صفحهٔ اصلی

مقالهٔ برگزیده
انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن بر محور وصیت‌نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی قدس‌سره

انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن بر محور وصیت‌نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی قدس‌سره، توسط على‌اصغر باغانى به‌مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمينى(ره) نگارش شده است.

فصل اول، مشتمل بر بيان علل و انگيزه‌ها در شكل‌گيرى انقلاب اسلامى: انگيزه دينى، انگيزه سياسى، انگيزه اقتصادى و اجتماعى، مرورى بر تلاش و فعالیت‌های سيد‌ ‎جمال‌الدين اسدآبادى، قضيه تنباكو و رهبرى روحانیت شيعه، اوضاع نابسامان ایران در قرن اخير و بسته شدن معاهدات و قراردادهاى ذلت‌بار و اسارت‌آور به‌وسيله قاجاريه و دودمان ننگين پهلوى، مسئله كاپيتالاسيون، كودتاى 1299 و روى كار آمدن رضاخان ميرپنج، قضيه نفت و ملى شدن آن، كودتاى 28 مرداد 1332 و بازگشت محمدرضاى خائن، قضيه انجمن‌هاى ايالتى و ولايتى در 1341 و شروع مبارزات امام خمينى(ره) عليه رژيم، كشتار 15 خرداد، زندانى شدن امام و قضيه تبعيد امام به تركيه است.

نویسنده در ابتداى اين فصل، عنوان كتاب را اين‌گونه توضيح مى‌دهد: «منظور از ريشه‌هاى انقلاب، علل و انگيزه‌هایى است كه باعث به حركت درآمدن مردم گرديد و آنها را به طغيان و عصيان عليه حاكميت موجود وادار كرد تا انقلاب، محقق و پيروز گرديد».

وى معتقد است كه در رأس همه انگيزه‌ها، به‌خطرافتادن دين و مبانى احكام دين مردم بود كه بر اثر جريحه‌دار شدن عواطف دينى و احساس خطر جدى مردم بر دين و حاكميت دينى، مردم را به طغيان و عصيان واداشت.

فصل دوم، در ماهيت انقلاب اسلامى و اينكه از همه انقلاب‌هاى جهان جدا و ممتاز است. گفتار امام در اين زمينه، گفتار شهيد مطهرى، شرح وصيت‌نامه مسائل وحدت حوزه و دانشگاه، مسائل تعليم و تربيت، مسائل پاک‌سازى دانشگاه‌ها از شرق و غرب‌زدگى و... است.

نویسنده در ابتداى اين فصل به همه‌جانبه بودن انقلاب اسلامى اشاره كرده، مى‌نويسد: «انقلاب اسلامى ما همه‌جانبه است؛ لذا غير از همه انقلاب‌هاست. شهيد مطهرى منشأ انقلاب‌ها را يكى از سه چيز مى‌داند: يا اقتصادى و يا آزادى‌خواهى و انسانى و يا ايدئولوژيك و دينى؛ براى اولى مثال به انقلاب اكتبر مى‌توان زد و براى دومى انقلاب كبير فرانسه را مى‌توان مثال زد و براى سومى انقلاب انبياء، انقلاب اسلام به‌وسيله پيامبر(ص) و انقلاب اسلامى ما را مى‌توان مثال آورد».ادامه ...

مقالهٔ برگزیده
فضائل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)

فضائل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)، اثر یکی از ائمه اربعه اهل سنت، به نام احمد بن حنبل (164-241ق) است که توسط سید عبدالعزیز طباطبایی مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده و چندی پیش به‌عنوان کتاب سال حوزه انتخاب شده است.

یکی از آثار برجای‌مانده از احمد بن حنبل، کتابی است با عنوان «فضائل الصحابة» که چنان‌که از عنوان آن هویداست، مشتمل بر روایاتی است در منقبت صحابه پیامبر(ص). این کتاب اولین کتابی است که در این موضوع به دست ما رسیده است و آثار دیگری که در این زمینه در دسترس ماست، همچون «فضائل الصحابة» احمد بن شعیب نسائی (متوفایی ۳۰۳ق) و «فضائل الصحابة» ابونعیم اصفهانی (متوفای ۴۳۰ق)، همه متأخر از آن هستند.

این کتاب که با فضائل عشره مبشره شروع می‌شود و با فضائل عبدالله بن عباس پایان می‌یابد، مشتمل بر ۱۹۶۲ روایت است که در دو جلد به کوشش وصی‌الله بن محمد عباس در سال ۱۴۰۳ق، به چاپ رسیده است. آنچه شایان توجه است اینکه فضائل امیرالمؤمنین (۳۶۹روایت) که بخش قابل توجهی از حجم کتاب را تشکیل می‌دهد، از خود احمد بن حنبل روایت شده است که آنچه در فضائل علی با اسانید صحاح روایت شده، در حق هیچ‌یک از صحابه نیامده است. نظر به اهمیت این قسمت از کتاب «فضائل الصحابة»، این بخش، از همان بدو تدوین به‌صورت مستقل و مجزا استنساخ و تکثیر شده و تحت عنوان «فضائل علي(ع)» از احمد بن حنبل معروف و متداول گشته است.

کتاب فضائل به شکل قابل ملاحظه‌ای مورد استفاده و استناد مؤلفین و محققین واقع شده است و در سده‌های بعد عالمان برجسته‌ای همچون حاکم نیشابوری و ابن بطریق و ابن تیمیه و ابن حجر عسقلانی از آن نقل روایت نموده‌اند.


ابن تیمیه عالم مشهور و جنجال‌آفرین حنبلی قرن هشتم در تألیفات خود از جمله «منهاج السنة» درصدد تضعیف احادیث روایت‌شده در فضائل امیرالمؤمنین(ع) برآمده و به‌صراحت اعلام کرده که روایات فضائل در مسند احمد مشتمل بر افزوده‌های قطیعی می‌باشد که – بنا به گفته وی - به اتفاق اهل معرفت روایاتی جعلی می‌باشند.

به نظر می‌رسد این حکم کلی ابن تیمیه در خصوص جعلی بودن روایات قطیعی بسیار خطا و نابجا باشد. بخش عمده‌ای از مرویات قطیعی اگرچه از طریق عبدالله از احمد نباشد، اما همان روایات از طرُق حدیثی دیگر از جمله از طریق عبدالله از پدرش احمد در همین کتاب فضائل یا در مسند روایت شده و از طرقی است که به قول اهل حدیث «يقوّي بعضها بعضاً».ادامه ...

چگونه ویکی‌نویس شویم
افتخارات
نشان «زرین سرآمد» پایگاه ویکی نور
نشان زرین سرآمد پایگاه ویکی نور در دهمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال
زبان