صفحهٔ اصلی

از ویکی‌نور
به ویکی‌نور خوش آمدید
دانشنامهٔ تخصصی کتاب‌شناسی و زندگی‌نامه (با 26632 مقالهٔ فارسی)
مقالهٔ برگزیده
ماه خدا پژوهشی جامع درباره ماه مبارک رمضان از نگاه قرآن و حدیث

ماه خدا، اثر آیت‌الله محمد محمدى رى شهرى، پژوهشى است جامع درباره ماه مبارک رمضان از نگاه قرآن و حديث كه به زبان فارسى و در سال 1383ش، نوشته شده است.

نویسنده در بخش نخست كتاب، به بررسى اهميت ضيافت رمضان و ارزش اين مهمانى از نگاه اسلام، پرداخته است. پژوهشگر، از مباحث اين بخش، شناختى اجمالى به ويژگى‌ها و بركات اين مهمانى پيدا مى‌كند. در قسمتى از اين بخش، آثار منفى محروميت از بركات اين ماه و پيامدهاى ويرانگرى را كه شخص محروم‌مانده از بهره اين مهمانى را فرامى‌گيرد، بيان مى‌كند.

بخش دوم را با عنوان «شناخت مهمانى خدا»، به خود اختصاص داده است.

نكته مهم ديگر كه به نظر نویسنده، اهميت بسيار دارد، ضرورت برنامه‌ريزى براى آماده‌سازى مسلمانان جهت ورود به مهمان‌سراى رمضانى است. وى بر اين باور است كه بررسى سيره اهل‌بيت(ع) در اين زمينه، نشان مى‌دهد كه آن بزرگواران به اين موضوع، توجهى خاص داشته‌اند. وى براى اثبات اين مدعا و محتواى اين انديشه، ملاحظه خطبه‌هاى پيامبر(ص) و امام على(ع) كه در آستانه ماه رمضان و با هدف آماده‌سازى و استقبال از آن بيان كرده‌اند را كافى مى‌داند.

فصل سوم اين بخش، به اين سخنان اختصاص دارد. به نظر نویسنده، مطالعه اين خطبه‌ها، مسئوليت رهبران سياسى، دينى و فرهنگى را در كشورهاى اسلامى، در مورد آماده ساختن مسلمانان براى ورود به مهمان‌سراى الهى و بهره‌گيرى از بركات و آثار آن، دوچندان مى‌كند.ادامه ...

مقالهٔ برگزیده
فضائل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)

فضائل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)، اثر یکی از ائمه اربعه اهل سنت، به نام احمد بن حنبل (164-241ق) است که توسط سید عبدالعزیز طباطبایی مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده و چندی پیش به‌عنوان کتاب سال حوزه انتخاب شده است.

یکی از آثار برجای‌مانده از احمد بن حنبل، کتابی است با عنوان «فضائل الصحابة» که چنان‌که از عنوان آن هویداست، مشتمل بر روایاتی است در منقبت صحابه پیامبر(ص). این کتاب اولین کتابی است که در این موضوع به دست ما رسیده است و آثار دیگری که در این زمینه در دسترس ماست، همچون «فضائل الصحابة» احمد بن شعیب نسائی (متوفایی ۳۰۳ق) و «فضائل الصحابة» ابونعیم اصفهانی (متوفای ۴۳۰ق)، همه متأخر از آن هستند.

این کتاب که با فضائل عشره مبشره شروع می‌شود و با فضائل عبدالله بن عباس پایان می‌یابد، مشتمل بر ۱۹۶۲ روایت است که در دو جلد به کوشش وصی‌الله بن محمد عباس در سال ۱۴۰۳ق، به چاپ رسیده است. آنچه شایان توجه است اینکه فضائل امیرالمؤمنین (۳۶۹روایت) که بخش قابل توجهی از حجم کتاب را تشکیل می‌دهد، از خود احمد بن حنبل روایت شده است که آنچه در فضائل علی با اسانید صحاح روایت شده، در حق هیچ‌یک از صحابه نیامده است. نظر به اهمیت این قسمت از کتاب «فضائل الصحابة»، این بخش، از همان بدو تدوین به‌صورت مستقل و مجزا استنساخ و تکثیر شده و تحت عنوان «فضائل علي(ع)» از احمد بن حنبل معروف و متداول گشته است.

کتاب فضائل به شکل قابل ملاحظه‌ای مورد استفاده و استناد مؤلفین و محققین واقع شده است و در سده‌های بعد عالمان برجسته‌ای همچون حاکم نیشابوری و ابن بطریق و ابن تیمیه و ابن حجر عسقلانی از آن نقل روایت نموده‌اند.


ابن تیمیه عالم مشهور و جنجال‌آفرین حنبلی قرن هشتم در تألیفات خود از جمله «منهاج السنة» درصدد تضعیف احادیث روایت‌شده در فضائل امیرالمؤمنین(ع) برآمده و به‌صراحت اعلام کرده که روایات فضائل در مسند احمد مشتمل بر افزوده‌های قطیعی می‌باشد که – بنا به گفته وی - به اتفاق اهل معرفت روایاتی جعلی می‌باشند.

به نظر می‌رسد این حکم کلی ابن تیمیه در خصوص جعلی بودن روایات قطیعی بسیار خطا و نابجا باشد. بخش عمده‌ای از مرویات قطیعی اگرچه از طریق عبدالله از احمد نباشد، اما همان روایات از طرُق حدیثی دیگر از جمله از طریق عبدالله از پدرش احمد در همین کتاب فضائل یا در مسند روایت شده و از طرقی است که به قول اهل حدیث «يقوّي بعضها بعضاً».ادامه ...

چگونه ویکی‌نویس شویم
افتخارات
نشان «زرین سرآمد» پایگاه ویکی نور
نشان زرین سرآمد پایگاه ویکی نور در دهمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال