تفسیر نمونه

‏تفسیر نمونه

نام کتاب	‏تفسیر نمونه
نام های دیگر کتاب	تفسیر و بررسی تازه‌ای درباره قرآن مجید با در نظر گرفتن نیازها، خواستها، پرسشها، مکتبها و مسائل روز
پدیدآورندگان	جمعی از نویسندگان (نويسنده) مکارم شیرازی، ناصر (زير نظر)
زبان	فارسی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏7‎‏ ‎‏ت‎‏7076
موضوع	تفاسیر شیعه - قرن ۱۴ تفاسیر شیعه - قرن 14 - فهرست‏ها مکارم شیرازی، ناصر، 1305 -. تفسیر نمونه - فهرست‏ها
ناشر	دار الکتب الإسلامیة ج: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 مدرسة الإمام علي بن أبي طالب(علیه السلام) ج: 28
مکان نشر	تهران - ایران ج: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 قم - ایران ج: 28
سال نشر	1380 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE1908AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

تفسير نمونه: تفسير و بررسى تازه‌اى در باره قرآن مجيد با در نظر گرفتن نيازها، خواست‌ها، پرسش‌ها، مكتب‌ها و مسائل روز، اثر فارسى آيت‌الله مكارم شيرازى و گروهى از دانشمندان حوزه علميه قم، حجج اسلام محمدرضا آشتيانى، محمدجعفر امامى، عبدالرسول حسنى، سيد حسن شجاعى، محمود عبداللهى، محسن قرائتى، محمد محمدى اشتهاردى و شهيد سيد نورالله طباطبايى‌نژاد مى‌باشد .

اين تفسير، از متداول‌ترين تفاسير فارسى عصر ماست كه به زبان ساده و گويا بيان شده و قابل استفاده براى عموم به نگارش درآمده و همچنين مورد استقبال اقشار مختلف قرار گرفته كه تجديد چاپ‌هاى فراوان آن در طول سال‌هاى اخير، دليل اين مدعاست .

ساختار

كتاب، با مقدمه آيت‌الله مكارم شيرازى آغاز و مطالب در بيست و هفت جلد، تنظيم شده است.

«نمونه»، تفسيرى كامل مى‌باشد كه شامل تمام قرآن، در 27 جلد و با ويژگى عصرى و اجتماعى بودن در ميان قرآن‌پژوهان مطرح است؛ زيرا مناسب با نيازها و پرسش‌هاى عصر، پيام قرآن را با زبان روز تبيين كرده و از مباحث فنى و كلاسيك ادبى پرهيز نموده است .

روش ارائه مطالب در اين تفسير، چنين است كه در آغاز، پس از بيان نكات كلى و عام در هر سوره، به فضاى حاكم بر سوره، سبك و سياق و موضوعات مهم مطرح‌شده در سوره اشاره مى‌شود، آنگاه به مضمون آيه پرداخته و با روش بيانى و تحليلى در تفسير، مسائل زندگى و هدايت انسان تشريح مى‌گردد .

اين تفسير فقط به شرح تفسير آيات بسنده ننموده، بلكه در كنار شرح و بسط آيات، به مسايل اجتماعى نيز پرداخته و به تناسب موضوع، به بسيارى از سؤالات و شبهاتى كه ممكن است ذهن‌ها، به‌ويژه نسل جوان را به خود مشغول دارد، پاسخ گفته است. تفسير نمونه از بيان مطالب علمى نيز بازنمانده است .

ازهمين‌رو، تفسير نمونه، از تفاسير علمى معاصر محسوب مى‌گردد. مفسران در اين تفسير، عنايت دارند آياتى را كه مربوط به آفرينش انسان، حيوان و جهان طبيعت است و احتمالا اشاره‌هايى به نظريات و اكتشافات جديد دارد، منطبق سازند .

روش گردآورى مطالب در اين تفسير، بدين‌گونه است كه نخست آيات قرآن در بخش‌هاى مختلف، ميان مفسران تقسيم شده و با راهنمايى‌هاى لازم قبلى از طرف آيت‌الله مكارم شيرازى، تفاسير مختلفى كه منابع اصلى تفسير بود و به قلم محققان بزرگ اين فن، اعم از شيعه و سنى نگاشته شده بود، مورد بررسى قرار مى‌گرفت (مانند: تفسير «مجمع البيان» محقق طبرسى، «أنوار التنزيل» قاضى بيضاوى، «الدر المنثور» جلال‌الدين سيوطى، «برهان» محدث بحرانى، «الميزان» علامه طباطبايى، «المنار» تقرير درس محمد عبده، «في ظلال» سيد قطب ، «مراغي» احمد مصطفى مراغى، «مفاتيح الغيب» فخر رازى، «روح الجنان» ابوالفتح رازى، «أسباب النزول» واحدى، «قرطبي» محمد بن احمد انصارى قرطبى، «روح المعاني» علامه شهاب‌الدين محمد آلوسى، «نور الثقلين» عبدعلى بن جمعه حويزى، «صافي» ملامحسن فيض كاشانى و «تبيان» شيخ طوسى و بعضى تفاسير ديگر) و سپس يافته‌ها را كه بر نيازها و تقاضاهاى روز تطبيق داشت، جمع‌آورى نموده، در جلسات عمومى اين هيئت كه همه‌روز تشكيل مى‌شد، مطرح مى‌گرديد و در همان جلسه، دريافت‌هاى تازه را از قرآن كه مى‌بايست بر آنها افزوده شود، افزوده مى‌شد و پس از بحث و گفتگو و مشاوره پيرامون مباحث مختلف و مراجعه به منابع گوناگون، آيت‌الله مكارم شيرازى مطالب را املا كرده و توسط ديگران، نوشته مى‌شد .

گزارش محتوا

در مقدمه، به اين پرسش پرداخته شده كه تفسير مطلوب در اين عصر، كدام است؟ در پاسخ به اين سؤال، تفسير مطلوب، تفسيرى معرفى شده كه بتواند عظمت قرآن را به تحقيق و نه به تقليد، به ما نشان دهد و به نيازها، دردها و مشكلات ما در اين عصر، پاسخ گويد .

برخى از ويژگى‌ها و مزاياى اين تفسير را مى‌توان در نكات زير، خلاصه نمود:

1. از آنجا كه قرآن، كتاب زندگى و حيات است، در تفسير آيات به‌جاى پرداختن به مسايل ادبى و عرفان و مانند آن توجه خاصى به مسايل سازنده زندگى مادى و معنوى و به‌ويژه مسايل اجتماعى شده و به اندازه كافى روى مسايلى كه تماس نزديك با حيات فرد و اجتماع دارد، تكيه گرديده است .
2. تناسب عناوينى كه در آيات مطرح مى‌شود: در ذيل هر آيه بحث فشرده و مستقلى در باره موضوعاتى مانند ربا، بردگى، حقوق زن، فلسفه حج، اسرار تحريم قمار، شراب، گوشت خوك، اركان و اهداف جهاد اسلامى و مانند آن آمده است تا خوانندگان در يك مطالعه اجمالى، از مراجعه به كتاب‌هاى ديگر بى‌نياز گردند .
3. كوشش شده، ترجمه ذيل آيات، روان، سليس و گويا و دقيق و در نوع خود، جالب و رسا بوده باشد .
4. به‌جاى پرداختن به بحث‌هاى كم‌حاصل، توجه مخصوص به ريشه لغات و شأن نزول آيات كه هر دو در فهم دقيق معانى قرآن مؤثر هستند، شده است .
5. اشكالات و ايرادات و سؤالات مختلفى كه گاهى در پيرامون اصول و فروع اسلام مطرح مى‌گردد، به‌تناسب هر آيه طرح شده و پاسخ فشرده آن، ذكر گرديده است؛ مانند شبهه آكل و مأكول، معراج، تعدد زوجات، علت تفاوت ارث زن و مرد، تفاوت ديه زن و مرد، حروف مقطعه قرآن، نسخ احكام، جنگ‌ها و غزوات اسلامى، آزمايش‌هاى گوناگون الهى و ده‌ها مسئله ديگر؛ به‌طورى كه هنگام مطالعه آيات، علامت استفهامى در ذهن خواننده باقى نماند .
6. از اصطلاحات پيچيده علمى كه نتيجه آن اختصاص كتاب به صنف خاصى است، در متن كتاب دورى و به هنگام ضرورت، در پاورقى آمده تا براى دانشمندان و صاحب‌نظران نيز مفيد باشد .

وضعيت كتاب

فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است.

در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، برخى از لغات و عبارات مشكل متن، توضيح داده شده است.

متن فارسى اين تفسير، ده‌ها بار چاپ و منتشر شده و ترجمه كامل آن به زبان «اردو» در (27) جلد نيز بارهاى به چاپ رسيده است و ترجمه كامل آن به زبان «عربى» نيز به نام تفسير «الأمثل» اخيرا در بيروت به چاپ رسيده است. ترجمه آن به زبان «انگليسى» نيز هم‌اكنون در دست تهيه مى‌باشد .

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب.

2. فعال عراقى‌نژاد، حسين «مفسران معاصر / تفسير نمونه آيت‌الله مكارم شيرازى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: دو هفته‌نامه گلستان قرآن، دى 1379، شماره 46 (3 صفحه، از 38 تا 40).

3. على‌بابايى، احمد «برگزيده تفسير نمونه»، زير نظر آيت‌الله مكارم شيرازى، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1374 - 1376.

وابسته‌ها

الأمثل في تفسیر کتاب الله المنزل

پیوندها

مطالعه کتاب ‏تفسیر نمونه در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور