کمره‌ای، محمدباقر
محمدباقر خمينى كمره‌اى (۱۲۸۴ش-۱۳۷۴ش)، فقیه، مؤلف، مترجم، از نویسندگان مجله آیین اسلام، مؤسس تشکلی به نام «هیئت روحانی منتظم»
| نام | کمره‌ای، محمدباقر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | خمینی عراقی، محمدباقر
کمره‌ای خمینی، محمدباقر کمره کمریی کمره‌ای، محمدباقر بن محمد |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 1284ش |
| محل تولد | ورآباد خمين |
| رحلت | 1374 ش یا 1416 ق |
| اساتید | آیت‌الله عبدالكريم حائرى
حجت‌الاسلام مسجد شاهى |
| برخی آثار | تحف العقول عن آل‌الرسول صلی‌الله‌عليهم
أصول الفوائد الغرویة في مسائل علم الأصول وفقا للنظریات الحدیثة الدقیقة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00832AUTHORCODE |
ولادت
در سال 1323ق برابر با 1284ش در روستاى ورآباد خمين، ميان يك خانواده علمى به دنيا آمده و در آغوش محبّت مادرى كه دلش از مهر خداوند و عشق اسلام لبريز بود پرورش يافت. پدرى دانشمند و پاکدل به نام آشيخ محمد باسعى وافر به تعليم و تربيت او پرداخت.
تحصیلات
در هيجده سالگى پس از اتمام مقدمات و مقدار كافى سطوح فقه و اصول كه پيش پدر دانشمندش ياد گرفته بود، برای ادامه تحصيلات به اراك رهسپار و پس از شش ماه اقامت در آنجا، به طرف قم مهاجرت نمود.
وى از اساتيد وقت به‌ويژه آيت‌الله شيخ عبدالكريم حائرى در زمينه فقه و اصول استفاضه به‌سزا كرده تا موفق به تحصيل اجازت اجتهاد گرديد. وى در رشته فلسفه و رياضيات نيز از اساتيد مبرّز تعقيب نموده و قريب يك سال هم دراصفهان محضر درسى و خصوصى حجت‌الاسلام مسجد شاهى را درك و از مصاحبت جمعى از علماى نخبه و دانشمندان متنوع آن سامان برخوردار گشت. در اين هنگام بود كه به تأليف كتب فقه و اصول و به تنظيم كتب و مقالات اجتماعى پرداخت و كتابى به نام «فوائد ربيعية» در حلّ مشكلات مسائل فقه و اصول و كتابى به نام «ايقاظ البشر» در علم اجتماع و فلسفه نشو و ارتقاء و كتابى به نام «السيف المشهر فى تحقيق اسم المصدر» به رشته تأليف درآورد.
کمره‌ای در سال ۱۳۴۹ق برای ادامه تحصیلات به نجف رفت و نزد سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی، آقا ضیاء عراقی و دیگران ادامه تحصیل داد. وى تا سال 1312ش به اخذ اجازات اجتهاد از مجتهدين والا مقام آن خطّه نيز نايل آمده است.
سپس سفرى به ايران كرده و وسايل حج را فراهم آورده و از راه جَبَل به مكه معظّمه تشرّف جسته و چند ماه در مكه و مدينه توقف نمود و به حفظ قرآن و تكميل اطلاعات اسلامى خويش پرداخته و بعد از هشت ماه، به نجف اشرف برگشت و به تأليف كتاب «نفيس‌الدين فى طور الاجتماع» و كتاب «فروع‌الدين» آغاز و به تدريس علوم مختلفه اشتغال ورزيد و اكثر اوقات خود را در زاويه‌هاى مسجد سهله و كوفه به سر برد.
تا سال 1319ش (به جز از سفرى كه در طى‌اين مدت به خراسان رخ نموده) در عتبات عاليات رحل اقامت افكند و يك دوره كامل در اصول فقه تنظيم نمود.
او افزون بر قلم‌زدن در عرصه دين و سياست دينى و نيز ترجمه متون كهن حديثى به فارسى، درباره مسائل و مباحث اجتماعى و سياسى از ديدگاه اسلام نيز فعال بود و مى‌كوشيد تا هماهنگ با زمان از اسلام، يك دين سياسى و اجتماعى راهگشا براى دشوارى‌هاى جهان معاصر ارائه دهد.
او كه تا سال 1374ش در قيد حيات بود، در اصل از همشهرى‌ها و همدوره‌اى‌هاى امام خمينى(ره) بود كه پابه‌پاى ايشان، در حوزه درس آيت‌الله حائرى در اراك و سپس قم تحصيل كرد.
وى همزمان به مطالعه آثار عربى منتشره در بلاد عربى به‌خصوص در زمينه‌هاى اسلامى علاقه‌مند بود، چندان كه به سرعت خود را با شرايط آنها نزديك كرد و آثارى به همان قلم در عتبات تأليف و به چاپ رساند.
گويا درست در ايامى كه رضاشاه از ايران رفت، به كشورش بازگشت و در تهران ساكن شد. چنان‌كه از زندگی‌نامه وى به دست مى‌آيد، اقامت وى در تهران، در سال 1320ش بود.
وى به سرعت دست به كار فعالیت‌های علمى، نگارشى و مطبوعاتى زد و تا سال 1324ش چندين اثر از خود به چاپ رساند.
وفات
او در ۵ محرم سال ۱۴۱۶ق (۱۴ خرداد ۱۳۷۴ش) از دنیا رفت و در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.
آثار
از ديگر آثار ايشان است:
- فوائد اصولية و رسالة فى تحقيق اسم المصدر؛
- ايقاظ البشر؛
- اصول الفوائد الغروية؛
- حاشيه بر مكاسب شيخ انصارى؛
- حاشيه بر كفايه؛
- العناوين و المباحث؛
- الدين فى طور الاجتماع؛
- فصل الخصومة فى الورود و الحكومة؛
- روحانیت و اسلام؛
- ترجمه تاريخ الحسين(ع).
وابسته‌ها
ترجمه جلد شانزدهم بحار الأنوار: آداب معاشرت
ترجمه جلد شانزدهم بحار الأنوار: در آداب و سنن
تحف العقول عن آل الرسول صلی‌الله‌علیهم (کمره‌ای)
گنجینه معارف شیعۀ امامیه در راه جهاد سازندگی
الروضة من الكافى، یا، گلستان آل محمد
ترجمه کتاب كمال‌الدين و تمام النعمة
اصول كافى و شارح
نفس المهموم: در کربلا چه گذشت؟ (چاپ هشتم)
منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)
أصول الفوائد الغرویة في مسائل علم الأصول وفقا للنظریات الحدیثة الدقیقة
در کربلا چه گذشت؟ ترجمه نفس المهموم (چاپ هجدهم)