۱۰۶٬۱۰۱
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نالدين' به 'نالدين') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دیوان امام علی(ع) (ابهام زدایی)' به 'دیوان امام علی(ع) (ابهامزدایی)') |
||
(۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01467J1.jpg | |||
| عنوان =دیوان امام علی علیهالسلام | |||
| عنوانهای دیگر =دیوان امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) | |||
| | |||
اشعاری که منسوب به امام علی علیهالسلام است | اشعاری که منسوب به امام علی علیهالسلام است | ||
دیوان. فارسی - عربی | دیوان. فارسی - عربی | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول]] (نویسنده) | |||
[[میبدی، حسین بن معینالدین]] ( | [[میبدی، حسین بن معینالدین]] (نویسنده) | ||
[[زمانی، مصطفی]] (مترجم) | [[زمانی، مصطفی]] (مترجم) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJA 3106 /د933 1374 | ||
| موضوع = | |||
شعر عربی - قرن 1ق. - ترجمه شده از فارسی | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شعر فارسی - قرن 9ق. - ترجمه شده از عربی | شعر فارسی - قرن 9ق. - ترجمه شده از عربی | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | نصايح | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1374 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01467AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01467 | |||
| کتابخوان همراه نور =01467 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|دیوان اشعار (ابهامزدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|دیوان امام علی(ع) (ابهامزدایی)}} | |||
'''ديوان امیرالمؤمنین على بن ابيطالب(ع)''' اشعار منسوب به [[امام على(ع)]] است كه شامل مضامين روايات و قرآن مجيد است و در قالب احساسى ريخته شده و به نظم در آمده و شامل مباحث اخلاقى، اعتقادى و حماسى مىباشد كه توسط [[زمانی، مصطفی|مصطفى زمانى]] به زبان فارسى ترجمه شده است. | |||
اشعار انقلابى و جنگى اين كتاب در کتابهاى تاريخى نيز ثبت شده است. | |||
اشعار انقلابى و جنگى اين كتاب در | |||
==انتساب== | ==انتساب== | ||
خط ۶۲: | خط ۴۷: | ||
علامه شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] صاحب كتاب ارزشمند «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة إلى تصانيف الشيعة]]» در اين باره مىنويسد: | علامه شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] صاحب كتاب ارزشمند «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة إلى تصانيف الشيعة]]» در اين باره مىنويسد: | ||
«ديوان منسوب به امام | «ديوان منسوب به امام علی عليهالسلام توسط قطبالدين كيدرى، شارح نهجالبلاغه، جمعآورى شده است. | ||
وى كه نامش شيخ ابوالحسن محمد بن حسن بيهقى نيشابورى است و از شاگردان [[طبرسی، فضل بن حسن|مرحوم طبرسى]] مىباشد اشعار را بر اساس جمعآورى ابوالحسن على بن احمد بن محمد فنجگردى نيشابورى، متوفاى 513ق بنا نهاده است. | وى كه نامش شيخ ابوالحسن محمد بن حسن بيهقى نيشابورى است و از شاگردان [[طبرسی، فضل بن حسن|مرحوم طبرسى]] مىباشد اشعار را بر اساس جمعآورى ابوالحسن على بن احمد بن محمد فنجگردى نيشابورى، متوفاى 513ق بنا نهاده است. | ||
پس از آن به نسخۀ سيد ابوالبركات | پس از آن به نسخۀ سيد ابوالبركات هبةالله بن محمدحسینى دست يافته و باز هم به اشعار آن اضافه كرده است.وى بسيارى از اشعار را با ذكر مدرک نقل كرده است.» | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب همچنانكه از نامش پيداست ديوان اشعار است كه چينش آن بر اساس آخر ابيات مىباشد و به ترتيب حروف الفبا ذكر و مرتب شده است. | كتاب همچنانكه از نامش پيداست ديوان اشعار است كه چينش آن بر اساس آخر ابيات مىباشد و به ترتيب حروف الفبا ذكر و مرتب شده است. | ||
بعنوان مثال كتاب با اين بيت شروع شده است: | بعنوان مثال كتاب با اين بيت شروع شده است: | ||
{{شعر}}{{ب|''الناس منجهة التمثالاكفاه''|2=''ابوهم آدم و الام حواء''}}{{پایان شعر}} | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''الناس منجهة التمثالاكفاه''|2=''ابوهم آدم و الام حواء''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
كه با «الف» خاتمه يافته است. در ادامه بعد از به پايان رسيدن اشعارى كه الف ختم مىشوند اشعارى ذكر مىشوند كه ختم آن با حرف «باء» مىباشد و اين قاعده ترتيب بر اساس حروف الفبا ادامه دارد تا اينكه با حرف «ياء» كتاب به پايان مىرسد. | كه با «الف» خاتمه يافته است. در ادامه بعد از به پايان رسيدن اشعارى كه الف ختم مىشوند اشعارى ذكر مىشوند كه ختم آن با حرف «باء» مىباشد و اين قاعده ترتيب بر اساس حروف الفبا ادامه دارد تا اينكه با حرف «ياء» كتاب به پايان مىرسد. | ||
در اين ميان لازم به توضيح است كه در اشعارى كه با حرف الف و ديگر حروف به پايان مىرسد اشعارى نيز هست كه با غير از حرف مورد نظر به پايان مىرسند بعنوان مثال: در حرف الف، اشعارى آمده است كه با «ه» به پايان رسيده است: در زير مجموعه حرف «الف» در بيت پنجاهو يكم مى خوانيم: | در اين ميان لازم به توضيح است كه در اشعارى كه با حرف الف و ديگر حروف به پايان مىرسد اشعارى نيز هست كه با غير از حرف مورد نظر به پايان مىرسند بعنوان مثال: در حرف الف، اشعارى آمده است كه با «ه» به پايان رسيده است: در زير مجموعه حرف «الف» در بيت پنجاهو يكم مى خوانيم: | ||
{{شعر}}{{ب|''لبيك لبيك انت موليه''|2=''فارحم عبيدا اليك ملجاه''}}{{پایان شعر}} | |||
در اينجا مىتوان گفت كه اين بيت نيز با الف ختم شده است زيرا «ملجاه» اگر ضمير «ه» ازش جدا شود با الف ختم میشود. | |||
در اينجا مىتوان گفت كه اين بيت نيز با الف ختم شده است زيرا «ملجاه» اگر ضمير «ه» ازش جدا شود با الف ختم | |||
اين روش در بقيه اشعار نيز ديده مىشود. | اين روش در بقيه اشعار نيز ديده مىشود. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
كتاب حاوى 1872 بيت از اشعار منسوب به [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] مىباشد كه در موضوعات مختلفى از قبيل عرفان و اخلاق اعتقادات پند و اندرز و... سروده شده است از زيباييهاى كتاب همين بس كه كتاب با موضوع «ارزش علم» شروع شده است در يكى از همين ابيات ابتدايى حضرت چنين بيان مىكنند: | كتاب حاوى 1872 بيت از اشعار منسوب به [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] مىباشد كه در موضوعات مختلفى از قبيل عرفان و اخلاق اعتقادات پند و اندرز و... سروده شده است از زيباييهاى كتاب همين بس كه كتاب با موضوع «ارزش علم» شروع شده است در يكى از همين ابيات ابتدايى حضرت چنين بيان مىكنند: | ||
{{شعر}}{{ب|''فقم بعلم و لا تبغى له بدلا''|2=''فالناس موتى و اهل العلم احياء''}}{{پایان شعر}} | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''فقم بعلم و لا تبغى له بدلا''|2=''فالناس موتى و اهل العلم احياء''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
كه مترجم اين بيت را چنين ترجمه كرده است: | كه مترجم اين بيت را چنين ترجمه كرده است: | ||
بنابراین (اگر دنبال فخر هستى) دنبال دانش باش و چيز ديگرى را عوض آن در نظر مگير، زيرا مردم در حكم مردهاند و دانشمندان زنده هستند. | |||
سپس اشعارى چنين چنين آورده است: | سپس اشعارى چنين چنين آورده است: | ||
{{شعر}}{{ب|''هستند جماعتى به جانان زنده''|2=''وزديدن اين قوم شود جان زنده''}}{{ب|''چون آب حيات در ازل نوشيدند''|2=''مردم همه مردهاند و ايشانزنده''}}{{پایان شعر}} | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''هستند جماعتى به جانان زنده''|2=''وزديدن اين قوم شود جان زنده''}} | |||
{{ب|''چون آب حيات در ازل نوشيدند''|2=''مردم همه مردهاند و ايشانزنده''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
==درباره ترجمه== | ==درباره ترجمه== | ||
خط ۱۲۰: | خط ۸۸: | ||
گاهى به علت ضرورت شعرى جملهبندى با چند شعر تكميل مىشود كه در چنين مواردى براى حفظ آغاز و انجام شعر رعايت جملهبندى فارسى از نظر ابتدا و انتها حفظ نگرديده است و طبعا ميان مطلب بريدگى پيش آمده است كه خواننده به آن توجه خواهد كرد. | گاهى به علت ضرورت شعرى جملهبندى با چند شعر تكميل مىشود كه در چنين مواردى براى حفظ آغاز و انجام شعر رعايت جملهبندى فارسى از نظر ابتدا و انتها حفظ نگرديده است و طبعا ميان مطلب بريدگى پيش آمده است كه خواننده به آن توجه خواهد كرد. | ||
همانطور كه | همانطور كه نهجالبلاغه را اگر جملات آن از هم جدا كنند باز هم مفيد خواهد بود ديوان اشعار حضرت نيز اگر اشعارش از هم جدا شود باز هممفيد و آموزنده خواهد بود. | ||
كتاب با مقدمه مترجم شروع شده و با فهرست مطالب به پايان رسيده است. | كتاب با مقدمه مترجم شروع شده و با فهرست مطالب به پايان رسيده است. | ||
خط ۱۲۷: | خط ۹۵: | ||
نسخهاى از ديوان امام | نسخهاى از ديوان امام علی عليهالسلام كه چاپ شده و در دست است، با نوشتۀ قطبالدين كيدرى نزدیک به هم است با اين تفاوت كه سلسلۀ سندها و مدارک اشعار حذف گرديده است. | ||
تاكنون هفده نفر ديوان را | تاكنون هفده نفر ديوان را جمعآورى يا شرح كردهاند و قديمىترين نسخه از «ابن احمد عبدالعزيز جلودى»، متوفاى سال 332، به نام «شعر علی عليهالسلام» است. | ||
[[میبدی، حسین بن معینالدین|حسين بن معينالدين ميبدى]] از علماى بزرگ اهل تسنن نيز اين ديوان را در سال 890 هجرى به شعر فارسى ترجمه و شرح كرده است. | [[میبدی، حسین بن معینالدین|حسين بن معينالدين ميبدى]] از علماى بزرگ اهل تسنن نيز اين ديوان را در سال 890 هجرى به شعر فارسى ترجمه و شرح كرده است. | ||
خط ۱۳۵: | خط ۱۰۳: | ||
در حدود سى نسخه از اين ديوان و شرح آن در كتابخانههاى عمومى مشهد و قم موجود مىباشد. | در حدود سى نسخه از اين ديوان و شرح آن در كتابخانههاى عمومى مشهد و قم موجود مىباشد. | ||
== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | |||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[دیوان امام علی(ع)]] | |||
[[دیوان اشعار منسوب به حضرت امیرالمؤمنین علی(ع)]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | [[رده:زبان و ادبیات عربی]] | ||
[[رده:امام علی(ع)]] |