شیعه‌شناسی، آشنایی با مذاهب اسلامی، وحدت اسلامی و پاسخ به شبهات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR19006J1.jpg | |||
| عنوان =شیعه‌شناسی، آشنایی با مذاهب اسلامی، وحدت اسلامی و پاسخ به شبهات | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[سلیمی، بشیر]] (گردآورنده) | |||
| | |||
| | |||
[[بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم]] ( | [[بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
| ناشر = | |||
مشعر | |||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1388 ش | |||
== | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE19006AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =19006 | |||
| کتابخوان همراه نور =19006 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر| شیعه (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر| شیعه‌شناسی (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر| وحدت اسلامی (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر| شبهات (ابهام زدایی)}} | |||
'''شيعه‌شناسى، آشنايى با مذاهب اسلامى، وحدت اسلامى و پاسخ به شبهات'''، اثر [[بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم|عبدالكريم بى‌آزار شيرازى]] (متولد شيراز، 1323ش) است كه نویسنده در آن، موضوعات مهمى - مانند شيعه از منظر قرآن و حديث، تفاوت‌هاى امامت و سيره حاكمان، توسل و وسيله و پاسخى به كتاب منهاج السنة نوشته [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] و وحدت اسلامى از ديدگاه [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) - را به‌صورت آموزشى براى كارگزاران حج و زيارت توضيح داده است. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب حاضر، از مقدمه ناشر و نویسنده و متن اصلى (شامل نُه درس) تشكيل شده است. | |||
كتاب حاضر، از مقدمه ناشر و | |||
كتاب حاضر، به‌صورت آموزشى، تنظيم شده است و به همين جهت، براى هر درس، نخست هدف آن مشخص شده و بعد از عرضه متن درس، خلاصه آن ذكر شده و بعد نمونه سؤالات (تشريحى و تستى) آمده و در پايان هر درسى صفحاتى براى يادداشت پيشنهادات و نظرات مخاطبان در نظر گرفته شده است. | كتاب حاضر، به‌صورت آموزشى، تنظيم شده است و به همين جهت، براى هر درس، نخست هدف آن مشخص شده و بعد از عرضه متن درس، خلاصه آن ذكر شده و بعد نمونه سؤالات (تشريحى و تستى) آمده و در پايان هر درسى صفحاتى براى يادداشت پيشنهادات و نظرات مخاطبان در نظر گرفته شده است. | ||
روش | روش نویسنده در اين اثر، نقلى، تحليلى و انتقادى با استفاده از كتاب و سنت و علم فقه و كلام است. | ||
مؤلف براى توليد اين كتاب از منابع معتبر و متعددى (91 منبع) از آثار انديشمندان قديم و جديد استفاده كرده است. | مؤلف براى توليد اين كتاب از منابع معتبر و متعددى (91 منبع) از آثار انديشمندان قديم و جديد استفاده كرده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
برخى از نكات جالب و آموزنده اين اثر عبارت است از: | برخى از نكات جالب و آموزنده اين اثر عبارت است از: | ||
#در مقدمه اداره آموزش كارگزاران سازمان حج و زيارت چنين آمده است: «با نظر به رشد فزاينده زائران و متقاضيان سفرهاى زيارتى و ضرورت تأمين و پرورش نيروى انسانى كارآمد و ماهر به‌عنوان خادمان امور زيارتى، تهيه و تدوين و تأليف متون آموزشى علمى و كاربردى متناسب با نيازهاى فراگيران در سطوح مختلف، ضرورى است...»<ref>ر.ک: مقدمه كتاب، ص10</ref> | |||
#:در مقدمه گردآورنده (آقاى بشير سليمى) كه آن را در تاريخ يازدهم مرداد 1388 نوشته نيز چنين آمده است: از مدت‌ها پيش، ضرورت تدريس مباحثى كه از رهگذر آن بتوان كارگزار زيارتى را با محيط و عرصه فعاليت، بيشتر آشنا و سازگار كرد، احساس مى‌شد. از سويى ديگر، [[خامنه‌ای، سید علی|مقام معظم رهبرى]] پيوسته در جمع دست‌اندركاران حج تمتع هر سال به مسئله وحدت، تقريب و دورى از تفرقه و تنش تأكيد می‌كردند؛ اين مسئله باعث شد تا اداره آموزش كارگزاران سازمان حج و زيارت به فكر تدوين دروسى در زمينه شيعه‌شناسى، آشنايى با مذاهب اسلامى و وحدت اسلامى افتاده و در اين راستا با متوليان اصلى و رسمى اين عرصه كه همان مجمع جهانى تقريب و دانشگاه مذاهب اسلامی‌باشد، وارد مذاكره و تعامل شود. | |||
در مقدمه گردآورنده (آقاى بشير سليمى) كه آن را در تاريخ يازدهم مرداد 1388 نوشته نيز چنين آمده است: از مدت‌ها پيش، ضرورت تدريس مباحثى كه از رهگذر آن بتوان كارگزار زيارتى را با محيط و عرصه فعاليت، بيشتر آشنا و سازگار كرد، احساس مى‌شد. از سويى ديگر، مقام معظم رهبرى پيوسته در جمع دست‌اندركاران حج تمتع هر سال به مسئله وحدت، تقريب و دورى از تفرقه و تنش تأكيد | #:در اين ارتباط ضبط 9 درس برنامه آموزشى توسط دكتر بى‌آزار شيرازى و نيز تدريس هم‌زمان همين درس در مركز آموزش كارگزاران تهران توسط جناب استاد در دستور قرار گرفت. آنچه در اين كتاب ملاحظه مى‌فرماييد متن تنظيم‌شده سخنان جناب استاد است كه پس از مستندسازى، فصل‌بندى و يا به حسب ضرورت افزودن برخى از نكات از سوى گردآورنده، جهت استفاده تقديم مى‌گردد. | ||
#:بديهى است جلسات هشتم و نهم برگرفته از مقالات قبلى جناب استاد مى‌باشد و گردآورنده در آن دخل و تصرفى نداشته است. سعى بر اين بوده تا مباحث با زبانى ساده و عامه‌فهم مطرح شود<ref>مقدمه كتاب، ص11-12</ref> | |||
در اين ارتباط ضبط 9 درس برنامه آموزشى توسط | #شيعه در لغت به معنى پيرو مى‌باشد و در اصطلاح به معنى قائلان به مرجعيت سياسى، دينى و علمى على(ع) پس از پيامبر(ص) اطلاق مى‌شود و لفظ شيعه در منابع برادران اهل سنت نيز آمده است. طبق بررسى سه آيه از سوره مبارکه مائده و پاسخ به اشكالات پيرامون آنها متوجه مى‌شويم كه هيچ‌يك از اشكالات وارد نبوده و ولايت [[امام على(ع)]] قابل اثبات مى‌باشد. از سويى ديگر علماى يهود و نصارى علاقه‌مند نبودند تا بعد از آنها كسى ديگر صاحب كتاب و ولايت باشد؛ لذا به دشمنى با ولايت على(ع) پرداختند و درست در همين موقع با نزول آيه اكمال، آخرين دريچه‌هاى اميد به روى آنها بسته شد. علاوه بر منابع قرآنى، منابع روايى، تفسيرى و تاريخى همچون تفسير ابن مسعود، كتاب [[موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]] و [[المراجعات]] و... حاكى از ولايت همه‌جانبه [[امام على(ع)]] مى‌باشند<ref>ر.ک: متن كتاب، ص23</ref> | ||
#شأن امامت با خلافت متفاوت است و زندگى امامان و پيامبران همچون خلفا و سلاطين نيست. امامت بر مبناى نص است و شوراى اهل حل و عقد هيچ تأثيرى در بودن يا نبودن آن ندارد. [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] حفظ وحدت و امنيت جامعه نوپاى اسلامى را بر هر امرى مقدم مى‌داشت و لذا در طول 25 سال كناره‌گيرى از حكومت به اقدامات سازنده‌اى چون جمع‌آورى قرآن و علوم پيامبر(ص)، شركت دادن ياران و فرزندان خود در فتوحات اسلامى، دادن مشاوره‌هاى سياسى به خليفه دوم و سوم، پايه‌گذارى علوم نحو، كلام و فلسفه، پرداختند و چه كسى جز امام و پيشوا مى‌تواند چنين اقدامات سازنده‌اى را براى حفظ و استمرار اسلام انجام دهد؟!<ref>ر.ک: همان، ص42</ref> | |||
بديهى است جلسات هشتم و نهم برگرفته از مقالات قبلى جناب استاد مى‌باشد و گردآورنده در آن دخل و تصرفى نداشته است. سعى بر اين بوده تا مباحث با زبانى ساده و عامه‌فهم مطرح شود <ref>مقدمه كتاب، ص11-12</ref> | #عمده اختلاف‌هاى فقهى مذاهب اسلامى در جايى است كه نص صريح از قرآن و يا روايت‌هاى قطعى الصدورى از ناحيه معصوم وجود ندارد. در موسم حج شاهد عمل‌هاى متفاوتى از ساير برادران اهل سنت در مقايسه با عمل فقهى خود هستيم كه از آن جمله مى‌توان به گفتن اذان قبل از طلوع فجر، عبارت «الصلاة خير من النوم» در نماز صبح، حذف «حي على خير العمل» از اذان، تفاوت در نحوه شستن دست و پا و مسح سر، عبور از مقابل نمازگزار، نحوه گفتن''' «بسم اللَّه الرحمن الرحيم»'''، آمين گفتن پس از حمد، سجده بر روى فرش، چرت زدن بعد از وضو و... هستيم؛ لذا آگاهى از علل و نحوه انجام مناسك ساير برادران مسلمان، در كاهش تنش‌ها و فهم بهتر يكديگر به كارگزاران و زائران گرامى كمك شايانى خواهد نمود<ref>ر.ک: همان، ص112</ref> | ||
#[[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] كه متولد سال 661ق، مى‌باشد و صاحب كتاب «منهاج السنة» مى‌باشد، به علت زيستن در عصر حمله مغول و مشكلات ناشى از آن و نيز ديدن اعمال برخى از غلات شيعه به يك نتيجه‌گيرى كلى و غير منطقى در مورد تمام شیعیان دست زده كه متأسفانه امروزه نيز عقايد وى مبنايى براى فقه حنبلى و برخى از مردم عربستان مى‌باشد. مبارزه علماى شيعه عليه استعمار، اقامه نماز در اول وقت، عدم تمايل از قبله، استفاده از قبله‌نما، عمل به عده زنان طبق نص قرآن، عدم اعتقاد به تحريف قرآن، عدم دشمنى با جبرائيل امين و... همگى ثابت‌كننده اين است كه بايد خلاف عقايد اين كتاب انديشيد و تعمق نمود<ref>همان، ص161</ref> | |||
#از ديدگاه امام راحل، وحدت اسلامى در جامعه امروز امرى ضرورى مى‌باشد كه طى آن توحيد كلمه، مقصد همه انبياى عظام است، وحدت رمز قدرت و پيروزى انقلاب اسلامى مى‌باشد. در اين ميان تأكيدات قرآنى و حركت رسول اكرم(ص) در جهت وحدت تمامى جهان و معرفى رسول اكرم(ص) و على(ع) به‌عنوان اسوه وحدت، حائز اهميت است. عواملى كه باعث رسيدن به اين هدف مهم هستند عبارتند از: اتكال به خدا، اسلام، ايمان، رحمانى بودن، توجه به معنويت، اراده الهى، ضيافت اللَّه، لطف و تأييد الهى، نماز جمعه، فريضه حج، امامت و حكومت، اجتماعات مذهبى عاشورا و... | |||
#:در مقابل، عوامل زير نيز تهديدى جدى عليه وحدت امت اسلامى مى‌باشد: سب و لعن و مطاعن، برافروختن اختلافات تاريخى، تعصبات جاهلانه، ملى‌گرايى و فرقه‌گرايى<ref>همان، ص184</ref> | |||
در مقابل، عوامل زير نيز تهديدى جدى عليه وحدت امت اسلامى مى‌باشد: سب و لعن و مطاعن، برافروختن اختلافات تاريخى، تعصبات جاهلانه، ملى‌گرايى و فرقه‌گرايى <ref>همان، ص184</ref> | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۸۴: | خط ۵۹: | ||
براى كتاب حاضر، فهرست تفصيلى مطالب در آغاز و فهرست منابع در پايان آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى فراهم نشده است. | براى كتاب حاضر، فهرست تفصيلى مطالب در آغاز و فهرست منابع در پايان آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى فراهم نشده است. | ||
اين اثر، مستند است و | اين اثر، مستند است و نویسنده در آن، ارجاعات و استنادات و توضيحاتش را به‌صورت پاورقى آورده است. | ||
با تأسف | با تأسف نویسنده محترم، مشخصات و زمان و مكان و چگونگى‌هاى نگارش اثر حاضر را روشن نكرده و به همين جهت، بسيارى از پرسش‌ها در مورد پيدايش اين كتاب بى‌پاسخ مانده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
{{وحدت اسلامی}} | |||
{{شیعه‌شناسی}} | |||
{{فقه سیاسی}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:فقه سیاسی]] | |||
[[رده:شیعه‌شناسی]] | |||
نسخهٔ ۱ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۳۴
| شیعه‌شناسی، آشنایی با مذاهب اسلامی، وحدت اسلامی و پاسخ به شبهات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سلیمی، بشیر (گردآورنده) بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم (نویسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، شیعه (ابهام زدایی) را ببینید.
برای دیگر کاربردها، شیعه‌شناسی (ابهام زدایی) را ببینید.
برای دیگر کاربردها، وحدت اسلامی (ابهام زدایی) را ببینید.
برای دیگر کاربردها، شبهات (ابهام زدایی) را ببینید.
شيعه‌شناسى، آشنايى با مذاهب اسلامى، وحدت اسلامى و پاسخ به شبهات، اثر عبدالكريم بى‌آزار شيرازى (متولد شيراز، 1323ش) است كه نویسنده در آن، موضوعات مهمى - مانند شيعه از منظر قرآن و حديث، تفاوت‌هاى امامت و سيره حاكمان، توسل و وسيله و پاسخى به كتاب منهاج السنة نوشته ابن تيميه و وحدت اسلامى از ديدگاه امام خمينى(ره) - را به‌صورت آموزشى براى كارگزاران حج و زيارت توضيح داده است.
ساختار
كتاب حاضر، از مقدمه ناشر و نویسنده و متن اصلى (شامل نُه درس) تشكيل شده است.
كتاب حاضر، به‌صورت آموزشى، تنظيم شده است و به همين جهت، براى هر درس، نخست هدف آن مشخص شده و بعد از عرضه متن درس، خلاصه آن ذكر شده و بعد نمونه سؤالات (تشريحى و تستى) آمده و در پايان هر درسى صفحاتى براى يادداشت پيشنهادات و نظرات مخاطبان در نظر گرفته شده است.
روش نویسنده در اين اثر، نقلى، تحليلى و انتقادى با استفاده از كتاب و سنت و علم فقه و كلام است.
مؤلف براى توليد اين كتاب از منابع معتبر و متعددى (91 منبع) از آثار انديشمندان قديم و جديد استفاده كرده است.
گزارش محتوا
برخى از نكات جالب و آموزنده اين اثر عبارت است از:
- در مقدمه اداره آموزش كارگزاران سازمان حج و زيارت چنين آمده است: «با نظر به رشد فزاينده زائران و متقاضيان سفرهاى زيارتى و ضرورت تأمين و پرورش نيروى انسانى كارآمد و ماهر به‌عنوان خادمان امور زيارتى، تهيه و تدوين و تأليف متون آموزشى علمى و كاربردى متناسب با نيازهاى فراگيران در سطوح مختلف، ضرورى است...»[۱]
- در مقدمه گردآورنده (آقاى بشير سليمى) كه آن را در تاريخ يازدهم مرداد 1388 نوشته نيز چنين آمده است: از مدت‌ها پيش، ضرورت تدريس مباحثى كه از رهگذر آن بتوان كارگزار زيارتى را با محيط و عرصه فعاليت، بيشتر آشنا و سازگار كرد، احساس مى‌شد. از سويى ديگر، مقام معظم رهبرى پيوسته در جمع دست‌اندركاران حج تمتع هر سال به مسئله وحدت، تقريب و دورى از تفرقه و تنش تأكيد می‌كردند؛ اين مسئله باعث شد تا اداره آموزش كارگزاران سازمان حج و زيارت به فكر تدوين دروسى در زمينه شيعه‌شناسى، آشنايى با مذاهب اسلامى و وحدت اسلامى افتاده و در اين راستا با متوليان اصلى و رسمى اين عرصه كه همان مجمع جهانى تقريب و دانشگاه مذاهب اسلامی‌باشد، وارد مذاكره و تعامل شود.
- در اين ارتباط ضبط 9 درس برنامه آموزشى توسط دكتر بى‌آزار شيرازى و نيز تدريس هم‌زمان همين درس در مركز آموزش كارگزاران تهران توسط جناب استاد در دستور قرار گرفت. آنچه در اين كتاب ملاحظه مى‌فرماييد متن تنظيم‌شده سخنان جناب استاد است كه پس از مستندسازى، فصل‌بندى و يا به حسب ضرورت افزودن برخى از نكات از سوى گردآورنده، جهت استفاده تقديم مى‌گردد.
- بديهى است جلسات هشتم و نهم برگرفته از مقالات قبلى جناب استاد مى‌باشد و گردآورنده در آن دخل و تصرفى نداشته است. سعى بر اين بوده تا مباحث با زبانى ساده و عامه‌فهم مطرح شود[۲]
- شيعه در لغت به معنى پيرو مى‌باشد و در اصطلاح به معنى قائلان به مرجعيت سياسى، دينى و علمى على(ع) پس از پيامبر(ص) اطلاق مى‌شود و لفظ شيعه در منابع برادران اهل سنت نيز آمده است. طبق بررسى سه آيه از سوره مبارکه مائده و پاسخ به اشكالات پيرامون آنها متوجه مى‌شويم كه هيچ‌يك از اشكالات وارد نبوده و ولايت امام على(ع) قابل اثبات مى‌باشد. از سويى ديگر علماى يهود و نصارى علاقه‌مند نبودند تا بعد از آنها كسى ديگر صاحب كتاب و ولايت باشد؛ لذا به دشمنى با ولايت على(ع) پرداختند و درست در همين موقع با نزول آيه اكمال، آخرين دريچه‌هاى اميد به روى آنها بسته شد. علاوه بر منابع قرآنى، منابع روايى، تفسيرى و تاريخى همچون تفسير ابن مسعود، كتاب الغدير و المراجعات و... حاكى از ولايت همه‌جانبه امام على(ع) مى‌باشند[۳]
- شأن امامت با خلافت متفاوت است و زندگى امامان و پيامبران همچون خلفا و سلاطين نيست. امامت بر مبناى نص است و شوراى اهل حل و عقد هيچ تأثيرى در بودن يا نبودن آن ندارد. حضرت على(ع) حفظ وحدت و امنيت جامعه نوپاى اسلامى را بر هر امرى مقدم مى‌داشت و لذا در طول 25 سال كناره‌گيرى از حكومت به اقدامات سازنده‌اى چون جمع‌آورى قرآن و علوم پيامبر(ص)، شركت دادن ياران و فرزندان خود در فتوحات اسلامى، دادن مشاوره‌هاى سياسى به خليفه دوم و سوم، پايه‌گذارى علوم نحو، كلام و فلسفه، پرداختند و چه كسى جز امام و پيشوا مى‌تواند چنين اقدامات سازنده‌اى را براى حفظ و استمرار اسلام انجام دهد؟![۴]
- عمده اختلاف‌هاى فقهى مذاهب اسلامى در جايى است كه نص صريح از قرآن و يا روايت‌هاى قطعى الصدورى از ناحيه معصوم وجود ندارد. در موسم حج شاهد عمل‌هاى متفاوتى از ساير برادران اهل سنت در مقايسه با عمل فقهى خود هستيم كه از آن جمله مى‌توان به گفتن اذان قبل از طلوع فجر، عبارت «الصلاة خير من النوم» در نماز صبح، حذف «حي على خير العمل» از اذان، تفاوت در نحوه شستن دست و پا و مسح سر، عبور از مقابل نمازگزار، نحوه گفتن «بسم اللَّه الرحمن الرحيم»، آمين گفتن پس از حمد، سجده بر روى فرش، چرت زدن بعد از وضو و... هستيم؛ لذا آگاهى از علل و نحوه انجام مناسك ساير برادران مسلمان، در كاهش تنش‌ها و فهم بهتر يكديگر به كارگزاران و زائران گرامى كمك شايانى خواهد نمود[۵]
- ابن تيميه كه متولد سال 661ق، مى‌باشد و صاحب كتاب «منهاج السنة» مى‌باشد، به علت زيستن در عصر حمله مغول و مشكلات ناشى از آن و نيز ديدن اعمال برخى از غلات شيعه به يك نتيجه‌گيرى كلى و غير منطقى در مورد تمام شیعیان دست زده كه متأسفانه امروزه نيز عقايد وى مبنايى براى فقه حنبلى و برخى از مردم عربستان مى‌باشد. مبارزه علماى شيعه عليه استعمار، اقامه نماز در اول وقت، عدم تمايل از قبله، استفاده از قبله‌نما، عمل به عده زنان طبق نص قرآن، عدم اعتقاد به تحريف قرآن، عدم دشمنى با جبرائيل امين و... همگى ثابت‌كننده اين است كه بايد خلاف عقايد اين كتاب انديشيد و تعمق نمود[۶]
- از ديدگاه امام راحل، وحدت اسلامى در جامعه امروز امرى ضرورى مى‌باشد كه طى آن توحيد كلمه، مقصد همه انبياى عظام است، وحدت رمز قدرت و پيروزى انقلاب اسلامى مى‌باشد. در اين ميان تأكيدات قرآنى و حركت رسول اكرم(ص) در جهت وحدت تمامى جهان و معرفى رسول اكرم(ص) و على(ع) به‌عنوان اسوه وحدت، حائز اهميت است. عواملى كه باعث رسيدن به اين هدف مهم هستند عبارتند از: اتكال به خدا، اسلام، ايمان، رحمانى بودن، توجه به معنويت، اراده الهى، ضيافت اللَّه، لطف و تأييد الهى، نماز جمعه، فريضه حج، امامت و حكومت، اجتماعات مذهبى عاشورا و...
- در مقابل، عوامل زير نيز تهديدى جدى عليه وحدت امت اسلامى مى‌باشد: سب و لعن و مطاعن، برافروختن اختلافات تاريخى، تعصبات جاهلانه، ملى‌گرايى و فرقه‌گرايى[۷]
وضعيت كتاب
براى كتاب حاضر، فهرست تفصيلى مطالب در آغاز و فهرست منابع در پايان آن ذكر شده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى فراهم نشده است.
اين اثر، مستند است و نویسنده در آن، ارجاعات و استنادات و توضيحاتش را به‌صورت پاورقى آورده است.
با تأسف نویسنده محترم، مشخصات و زمان و مكان و چگونگى‌هاى نگارش اثر حاضر را روشن نكرده و به همين جهت، بسيارى از پرسش‌ها در مورد پيدايش اين كتاب بى‌پاسخ مانده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.