۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی' به 'ابن بابویه، محمد بن علی') |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =16 | | تعداد جلد =16 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01997 | ||
| کتابخوان همراه نور =01997 | | کتابخوان همراه نور =01997 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|انوار العرفان ( | {{کاربردهای دیگر|انوار العرفان (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''انوار العرفان في تفسير القرآن''' اثر [[داورپناه، ابوالفضل|ابوالفضل داورپناه]] به زبان فارسی است كه در16 جلد تا پايان تفسير سورۀ انفال منتشر شده است. | |||
'''انوار العرفان في تفسير القرآن''' اثر [[داورپناه، ابوالفضل|ابوالفضل داورپناه]] به زبان فارسی است كه در16 جلد | |||
مفسر در ابتداى كتاب مباحثى در علوم قرآن شامل آشنا شدن با قرآن و مقدمات استفاده از آن، موانع فهم معانى قرآن، آداب قارى قرآن و امور باطنى كه بايد رعايت نمايد، فضيلت قرآن و ثواب تلاوت آن، نامهاى قرآن، شمارۀ سوره‌ها و آيات و كلمات و حروف قرآن، تأويل و تفسير، برخى اصطلاحات مربوط به تفسير (مانند: مجمل و متشابه، محكم و مبيّن، ناسخ و منسوخ، مطلق و مقيد، خاص و عام، و ظاهر و باطن)، سوره‌ها و آياتيكه در مكه يا مدينه نازل گشته‌اند، اولین و آخرين سوره‌اى كه نازل گرديده و بحثى راجع به استعاذه، مطرح نموده‌اند. | مفسر در ابتداى كتاب مباحثى در علوم قرآن شامل آشنا شدن با قرآن و مقدمات استفاده از آن، موانع فهم معانى قرآن، آداب قارى قرآن و امور باطنى كه بايد رعايت نمايد، فضيلت قرآن و ثواب تلاوت آن، نامهاى قرآن، شمارۀ سوره‌ها و آيات و كلمات و حروف قرآن، تأويل و تفسير، برخى اصطلاحات مربوط به تفسير (مانند: مجمل و متشابه، محكم و مبيّن، ناسخ و منسوخ، مطلق و مقيد، خاص و عام، و ظاهر و باطن)، سوره‌ها و آياتيكه در مكه يا مدينه نازل گشته‌اند، اولین و آخرين سوره‌اى كه نازل گرديده و بحثى راجع به استعاذه، مطرح نموده‌اند. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۳: | ||
ايشان در مورد ترجمۀ قرآن معتقد است عبارات قرآن ترجمه‌بردار نيست و حتى از لحاظ اسلوب با زبان عربى امروز و هيچ روز ديگر هم شباهت ندارد، لذا ترجمه آيات قرآن براى فهميدن آن كافى نيست و چون سعى مى‌شود كه چيزى در ترجمه بر اصل آن اضافه نگردد، اشكال ترجمه و نارسايى آن زيادتر مى‌شود بنابراین ترجمۀ كلام الهى و گنجاندن آن در قالب كلام بشرى، آنهم در قالب زبان فارسی كه نسبت به زبان عربى بسيار محدود است مانند گنجاندن آب اقيانوس در كاسه و سنجيدن نور خورشيد با پيمانه است. | ايشان در مورد ترجمۀ قرآن معتقد است عبارات قرآن ترجمه‌بردار نيست و حتى از لحاظ اسلوب با زبان عربى امروز و هيچ روز ديگر هم شباهت ندارد، لذا ترجمه آيات قرآن براى فهميدن آن كافى نيست و چون سعى مى‌شود كه چيزى در ترجمه بر اصل آن اضافه نگردد، اشكال ترجمه و نارسايى آن زيادتر مى‌شود بنابراین ترجمۀ كلام الهى و گنجاندن آن در قالب كلام بشرى، آنهم در قالب زبان فارسی كه نسبت به زبان عربى بسيار محدود است مانند گنجاندن آب اقيانوس در كاسه و سنجيدن نور خورشيد با پيمانه است. | ||
== ساختار | == ساختار == | ||
مفسر در ذیل هر آیه (یا چند آیه)، ترجمه و شرح آن به نظم و نثر، شأن نزول آن، مباحث لغوی و معنایی، توضیحات و نقل روایات مرتبط با آن، و تجزیه و ترکیب آن را به ترتیب می‌آورد. | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۲: | ||
پس از آن آياتى از سوره را كه قصد ترجمه و شرح آنها را دارد، آورده به ترجمه و شرح منظوم توأم با نثر يك به يك آنها مى‌پردازد. مرحلۀ ترجمه و شرح از يكديگر تفكيك شدنى نيست. | پس از آن آياتى از سوره را كه قصد ترجمه و شرح آنها را دارد، آورده به ترجمه و شرح منظوم توأم با نثر يك به يك آنها مى‌پردازد. مرحلۀ ترجمه و شرح از يكديگر تفكيك شدنى نيست. | ||
پس از اينكه ترجمه و شرح تك تك آيات آن مجموعه به پايان رسيد به شأن نزول آنها مى‌پردازد، شأن نزول‌ها را از منابع مختلف نقل مى‌نمايد از قبيل كشف الاسرار، تفسير طبرى، مجمع البيان، آثار سيوطى، تفسير تبيان، نمونۀ بينات، تفسير برهان و...، و در بسيارى از موارد از [[ | پس از اينكه ترجمه و شرح تك تك آيات آن مجموعه به پايان رسيد به شأن نزول آنها مى‌پردازد، شأن نزول‌ها را از منابع مختلف نقل مى‌نمايد از قبيل كشف الاسرار، تفسير طبرى، مجمع البيان، آثار سيوطى، تفسير تبيان، نمونۀ بينات، تفسير برهان و...، و در بسيارى از موارد از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، ابن مسعود، ضحاك، مجاهد، قتاده و... نقل نموده كه منبع آن را ذكر نمى‌نمايد. | ||
بحثى از نظر لغت و معنى عنوان ديگر اين تفسير است كه بعد از شأن نزول بيان مى‌شود. در اين عنوان كلمات آيه يا فرازهاى آن را يك به يك مورد بررسى قرار داده معانى آن را غالباً | بحثى از نظر لغت و معنى عنوان ديگر اين تفسير است كه بعد از شأن نزول بيان مى‌شود. در اين عنوان كلمات آيه يا فرازهاى آن را يك به يك مورد بررسى قرار داده معانى آن را غالباً بدون ذكر منبع مطرح مى‌نمايد، سپس موارد مشابه كلمه را در آيات ديگر بيان نموده معانى آن را گاه تا 6 معنا يا بيشتر بازگو مى‌كند (مانند ج1 ص397 معناى كلمۀ «عرض»). با پايان يافتن اين بخش مراجعه كنندۀ تفسير به معناى يك كلمه در تمام قرآن واقف خواهد شد. | ||
سپس نوبت به بخش «توضيحات» مى‌رسد. در اين بخش مفسر آيه يا فرازى از آن را مورد بحث قرار داده با نقل اقوال مفسرين به تفسير آن مى‌پردازد. در نقل اقوال مفسرين رويۀ خاصى را پى‌گيرى نمى‌نمايند، در بعضى موارد نام مفسر يا تفسير او را ذكر مى‌كند (مانند [[ | سپس نوبت به بخش «توضيحات» مى‌رسد. در اين بخش مفسر آيه يا فرازى از آن را مورد بحث قرار داده با نقل اقوال مفسرين به تفسير آن مى‌پردازد. در نقل اقوال مفسرين رويۀ خاصى را پى‌گيرى نمى‌نمايند، در بعضى موارد نام مفسر يا تفسير او را ذكر مى‌كند (مانند [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، ابن مسعود، ج1 ص406، آيه 30 بقره). و در پاره‌اى موارد به عبارت «بعقيدۀ بعضى مفسرين»، «بعضى از مفسرين نوشته‌اند»،... اكتفا مى‌نمايد.(همان آدرس). | ||
در اين عنوان گاهى مطالب را با سؤال و جواب پى‌گيرى مى‌نمايد (مانند ج1 ص410 آيه 31 بقره). | در اين عنوان گاهى مطالب را با سؤال و جواب پى‌گيرى مى‌نمايد (مانند ج1 ص410 آيه 31 بقره). | ||
عنوان «روايات» فصل بعدى ايشان است كه به ذكر روايات مربوط به آن آيات مى‌پردازد. عدم ذكر منابع نيز در اين بخش به چشم مى‌خورد و فقط در موارد اندكى منابع آن را ذكر نموده است مانند [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]]، [[تفسير القمي|تفسير قمى]]، اصول كافى، [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] طبرسى، النبوة [[ | عنوان «روايات» فصل بعدى ايشان است كه به ذكر روايات مربوط به آن آيات مى‌پردازد. عدم ذكر منابع نيز در اين بخش به چشم مى‌خورد و فقط در موارد اندكى منابع آن را ذكر نموده است مانند [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]]، [[تفسير القمي|تفسير قمى]]، اصول كافى، [[الاحتجاج (نشر المرتضی)|احتجاج]] طبرسى، النبوة [[ابن بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]]، قصص الانبياء. | ||
«تجزيه و تركيب» عنوان بعدى مفسر مى‌باشد كه در آن به تجزيه و تركيب فرازهاى مختلف آيات مى‌پردازد و تقريبا تمام حروف و اسامى و افعال آيات را بررسى مى‌كند، جايگاه جملات را نيز به خوبى گوشزد مى‌نمايد. | «تجزيه و تركيب» عنوان بعدى مفسر مى‌باشد كه در آن به تجزيه و تركيب فرازهاى مختلف آيات مى‌پردازد و تقريبا تمام حروف و اسامى و افعال آيات را بررسى مى‌كند، جايگاه جملات را نيز به خوبى گوشزد مى‌نمايد. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۴: | ||
ورود ايشان به مباحث فقهى در بخش توضيحات (كه در واقع اصلى‌ترين بخش اين تفسير است)، گاهى بيش از حد تفسير بوده و به موارد اختلاف نظر و ديدگاه‌هاى فقهى مذاهب پنجگانه اشاره مى‌نمايد، براى نمونه بحث خمس ذيل آيه 41 سورۀ انفال (ج16 ص249). | ورود ايشان به مباحث فقهى در بخش توضيحات (كه در واقع اصلى‌ترين بخش اين تفسير است)، گاهى بيش از حد تفسير بوده و به موارد اختلاف نظر و ديدگاه‌هاى فقهى مذاهب پنجگانه اشاره مى‌نمايد، براى نمونه بحث خمس ذيل آيه 41 سورۀ انفال (ج16 ص249). | ||
مفسر محترم سعى دارد در آياتى كه اشاره به مسائل توحيد دارد، جنبه‌هاى مختلف را مطرح نمايد و مخاطب خود را با مسائل اعتقادى بيشتر آشنا كند. براى نمونه، بحث انواع توحيد ذيل آيۀ ''' «و اعلموا انّ اللّه يحول بين المرء و قلبه...» ''' (آيه 24 سورۀ انفال (ج16 ص139)) و بحث ولايت امیرالمؤمنین(ع) و اينكه ائمه اطهار(ع) ذريۀ پيغمبر اكرم(ص) مى‌باشند ذيل آيۀ 6 سورۀ احزاب ''' «النبى اولى بالمومنين من انفسهم و ازواجه امهاتهم و اولوالارحام بعضهم اولى ببعض...» ''' در گفتگوى امام موسى كاظم(ع) و هارون به نقل از [[ | مفسر محترم سعى دارد در آياتى كه اشاره به مسائل توحيد دارد، جنبه‌هاى مختلف را مطرح نمايد و مخاطب خود را با مسائل اعتقادى بيشتر آشنا كند. براى نمونه، بحث انواع توحيد ذيل آيۀ''' «و اعلموا انّ اللّه يحول بين المرء و قلبه...»''' (آيه 24 سورۀ انفال (ج16 ص139)) و بحث ولايت امیرالمؤمنین(ع) و اينكه ائمه اطهار(ع) ذريۀ پيغمبر اكرم(ص) مى‌باشند ذيل آيۀ 6 سورۀ احزاب''' «النبى اولى بالمومنين من انفسهم و ازواجه امهاتهم و اولوالارحام بعضهم اولى ببعض...»''' در گفتگوى امام موسى كاظم(ع) و هارون به نقل از [[ابن بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] در بخش روايات ذكر شده و مفسر محترم خوانندۀ خود را به اين امر تذكر مى‌دهند. (ج16 ص358 تا ص365). | ||
مؤلف در آيه مباهله به اثبات ولايت و امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] اشاره مى‌كند، (ج6 ص22 ذيل آيه 61 سورۀ آل عمران). وى در ضمن بيان اقوال گوناگون، در مواردى به ديدگاه عرفا و به تعبير ايشان علماء روحى اشاره‌اى دارد، كه اين خود گوياى عدم ستيز ايشان با اين طايفه و بلكه آشنايى با برخى افكار آنها را، دارد (ج1 ص380 ذيل آيۀ 29 سورۀ بقره). | مؤلف در آيه مباهله به اثبات ولايت و امامت [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] اشاره مى‌كند، (ج6 ص22 ذيل آيه 61 سورۀ آل عمران). وى در ضمن بيان اقوال گوناگون، در مواردى به ديدگاه عرفا و به تعبير ايشان علماء روحى اشاره‌اى دارد، كه اين خود گوياى عدم ستيز ايشان با اين طايفه و بلكه آشنايى با برخى افكار آنها را، دارد (ج1 ص380 ذيل آيۀ 29 سورۀ بقره). | ||