بیان در علوم و مسائل کلی قرآن
بيان در علوم و مسائل كلى قرآن، ترجمه كتاب ارزنده «البيان في تفسير القرآن»، از آثار مرجع بزرگ، آيت‌الله سيد ابوالقاسم خوئى (خوى 1278 - 1371ش، نجف) است كه آن را استادان ارجمند و حجج اسلام آقايان محمدصادق نجمى (متولد شبستر 1315ش) و هاشم هاشم‌زاده هريسى (متولد هريس 1317ش)، از زبان عربى به زبان فارسی ترجمه كرده‌اند. در اين اثر، افزون بر مباحثى چون اعجاز قرآن، قرائت‌هاى هفت‌گانه، تحريف قرآن، نسخ و بدا و...، سوره مبارکه حمد نيز به‌صورت كامل تفسير شده است.
| بیان در علوم و مسائل کلی قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هاشم زاده هریسی، هاشم (مترجم)
خویی، ابوالقاسم (نویسنده) نجمی، محمدصادق (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | البیان فی تفسیر القرآن |
| ناشر | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1382 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-422-578-3 |
| موضوع | تفاسیر (سوره فاتحه)
قرآن - تحقیق قرآن - علوم قرآنی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 69/5 /خ9 ب9041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
درباره اين ترجمه چند نكته گفتنى است
- ناشر در مقدمه‌اش بيان كرده است كه: در ميان پژوهش‌هاى گوناگونى كه درباره ابعاد گسترده علوم قرآنى صورت گرفته است، «البيان» تفسيرى خاص و مهم است... از سوى ديگر، ترجمه حاضر نيز به اعتراف كارشناسان و استادان اين حوزه، يكى از اصيل‌ترين و دقيق‌ترين ترجمه‌هایى است كه از متن يك كتاب علمى صورت گرفته است و انتخاب اين ترجمه از سوى دفتر مؤلف نيز گواه اين مدعاست. ترجمه حاضر مانند متن عربى آن بارها چاپ شده است، اما آنچه اين ناشر را برانگيخت تا بار ديگر به طبع اين اثر ارزشمند همت گمارد، دو دليل مهم است: نخست آنكه اين اثر اكنون يكى از كتاب‌هاى تخصصى و مرجع در زمينه علوم قرآنى بشمار مى‌آيد كه نه تنها مورد استفاده دانشجويان دانشكده‌هاى علوم قرآنى است، بلكه به سبب سادگى بيان اثر، عموم علاقه‌مندان به فرهنگ قرآنى نيز قادرند از آن بهره ببرند و دوم آنكه با گسترش و تعميق فرهنگ قرآنى در ميان قشرهاى مختلف جامعه، شمار مشتاقان مطالعه اين‌گونه كتاب‌ها هر روز افزون‌تر مى‌شود؛ به‌گونه‌اى كه اكنون كتاب حاضر تقريبا در بازار ناياب است؛ بنابراین، انتشار مجدد اين كتاب در جامه‌اى نو و کیفیتى مناسب، اقدامى شايسته، بلكه ضرورى به نظر رسيد.[۱]
- مترجمان در مقدمه خودشان كه در تاريخ ربيع‌الأول 1395ق، نوشته‌اند، تأكيد كرده‌اند كه ارزش كتاب حاضر مخصوصاًً در اين است كه عظمت و اعجاز قرآن را از ابعاد مختلف، به‌خصوص از جنبه‌هاى علمى و معارف آن، به دقت تجزيه و تحليل مى‌نمايد و به‌وضوح نشان مى‌دهد كه قرآن كتابى است زنده و سازنده؛ معجزه‌اى است جاودانى و هميشگى كه افراد بشر را تا ابد به راه راست‌تر و استوارترى هدايت و رهبرى مى‌نمايد و در اين رهبرى نيز بر اساس و پايه عقل و فطرت انسانى پيش مى‌رود و كاروان بشرى را به‌سوى كمالات نهایى حركت مى‌دهد و پيش مى‌برد و به اوج تمدن و انسانيت رهنمون مى‌شود. در اينجاست كه قرآن از ديگر معجزات پيامبر و از معجزات تمام پيامبران ديگر ممتاز و برتر مى‌نمايد و عظمت آن بيشتر روشن و نمايان مى‌گردد. و همچنين اين كتاب يك روش اصيل و نويى را در تفسير قرآن ارائه مى‌كند كه با در پيش گرفتن آن روش، از هرگونه تفسيرهاى دلبخواهى و تطبيقى و تأويلات خلاف ظاهر و استناد به آرا و نظرات شخصى جلوگيرى مى‌شود. اين همان روش «تفسير قرآن با قرآن» است.[۲]
- مترجمان در اندك مواردى، پاورقى‌هایى نوشته‌اند كه بيشتر به‌صورت ارجاعى و توضيحى است.[۳]؛ به‌عنوان مثال نویسنده، در مورد قرائت جعلى، آيه مبارکه «إنما يخشى اللّه من عباده العلماء» را مثال آورده كه بنا به قرائت خزاعى به نقل از ابوحنيفه، لفظ جلاله «اللّه» با «ضمه» و كلمه «علماء» با «فتحه» تلفظ گرديده است؛ مترجمان در پاورقى توضيح داده‌اند كه معناى صحيح آيه چنين است: «اين است، جز اين نيست كه فقط علما و دانشمندان از خدا مى‌ترسند»، ولى در قرائت خزاعى معنا معكوس و مغلوط مى‌شود؛ يعنى: «خدا از علما مى‌ترسد!!».[۴]
- زبان و ادبيات مترجمان در اثر حاضر، گويا و شيوا و متناسب با فرهنگ و ادبيات دوران كنونى است و به خاطر اشراف علمى و تحصيلات عاليه آنان در حوزه‌هاى علميه، از نظر دقت و رعايت امانت نيز مورد قبول است.
- همچنين در متن اصلى (عربى) هشت فهرست فنى جداگانه (آيات، احاديث، خاندان‌ها، مكان‌ها، شعر، أعلام، منابع پژوهش و فهرست موضوعات) آمده است، ولى در ترجمه حاضر فقط نمايه و فهرست آيات آمده و فهرست روايات فراموش شده است؛ البته در فهرست نمايه چند فهرست (اعلام، كتاب‌ها، مفاهيم و اصطلاحات و...) در يكديگر تنيده و به‌صورت الفبايى ذكر شده است.
منابع مقاله
بيان در علوم و مسائل كلى قرآن، سيّد ابوالقاسم خوئى، ترجمه محمدصادق نجمى و هاشم هاشم‌زاده هريسى، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1382ش.