انصاری، مرتضی بن محمدامین: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'انصاری (ابهام زدایی)' به 'انصاری (ابهام‌زدایی)')
     
    (۱۷۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR00012.jpg|بندانگشتی|انصاری، مرتضی بن محمدامین]]
    [[پرونده:NUR00012.jpg|بندانگشتی|تصویر منسوب به شیخ مرتضی انصاری]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|انصاری، مرتضی بن محمدامین
    ! نام!! data-type="authorName" |انصاری، مرتضی بن محمدامین
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‎های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| شیخ انصاری
    | data-type="authorOtherNames" | شیخ انصاری


    شیخ مرتضی انصاری
    شیخ مرتضی انصاری
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |محمد امين
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1179 هـ.ش یا 1800 م
    | data-type="authorbirthDate" |1179 ش / 1800 م/1214ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |دزفول
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1243 هـ.ش یا 1281 هـ.ق یا 1864 م
    | data-type="authorDeathDate" |1243 ش یا 1281 ق یا 1864 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |شيخ حسین انصاری، سيدمحمد مجاهد، شريف‌العلماى مازندرانى
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[كتاب المكاسب]]، [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)]]
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|12
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00012AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر| انصاری (ابهام‌زدایی)}}
    '''مرتضى بن محمدامین انصارى''' (۱۲۱۴- ۱۲۸۱ق)، معروف به شیخ اعظم مرتضی انصاری شوشتری و در متون عربی مرتضی الأنصاري التستري، ملقب به شيخ الفقهاء و المجتهدين، از بزرگترین فقیهان شیعه قرن سیزدهم که بعد از [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] مرجعیت عامه یافت. از مهمترین آثار او می‌توان به کتاب [[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|رسائل]] و [[كتاب المكاسب|مکاسب]] اشاره کرد.


    == ولادت ==
    شیخ مرتضی انصاری در روز 18 ذی‌حجه سال 1214ق در شهر دزفول به دنیا آمد.<ref>ر.ک؛ کلانتر، سید محمد، ج1، ص19</ref> نسبش به جابر بن عبدالله انصارى سلمی خزرجی (م 78ق) صحابى بزرگ پيامبر(ص) مى‌رسيد.<ref>ر.ک؛ همان، ص20</ref>


    «شيخ مرتضى انصارى» در روز عيد غدير سال 1214ق در شهر دزفول در خانواده علم و ادب، متولد شد. نسبش به جابر بن عبدالله انصارى (م 78ق) صحابى بزرگ پيامبر(ص) مى‌رسيد و بيشتر اعضاى خاندانش نيز عالمان دين بودند .
    پدرش محمد امين، عالمى پرهيزكار بود كه در سال 1248ق بر اثر بیماری طاعون از دنیا رفت.<ref>ر.ک؛ همان، ص24</ref> مادر ایشان، دختر علامه شیخ یعقوب انصاری از زنان پرهیزکار بود که در سال 1279ق در نجف اشرف وفات کرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص25 الی 27</ref>


    پدرش محمد امين، عالمى پرهيزكار بود كه در سال 1248ق بدرود حيات گفت. مادر شيخ نيز از زنان پرهيزكار و متعبده عصر خود بود و نوافل شب را تا هنگام مرگ ترك نكرد و چون اواخر عمر نابينا شده بود شيخ مقدمات تهجد وى را فراهم مى‌كرد حتى آب وضويش را در موقع احتياج گرم مى‌كرد. اين بانوى مكرمه به سال 1279ق در نجف اشرف از دنيا رفت.
    ==تحصیلات==


    مرتضى مقدمات علوم را در زادگاهش نزد پدر و عمويش شيخ حسين انصارى فراگرفت. در سال 1232ق براى ادامه تحصيلات به همراه پدرش به عراق مهاجرت كرد و در كربلا به مدت چهار سال از محضر سيدمحمد مجاهد(م 1242ق) و شريف‌العلماى مازندرانى(م 1245ق) بهره‌مند گرديد.
    شیخ آموختن را با خواندن قرآن کریم آغاز کرد و بعد از گذراندن مقدمات از صرف و نحو و غیره در محضر عموی خویش، شیخ حسین انصاری، به فراگیری فقه و اصول نزد استادان دیگر پرداخت.<ref>ر.ک؛ همان، ص29</ref>


    در سال چهارم، عده‌اى از مردم دزفول كه به زيارت كربلا آمده بودند، به وى گفتند: پدرت شوق ديدار تو را دارد. شيخ به دزفول بازگشت اما بيش از يكسال نتوانست در دزفول بماند و مجدداً به كربلا بازگشت. پس از گذشت يك سال عازم نجف گرديد و در مجلس درس شيخ موسى فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء شركت كرد.
    در سال 1232ق براى ادامه تحصيلات به همراه پدرش به عراق مهاجرت كرد و در كربلا به مدت چهار سال از محضر [[طباطبایی، سید محمد بن علی|سيد محمد مجاهد]] (م 1242ق) و [[شریف‌العلماء مازندرانی، محمدشریف بن حسنعلی|شريف‌العلماى مازندرانى]](م 1245ق) بهره‌مند گرديد.<ref>ر.ک؛ همان، ص30</ref>


    در سال 1240ق پس از بازگشت به زادگاهش، رهسپار زيارت بارگاه ثامن‌الحجج گرديد و بر سر راهش به مشهد از حوزه‌هاى علميه شهرهاى بروجرد، اصفهان و كاشان ديدن كرد.  
    در سال چهارم، عده‌اى از مردم دزفول كه به زيارت كربلا آمده بودند، به وى گفتند: پدرت شوق ديدار تو را دارد. شيخ به دزفول بازگشت اما بيش از دو نتوانست در دزفول بماند و مجدداً به كربلا بازگشت.<ref>ر.ک؛ همان، ص35</ref>پس از گذشت يك سال عازم نجف گرديد و در مجلس درس شيخ موسى فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء شركت كرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص36</ref>


    وى مدت چهار سال در كاشان توقف نمود و در خدمت ملااحمد نراقى(م 1244ق) به تكميل معلومات خود پرداخت. پس از گرفتن اجازه روايت و اجتهاد از نراقى رهسپار مشهد گرديد و پس از پنج ماه توقف در اين شهر به تهران و از آنجا به زادگاهش دزفول مراجعت نمود.  
    در سال 1240ق پس از بازگشت به زادگاهش، رهسپار زيارت بارگاه ثامن‌الحجج گرديد و بر سر راهش به مشهد از حوزه‌هاى علميه شهرهاى بروجرد، اصفهان و كاشان ديدن كرد.<ref>ر.ک؛ همان، ص38 الی 43</ref>


    شيخ در دزفول بساط تدريس گسترد و در رأس حوزه علميه اين شهر قرار گرفت. در سال 1352يا 1353ق براى هميشه به عتبات رفت و مدتى را در نجف در مجلس درس شيخ على فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء1253ق) حاضر شد. پس از يك سال شيخ مستقلاً به تدريس و تصنيف روى آورد و پس از درگذشت شيخ محمدحسن اصفهانى معروف به صاحب جواهر(م 1266ق) بزرگ‌ترين مجتهد شيعه گرديد و مدت پانزده سال پيشواى دينى تمامى شيعيان شد. مرجعيت دينى مطلق شيخ سبب گرديد كه بيشتر وجوه شرعى شيعيان هند تا مغرب اقصى كه پيش از وى به روحانيان محلى پرداخت مى‌گرديد براى او فرستاده شود. شيخ زندگى بسيار زاهدانه و ساده‌اى داشت و چون درگذشت، دو دخترش كه تنها فرزندان وى بودند چندان توانايى مالى نداشتند كه براى وى مراسم سوگوارى برپا دارند.  
    وى مدت چهار سال در كاشان توقف نمود و در خدمت [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]]1244ق) به تكميل معلومات خود پرداخت.<ref>ر.ک؛ همان، ص56</ref>پس از گرفتن اجازه روايت و اجتهاد از نراقى رهسپار مشهد گرديد و پس از پنج ماه توقف در اين شهر به تهران و از آنجا به زادگاهش دزفول مراجعت نمود.<ref>ر.ک؛ همان، ص77</ref>


    وى از برجسته‌ترين نوابغ فقهى شيعه و مبتكر علم اصول جديد به شمار ميرود. دانش شيخ در علوم چندان گسترده بود كه او را «خاتم الفقهاء و المجتهدين» لقب داده‌اند. به زبان عربى تسلطى استادانه داشت و آثار خود را ساده و روان مى‌نوشت و همين سادگى زبان سبب گرديد كه نوشته‌هاى وى در مدارس دينى در شمار كتب درسى درآيند. وى علم اصول و فقه را وارد مرحله تازه‌اى كرد و در هر دو زمينه ابتكارات بيسابقه‌اى دارد.
    ==اساتید==


    شيخ در موقع تدريس خارج فقه و اصول در توضيح مطالب علمى، چنان خوش‌بيان بود و با استدلال، آراء ابتكارى خود را پيرامون مبانى اصولى و فقهى تقرير مى‌نمود كه همه انديشوران را مجذوب و شيفته خود مى‌كرد. او استادى بى‌بديل، پدرى مهربان و مربى دلسوز و داراى همتى بلند، اخلاقى نيكو و زهد و تقوايى بى‌نظير بود.  
    #شیخ حسین انصاری (عموی ایشان)
    #[[طباطبایی، سید محمد بن علی|سید محمد مجاهد]]
    #[[شریف‌العلماء مازندرانی، محمدشریف بن حسنعلی|شریف‌العلماء مازندرانی]]
    #[[نراقی، احمد بن محمدمهدی|مولی احمد نراقی]]
    #[[کاشف‌الغطاء، موسی|شیخ موسی کاشف الغظاء]]
    #[[آل کاشف‌الغطاء، علی|شیخ علی کاشف الغطاء]]
    و..<ref>ر.ک؛ همان، ص90 الی 103</ref>


    == شاگردان:==
    == تدریس ==
    شيخ در دزفول بساط تدريس گسترد و در رأس حوزه علميه اين شهر قرار گرفت.<ref>ر.ک؛ همان</ref>
    در سال 1249ق براى هميشه به عتبات رفت و مدتى را در نجف در مجلس درس شيخ على فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء(م 1254ق) به مدت پنج سال حاضر شد.<ref>ر.ک؛ همان، ص80</ref>و به درجه اجتهاد نائل شد.


    بعد از فوت صاحب جواهر در سال 1266ق ریاست مطلق دینی به شیخ منتقل شد و به دلیل مقام والای علمی و زهد و ورع کم نظیر، از لحاظ علمی و عملی به مرجعیت بسیار بالایی دست یافت، در عین حال گویند با این که همه وجوه شرعی بلاد شیعه به جانب ایشان سرازیر بود با این حال هنگام مرگ کل ماترک این مرجع بزرگ مبلغ بسیار ناچیزی بود و معادل همان مبلغ هم بدهکار بودند و حتی هزینه مراسم ترحیم هم بوسیله برخی از متمکنان پرداخت شد.<ref>ر.ک؛ گرجی، ابوالقاسم، ص266</ref>


    مكتب علمى شيخ انصارى پرورش‌دهنده دانشوران و انديشمندان معروف شيعه است، در مجلس درس شيخ قريب به 400 طالب علم حاضر مى‌شدند و بسيارى از شاگردان او كه شمار آنها را تا پانصد تن هم دانسته‌اند، بعدها خود عالمى بزرگ و مجتهدى مسلم گرديده‌اند. معروف‌ترين شاگردان شيخ عبارت بودند از:
    وى از برجسته‌ترين نوابغ فقهى شيعه و مبتكر علم اصول جديد به شمار می‌رود. دانش شيخ در علوم چندان گسترده بود كه او را «خاتم الفقهاء و المجتهدين» لقب داده‌اند. به زبان عربى تسلطى استادانه داشت و آثار خود را ساده و روان مى‌نوشت و همين سادگى زبان سبب گرديد كه نوشته‌هاى وى در مدارس دينى در شمار كتب درسى درآيند. وى علم اصول و فقه را وارد مرحله تازه‌اى كرد و در هر دو زمينه ابتكارات بی‌سابقه‌اى دارد.  


    1 )ميرزا محمدحسن شيرازى (م 1312ق)
    شيخ در موقع تدريس خارج فقه و اصول در توضيح مطالب علمى، چنان خوش‌بيان بود و با استدلال، آراء ابتكارى خود را پيرامون مبانى اصولى و فقهى تقرير مى‌نمود كه همه انديشوران را مجذوب و شيفته خود مى‌كرد. او استادى بى‌بديل، پدرى مهربان و مربى دلسوز و داراى همتى بلند، اخلاقى نيكو و زهد و تقوايى بى‌نظير بود.


    2 )ميرزا حبيب‌الله رشتى (م 1312 ق)
    == شاگردان==


    3 )سيد حسين كوه‌كمره‌ا‌‍ى تبريزى(م 1299ق)
    یکی از ویژگیهای شیخ تربیت شاگردان بسیار بود به طوری که درآن زمان در غالب بلاد شیعه شاگردان مجتهد ایشان رهبری دینی مسلمانان را بر عهده داشتند.
    بنابر این ذکر نام این گروه کثیر از حوصله این نوشتار خارج است و تنها می‌توان به عنوان نمونه به نام بعضی اشاره کرد:
    # [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|ميرزا محمدحسن شيرازى]] (م 1312ق)
    # [[رشتی، حبیب‌الله بن محمدعلی|ميرزا حبيب‌الله رشتى]] (م 1312 ق)
    # [[سيدحسين کوه کمره‌ای]] تبريزى(م 1299ق)
    # [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]] (م 1329ق)
    # [[مامقانی، محمدحسن بن عبدالله|شيخ محمدحسن مامقانى]](م 1232ق)
    # [[محمدحسن آشتيانى]](م 1319ق)
    # [[ميرزا ابوالقاسم كلانترى]](م 1292ق)
    و..<ref>ر.ک؛ همان، ص131 الی 174</ref>


    4 )آخوند خراسانى (م 1329ق)
    == وفات ==
     
    [[شيخ انصارى]] در هيجدهم جمادى الثانى سال 1281ق پس از 67 سال عمر با بركت در نجف اشرف دارفانى را وداع گفت.<ref>ر.ک؛ همان، ص212</ref> و در حرم [[امام على(ع)|امام علی علیه‌السلام]] مدفون شد.
    5 )شيخ محمدحسن مامقانى(م 1232ق)
     
    6 )محمدحسن آشتيانى(م 1319ق)
     
    7 )ميرزا ابوالقاسم كلانترى(م 1292ق)
     
    == تأليفات:==


    == آثار==


    اين عالم بزرگ شيعى بيش از 30 كتاب و مقاله نوشته كه مهمترين آنها عبارت است از:  
    اين عالم بزرگ شيعى بيش از 30 كتاب و مقاله نوشته كه مهمترين آنها عبارت است از:  


    1 )«رسائل»: اين كتاب در علم اصول فقه است و به دليل محتوايى تازه و بديع به فرائدالاصول معروف شده است.  
    # رسائل: اين كتاب در علم اصول فقه است و به دليل محتوايى تازه و بديع به فرائدالاصول معروف شده است.  
     
    #[[المکاسب (طبع قدیم)|مكاسب]]: اين اثر در خصوص مسائل كسب و تجارت است. مطالب اين كتاب علمى و استدلالى با تحقيقات و پژوهش ميدانى و جامع در رد و ابرام نظرات دانشوران و فقهاى گذشته است و هر دو اثر فوق از كتب درسى رايج در حوزه‌هاى علميه تشيع است.  
    2 )«مكاسب»: اين اثر در خصوص مسائل كسب و تجارت است. مطالب اين كتاب علمى و استدلالى با تحقيقات و پژوهش ميدانى و جامع در رد و ابرام نظرات دانشوران و فقهاى گذشته است و هر دو اثر فوق از كتب درسى رايج در حوزه‌هاى علميه تشيع است.  
    #الصلاة
     
    #الطهاره  
    3 )الصلاه
    #ثبات التسامح في ادله السنن  
     
    #رساله في لاضرر و لاضرار في الاسلام.  
    4 )الطهاره  
    #المواسعه و المضايقه  
     
    #كتاب الرجال
    5 )ثبات التسامح فى ادله السنن  
    و..<ref>ر.ک؛ همان، ص185</ref>
     
    6 )رساله فى لاضرر و لاضرار فى الاسلام.  
     
    7 )المواسعه و المضايقه  
     
    8 )كتاب الرجال
     
    شيخ انصارى در هيجدهم جمادى الثانى سال 1281ق پس از 67 سال عمر با بركت در نجف اشرف دارفانى را وداع گفت.  
     
    == منابع مقاله: ==
     
     
    1 )زندگى و شخصيت شيخ انصارى، كنگره جهانى بزرگداشت دويستمين سالگرد تولد شيخ انصارى، ص 179- 197
     
    2 )دائره المعارف تشيع، جلد دوم، 1375، ص 557-558
     
    3 )فقهاى نامدار شيعه، عقيقى بخشايشى، ص 341 342


    4 )سايت حوزه، مقاله شيخ انصارى، سيد عباس رفيعى‌پور
    ==پانویس==
    <references />


    == منابع مقاله==
    # کلانتر، سید محمد، کتاب المکاسب (کلانتر) تألیف شیخ مرتضی انصاری، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب، 1410ق
    # گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقهاء، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، 1379


    == وابسته‌ها ==
    {{شيخ مرتضى انصارى}}
    [[احکام الخلل في الصلاة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    {{فقیهان شیعه}}


    [[إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    [[التعلیقة علی المکاسب (لاری)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


    [[تعلیقة شریفة علی بحث الخیارات و الشروط من کتاب المتاجر لشیخنا العلامة الأنصاري (قدس سره)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[سبط شیخ انصاری، احمد]]


    [[تعلیقة موجزة شریفة علی کتاب المکاسب و البیع (رشتی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[احکام الخلل في الصلاة]]  


    [[حاشیة المکاسب (آخوند)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب]]  


    [[حاشية المکاسب  (ایروانی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تشريح المطالب]]


    [[حاشیة العلامة المیرزا محمد تقي الشیرازي علی مکاسب الشیخ الأعظم (قدس سرهما)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التعلیقة علی المکاسب (لاری)]]  


    [[حاشية الشیخ المظفر علی المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعليقة شريفة علی بحث الخيارات و الشروط من كتاب المتاجر لشيخنا العلامة الأنصاري قدس‌سره]]  


    [[حاشية کتاب المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعلیقة موجزة شریفة علی کتاب المکاسب و البیع (رشتی)]]  


    [[حاشية المکاسب (همدانی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیة المکاسب (آخوند)]]  


    [[رسالة في التحریم من جهه المصاهره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية المکاسب (ایروانی)]]  


    [[رسالة في الرضاع (للانصاری)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية العلامة الميرزا محمدتقي الشيرازي علی مكاسب الشيخ الأعظم (قدس‌سرهما)]]  


    [[الوصایا و المواریث]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية الشیخ المظفر علی المکاسب]]  


    [[صراط النجاة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية کتاب المکاسب]]  


    [[غاية الآمال في شرح المکاسب و البیع (قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية كتاب المكاسب (منشورات پایه دانش)]]


    [[القضاء و الشهادات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية المکاسب (همدانی)]]  


    [[کتاب الخمس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رسالة في التحریم من جهه المصاهره]]  


    [[کتاب الزکاة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رسالة في الرضاع (للانصاری)]]  


    [[کتاب الصلاة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الوصایا و المواریث]]  


    [[کتاب الصوم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[صراط النجاة]]  


    [[کتاب الطهارة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[غاية الآمال في شرح المکاسب و البیع (قدیم)]]  


    [[کتاب المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[محاضرات في فقه الإمامية، كتاب البيع]]


    [[المکاسب (طبع قدیم )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[القضاء و الشهادات (شیخ انصاری)]]  


    [[کتاب النکاح]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب الخمس]]  


    [[رساله شریفه مجمع الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
    [[کتاب الزکاة]]  


    [[المکاسب و البيع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب الصلاة]]  


    [[منية الطالب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[صلاة المسافر]]  


    [[نهاية المقال في تکملة غایة الآمال (قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب الصوم]]  


    [[نهج الفقاهة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[كتاب الطهارة (الإمام خميني)]]


    [[ هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب المکاسب]]  


    [[هدی الطالب الی شرح المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب (طبع قدیم)]]  


    [[کتاب الحج]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب النکاح]]  


    [[صیغ العقود و الإیقاعات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رساله شریفه مجمع الرسائل]]  


    [[رساله سراج العباد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب و البيع]]  


    [[دراسات في المکاسب المحرمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[منية الطالب]]  


    [[عمدة المطالب في التعليق علی المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[نهاية المقال في تكملة غاية الآمال]]  


    [[الحاشية الأولی علی المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[نهج الفقاهة]]  


    [[ايصال الطالب إلی المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب]]  


    [[بلغة الطالب في التعلیق علی بیع المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[هدی الطالب الی شرح المکاسب]]  


    [[کتاب المکاسب (کلانتر)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[كتاب الحج (للشيخ الأنصاري)]]  


    [[منهاج الفقاهة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[صیغ العقود و الإیقاعات]]  


    [[حاشية المکاسب (عراقی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رساله سراج العباد]]  


    [[التعلیقة علی فرائد الأصول (لاری شیرازی، عبد الحسین)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب مع حاشیة غایة الآمال]]  


    [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دراسات في المکاسب المحرمة]]  


    [[مصباح الوسائل في مطالب الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[عمدة المطالب في التعليق علی المكاسب]]  


    [[مطارح الأنظار (طبع جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[الحاشية الأولی علی المکاسب]]  


    [[إیضاح الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[ايصال الطالب إلی المکاسب]]  


    [[أوثق الوسائل في شرح الرسائل (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بلغة الطالب في التعلیق علی بیع المکاسب]]  


    [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع قدیم )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب المکاسب (کلانتر)]]  


    [[ الحاشیة علی استصحاب القوانین]] / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
    [[منهاج الفقاهة]]  


    [[درر الفوائد في الحاشیة علی الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية المكاسب (العراقي)]]  


    [[فرائد الاُصول (طبع انتشارات اسلامی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التعليقة علی فرائد الأصول (لاری)]]  


    [[مطارح الأنظار (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محاضر
    [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)]]  


    [[حاشیة فرائد الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مصباح الوسائل في مطالب الرسائل]]  


    [[رسائل فقهیة (انصاری، مرتضی بن محمدامین)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مطارح الأنظار (طبع جدید)]]  


    [[وسیلة الوسائل في شرح الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إیضاح الفرائد]]  


    [[درر الفوائد في شرح الفرائد (مدنی تبریزی، یوسف)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[أوثق الوسائل في شرح الرسائل (طبع قدیم)]]  


    [[جواهر العقول فی شرح فرائد الأصول: مبحث التعادل و تراجیح]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع قدیم)]]  


    [[حاشیة فرائد الأصول، أو، الفوائد الرضویة علی الفرائد المرتضویة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الحاشیة علی استصحاب القوانین]]  


    [[ قلائد الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[درر الفوائد في الحاشیة علی الفرائد]]  


    [[شرح الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فرائد الاُصول (طبع انتشارات اسلامی)]]  


    [[تمهید الوسائل في شرح الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مطارح الأنظار (طبع قدیم)]]  


    [[فرائد الأصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیة فرائد الأصول]]  


    [[ایضاح الوسائل فی شرح الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رسائل فقهیة (انصاری، مرتضی بن محمدامین)]]  


    [[الوصائل إلی الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: -
    [[وسیلة الوسائل في شرح الرسائل]]  


    [[الوصائل إلی الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[درر الفوائد في شرح الفرائد (مدنی تبریزی، یوسف)]]  


    [[حاشیة رسائل شیخ انصاری (ساباطی یزدی، عبد الرسول)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[جواهر العقول فی شرح فرائد الأصول: مبحث التعادل و تراجیح]]  


    [[عمدة الوسائل في الحاشیة علی الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیة فرائد الأصول، أو، الفوائد الرضویة علی الفرائد المرتضویة]]  


    [[تسدید القواعد في حاشیة الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[قلائد الفرائد]]  


    [[تعلیقة علی حاشیة الأستاد علی الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح الرسائل]]  


    [[فصول في أصول الفقه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تمهید الوسائل في شرح الرسائل]]  


    [[متن، ترجمه و شرح کامل رسائل شیخ انصاری «به روش پرسش و پاسخ»]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فرائد الأصول]]  


    [[شرح رسائل (محمدی، علی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إيضاح الوسائل في شرح الرسائل]]  


    [[شرح فارسی بر رسائل شیخ مرتضی انصاری (أوضح الشروح فی فرائد الأصول)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الوصائل إلی الرسائل]]  


    [[دروس في الرسائل (محمدی بامیانی، غلامعلی )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الوصائل إلی الرسائل]]  


    [[فرائد الأصول؛ مع حواشي اوثق الوسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیة رسائل شيخ انصاري (ساباطی يزدی)]]  


    [[تشریح المقاصد في شرح الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[عمدة الوسائل في الحاشیة علی الرسائل]]  


    [[الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تسدید القواعد في حاشیة الفرائد]]  


    [[أحکام القطع و الظن في شرح الرسائل و تحریرها]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعلیقة علی حاشیة الأستاد علی الفرائد]]  


    [[المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فصول في أصول الفقه]]  


    [[بلغة الطالب في حاشية المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[متن، ترجمه و شرح کامل رسائل شیخ انصاری «به روش پرسش و پاسخ»]]  


    [[الآراء الفقهية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح رسائل (محمدی، علی)]]  


    [[تعلیقة للسید الکماری علی رسائل المحقق الأنصاری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح فارسی بر رسائل شیخ مرتضی انصاری (أوضح الشروح فی فرائد الأصول)]]  


    [[ مفتاح المطالب فی شرح کتاب المکاسب لشیخ الانصاری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[دروس في الرسائل (محمدی بامیانی، غلامعلی)]]  


    [[الفوائد الأصولية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فرائد الأصول؛ مع حواشي اوثق الوسائل]]  


    [[غاية الآمال و نهایة المقال (جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تشریح المقاصد في شرح الفرائد]]  


    [[تعلیقة علی فرائد الأصول (شیرازی، علی)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة]]  


    [[تعلیقات علی المکاسب  للشیخ انصاری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[أحكام القطع والظن في شرح الرسائل وتحريرها]]  


    [[حاشیة المکاسب (ایروانی - طبع جدید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب]]  


    [[المکاسب المحرمه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بلغة الطالب في حاشية المكاسب]]  


    [[إرشاد الطالب في شرح المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الآراء الفقهية]]  


    [[سفینه الاصول : ترجمه و تبیین فرائد الاصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعلیقة للسید الکماری علی رسائل المحقق الأنصاری]]  


    [[حاشیه کتاب المکاسب ( طبع جدید )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مفتاح المطالب في شرح کتاب المکاسب لشيخ الانصاري]]  


    [[ التنقیح: تعلیقة موسعة علی فرائد الأصول للشیخ الأنصاری قدس سره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الفوائد الأصولية]]  


    [[ حاشیه علی رسائل مرتضی الانصاری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[غاية الآمال و نهایة المقال (جدید)]]  


    [[الوسائل الی غوامض الرسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعلیقة علی فرائد الأصول (شیرازی، علی)]]  


    [[الانظار التفسیریه للشیخ الانصاری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعليقات علي المکاسب للشيخ الأعظم الأنصاري]]  


    [[تعلیقه شریفه علی فراید الاصول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیة المکاسب (ایروانی - طبع جدید)]]  


    [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (ویرایش سوم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب المحرمه]]  


    [[التعلیقه علی المکاسب المحرمه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إرشاد الطالب في شرح المكاسب]]  


    [[ کتاب الطهاره (طبع قدیم)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[سفينة الأصول: ترجمه و تبیین فرائد الأصول]]  


    [[التنقيح في شرح المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیه کتاب المکاسب (طبع جدید)]]  


    [[مبحث آفات زبان از مکاسب محرمه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التنقیح: تعلیقة موسعة علی فرائد الأصول للشیخ الأنصاری قدس‌سره]]  


    [[ النظر الثاقب و نیل الطالب : تعلیقتان علی المکاسب]] [[لمرتضی الانصاری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشیه علی رسائل مرتضی الانصاری]]  


    [[غاية إيضاح المطالب في شرح المکاسب (البيع)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الوسائل الی غوامض الرسائل]]  


    [[تلخيص مکاسب انصاري (رحمه الله) (مکاسب محرمه)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الأنظار التفسيرية للشيخ الأنصاري]]  


    [[فرائد الأصول و هو رسائل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تعليقة شريفة علی فرائد الأصول]]  


    [[شرح المکاسب المزجي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[بحر الفوائد في شرح الفرائد (ویرایش سوم)]]  


    [[زندگاني و شخصيت شيخ انصاري قدس سره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التعلیقه علی المکاسب المحرمه]]  


    [[کتاب المکاسب (بيروت)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب الطهاره (طبع قدیم)]]  


    [[المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[التنقيح في شرح المکاسب]]  


    [[المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مبحث آفات زبان از مکاسب محرمه]]  


    [[مجموعة رسائل فقهية و أصولية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[النظر الثاقب و نيل الطالب]] [[لمرتضی الانصاری]]  


    [[الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[غاية إيضاح المطالب في شرح المكاسب (البيع)]]  


    [[المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[تلخيص مکاسب انصاري (رحمه‌الله) (مکاسب محرمه)]]  


    [[ ارشاد الطالب في شرح المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فرائد الأصول و هو رسائل]]  


    [[حاشیة کتاب المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[شرح المكاسب المزجي]]  


    [[مجمع الفوائد فی شرح الفرائد]] / نوع اثر: کتاب / نقش: --
    [[زندگانی و شخصيت شيخ انصاري قدس‌سره]]  


    [[المکاسب]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کتاب المکاسب (بيروت)]]  


    [[حاشية المکاسب (اصفهانی - قدیم) (این اتوماسیون حذف و به عنوان قسمت دوم جلد پنجم اتوماسیون 129 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب]]  


    [[الرسالة الاولی في الخلل الواقع في الصلاة (این اتوماسیون حذف و به عنوان رساله دوم با اتوماسیون 10 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب]]  


    [[الرسالة الثانیة في الخلل الواقع في الصلاة (این اتوماسیون حذف و به عنوان رساله سوم با اتوماسیون 10 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مجموعة رسائل فقهية و أصولیة]]  


    [[رسالة في الوصايا (این اتوماسیون حذف و با اتوماسیون 208 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة]]  


    [[رسالة في منجزات المريض (این اتوماسیون حذف و با اتوماسیون 208 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب]]  


    [[ملحق احکام الخلل (این اتوماسیون حذف و به عنوان رساله چهارم با اتوماسیون 10 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إرشاد الطالب في شرح المكاسب]]  


    [[مناسک حج (این کتاب حذف شده و با اتوماسیون 489 ترکیب گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية كتاب المكاسب]]


    [[رساله رضاعيه (این اتوماسیون حذف و به عنوان رساله دوم با اتوماسیون 582 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مجمع الفوائد في شرح الفرائد]] -


    [[رسالة زکات فطره (این اتوماسیون حذف و به عنوان رساله سوم با اتوماسیون 582 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[المکاسب]]  


    [[رسالة زکات مال (این اتوماسیون حذف و به عنوان رساله چهارم با اتوماسیون 582 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[حاشية کتاب المکاسب]]  


    [[الاجتهاد و التقلید (انصاری، مرتضی بن محمدامین)(این کتاب حذف شده و در اتوماسیون 34078 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مجمع الفوائد في شرح الفرائد]]


    [[رسالة في تحقیق مسألة المشتق (این کتاب حذف شده و در اتوماسیون 34078 ادغام گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الأنظار التفسيرية للشيخ الأنصاري]]


    [[الوصايا و المواريث (این اتوماسیون جهت ترکیب سه اتوماسیون 208، 209 و 225 ایجاد شده بود چون همگی در 208 تجمیع گردید، این اتوماسیون حذف گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری]]


    [[غایة إیضاح المطالب فی شرح المکاسب (این اتوماسیون با جلد اول اتوماسیون 26017 تکراری بود حذف گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


    [[غایه ایضاح المطالب فی شرح المکاسب (کتاب البیع) (این اتوماسیون با جلد دوم و سوم اتوماسیون 26017 تکراری بود حذف گردید)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:مراجع تقلید]]
    [[رده:شاگردان صاحب جواهر]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۲

    تصویر منسوب به شیخ مرتضی انصاری
    نام انصاری، مرتضی بن محمدامین
    نام‎های دیگر شیخ انصاری

    شیخ مرتضی انصاری

    نام پدر محمد امين
    متولد 1179 ش / 1800 م/1214ق
    محل تولد دزفول
    رحلت 1243 ش یا 1281 ق یا 1864 م
    اساتید شيخ حسین انصاری، سيدمحمد مجاهد، شريف‌العلماى مازندرانى
    برخی آثار كتاب المكاسب، بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)
    کد مؤلف AUTHORCODE00012AUTHORCODE

    مرتضى بن محمدامین انصارى (۱۲۱۴- ۱۲۸۱ق)، معروف به شیخ اعظم مرتضی انصاری شوشتری و در متون عربی مرتضی الأنصاري التستري، ملقب به شيخ الفقهاء و المجتهدين، از بزرگترین فقیهان شیعه قرن سیزدهم که بعد از صاحب جواهر مرجعیت عامه یافت. از مهمترین آثار او می‌توان به کتاب رسائل و مکاسب اشاره کرد.

    ولادت

    شیخ مرتضی انصاری در روز 18 ذی‌حجه سال 1214ق در شهر دزفول به دنیا آمد.[۱] نسبش به جابر بن عبدالله انصارى سلمی خزرجی (م 78ق) صحابى بزرگ پيامبر(ص) مى‌رسيد.[۲]

    پدرش محمد امين، عالمى پرهيزكار بود كه در سال 1248ق بر اثر بیماری طاعون از دنیا رفت.[۳] مادر ایشان، دختر علامه شیخ یعقوب انصاری از زنان پرهیزکار بود که در سال 1279ق در نجف اشرف وفات کرد.[۴]

    تحصیلات

    شیخ آموختن را با خواندن قرآن کریم آغاز کرد و بعد از گذراندن مقدمات از صرف و نحو و غیره در محضر عموی خویش، شیخ حسین انصاری، به فراگیری فقه و اصول نزد استادان دیگر پرداخت.[۵]

    در سال 1232ق براى ادامه تحصيلات به همراه پدرش به عراق مهاجرت كرد و در كربلا به مدت چهار سال از محضر سيد محمد مجاهد (م 1242ق) و شريف‌العلماى مازندرانى(م 1245ق) بهره‌مند گرديد.[۶]

    در سال چهارم، عده‌اى از مردم دزفول كه به زيارت كربلا آمده بودند، به وى گفتند: پدرت شوق ديدار تو را دارد. شيخ به دزفول بازگشت اما بيش از دو نتوانست در دزفول بماند و مجدداً به كربلا بازگشت.[۷]پس از گذشت يك سال عازم نجف گرديد و در مجلس درس شيخ موسى فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء شركت كرد.[۸]

    در سال 1240ق پس از بازگشت به زادگاهش، رهسپار زيارت بارگاه ثامن‌الحجج گرديد و بر سر راهش به مشهد از حوزه‌هاى علميه شهرهاى بروجرد، اصفهان و كاشان ديدن كرد.[۹]

    وى مدت چهار سال در كاشان توقف نمود و در خدمت ملا احمد نراقى(م 1244ق) به تكميل معلومات خود پرداخت.[۱۰]پس از گرفتن اجازه روايت و اجتهاد از نراقى رهسپار مشهد گرديد و پس از پنج ماه توقف در اين شهر به تهران و از آنجا به زادگاهش دزفول مراجعت نمود.[۱۱]

    اساتید

    1. شیخ حسین انصاری (عموی ایشان)
    2. سید محمد مجاهد
    3. شریف‌العلماء مازندرانی
    4. مولی احمد نراقی
    5. شیخ موسی کاشف الغظاء
    6. شیخ علی کاشف الغطاء

    و..[۱۲]

    تدریس

    شيخ در دزفول بساط تدريس گسترد و در رأس حوزه علميه اين شهر قرار گرفت.[۱۳] در سال 1249ق براى هميشه به عتبات رفت و مدتى را در نجف در مجلس درس شيخ على فرزند شيخ جعفر كاشف‌الغطاء(م 1254ق) به مدت پنج سال حاضر شد.[۱۴]و به درجه اجتهاد نائل شد.

    بعد از فوت صاحب جواهر در سال 1266ق ریاست مطلق دینی به شیخ منتقل شد و به دلیل مقام والای علمی و زهد و ورع کم نظیر، از لحاظ علمی و عملی به مرجعیت بسیار بالایی دست یافت، در عین حال گویند با این که همه وجوه شرعی بلاد شیعه به جانب ایشان سرازیر بود با این حال هنگام مرگ کل ماترک این مرجع بزرگ مبلغ بسیار ناچیزی بود و معادل همان مبلغ هم بدهکار بودند و حتی هزینه مراسم ترحیم هم بوسیله برخی از متمکنان پرداخت شد.[۱۵]

    وى از برجسته‌ترين نوابغ فقهى شيعه و مبتكر علم اصول جديد به شمار می‌رود. دانش شيخ در علوم چندان گسترده بود كه او را «خاتم الفقهاء و المجتهدين» لقب داده‌اند. به زبان عربى تسلطى استادانه داشت و آثار خود را ساده و روان مى‌نوشت و همين سادگى زبان سبب گرديد كه نوشته‌هاى وى در مدارس دينى در شمار كتب درسى درآيند. وى علم اصول و فقه را وارد مرحله تازه‌اى كرد و در هر دو زمينه ابتكارات بی‌سابقه‌اى دارد.

    شيخ در موقع تدريس خارج فقه و اصول در توضيح مطالب علمى، چنان خوش‌بيان بود و با استدلال، آراء ابتكارى خود را پيرامون مبانى اصولى و فقهى تقرير مى‌نمود كه همه انديشوران را مجذوب و شيفته خود مى‌كرد. او استادى بى‌بديل، پدرى مهربان و مربى دلسوز و داراى همتى بلند، اخلاقى نيكو و زهد و تقوايى بى‌نظير بود.

    شاگردان

    یکی از ویژگیهای شیخ تربیت شاگردان بسیار بود به طوری که درآن زمان در غالب بلاد شیعه شاگردان مجتهد ایشان رهبری دینی مسلمانان را بر عهده داشتند. بنابر این ذکر نام این گروه کثیر از حوصله این نوشتار خارج است و تنها می‌توان به عنوان نمونه به نام بعضی اشاره کرد:

    1. ميرزا محمدحسن شيرازى (م 1312ق)
    2. ميرزا حبيب‌الله رشتى (م 1312 ق)
    3. سيدحسين کوه کمره‌ای تبريزى(م 1299ق)
    4. آخوند خراسانى (م 1329ق)
    5. شيخ محمدحسن مامقانى(م 1232ق)
    6. محمدحسن آشتيانى(م 1319ق)
    7. ميرزا ابوالقاسم كلانترى(م 1292ق)

    و..[۱۶]

    وفات

    شيخ انصارى در هيجدهم جمادى الثانى سال 1281ق پس از 67 سال عمر با بركت در نجف اشرف دارفانى را وداع گفت.[۱۷] و در حرم امام علی علیه‌السلام مدفون شد.

    آثار

    اين عالم بزرگ شيعى بيش از 30 كتاب و مقاله نوشته كه مهمترين آنها عبارت است از:

    1. رسائل: اين كتاب در علم اصول فقه است و به دليل محتوايى تازه و بديع به فرائدالاصول معروف شده است.
    2. مكاسب: اين اثر در خصوص مسائل كسب و تجارت است. مطالب اين كتاب علمى و استدلالى با تحقيقات و پژوهش ميدانى و جامع در رد و ابرام نظرات دانشوران و فقهاى گذشته است و هر دو اثر فوق از كتب درسى رايج در حوزه‌هاى علميه تشيع است.
    3. الصلاة
    4. الطهاره
    5. ثبات التسامح في ادله السنن
    6. رساله في لاضرر و لاضرار في الاسلام.
    7. المواسعه و المضايقه
    8. كتاب الرجال

    و..[۱۸]

    پانویس

    1. ر.ک؛ کلانتر، سید محمد، ج1، ص19
    2. ر.ک؛ همان، ص20
    3. ر.ک؛ همان، ص24
    4. ر.ک؛ همان، ص25 الی 27
    5. ر.ک؛ همان، ص29
    6. ر.ک؛ همان، ص30
    7. ر.ک؛ همان، ص35
    8. ر.ک؛ همان، ص36
    9. ر.ک؛ همان، ص38 الی 43
    10. ر.ک؛ همان، ص56
    11. ر.ک؛ همان، ص77
    12. ر.ک؛ همان، ص90 الی 103
    13. ر.ک؛ همان
    14. ر.ک؛ همان، ص80
    15. ر.ک؛ گرجی، ابوالقاسم، ص266
    16. ر.ک؛ همان، ص131 الی 174
    17. ر.ک؛ همان، ص212
    18. ر.ک؛ همان، ص185

    منابع مقاله

    1. کلانتر، سید محمد، کتاب المکاسب (کلانتر) تألیف شیخ مرتضی انصاری، مؤسسه مطبوعاتی دارالکتاب، 1410ق
    2. گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقهاء، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، 1379

    وابسته‌ها


    سبط شیخ انصاری، احمد

    احکام الخلل في الصلاة

    إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب

    تشريح المطالب

    التعلیقة علی المکاسب (لاری)

    تعليقة شريفة علی بحث الخيارات و الشروط من كتاب المتاجر لشيخنا العلامة الأنصاري قدس‌سره

    تعلیقة موجزة شریفة علی کتاب المکاسب و البیع (رشتی)

    حاشیة المکاسب (آخوند)

    حاشية المکاسب (ایروانی)

    حاشية العلامة الميرزا محمدتقي الشيرازي علی مكاسب الشيخ الأعظم (قدس‌سرهما)

    حاشية الشیخ المظفر علی المکاسب

    حاشية کتاب المکاسب

    حاشية كتاب المكاسب (منشورات پایه دانش)

    حاشية المکاسب (همدانی)

    رسالة في التحریم من جهه المصاهره

    رسالة في الرضاع (للانصاری)

    الوصایا و المواریث

    صراط النجاة

    غاية الآمال في شرح المکاسب و البیع (قدیم)

    محاضرات في فقه الإمامية، كتاب البيع

    القضاء و الشهادات (شیخ انصاری)

    کتاب الخمس

    کتاب الزکاة

    کتاب الصلاة

    صلاة المسافر

    کتاب الصوم

    كتاب الطهارة (الإمام خميني)

    کتاب المکاسب

    المکاسب (طبع قدیم)

    کتاب النکاح

    رساله شریفه مجمع الرسائل

    المکاسب و البيع

    منية الطالب

    نهاية المقال في تكملة غاية الآمال

    نهج الفقاهة

    هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب

    هدی الطالب الی شرح المکاسب

    كتاب الحج (للشيخ الأنصاري)

    صیغ العقود و الإیقاعات

    رساله سراج العباد

    المکاسب مع حاشیة غایة الآمال

    دراسات في المکاسب المحرمة

    عمدة المطالب في التعليق علی المكاسب

    الحاشية الأولی علی المکاسب

    ايصال الطالب إلی المکاسب

    بلغة الطالب في التعلیق علی بیع المکاسب

    کتاب المکاسب (کلانتر)

    منهاج الفقاهة

    حاشية المكاسب (العراقي)

    التعليقة علی فرائد الأصول (لاری)

    بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع جدید)

    مصباح الوسائل في مطالب الرسائل

    مطارح الأنظار (طبع جدید)

    إیضاح الفرائد

    أوثق الوسائل في شرح الرسائل (طبع قدیم)

    بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع قدیم)

    الحاشیة علی استصحاب القوانین

    درر الفوائد في الحاشیة علی الفرائد

    فرائد الاُصول (طبع انتشارات اسلامی)

    مطارح الأنظار (طبع قدیم)

    حاشیة فرائد الأصول

    رسائل فقهیة (انصاری، مرتضی بن محمدامین)

    وسیلة الوسائل في شرح الرسائل

    درر الفوائد في شرح الفرائد (مدنی تبریزی، یوسف)

    جواهر العقول فی شرح فرائد الأصول: مبحث التعادل و تراجیح

    حاشیة فرائد الأصول، أو، الفوائد الرضویة علی الفرائد المرتضویة

    قلائد الفرائد

    شرح الرسائل

    تمهید الوسائل في شرح الرسائل

    فرائد الأصول

    إيضاح الوسائل في شرح الرسائل

    الوصائل إلی الرسائل

    الوصائل إلی الرسائل

    حاشیة رسائل شيخ انصاري (ساباطی يزدی)

    عمدة الوسائل في الحاشیة علی الرسائل

    تسدید القواعد في حاشیة الفرائد

    تعلیقة علی حاشیة الأستاد علی الفرائد

    فصول في أصول الفقه

    متن، ترجمه و شرح کامل رسائل شیخ انصاری «به روش پرسش و پاسخ»

    شرح رسائل (محمدی، علی)

    شرح فارسی بر رسائل شیخ مرتضی انصاری (أوضح الشروح فی فرائد الأصول)

    دروس في الرسائل (محمدی بامیانی، غلامعلی)

    فرائد الأصول؛ مع حواشي اوثق الوسائل

    تشریح المقاصد في شرح الفرائد

    الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة

    أحكام القطع والظن في شرح الرسائل وتحريرها

    المکاسب

    بلغة الطالب في حاشية المكاسب

    الآراء الفقهية

    تعلیقة للسید الکماری علی رسائل المحقق الأنصاری

    مفتاح المطالب في شرح کتاب المکاسب لشيخ الانصاري

    الفوائد الأصولية

    غاية الآمال و نهایة المقال (جدید)

    تعلیقة علی فرائد الأصول (شیرازی، علی)

    تعليقات علي المکاسب للشيخ الأعظم الأنصاري

    حاشیة المکاسب (ایروانی - طبع جدید)

    المکاسب المحرمه

    إرشاد الطالب في شرح المكاسب

    سفينة الأصول: ترجمه و تبیین فرائد الأصول

    حاشیه کتاب المکاسب (طبع جدید)

    التنقیح: تعلیقة موسعة علی فرائد الأصول للشیخ الأنصاری قدس‌سره

    حاشیه علی رسائل مرتضی الانصاری

    الوسائل الی غوامض الرسائل

    الأنظار التفسيرية للشيخ الأنصاري

    تعليقة شريفة علی فرائد الأصول

    بحر الفوائد في شرح الفرائد (ویرایش سوم)

    التعلیقه علی المکاسب المحرمه

    کتاب الطهاره (طبع قدیم)

    التنقيح في شرح المکاسب

    مبحث آفات زبان از مکاسب محرمه

    النظر الثاقب و نيل الطالب لمرتضی الانصاری

    غاية إيضاح المطالب في شرح المكاسب (البيع)

    تلخيص مکاسب انصاري (رحمه‌الله) (مکاسب محرمه)

    فرائد الأصول و هو رسائل

    شرح المكاسب المزجي

    زندگانی و شخصيت شيخ انصاري قدس‌سره

    کتاب المکاسب (بيروت)

    المکاسب

    المکاسب

    مجموعة رسائل فقهية و أصولیة

    الرسائل الجدیدة و الفرائد الحدیثة

    المکاسب

    إرشاد الطالب في شرح المكاسب

    حاشية كتاب المكاسب

    مجمع الفوائد في شرح الفرائد -

    المکاسب

    حاشية کتاب المکاسب

    مجمع الفوائد في شرح الفرائد

    الأنظار التفسيرية للشيخ الأنصاري

    کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری