۱۱۸٬۷۳۶
ویرایش
كتاب محمد بن مسلم الثقفي وأصوله الأربعمائة (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۵
، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳جایگزینی متن - ' ]]' به ']]'
جز ({{امام صادق علیه‌السلام}}) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
'''كتاب محمد بن مسلم الثقفي وأصوله الأربعمائة'''، اثر [[میر صادقی، محمد حسین|سید محمدحسین میرصادقی]]، اثری است در معرفی کتاب [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم | '''كتاب محمد بن مسلم الثقفي وأصوله الأربعمائة'''، اثر [[میر صادقی، محمد حسین|سید محمدحسین میرصادقی]]، اثری است در معرفی کتاب [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم ثقفی]] (متوفی 150ق)، از راویان و اصحاب [[امام باقر(ع)]] و [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]. | ||
==انگیزه تألیف== | ==انگیزه تألیف== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
[[محمد بن مسلم]] در نگاه [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، از جایگاه ویژهای برخوردار بود. وی در کنار سه راوی دیگر: زراره، برید بن معاویه و مؤمن طاق، محبوبترین اشخاص نزد [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] معرفی شده است. [[محمد بن مسلم]] از جانب حضرت، با اوصافی همچون: حافظ دین، امین امام در حلال و حرام خدا، ظرف علم الهی، امین سر امام باقر(ع)، ستاره درخشان جامعه شیعه، ازبین‌برنده بدعتها، سبب دفع بلا از مردمان و از اعلام دین و اوتاد زمین معرفی شده است<ref>ر.ک: همان، ص67</ref>. | [[محمد بن مسلم]] در نگاه [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، از جایگاه ویژهای برخوردار بود. وی در کنار سه راوی دیگر: زراره، برید بن معاویه و مؤمن طاق، محبوبترین اشخاص نزد [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] معرفی شده است. [[محمد بن مسلم]] از جانب حضرت، با اوصافی همچون: حافظ دین، امین امام در حلال و حرام خدا، ظرف علم الهی، امین سر امام باقر(ع)، ستاره درخشان جامعه شیعه، ازبین‌برنده بدعتها، سبب دفع بلا از مردمان و از اعلام دین و اوتاد زمین معرفی شده است<ref>ر.ک: همان، ص67</ref>. | ||
[[محمد بن مسلم]] یکی از ارکان گسترش فقه و معارف‌آموخته از امامان در جامعه شیعی بود که فقیهان بلندآوازهای همچون علاء بن رزین را تربیت کرد. وی علاوه بر فعالیتهای درون‌مذهبی، جامعه فرهنگی رقیب را نیز از فقه و معارف شیعه بیبهره نگذارده بود و نقشی محوری در فرهنگگستری داشت؛ او بر قضاوت [[ابن ابی‌لیلی]] با تکیه بر کتابی که از روایات امام باقر(ع) گرد آورده بود، اعتراض کرد و آن را نپذیرفت، سپس نوشته خود را در اختیار او قرار داد و او از قضاوت اشتباه خود دست کشید. در | [[محمد بن مسلم]] یکی از ارکان گسترش فقه و معارف‌آموخته از امامان در جامعه شیعی بود که فقیهان بلندآوازهای همچون علاء بن رزین را تربیت کرد. وی علاوه بر فعالیتهای درون‌مذهبی، جامعه فرهنگی رقیب را نیز از فقه و معارف شیعه بیبهره نگذارده بود و نقشی محوری در فرهنگگستری داشت؛ او بر قضاوت [[ابن ابی‌لیلی]] با تکیه بر کتابی که از روایات امام باقر(ع) گرد آورده بود، اعتراض کرد و آن را نپذیرفت، سپس نوشته خود را در اختیار او قرار داد و او از قضاوت اشتباه خود دست کشید. در نمونهای دیگر ابن ابی‌لیلی خود پیش از حکم کردن نزد [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم]] رفته و پس از پرسش از حکم مسئله، قضاوت خود را مطابق آن قرار میدهد<ref>ر.ک: همان، ص67-68</ref>. | ||
===کتاب محمد بن مسلم=== | ===کتاب محمد بن مسلم=== | ||
[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] درباره کتاب [[محمد بن مسلم]] در عبارت کوتاهی مینویسد: «له كتاب يسمى الأربعمائة مسألة في أبواب الحلال والحرام» و سپس طریق خود به کتاب را بیان می‌کند: «أخبرنا أحمد بن علي، قال: حدثنا ابن سفيان عن حميد، قال: حدثنا حمدان القلانسي، قال: حدثنا السندي بن محمد عن العلاء بن رزين عنه به»<ref>ر.ک: همان، ص68</ref>. | [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] درباره کتاب [[محمد بن مسلم]] در عبارت کوتاهی مینویسد: «له كتاب يسمى الأربعمائة مسألة في أبواب الحلال والحرام» و سپس طریق خود به کتاب را بیان می‌کند: «أخبرنا أحمد بن علي، قال: حدثنا ابن سفيان عن حميد، قال: حدثنا حمدان القلانسي، قال: حدثنا السندي بن محمد عن العلاء بن رزين عنه به»<ref>ر.ک: همان، ص68</ref>. | ||
به نظر میرسد مقصود از عنوان کتاب، آن نیست که [[محمد بن مسلم]]، کتابی با چهارصد پرسش و پاسخ فقهی تألیف کرده، بلکه مراد آن است که این کتاب چهارصد قاعده یا فرع فقهی را در بر | به نظر میرسد مقصود از عنوان کتاب، آن نیست که [[محمد بن مسلم]]، کتابی با چهارصد پرسش و پاسخ فقهی تألیف کرده، بلکه مراد آن است که این کتاب چهارصد قاعده یا فرع فقهی را در بر میگرفته؛ ذیل هر قاعده روایات مرتبط با آن درج شده است<ref>ر.ک: همان، ص68-69</ref>. | ||
در روایتی پیرامون قضاوت نادرست ابن ابی‌لیلی – که از اعتبار بالایی برخوردار است - نکات قابل توجهی پیرامون کتاب [[محمد بن مسلم]] بیان شده است: «عن عمر بن أذينة، قال: كنت شاهد ابن أبيليلى فقضى في رجل... فقال ابن أبيليلى: هذا عندك في كتاب؟ قال: نعم. قال: فأرسل وائتني به. قال له [[محمد بن مسلم]]: على أن لا تنظر في الكتاب إلا في ذلك الحديث. قال: لك ذاك. قال: فأراه الحديث عن أبي‌جعفر(ع) في الكتاب، فرد قضيته»<ref>ر.ک: همان</ref>. | در روایتی پیرامون قضاوت نادرست ابن ابی‌لیلی – که از اعتبار بالایی برخوردار است - نکات قابل توجهی پیرامون کتاب [[محمد بن مسلم]] بیان شده است: «عن عمر بن أذينة، قال: كنت شاهد ابن أبيليلى فقضى في رجل... فقال ابن أبيليلى: هذا عندك في كتاب؟ قال: نعم. قال: فأرسل وائتني به. قال له [[محمد بن مسلم]]: على أن لا تنظر في الكتاب إلا في ذلك الحديث. قال: لك ذاك. قال: فأراه الحديث عن أبي‌جعفر(ع) في الكتاب، فرد قضيته»<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
===ویژگی‌های کتاب=== | ===ویژگی‌های کتاب=== | ||
نکات قابل استفاده از گزارش فوق به شرح ذیل است: | نکات قابل استفاده از گزارش فوق به شرح ذیل است: | ||
# [[محمد بن مسلم]] دفتری حدیثی داشته - برخلاف نظر برخی پژوهشگران که [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم]] را فاقد هرگونه نگاشته حدیثی می‌دانند - که | # [[محمد بن مسلم]] دفتری حدیثی داشته - برخلاف نظر برخی پژوهشگران که [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم]] را فاقد هرگونه نگاشته حدیثی می‌دانند - که شنیدههای خود از صادقین(ع) را در آن گرد آورده است. | ||
# این کتاب دارای احادیث مختلفی بوده که برخی از این احادیث، مختص شیعه و در اصطلاح تقیهای است؛ چنانکه محمد بن مسلم شرط می‌کند که تنها در همان حدیث مرتبط نگاه کند. | # این کتاب دارای احادیث مختلفی بوده که برخی از این احادیث، مختص شیعه و در اصطلاح تقیهای است؛ چنانکه محمد بن مسلم شرط می‌کند که تنها در همان حدیث مرتبط نگاه کند. | ||
# این کتاب مجموعه منسجم و به‌هم متصل بوده است؛ بهعبارتیدیگر، روایات [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم]] بهصورت پارهنوشتههایی غیر متصل نبوده، وگرنه [[محمد بن مسلم]] همان حدیث را از میان پارهنوشتهها جدا کرده و در اختیار [[ابن ابی‌لیلی]] قرار میداد و دیگر نیاز به شرط پیش‌گفته نبود. | # این کتاب مجموعه منسجم و به‌هم متصل بوده است؛ بهعبارتیدیگر، روایات [[محمد بن مسلم|محمد بن مسلم]] بهصورت پارهنوشتههایی غیر متصل نبوده، وگرنه [[محمد بن مسلم]] همان حدیث را از میان پارهنوشتهها جدا کرده و در اختیار [[ابن ابی‌لیلی]] قرار میداد و دیگر نیاز به شرط پیش‌گفته نبود. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[محمد بن مسلم]] | |||
[[مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهماالسلام]] | |||
[[پندهای امام صادق(ع) به ره‌جویان صادق]] | |||
[[الإمام الصادق و المذاهب الأربعة]] | |||
[[الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه‌السلام]] | |||
[[توحید مفضل شگفتیهای آفرینش از زبان امام صادق علیه‌السلام]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||