زن در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (لینک درون متنی)
    جز (جایگزینی متن - 'در قرآن (ابهام زدایی)' به 'در قرآن (ابهام‌زدایی)')
     
    (۴۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="wikiInfo">
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR04374J1.jpg|بندانگشتی|زن در قرآن]]
    | تصویر =NUR04374J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =زن در قرآن
    |+
    | عنوان‌های دیگر =سرگذشت جمعي از زنان خوب و بد که در قرآن مجيد آمده است  
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type="bookName" |زن در قرآن
    [[دوانی، علی]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    | data-type="otherBookNames" |سرگذشت جمعي از زنان خوب و بد که در قرآن مجيد آمده است
    |-
    |پدیدآورندگان
    | data-type="authors" |[[دوانی، علی]] (نويسنده)
       
       
    |-
    | زبان = فارسی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏د‎‏9  
    | data-type="language" | فارسي
    | موضوع =
    |-
    زنان در قرآن  
    |کد کنگره  
    | سال نشر = |
    | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏د‎‏9  
    |-
    |موضوع  
    | data-type="subject" |زنان در قرآن  
    |-
    |ناشر
    | data-type="publisher" |
    |-
    |مکان نشر
    | data-type="publishPlace" |
    |-
    ||سال نشر  
    | ata-type="publishYear" |
    |- class="articleCode"


    |کد اتوماسیون  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE04374AUTOMATIONCODE
    | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE04374AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    |}
    | تعداد جلد =1
    </div>
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =04374
    '''زن در قرآن'''، اثر [[دوانی، علی|علی دوانی]] از محققین معاصر ایران است که به زبان فارسی نوشته شده است و چهره گروهى از زنان خوب و بد را در کتاب آسمانى قرآن مجید نمایان مى‏سازد و پندى آموزنده براى شناختن زن از دیدگاه اسلام و قرآن و خودسازى زنان مسلمان بر اساس خواست خدا و پیغمبر(ص) مى‌‏باشد. در واقع این کتاب سلسله دروسى است که در یکى از جلسات مذهبى براى جمعى از بانوان و دوشیزگان ایراد شده است.
    | کتابخوان همراه نور =04374
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر| زن (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر| در قرآن (ابهام‌زدایی)}} 
    '''زن در قرآن'''، اثر [[دوانی، علی|علی دوانی]] از محققین معاصر ایران است که به زبان فارسی نوشته شده است و چهره گروهى از زنان خوب و بد را در کتاب آسمانى قرآن مجید نمایان مى‌‏‌سازد و پندى آموزنده براى شناختن زن از دیدگاه اسلام و قرآن و خودسازى زنان مسلمان بر اساس خواست خدا و پیغمبر(ص) مى‌‏باشد. در واقع این کتاب سلسله دروسى است که در یکى از جلسات مذهبى براى جمعى از بانوان و دوشیزگان ایراد شده است.


    منظور نویسنده از تدریس این درس‎ها آگاهى دادن به دختران و زنان مسلمان بوده که بدانند جمعا در چند مورد از آیات قرآنى و در چه سوره‏هایى از زنان خوب و بد یاد شده و آنها چه کرده بودند که خداوند خواسته است مرد و زن مسلمان، بلکه عموم مردم جهان از آن مطلع گردند؟
    منظور نویسنده از تدریس این درس‎ها آگاهى دادن به دختران و زنان مسلمان بوده که بدانند جمعا در چند مورد از آیات قرآنى و در چه سوره‏‌هایى از زنان خوب و بد یاد شده و آنها چه کرده بودند که خداوند خواسته است مرد و زن مسلمان، بلکه عموم مردم جهان از آن مطلع گردند؟


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    در ابتدای کتاب مقدمه‎ای از [[دوانی، علی|آقای علی دوانی]] و سپس پیشگفتاری در مورد قرآن و زن ایراد شده است، سپس در ذیل عناوین متفرق، در مورد 16 زن از زنانی که در قرآن نام آنها آمده، بحث شده است.
    در ابتدای کتاب مقدمه‌ای از [[دوانی، علی|آقای علی دوانی]] و سپس پیشگفتاری در مورد قرآن و زن ایراد شده است، سپس در ذیل عناوین متفرق، در مورد 16 زن از زنانی که در قرآن نام آنها آمده، بحث شده است.


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    چنان‎که در پیشگفتار یادآوری شده‏، در این کتاب فقط سرگذشت عده‏اى از زنان آمده است و حدود و حقوق و نظام زندگى زن از دیدگاه قرآن را باید در کتب دیگر یافت<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص8</ref>.
    چنان‌که در پیشگفتار یادآوری شده‏، در این کتاب فقط سرگذشت عده‏‌اى از زنان آمده است و حدود و حقوق و نظام زندگى زن از دیدگاه قرآن را باید در کتب دیگر یافت<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص8</ref>.


    قرآن مجید در دو مورد از زن سخن گفته است: یکى از حقوق و حدود آنها به‎عنوان یک فرد انسان و تکالیف خاص و حقوق و حدود شرعى که دارند که مؤلف به آن، «حدود و حقوق زن در قرآن» مى‎گوید و در سوره‌‏هاى عدیده قرآن آمده است، به‎خصوص سوره «نساء»؛ یعنى سوره‏اى که از حقوق زن سخن رفته است‏. مورد دیگر داستان بعضى از آنها است که در ضمن داستان‎هاى واقعى که در امت‏هاى پیشین بوده یا در زمان پیغمبر روى داده، آمده است. منظور مؤلف در اینجا این قسمت است که از نظر اخلاقى خواسته بازگو کند تا یک زن و دختر مسلمان بداند از چه زنانى در قرآن سخن به میان آمده و آنها کیانند و چه سرگذشتى داشته‏‌اند و چه کرده بودند<ref>ر.ک: همان</ref>.
    قرآن مجید در دو مورد از زن سخن گفته است: یکى از حقوق و حدود آنها به‌عنوان یک فرد انسان و تکالیف خاص و حقوق و حدود شرعى که دارند که مؤلف به آن، «حدود و حقوق زن در قرآن» مى‌گوید و در سوره‌‏هاى عدیده قرآن آمده است، به‌خصوص سوره «نساء»؛ یعنى سوره‏‌اى که از حقوق زن سخن رفته است. مورد دیگر داستان بعضى از آنها است که در ضمن داستان‌هاى واقعى که در امت‏هاى پیشین بوده یا در زمان پیغمبر روى داده، آمده است. منظور مؤلف در اینجا این قسمت است که از نظر اخلاقى خواسته بازگو کند تا یک زن و دختر مسلمان بداند از چه زنانى در قرآن سخن به میان آمده و آنها کیانند و چه سرگذشتى داشته‏‌اند و چه کرده بودند<ref>ر.ک: همان</ref>.


    در مورد حضرت حوا و داستان او چنین می‎گوید: هم در قرآن و هم در روایات اسلامى و هم در ادبیات پارسى و تازى، بیشتر آدم را مسئول رانده شدن از بهشت دانسته‌‏اند. علت هم این است که وقتى بنا باشد آدم خلیفة الله فریب بخورد و نتواند جلوى خود را بگیرد، دیگر چه توقعى از حوّا است که نه مانند او نماینده خدا و معصوم بود و نه قدرت تعقل و اراده‌‏اش به اندازه او. مع‎الوصف صدمه این کار به‎طور مساوى به هر دوى آنها رسید. هرچه کردند هر دو کردند و هرچه دیدند هر دو دیدند؛ با این فرق که لبه تیز حمله متوجه آدم است که هم مى‏باید مواظب باشد از فرمان حق غفلت نورزد و هم جلو همسر خود را بگیرد. پس باید اعتراف نمود که در هر صورت بازنده و مسئول آدم بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>.
    در مورد حضرت حوا و داستان او چنین می‌گوید: هم در قرآن و هم در روایات اسلامى و هم در ادبیات پارسى و تازى، بیشتر آدم را مسئول رانده شدن از بهشت دانسته‌‏اند. علت هم این است که وقتى بنا باشد آدم خلیفة الله فریب بخورد و نتواند جلوى خود را بگیرد، دیگر چه توقعى از حوّا است که نه مانند او نماینده خدا و معصوم بود و نه قدرت تعقل و اراده‌‏اش به اندازه او. مع‌الوصف صدمه این کار به‌طور مساوى به هر دوى آنها رسید. هرچه کردند هر دو کردند و هرچه دیدند هر دو دیدند؛ با این فرق که لبه تیز حمله متوجه آدم است که هم می‌باید مواظب باشد از فرمان حق غفلت نورزد و هم جلو همسر خود را بگیرد. پس باید اعتراف نمود که در هر صورت بازنده و مسئول آدم بود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>.


    نویسنده در بخشی دیگر از کتاب که درباره زن لوط است، می‎نویسد: زن لوط نیز مانند زن نوح از زنان بدکردارى بود که خدا در قرآن مجید از وى به‎سختى نکوهش کرده است. لوط پیغمبر برادرزاده حضرت ابراهیم خلیل بود. در اور کلدانیان از سرزمین بابل واقع در بین‎النهرین متولد شد و همراه عمویش ابراهیم به فلسطین آمد و مدتى بعد هم به اتفاق وى راهى مصر شد و از آن پس با هم به فلسطین بازگشتند. چون مردم شهرهاى «سدوم» واقع در اراضى مقدسه یا «اردن» گرفتار عادات ناپسند شده بودند و نیاز به راهنما و تبلیغ داشتند، حضرت ابراهیم لوط را براى راهنمایى و هدایت مردم سدوم به آنجا اعزام نمود<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.
    نویسنده در بخشی دیگر از کتاب که درباره زن لوط است، می‌نویسد: زن لوط نیز مانند زن نوح از زنان بدکردارى بود که خدا در قرآن مجید از وى به‌سختى نکوهش کرده است. لوط پیغمبر برادرزاده حضرت ابراهیم خلیل بود. در اور کلدانیان از سرزمین بابل واقع در بین‌النهرین متولد شد و همراه عمویش ابراهیم به فلسطین آمد و مدتى بعد هم به اتفاق وى راهى مصر شد و از آن پس با هم به فلسطین بازگشتند. چون مردم شهرهاى «سدوم» واقع در اراضى مقدسه یا «اردن» گرفتار عادات ناپسند شده بودند و نیاز به راهنما و تبلیغ داشتند، حضرت ابراهیم لوط را براى راهنمایى و هدایت مردم سدوم به آنجا اعزام نمود<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>.


    درباره هاجر می‎گوید: نام هاجر با صراحت و کنایه در قرآن نیامده است، ولى لازم به ذکر نیست که در تمام این موارد، یعنى علت آمدن ابراهیم از فلسطین به حجاز و دعا براى فرزندانش و آنچه در سوره بقره و سوره ابراهیم از زبان ابراهیم و اسماعیل حکایت شده است، با زندگى هاجر بستگى دارد و در حقیقت داستان اوست که بدین‎گونه نقل مى‏‌شود و تردید نیست که مادر اسماعیل «هاجر» بوده است<ref>ر.ک: همان، ص34</ref>.
    درباره‌هاجر می‌گوید: نام هاجر با صراحت و کنایه در قرآن نیامده است، ولى لازم به ذکر نیست که در تمام این موارد، یعنى علت آمدن ابراهیم از فلسطین به حجاز و دعا براى فرزندانش و آنچه در سوره بقره و سوره ابراهیم از زبان ابراهیم و اسماعیل حکایت شده است، با زندگى هاجر بستگى دارد و در حقیقت داستان اوست که بدین‌گونه نقل مى‌‏‌شود و تردید نیست که مادر اسماعیل «هاجر» بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص34</ref>.


    در مورد ساره می‎نویسد: وی دختر خاله حضرت ابراهیم خلیل بود. از نظر شرائطى که باید یک زن داشته باشد، نظیر نداشت. از اعتدال قامت و زیبایى خیره‎کننده‌‏اى برخوردار بود؛ به همین جهت نیز همسر او نظر به غیرت مردانگى در سفرهاى خود از بین‏‌النهرین به سوریه و از آنجا به فلسطین و سرزمین کنعانیان و از آنجا به مصر، خاطرش از جانب او جمع نبود و همگى سعى خود را مبذول مى‏‌داشت تا چشم بیگانه به ساره نیفتد و دردسرى برایش به وجود نیاید.
    در مورد ساره می‌نویسد: وی دختر خاله حضرت ابراهیم خلیل بود. از نظر شرائطى که باید یک زن داشته باشد، نظیر نداشت. از اعتدال قامت و زیبایى خیره‌کننده‌‏اى برخوردار بود؛ به همین جهت نیز همسر او نظر به غیرت مردانگى در سفرهاى خود از بین‏‌النهرین به سوریه و از آنجا به فلسطین و سرزمین کنعانیان و از آنجا به مصر، خاطرش از جانب او جمع نبود و همگى سعى خود را مبذول مى‌‏‌داشت تا چشم بیگانه به ساره نیفتد و دردسرى برایش به وجود نیاید.


    با همه احتیاطى که به عمل مى‌‏آورد، هنگامى که از فلسطین وارد مصر شد، مرزداران مصرى توانستند ساره را ببینند. زن و مرد را آوردند و به پادشاه مصر تحویل دادند؛ به این امید که در قبال آن کار جایزه خوبى از پادشاه خود بگیرند<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.
    با همه احتیاطى که به عمل مى‌‏آورد، هنگامى که از فلسطین وارد مصر شد، مرزداران مصرى توانستند ساره را ببینند. زن و مرد را آوردند و به پادشاه مصر تحویل دادند؛ به این امید که در قبال آن کار جایزه خوبى از پادشاه خود بگیرند<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>.


    در مورد «آسیه» نیز در این کتاب آمده که وی از زنان نام‏‌آورى است که سرگذشت وى در قرآن مجید آمده است. او بانوى اول مصر و همسر فرعون پادشاه مستبد و خودخواه آن مملکت باستانى بود. ظلم و بیدادگرى فرعون در تاریخ بشر ضرب‎المثل است و نیازى به توضیح ندارد. فرعون نیز مانند نمرود پادشاه بابل هم خود دعوى خدایى داشت و هم حافظ و نگهبان بت‏خانه ملت و مروج بت‎پرستى قوم بود<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.
    در مورد «آسیه» نیز در این کتاب آمده که وی از زنان نام‏‌آورى است که سرگذشت وى در قرآن مجید آمده است. او بانوى اول مصر و همسر فرعون پادشاه مستبد و خودخواه آن مملکت باستانى بود. ظلم و بیدادگرى فرعون در تاریخ بشر ضرب‌المثل است و نیازى به توضیح ندارد. فرعون نیز مانند نمرود پادشاه بابل هم خود دعوى خدایى داشت و هم حافظ و نگهبان بت‏خانه ملت و مروج بت‌پرستى قوم بود<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.


    در ادامه‎ی کتاب، داستان مادر و خواهر حضرت موسى‏(ع) را آورده است و سپس حکایت دختران شعیب(ع) را ذکر کرده است.  
    در ادامه‌ی کتاب، داستان مادر و خواهر حضرت موسى‏(ع) را آورده است و سپس حکایت دختران شعیب(ع) را ذکر کرده است.  


    در مورد داستان «زلیخا و یوسف» آورده که زیباترین داستان‎هاى قرآن است. خداوند خود در آغاز سوره یوسف مى‌‏فرماید: «ما زیباترین داستانى را که مى‏توان نقل کرد به تو وحى کردیم». زلیخا همسر «عزیز»، یعنى نخست‎وزیر مصر بود. پست و مقام شوهر زلیخا را تواریخ اسلامى مختلف نقل کرده‌‏اند: صدر اعظم یا رئیس زندان‎ها یا رئیس کل تشریفات دربار<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>.
    در مورد داستان «زلیخا و یوسف» آورده که زیباترین داستان‌هاى قرآن است. خداوند خود در آغاز سوره یوسف مى‌‏فرماید: «ما زیباترین داستانى را که می‌توان نقل کرد به تو وحى کردیم». زلیخا همسر «عزیز»، یعنى نخست‌وزیر مصر بود. پست و مقام شوهر زلیخا را تواریخ اسلامى مختلف نقل کرده‌‏اند: صدر اعظم یا رئیس زندان‌ها یا رئیس کل تشریفات دربار<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>.


    مؤلف در داستان بلقیس و حضرت سلیمان اشاره می‎کند که شاید علت اینکه خداوند به سلیمان مانند پدرش داود مقام نبوت و سلطنت هر دو را عطا کرده بود، مادى‎گرى و دنیاپرستى قوم آنها «بنى‎اسرائیل» بود که مى‏‌پنداشتند کسى مى‏‌تواند بر آنها حکومت کند که از لحاظ مال و ثروت و جلال و حشمت سرآمد مردمان مصر باشد<ref>ر.ک: همان، ص69</ref>.
    مؤلف در داستان بلقیس و حضرت سلیمان اشاره می‌کند که شاید علت اینکه خداوند به سلیمان مانند پدرش داود مقام نبوت و سلطنت هر دو را عطا کرده بود، مادى‌گرى و دنیاپرستى قوم آنها «بنی‌اسرائیل» بود که مى‌‏‌پنداشتند کسى مى‌‏‌تواند بر آنها حکومت کند که از لحاظ مال و ثروت و جلال و حشمت سرآمد مردمان مصر باشد<ref>ر.ک: همان، ص69</ref>.


    در بخش انتهایی کتاب داستان مریم و مادرش‏ را آورده و خلاصه آن داستان را به موجب آیات سوره آل عمران و سوره مریم و تفسیر آن بیان می‎کند.
    در بخش انتهایی کتاب داستان مریم و مادرش‏ را آورده و خلاصه آن داستان را به موجب آیات سوره آل عمران و سوره مریم و تفسیر آن بیان می‌کند.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==
    پاورقی‎های کتاب به ذکر آیات و اسانید مطالب متن اختصاص یافته است.
    پاورقی‌های کتاب به ذکر آیات و اسانید مطالب متن اختصاص یافته است.
    فهرست مطالب کتاب در پایان آن آمده است.
    فهرست مطالب کتاب در پایان آن آمده است.


    ==پانویس ==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    مقدمه و متن کتاب.


    {{مطالعات زن و خانواده}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    == وابسته‌ها ==
    ==پیوندها==
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
       
       
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]


    [[رده:قربانی-باقی زاده]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
     
    [[رده:تفسیر]]


    [[رده:قربانی-آذر96]]
    [[رده:قرآن و مباحث دیگر]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۸

    زن در قرآن
    زن در قرآن
    پدیدآوراندوانی، علی (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرسرگذشت جمعي از زنان خوب و بد که در قرآن مجيد آمده است
    چاپ1
    موضوعزنان در قرآن
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏د‎‏9
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    زن در قرآن، اثر علی دوانی از محققین معاصر ایران است که به زبان فارسی نوشته شده است و چهره گروهى از زنان خوب و بد را در کتاب آسمانى قرآن مجید نمایان مى‌‏‌سازد و پندى آموزنده براى شناختن زن از دیدگاه اسلام و قرآن و خودسازى زنان مسلمان بر اساس خواست خدا و پیغمبر(ص) مى‌‏باشد. در واقع این کتاب سلسله دروسى است که در یکى از جلسات مذهبى براى جمعى از بانوان و دوشیزگان ایراد شده است.

    منظور نویسنده از تدریس این درس‎ها آگاهى دادن به دختران و زنان مسلمان بوده که بدانند جمعا در چند مورد از آیات قرآنى و در چه سوره‏‌هایى از زنان خوب و بد یاد شده و آنها چه کرده بودند که خداوند خواسته است مرد و زن مسلمان، بلکه عموم مردم جهان از آن مطلع گردند؟

    ساختار

    در ابتدای کتاب مقدمه‌ای از آقای علی دوانی و سپس پیشگفتاری در مورد قرآن و زن ایراد شده است، سپس در ذیل عناوین متفرق، در مورد 16 زن از زنانی که در قرآن نام آنها آمده، بحث شده است.

    گزارش محتوا

    چنان‌که در پیشگفتار یادآوری شده‏، در این کتاب فقط سرگذشت عده‏‌اى از زنان آمده است و حدود و حقوق و نظام زندگى زن از دیدگاه قرآن را باید در کتب دیگر یافت[۱].

    قرآن مجید در دو مورد از زن سخن گفته است: یکى از حقوق و حدود آنها به‌عنوان یک فرد انسان و تکالیف خاص و حقوق و حدود شرعى که دارند که مؤلف به آن، «حدود و حقوق زن در قرآن» مى‌گوید و در سوره‌‏هاى عدیده قرآن آمده است، به‌خصوص سوره «نساء»؛ یعنى سوره‏‌اى که از حقوق زن سخن رفته است. مورد دیگر داستان بعضى از آنها است که در ضمن داستان‌هاى واقعى که در امت‏هاى پیشین بوده یا در زمان پیغمبر روى داده، آمده است. منظور مؤلف در اینجا این قسمت است که از نظر اخلاقى خواسته بازگو کند تا یک زن و دختر مسلمان بداند از چه زنانى در قرآن سخن به میان آمده و آنها کیانند و چه سرگذشتى داشته‏‌اند و چه کرده بودند[۲].

    در مورد حضرت حوا و داستان او چنین می‌گوید: هم در قرآن و هم در روایات اسلامى و هم در ادبیات پارسى و تازى، بیشتر آدم را مسئول رانده شدن از بهشت دانسته‌‏اند. علت هم این است که وقتى بنا باشد آدم خلیفة الله فریب بخورد و نتواند جلوى خود را بگیرد، دیگر چه توقعى از حوّا است که نه مانند او نماینده خدا و معصوم بود و نه قدرت تعقل و اراده‌‏اش به اندازه او. مع‌الوصف صدمه این کار به‌طور مساوى به هر دوى آنها رسید. هرچه کردند هر دو کردند و هرچه دیدند هر دو دیدند؛ با این فرق که لبه تیز حمله متوجه آدم است که هم می‌باید مواظب باشد از فرمان حق غفلت نورزد و هم جلو همسر خود را بگیرد. پس باید اعتراف نمود که در هر صورت بازنده و مسئول آدم بود[۳].

    نویسنده در بخشی دیگر از کتاب که درباره زن لوط است، می‌نویسد: زن لوط نیز مانند زن نوح از زنان بدکردارى بود که خدا در قرآن مجید از وى به‌سختى نکوهش کرده است. لوط پیغمبر برادرزاده حضرت ابراهیم خلیل بود. در اور کلدانیان از سرزمین بابل واقع در بین‌النهرین متولد شد و همراه عمویش ابراهیم به فلسطین آمد و مدتى بعد هم به اتفاق وى راهى مصر شد و از آن پس با هم به فلسطین بازگشتند. چون مردم شهرهاى «سدوم» واقع در اراضى مقدسه یا «اردن» گرفتار عادات ناپسند شده بودند و نیاز به راهنما و تبلیغ داشتند، حضرت ابراهیم لوط را براى راهنمایى و هدایت مردم سدوم به آنجا اعزام نمود[۴].

    درباره‌هاجر می‌گوید: نام هاجر با صراحت و کنایه در قرآن نیامده است، ولى لازم به ذکر نیست که در تمام این موارد، یعنى علت آمدن ابراهیم از فلسطین به حجاز و دعا براى فرزندانش و آنچه در سوره بقره و سوره ابراهیم از زبان ابراهیم و اسماعیل حکایت شده است، با زندگى هاجر بستگى دارد و در حقیقت داستان اوست که بدین‌گونه نقل مى‌‏‌شود و تردید نیست که مادر اسماعیل «هاجر» بوده است.[۵].

    در مورد ساره می‌نویسد: وی دختر خاله حضرت ابراهیم خلیل بود. از نظر شرائطى که باید یک زن داشته باشد، نظیر نداشت. از اعتدال قامت و زیبایى خیره‌کننده‌‏اى برخوردار بود؛ به همین جهت نیز همسر او نظر به غیرت مردانگى در سفرهاى خود از بین‏‌النهرین به سوریه و از آنجا به فلسطین و سرزمین کنعانیان و از آنجا به مصر، خاطرش از جانب او جمع نبود و همگى سعى خود را مبذول مى‌‏‌داشت تا چشم بیگانه به ساره نیفتد و دردسرى برایش به وجود نیاید.

    با همه احتیاطى که به عمل مى‌‏آورد، هنگامى که از فلسطین وارد مصر شد، مرزداران مصرى توانستند ساره را ببینند. زن و مرد را آوردند و به پادشاه مصر تحویل دادند؛ به این امید که در قبال آن کار جایزه خوبى از پادشاه خود بگیرند[۶].

    در مورد «آسیه» نیز در این کتاب آمده که وی از زنان نام‏‌آورى است که سرگذشت وى در قرآن مجید آمده است. او بانوى اول مصر و همسر فرعون پادشاه مستبد و خودخواه آن مملکت باستانى بود. ظلم و بیدادگرى فرعون در تاریخ بشر ضرب‌المثل است و نیازى به توضیح ندارد. فرعون نیز مانند نمرود پادشاه بابل هم خود دعوى خدایى داشت و هم حافظ و نگهبان بت‏خانه ملت و مروج بت‌پرستى قوم بود[۷].

    در ادامه‌ی کتاب، داستان مادر و خواهر حضرت موسى‏(ع) را آورده است و سپس حکایت دختران شعیب(ع) را ذکر کرده است.

    در مورد داستان «زلیخا و یوسف» آورده که زیباترین داستان‌هاى قرآن است. خداوند خود در آغاز سوره یوسف مى‌‏فرماید: «ما زیباترین داستانى را که می‌توان نقل کرد به تو وحى کردیم». زلیخا همسر «عزیز»، یعنى نخست‌وزیر مصر بود. پست و مقام شوهر زلیخا را تواریخ اسلامى مختلف نقل کرده‌‏اند: صدر اعظم یا رئیس زندان‌ها یا رئیس کل تشریفات دربار[۸].

    مؤلف در داستان بلقیس و حضرت سلیمان اشاره می‌کند که شاید علت اینکه خداوند به سلیمان مانند پدرش داود مقام نبوت و سلطنت هر دو را عطا کرده بود، مادى‌گرى و دنیاپرستى قوم آنها «بنی‌اسرائیل» بود که مى‌‏‌پنداشتند کسى مى‌‏‌تواند بر آنها حکومت کند که از لحاظ مال و ثروت و جلال و حشمت سرآمد مردمان مصر باشد[۹].

    در بخش انتهایی کتاب داستان مریم و مادرش‏ را آورده و خلاصه آن داستان را به موجب آیات سوره آل عمران و سوره مریم و تفسیر آن بیان می‌کند.

    وضعیت کتاب

    پاورقی‌های کتاب به ذکر آیات و اسانید مطالب متن اختصاص یافته است. فهرست مطالب کتاب در پایان آن آمده است.

    پانویس

    1. ر.ک: پیشگفتار، ص8
    2. ر.ک: همان
    3. ر.ک: متن کتاب، ص15
    4. ر.ک: همان، ص22
    5. ر.ک: همان، ص34
    6. ر.ک: همان، ص35
    7. ر.ک: همان، ص40
    8. ر.ک: همان، ص60
    9. ر.ک: همان، ص69

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها