متن و ترجمه عیون أخبار الرضا علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (←وابسته‌ها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (ابهام زدایی)' به 'عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02631J1.jpg | |||
| عنوان =ترجمه و متن عیون أخبار الرضا علیه‌السلام | |||
| عنوان‌های دیگر =عیون اخبار الرضا. فارسی - عربی | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مستفید، حمید رضا]] (مترجم) | |||
| | |||
| | |||
[[ | [[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
[[غفاری، علیاکبر]] (مترجم) | [[غفاری، علیاکبر]] (مترجم) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 129 /الف2 ع9041 1372 | ||
| موضوع = | |||
احادیث شیعه - قرن 4ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
علی بن موسی(ع)، امام هشتم، 153 - 203ق. - احادیث | علی بن موسی(ع)، امام هشتم، 153 - 203ق. - احادیث | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | نشر صدوق | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1372 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02631AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02631 | |||
| کتابخوان همراه نور =02631 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (ابهام‌زدایی)}} | |||
[[شيخ صدوق]] در اين اثر روايت‌هاى پيرامون [[امام رضا(ع)]] و مجموعه رواياتى كه از آن حضرت روايت شده است را، جمع‌آورى نموده است. | '''متن و ترجمه عیون أخبار الرضا علیه‌السلام'''، به اهتمام آقايان [[على‌اكبر غفارى]] و [[حميدرضا مستفيد]] به انجام رسيده است. [[شيخ صدوق]] در اين اثر روايت‌هاى پيرامون [[امام رضا(ع)]] و مجموعه رواياتى كه از آن حضرت روايت شده است را، جمع‌آورى نموده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
يكى از ويژگى‌هاى اساسى مترجم كه همواره بايد به آن پاى‌بند باشد، رعايت دقيق امانت در ترجمه است. مترجم متون حديثى داراى يك تكليف اخلاقى است و اصل امانت‌دارى يكى از مؤلفه‌هاى ارزيابى و ارزش‌گذارى يك ترجمه محسوب شده است. | |||
يكى از ويژگى‌هاى اساسى مترجم كه همواره بايد به آن پاى‌بند باشد، رعايت دقيق امانت در ترجمه است. مترجم متون حديثى داراى يك تكليف اخلاقى است و اصل امانت‌دارى يكى از | |||
زيرا مترجم افزون بر آن كه بايد همواره بكوشد تا دانش مربوط را كسب كند و جايز اصول ترجمه باشد، بايد دست به يك رياضت فكرى بزند و به هوش باشد كه علائق، گرايش‌ها و پيش فرض‌هاى خود در امر ترجمه دخالت ندهد و در پرتو برخى از آنها متن حديث را ترجمه نكند و از اين طريق معناى خارجى از متن اصلى را بر آن نيفزايد و متنى به نام ترجمه به دست ندهد كه در حقيقت سخن خود وى است نه ترجمه. | زيرا مترجم افزون بر آن كه بايد همواره بكوشد تا دانش مربوط را كسب كند و جايز اصول ترجمه باشد، بايد دست به يك رياضت فكرى بزند و به هوش باشد كه علائق، گرايش‌ها و پيش فرض‌هاى خود در امر ترجمه دخالت ندهد و در پرتو برخى از آنها متن حديث را ترجمه نكند و از اين طريق معناى خارجى از متن اصلى را بر آن نيفزايد و متنى به نام ترجمه به دست ندهد كه در حقيقت سخن خود وى است نه ترجمه. | ||
مترجم وظيفه دارد كه خود را بر متن و فضاى آن بگشايد و اجازه دهد تا احاديث با همه لايه‌هاى معنايى خود، ترجمه و به خواننده منتقل شود. به همين دليل آورده‌اند كه ترجمه تنها وظيفه‌اى علمى نيست، تكليفى اخلاقى است و اگر به ترجمه موجود بنگريم، بايد اعتراف كنيم [[غفاری، علیاکبر|استاد غفارى]] | مترجم وظيفه دارد كه خود را بر متن و فضاى آن بگشايد و اجازه دهد تا احاديث با همه لايه‌هاى معنايى خود، ترجمه و به خواننده منتقل شود. به همين دليل آورده‌اند كه ترجمه تنها وظيفه‌اى علمى نيست، تكليفى اخلاقى است و اگر به ترجمه موجود بنگريم، بايد اعتراف كنيم [[غفاری، علیاکبر|استاد غفارى]] تا حدّ بالايى اصل امانت‌دارى را به طور دقيق رعايت نموده‌اند، علاوه بر اين كه ايشان دقّت لازم در برگردان عبارت متن اصلى را به فارسى با ملاحظه سيستم جمله‌بندى و ساختار نحوى زبان فارسى(مقصد) را نيز رعايت كرده‌اند و اگر به طور خلاصه بخواهيم بگوئيم مى‌توانيم دو معيار اساسى ديگر را در ترجمه ايشان علاوه بر اصل امانت‌دارى كه هر ترجمه خوب بايد داراى آنها باشد را داراست و آن دقّت و روانى و سليس بودن است. به هر حال اين ترجمه به خوبى توانسته است، مفهوم فرمايشات معصومين(ع) را به خوانندگان آن برساند. | ||
يكى ديگر از مزايا و ويژگى‌هاى اين ترجمه كه كمك شايان توجهى به بهره‌گيرى از اين اثر نموده است، تحقيق و تصحيح اين اثر است. در تصحيح و ترجمه اين كتاب، مترجمان با دو نسخه خطى كه به ترتيب در قرن‌هاى 10 و 11 كتابت شده و يك نسخه چاپ سنگى(چاپ | يكى ديگر از مزايا و ويژگى‌هاى اين ترجمه كه كمك شايان توجهى به بهره‌گيرى از اين اثر نموده است، تحقيق و تصحيح اين اثر است. در تصحيح و ترجمه اين كتاب، مترجمان با دو نسخه خطى كه به ترتيب در قرن‌هاى 10 و 11 كتابت شده و يك نسخه چاپ سنگى(چاپ نجم‌الدوله) و يك چاپ حروفى، كتاب را مقابله كرده‌اند. ملاك تصحيح از نظر [[غفاری، علیاکبر|استاد غفارى]] بدين صورت است كه صحيح‌ترين نسخه‌اى كه عرضه بر مشايخ شده و امضاء دارد ملاك قرار مى‌گيرد نه قديمى‌ترين نسخه. | ||
ملاك صحت نسخه است نه قدّمت. ايشان معتقد هستند، در تصحيح يك كتاب نبايد تنها به نسخ ديگران اكتفا كرد، بلكه به مصادر آن نيز بايد توجه كامل نمود. تصحيح اجتهادى با تصحيح بر مبناى نسخه فرق مى‌كند و بايد بين اين دو تفكيك كرد و ما هم همين طور عمل مى‌كنيم، امّا آن قسمت اجتهادى را در متن | ملاك صحت نسخه است نه قدّمت. ايشان معتقد هستند، در تصحيح يك كتاب نبايد تنها به نسخ ديگران اكتفا كرد، بلكه به مصادر آن نيز بايد توجه كامل نمود. تصحيح اجتهادى با تصحيح بر مبناى نسخه فرق مى‌كند و بايد بين اين دو تفكيك كرد و ما هم همين طور عمل مى‌كنيم، امّا آن قسمت اجتهادى را در متن نمى‌آوریم. من در تمام كتاب‌هايى كه تصحيح كرده‌ام، هر جا كه متن را غلط دانسته‌ام، در پاورقى(يا بعد از روايت در شرح) نوشته‌ام كه اين متن به نظر من درست نيست؛ ولى خود در متن دست نبرده‌ام. | ||
براى همين تصحيح‌هاى او بر كتب اربعه. ايشان را از حديث‌پژوهان بزرگ دوران معاصر مى‌دانند. | براى همين تصحيح‌هاى او بر كتب اربعه. ايشان را از حديث‌پژوهان بزرگ دوران معاصر مى‌دانند. | ||
| خط ۶۸: | خط ۴۸: | ||
و اين كار در نوع خود براى اولين‌بار بود كه به صورت حروف‌چينى با تحقيق و تصحيح و مقدّمه توسط ايشان صورت گرفت. | و اين كار در نوع خود براى اولين‌بار بود كه به صورت حروف‌چينى با تحقيق و تصحيح و مقدّمه توسط ايشان صورت گرفت. | ||
از مزاياى ديگر اين ترجمه، مقدّمه‌اى است كه در آن به معرفى [[شيخ صدوق]](ره) و سفرهاى او مى‌پردازد. [[غفاری، علیاکبر|مرحوم غفارى]] | از مزاياى ديگر اين ترجمه، مقدّمه‌اى است كه در آن به معرفى [[شيخ صدوق]](ره) و سفرهاى او مى‌پردازد. [[غفاری، علیاکبر|مرحوم غفارى]] در تذكرى در اين مقدمه بيان مى‌دارند كه هدف و مقصود [[شيخ صدوق]](ره) در اين اثر صرف نقل روايات مربوط به امام هشتم در كتب قبل از وى بوده است، اعم از اين كه خبر معتبر باشد يا غير معتبر و چنانكه ديده مى‌شود، در چند مورد خبرى آورده و خود در سخنان آن خدشه نموده؛ مثل خبر تحريف قرآن، لذا ايشان در هنگام ترجمه رواياتى كه با اصول مذهب تشيع چندان سازگار نيست، اشاره به ضعف آن مى‌نمايند تا خواننده محترم توجه به ضعف حديث داشته باشد. | ||
از بايسته‌هاى ديگرى كه هر ترجمه خوب بايد دارا باشد و اين ترجمه آنها را دربردارد: آوردن متن عربى تا اعراب‌گذارى و فارسى در يك صفحه كه اين امر تطبيق را براى خواننده آسان مى‌كند، براى روايات شماره تسلسل‌گزاردن، عنوان‌بندى مستقيم متن بر اساس فهرست مطالب و درج آن در بالاى هر باب تا خواننده از عنوان كلى بحث آگاه شود، آوردن سند كامل روايات در آغاز هر خبر، آوردن پاورقى‌هاى بسيار مفيد و مختصر، تهيه فهرست‌هاى گوناگون به ويژه فهرست مطالب در آخر هر جلد، فهرست آيات قرآنى بر اساس ترتيب سوره‌ها، فهرست اعلام، فهرست كتب و فهرست اماكن در پايان جلد دوم. | از بايسته‌هاى ديگرى كه هر ترجمه خوب بايد دارا باشد و اين ترجمه آنها را دربردارد: آوردن متن عربى تا اعراب‌گذارى و فارسى در يك صفحه كه اين امر تطبيق را براى خواننده آسان مى‌كند، براى روايات شماره تسلسل‌گزاردن، عنوان‌بندى مستقيم متن بر اساس فهرست مطالب و درج آن در بالاى هر باب تا خواننده از عنوان كلى بحث آگاه شود، آوردن سند كامل روايات در آغاز هر خبر، آوردن پاورقى‌هاى بسيار مفيد و مختصر، تهيه فهرست‌هاى گوناگون به ويژه فهرست مطالب در آخر هر جلد، فهرست آيات قرآنى بر اساس ترتيب سوره‌ها، فهرست اعلام، فهرست كتب و فهرست اماكن در پايان جلد دوم. | ||
در پايان اين نكته قابل ذكر است كه آقاى حميدرضا مستفيد 29 باب از 69 باب اين كتاب را ترجمه نموده‌اند؛ در حالى كه ايشان تذكرات [[غفاری، علیاکبر|استاد غفارى]] | در پايان اين نكته قابل ذكر است كه آقاى حميدرضا مستفيد 29 باب از 69 باب اين كتاب را ترجمه نموده‌اند؛ در حالى كه ايشان تذكرات [[غفاری، علیاکبر|استاد غفارى]] را در ترجمه خود رعايت كرده است. | ||
==نسخه‌شناسى== | ==نسخه‌شناسى== | ||
| خط ۷۹: | خط ۵۹: | ||
نسخه حاضر توسط نشر صدوق با عنوان چاپ اول سال 1373 تهران در دو مجلد چاپ و به بازار عرضه گرديده است. | نسخه حاضر توسط نشر صدوق با عنوان چاپ اول سال 1373 تهران در دو مجلد چاپ و به بازار عرضه گرديده است. | ||
==منابع== | ==منابع مقاله== | ||
مجله علوم و حديث، شماره 19 و 20، سال پنجم، پژوهشى در اصول، مبانى و فرآيند ترجمه قرآن، سيد محمدحسن جواهرى. | |||
مجله علوم و حديث، شماره 19 و 20، سال پنجم، پژوهشى در اصول، مبانى و فرآيند ترجمه قرآن، سيد | |||
مجله ماه دين، شماره 71-66، 1383. | مجله ماه دين، شماره 71-66، 1383. | ||
| خط ۸۸: | خط ۶۶: | ||
مجله ماه دين، شماره 90-89، فروردين 1384، اسفند 1383. | مجله ماه دين، شماره 90-89، فروردين 1384، اسفند 1383. | ||
{{امام رضا علیه‌السلام}} | |||
== وابسته‌ها == | [[رده:امام رضا(ع)]] | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[مستفید، حمیدرضا]] (مترجم) | [[مستفید، حمیدرضا]] (مترجم) | ||
[[ | [[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
[[غفاری، علیاکبر]] (مترجم) | [[غفاری، علیاکبر]] (مترجم) | ||
[[عيون أخبار الرضا ( | [[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (ترجمه آقانجفی)]] | ||
[[عيون أخبار الرضا عليه‌السلام (تصحیح لاجوردی)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
نسخهٔ ۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۱۶
| ترجمه و متن عیون أخبار الرضا علیه‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مستفید، حمید رضا (مترجم)
ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی (نویسنده) غفاری، علیاکبر (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | عیون اخبار الرضا. فارسی - عربی |
| ناشر | نشر صدوق |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1372 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 4ق. علی بن موسی(ع)، امام هشتم، 153 - 203ق. - احادیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 129 /الف2 ع9041 1372 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
متن و ترجمه عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، به اهتمام آقايان على‌اكبر غفارى و حميدرضا مستفيد به انجام رسيده است. شيخ صدوق در اين اثر روايت‌هاى پيرامون امام رضا(ع) و مجموعه رواياتى كه از آن حضرت روايت شده است را، جمع‌آورى نموده است.
گزارش محتوا
يكى از ويژگى‌هاى اساسى مترجم كه همواره بايد به آن پاى‌بند باشد، رعايت دقيق امانت در ترجمه است. مترجم متون حديثى داراى يك تكليف اخلاقى است و اصل امانت‌دارى يكى از مؤلفه‌هاى ارزيابى و ارزش‌گذارى يك ترجمه محسوب شده است.
زيرا مترجم افزون بر آن كه بايد همواره بكوشد تا دانش مربوط را كسب كند و جايز اصول ترجمه باشد، بايد دست به يك رياضت فكرى بزند و به هوش باشد كه علائق، گرايش‌ها و پيش فرض‌هاى خود در امر ترجمه دخالت ندهد و در پرتو برخى از آنها متن حديث را ترجمه نكند و از اين طريق معناى خارجى از متن اصلى را بر آن نيفزايد و متنى به نام ترجمه به دست ندهد كه در حقيقت سخن خود وى است نه ترجمه.
مترجم وظيفه دارد كه خود را بر متن و فضاى آن بگشايد و اجازه دهد تا احاديث با همه لايه‌هاى معنايى خود، ترجمه و به خواننده منتقل شود. به همين دليل آورده‌اند كه ترجمه تنها وظيفه‌اى علمى نيست، تكليفى اخلاقى است و اگر به ترجمه موجود بنگريم، بايد اعتراف كنيم استاد غفارى تا حدّ بالايى اصل امانت‌دارى را به طور دقيق رعايت نموده‌اند، علاوه بر اين كه ايشان دقّت لازم در برگردان عبارت متن اصلى را به فارسى با ملاحظه سيستم جمله‌بندى و ساختار نحوى زبان فارسى(مقصد) را نيز رعايت كرده‌اند و اگر به طور خلاصه بخواهيم بگوئيم مى‌توانيم دو معيار اساسى ديگر را در ترجمه ايشان علاوه بر اصل امانت‌دارى كه هر ترجمه خوب بايد داراى آنها باشد را داراست و آن دقّت و روانى و سليس بودن است. به هر حال اين ترجمه به خوبى توانسته است، مفهوم فرمايشات معصومين(ع) را به خوانندگان آن برساند.
يكى ديگر از مزايا و ويژگى‌هاى اين ترجمه كه كمك شايان توجهى به بهره‌گيرى از اين اثر نموده است، تحقيق و تصحيح اين اثر است. در تصحيح و ترجمه اين كتاب، مترجمان با دو نسخه خطى كه به ترتيب در قرن‌هاى 10 و 11 كتابت شده و يك نسخه چاپ سنگى(چاپ نجم‌الدوله) و يك چاپ حروفى، كتاب را مقابله كرده‌اند. ملاك تصحيح از نظر استاد غفارى بدين صورت است كه صحيح‌ترين نسخه‌اى كه عرضه بر مشايخ شده و امضاء دارد ملاك قرار مى‌گيرد نه قديمى‌ترين نسخه.
ملاك صحت نسخه است نه قدّمت. ايشان معتقد هستند، در تصحيح يك كتاب نبايد تنها به نسخ ديگران اكتفا كرد، بلكه به مصادر آن نيز بايد توجه كامل نمود. تصحيح اجتهادى با تصحيح بر مبناى نسخه فرق مى‌كند و بايد بين اين دو تفكيك كرد و ما هم همين طور عمل مى‌كنيم، امّا آن قسمت اجتهادى را در متن نمى‌آوریم. من در تمام كتاب‌هايى كه تصحيح كرده‌ام، هر جا كه متن را غلط دانسته‌ام، در پاورقى(يا بعد از روايت در شرح) نوشته‌ام كه اين متن به نظر من درست نيست؛ ولى خود در متن دست نبرده‌ام.
براى همين تصحيح‌هاى او بر كتب اربعه. ايشان را از حديث‌پژوهان بزرگ دوران معاصر مى‌دانند.
و اين كار در نوع خود براى اولين‌بار بود كه به صورت حروف‌چينى با تحقيق و تصحيح و مقدّمه توسط ايشان صورت گرفت.
از مزاياى ديگر اين ترجمه، مقدّمه‌اى است كه در آن به معرفى شيخ صدوق(ره) و سفرهاى او مى‌پردازد. مرحوم غفارى در تذكرى در اين مقدمه بيان مى‌دارند كه هدف و مقصود شيخ صدوق(ره) در اين اثر صرف نقل روايات مربوط به امام هشتم در كتب قبل از وى بوده است، اعم از اين كه خبر معتبر باشد يا غير معتبر و چنانكه ديده مى‌شود، در چند مورد خبرى آورده و خود در سخنان آن خدشه نموده؛ مثل خبر تحريف قرآن، لذا ايشان در هنگام ترجمه رواياتى كه با اصول مذهب تشيع چندان سازگار نيست، اشاره به ضعف آن مى‌نمايند تا خواننده محترم توجه به ضعف حديث داشته باشد.
از بايسته‌هاى ديگرى كه هر ترجمه خوب بايد دارا باشد و اين ترجمه آنها را دربردارد: آوردن متن عربى تا اعراب‌گذارى و فارسى در يك صفحه كه اين امر تطبيق را براى خواننده آسان مى‌كند، براى روايات شماره تسلسل‌گزاردن، عنوان‌بندى مستقيم متن بر اساس فهرست مطالب و درج آن در بالاى هر باب تا خواننده از عنوان كلى بحث آگاه شود، آوردن سند كامل روايات در آغاز هر خبر، آوردن پاورقى‌هاى بسيار مفيد و مختصر، تهيه فهرست‌هاى گوناگون به ويژه فهرست مطالب در آخر هر جلد، فهرست آيات قرآنى بر اساس ترتيب سوره‌ها، فهرست اعلام، فهرست كتب و فهرست اماكن در پايان جلد دوم.
در پايان اين نكته قابل ذكر است كه آقاى حميدرضا مستفيد 29 باب از 69 باب اين كتاب را ترجمه نموده‌اند؛ در حالى كه ايشان تذكرات استاد غفارى را در ترجمه خود رعايت كرده است.
نسخه‌شناسى
نسخه حاضر توسط نشر صدوق با عنوان چاپ اول سال 1373 تهران در دو مجلد چاپ و به بازار عرضه گرديده است.
منابع مقاله
مجله علوم و حديث، شماره 19 و 20، سال پنجم، پژوهشى در اصول، مبانى و فرآيند ترجمه قرآن، سيد محمدحسن جواهرى.
مجله ماه دين، شماره 71-66، 1383.
مجله ماه دين، شماره 90-89، فروردين 1384، اسفند 1383.