حکیمی، محمدرضا
محمدرضا حكيمى (1314-1400ش)، فقیه، مجتهد، پژوهشگر، نویسنده، محقق، حکیم، از اندیشمندان مکتب تفکیک
| نام | حکیمی، محمدرضا |
|---|---|
| نامهای دیگر | حکیمی، عبدالوهاب
م‍س‍ع‍ود، ح. |
| نام پدر | حاج عبدالوهاب |
| متولد | 1314ش |
| محل تولد | مشهد |
| رحلت | 31 مرداد ماه 1400ش |
| اساتید | سيد محمدهادى ميلانى |
| برخی آثار | خورشید مغرب (غیبت، انتظار، تکلیف) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02213AUTHORCODE |
ولادت
در سال 1314ش در مشهد زاده شد. پدرش مرحوم حاج عبدالوهاب حكيمى از متشرعان و محترمين بازار مشهد بود.
تحصیلات
محمدرضا در سال 1320ش ابتدا راهى مكتب و سپس مدرسه گرديد و در سال 1326ش به حوزه علميه خراسان وارد شد و بيست سال به علم‌اندوزى و خودسازى پرداخت.
ايشان در طى اين مدت به فراگيرى دروس مقدمات و سطح و بعد از آن به درس خارج پرداخت و در كنار آن ساليان درازى به تحصيل فلسفه و كلام، همت گماشت و ادبيات عرب را نزد شيخ محمدتقى اديب نيشابورى فرا گرفت.
حكيمى همچنين از محضر استادانى همچون آيات عظام: شيخ مجتبى قزوينى خراسانى، سيد محمدهادى ميلانى و ميرزا احمد مدرس يزدى بهره‌ها برد و جهت فراگيرى نجوم، تقويم و برخى علوم ديگر به محضر استادانى چون حاج شيخ اسماعيل نجوميان، حاج سيد ابوالحسن حافظيان و حاجى خان مخيرى و... شتافت. وى در سال 1348ش، اجازه اجتهاد را از شيخ آقا بزرگ تهرانى دريافت داشت.
وى در ميان استادانش بيش از همه از شيخ مجتبى قزوينى تاثير گرفت و اين تاثير سرانجام با تاسيس مكتب تفكيك توسط حكيمى انجاميد.
حكيمى در سال 1345ش از مشهد به تهران كوچ كرد و خودش اين واقعه را «هجرت الى التكليف» ناميد. از اين تاريخ بود كه با روشنفكران روزگار خودش بيشتر آشنا شد و در چند مؤسسه فرهنگى- انتشاراتى از جمله مؤسسه انتشارات فرانكلين مشغول كار شد.
دغدغه اصلى حكيمى از آغاز تا كنون، ترسيم سيماى ويژه‌اى از اسلام و تشيع بوده است، اسلامى كه بر محور عدالت در اجتماع و آزادگى در فرد مى‌چرخد و تكيه اصلى‌اش در سال‌هاى اوليه بيشتر بر نشان دادن الگوهاى عملى بوده و در سال‌هاى پايانى تبين مبانى نظرى. قلب تفكر وى در اين ماجرا جدايى افكندن ميان داده‌هاى وحيانى و فرآورده‌هاى بشرى بوده است كه خودش اين تفكر را «مكتب تفكيك» ناميده است.
مهمترين تلاش وى، تأليف دايرةالمعارف اسلامى و شيعى، موسوم به «الحياة» است.
وفات
استاد حکیمی در شامگاه یک‌شنبه 31 مرداد ماه سال 1400ش در سن 86 سالگی در تهران درگذشت.[۱] و در ۲ شهریور ۱۴۰۰ش پس از تشییع و نماز میت بر پیکر ایشان توسط آیت‌الله سیدان در رواق دارالحجه حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
آثار
عناوين برخى از كتاب‌هاى ايشان عبارتند از:
- الحياة (تألیف مشترك)؛
- دانش مسلمين؛
- ادبيات و تعهد در اسلام؛
- مكتب تفكيك؛
- معاد اجتهاد و تقليد در فلسفه؛
- قصد و عدم وقوع؛
- مرام جاودانه؛
- عاشورا مظلوميتى مضاعف.
- منهای فقر
- خورشید مغرب
- بیدارگران اقالیم قبله
- هویت صنفی روحانی
- آنجا که خورشید می‌وزد
- اجتهاد و تقلید در فلسفه
- الهیّات الهی و الهیّات بشری (مَدْخَل)
- الهیّات الهی و الهیّات بشری (نظرها)
- امام در عینیت جامعه
- انذار
- بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی(عج)
- پیام جاودانه
- جامعه‌سازی قرآنی
- حماسهٔ غدیر
- سپیده باوران
- سرود جهش‌ها
- شرف‌الدین
- عقل سرخ
- فریاد روزها
- قیام جاودانه
- گزارش (برگرفته از الحیاة)
- کلام جاودانه
- معاد جسمانی در حکمت متعالیه
- مقام عقل
- میر حامد حسین
- نان و کتاب
- یکصد و پنجاه سال تلاش خونین
- علی (علیه‌السلام)
- پیامبر (صلی‌اللّه علیه‌وآله‌وسلّم)
- از زندگی تا ابدیت
- ای آفتاب
- عاشورا؛ عدالت
- فاطمیات
- عاشورا؛ غزه
- استغفار
- سه یار خراسانی در انقلاب
- امواج غدیر
- نان و کتاب.
پانویس
وابسته‌ها
ترجمه مختصر البلدان: بخش مربوط به ایران (ابن الفقیه)
خورشید مغرب (غیبت، انتظار، تکلیف)
ادبیات و تعهد در اسلام: بحث و نمونه
از زندگی تا ابدیت: گفت و گو با استاد محمدرضا حکیمی
الحیاة؛ گزارشی درباره جلد سوم تا ششم به ضمیمه عاشورا مظلومیتی مضاعف
الهیات الهی و الهیات بشری (مدخل)
الهیات الهی و الهیات بشری (نظرها)
ترجمه الحیاة (انتشارات دلیل ما)
عاشورا، مظلومیتی مضاعف (برگرفته از آثار)
قرآن: برگرفته از آثار محمدرضا حکیمی
مرام جاودانه (سخنی چند پیرامون «حماسه جاوید» و آفاق آن)
ویژگی‌های حکومت صالح (حکومت اسلامی) از نظر قرآن و احادیث (کتاب و سنت)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام باقر(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام جواد(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام حسن عسکری(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام حسن مجتبی(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام حسین(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام رضا(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام سجاد(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام صادق(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام علی(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام هادی(ع)
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ امام کاظم(ع)
پیام معصومین علیهم‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ فاطمیات
پیام معصومین علیه‌السلام به انسان‌ها و انسانیت‌ها؛ پیامبر(ص)
پیام جاودانه: سخنی چند پیرامون «قرآن ک‍ری‍م» و آفاق آن
کلام جاودانه (سخنی چند پیرامون «نهج‌البلاغه» و آفاق آن)