنگ وارد شد؛به سرازیر شدن چشمه‌ی اشکم اعتراض نکنید، زیرا اشک از اختیارم بیرون رفته مرا چنانکه باید یاری نمی‌کند.خدای را چه زندگانی کوتاه و بس پاکیزه‌ای! و چه عمرهای درازی که به ناپاکی به سر می‌رسد.
امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کردهاند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهمتر بر این مسئله، قول ابنخلکان در وفیات الاعیان است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانهاش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.[۳]
آثار
مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهجالبلاغة است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است.
پانویس
- ↑ ر.ک: مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، أحكام النساء، ص 14
- ↑ ر.ک: شرح نهج البلاغة، ابن ابي الحديد، ج1، ص41
- ↑ ر.ک. ویکی حج
وابسته‌ها
فروغ فقه و ادب: زندگی‌نامه فشرده علامه شریف رضی
أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد
شرح نهجالبلاغة (ابن ابی‌الحديد)
نهجالبلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)
ترجمه نهج‌البلاغه؛ سروش خدا در سرود علی علیه‌السلام
ترجمه نهج‌البلاغه (محمدمهدی جعفری)
منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)
شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی)
آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)
منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (راوندی)
شرح و ترجمه نهج‌البلاغه (انصاری)
منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (فیض‌الاسلام)
نهجالبلاغة با ترجمه منظوم (امید مجد)
ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه سپهر)
ترجمه نهج‌البلاغه (افتخارزاده)
ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه
شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي
نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)
ترجمه نهج‌البلاغه (آقامیرزایی)
تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين
حقائق التأويل في متشابه التنزيل
تحفة العلية في شرح الخطابات الحيدرية
حدائق الحقائق في شرح نهجالبلاغة
بحثی کوتاه پیرامون نهجالبلاغة و مدارک آن
منجی موعود از منظر نهجالبلاغة
نهج‌السعادة في مستدرك نهجالبلاغة
نهجالبلاغة نبراس السیاسة و منهل التربیة (مقالات کنگره سوم)
ترجمه روان نهج‌البلاغه (سید کاظم ارفع)
ترجمه نهج‌البلاغه (انصاریان، ط. قدیم)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)
کتاب نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم
ترجمه نهج‌البلاغه (محسن فارسی)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی)
تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین
خورشید بی‌غروب، نهج‌البلاغه با فهرستهای دهگانه
سخنان علی علیه‌السلام از نهجالبلاغة (کمپانی)
شرح نهج‌البلاغه (سید عباس موسوی)
شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)
شرح نهجالبلاغة (قزوینی حائری)
شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)
منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة
نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)
ترجمه کامل نهج‌البلاغه (شاهین)
ترجمه نهج‌البلاغه (عابدینی مطلق)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)
كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)
منتخب نهج‌البلاغه (ترجمه اسماعیلی)
نهجالبلاغة (ترجمه مهدی شریعتی)
ترجمه نهج‌البلاغه (علامه جعفری)
نهجالبلاغة به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)
نهج‌البلاغه منظوم (ترجمه علی توکلی)
حقائق التأویل في متشابه التنزیل
نهجالبلاغة (سخنان، نامه‌ها و حکمتهای امیرالمؤمنین امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام
نهج‌البلاغه (ترجمه کلمات قصار، صدرالدین بلاغی)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه(مصطفی زمانی)
مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة
نسخه ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس ترجمه مکارم)
Imam Ali Nahjul Balagha Sermons,letters and Sayings
نهجالبلاغة: خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمتهای حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام
نهجالبلاغة با ترجمه استاد ولي
نهجالبلاغة و هو المختار من کلام امیرالمؤمنین عليه‌السلام
[[نهجالبلاغة: و هو مجموع ما أختاره الشريف ابوالحسن محمد الرضي بن الحسن الموسوي من کلام اميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (بیروت)]]
نهجالبلاغة مع ترجمه و حواشی مکمل
[[نهجالبلاغة:و بهامشه شرح الفارسی المنقول من منهاج البراعه و شرح النواب اللاهیجی مع دیوان المنسوب الی امیرالمؤمنین علیه السلم و ترجمه الدیوان منقول من شرح الدیوان للمیبدی]]
نهجالبلاغة: و هو مجموعة خطب مولانا أمیر المؤمنین(ع) و أوامره و کتبه و رسائله و حکمه و مواعظه