تحریر الوسیله (ابهام‌زدایی)

تحریر الوسیله، معادل، عنوانی برای هر یک از کتابهای ذیل است:

• تحرير الوسیلة مهم‌ترين و جامع‌ترين رساله فقهى - فتوايى (غير استدلالى) امام خمينى و به لحاظ جامعيت و برخوردارى اضافاتى در مسائل مستحدثه، يكى از ماندگارترين آثار فقهى شيعه اماميه است، كه از ابتداى تأليف تاكنون، همواره مورد شرح و تعليقه فقهاى پس از مؤلف قرار گرفته است.

• تحرير الوسيلة (ترجمه) از مجموعه انتشارات مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى است كه در آن، كتاب «تحريرالوسيلة» نوشته امام خمينى(ره) از زبان عربى به فارسی در دو جلد مفصل ترجمه شده است.

• مستند تحرير الوسيلة اثر آیت‌الله شهيد سيد مصطفى خمينى به زبان عربى در دو جلد در ابواب مختلف فقهيبه نگارش درآمده و بههمت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) منتشر شده است. در پايان هر جلد فهرستى تفصيلى از مباحث كتاب ارائه و در پاورقى نيز منابع مورد استفاده مؤلف معرفى شده است.

• ترجمه تحرير الوسيلة همچنان‌که از نام آن پیداست، ترجمه فارسی «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره)، به قلم علی اسلامی است که در چهار جلد، منتشر شده است.

• تحرير تحرير الوسيلة نوشته علی مشکینی (1300- 1386ش) کتابی فقهی به قلم یکی از عالمان معاصر و اساتید حوزه علمیه قم است. نویسده اثر مشهور «تحریر الوسیله» امام خمینی(ره) را تحریر مجدد و تسهیل کرده است.

• تحرير الوسيلة (موسوعه جلد 22) كتاب‏ فقهى، فتوايى‏ و عملى‏ است‏ كه‏ امام‏ خمينى(ره) آن‏ را به‌‏عنوان‏ حاشيه‏ و به‏‌عبارت‏‌ديگر، تكمله‏‌اى‏ بر «وسيلة النجاة» آيت‏‌الله‏ سيد ابوالحسن‏ اصفهانى‏ نوشته‏‌اند و ابوابى‏ مانند «حج»، «جهاد»، «امر به‏ معروف‏ و نهى‏ از منكر»، «حدود»، «قصاص» و «ديات» را بر آن‏ افزوده‏ است.

• دليل تحرير الوسيلة (كتاب المضاربة) به قلم على اكبر سيفى مازندرانى، در شرح و تبيين مطالب و مستندات باب مضاربه، از كتاب شريف «تحرير الوسيلة»، نوشته امام خمينى(ره) است. اين كتاب، در سال 1425ق و به زبان عربى نوشته شده است.

• مدارك تحرير الوسيلة، كتاب الصلاة تأليف آیت‌الله مرتضى بنى فضل، توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى تحقيق و در سال 1380 براى اولين بار در قم منتشرشد.

• مستند تحرير الوسيلة: الإجتهاد و التقليد تألیف جمعی از محققین، شرحی است به زبان عربی، بر باب اجتهاد و تقلید از کتاب تحریر الوسیله امام خمینی(ره).

• دليل تحرير الوسيلة (أحكام الستر و النظر) تأليف آیت‌الله شيخ على اكبر سيفى مازندرانى است كه در آن دلايل و مستندات فقهى كتاب «تحريرالوسيله» امام خمينى ارائه شده است.

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني، كتاب الوقف شرح علی‌اکبر سیفى مازندرانى (معاصر) بر باب وقف کتاب تحریر الوسیله امام خمینى(ره) است. این اثر به زبان عربى و در موضوع فقه استدلالى تألیف گردیده است.

• تقرير الحقيقة في شرح تحرير الوسيلة اثر آیت‌الله احمد بهشتی، شرح «کتاب المواریث» از کتاب «تحریر الوسیلة» می‌باشد.

• مباني تحرير الوسيلة امام خمینی(ره) شرح آیت‌الله محمد دانش‌زاده قمی مشهور به مؤمن قمی (متوفی 1397ش) بر کتاب «تحریر الوسیلة» امام خمینی(ره) است.

• دليل تحرير الوسيلة (الخمس) الإمام الخميني قدس‌سره، در واقع شرحى است بر چند باب از كتاب تحرير الوسيله امام خمينى(ره) كه توسط آیت‌الله على اكبر سيفى مازندرانى در جلدهاى متعدد و به زبان عربى و در موضوع فقه استدلالى تأليف گرديده است.

• مدارك تحرير الوسيلة، كتاب الزكاة والخمس، تأليف آیت‌الله مرتضى بنى فضل، به موضوع زكات و خمس به شيوه فقه استدلالى پرداخته و براى اولين بار توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى تحقيق و چاپ و به زبان منتشر شد.

• آیین کیفری اسلام؛ شرح فارسی تحریر الوسیله (حدود)، درس‎های خارج فقه آیت‌الله فاضل لنکرانی، پیرامون بخش حدود از کتاب تحریر الوسیله امام خمینی است که به زبان فارسی توسط اکبر ترابی شهرضایی، تقریر، تحقیق و تنظیم شده و توسط مرکز فقهی ائمه اطهار چاپ و منتشر گردیده است.

• مدارك تحرير الوسيلة، كتاب الصوم، تأليف آیت‌الله مرتضى بنى فضل، با تحقيق و نشر مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى در سال 1380 براى اولين بار به چاپ رسيد.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة؛ القصاص، تأليف آیت‌الله محمدفاضل لنكرانى، به شرح مباحث مربوط به قصاص و احكام و فروع فقهى آن با توجه به مندرجات كتاب تحرير الوسيله نوشته امام خمينى پرداخته است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة؛ الحدود، شرح مرحوم آیت‌الله فاضل لنكرانى بر كتاب تحرير الوسيله امام خمينى(ره) می‌باشد.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: كتاب الإجتهاد و التقليد، تألیف آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است یک ‌جلدی بر باب اجتهاد و تقلید از کتاب تحریر الوسیله امام خمینی(ره). تحقیق این اثر توسط دو نفر از محققین مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، به نام‌های عبادالله سرشار طهرانی میانجی و رضاعلی مهدوی صورت گرفته است.

• التعلیقة الإستدلالیة علی تحریر الوسیلة (مشکینی)، مجموعه حاشیه‌ها و یادداشت‌های آیت‌الله علی مشکینی(متوفی 1386ش) بر بخش‌هایی از «تحریر الوسلیة» امام خمینی(ره) که تحت عناوین مشابه «تحریرالوسیله» نوشته شده است.

• دليل تحرير الوسيلة (كتاب الوقف)اثر آیت‌الله شيخ على اكبر سيفى مازندرانى، پژوهشى تحليلى استدلالى در مبناى مستندات و مدارک آرا و مسائل مطرح شده در كتاب تحرير الوسيله است و در بخش حاضر در حدود 650 صفحه مجموعه‌اى وسيع از اين مبانى در فروعات مربوط به وقف و شرايط و احكام وقف شناسايى و تشريح گرديده است.

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني(س) في إحياء الموات و اللقطةاثر آیت‌الله شيخ على اكبر سيفى مازندرانى، از كتب فقهى استدلالى و از شروح تحرير الوسيله امام خمينى(ره) در تبيين احكام و فروعات فقه شيعه اماميه و تحقيق در مصادر قواعد و مبانى اين احكام مى‌باشد.

• مصباح الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، كتاب الإجتهاد و التقليدشرح آیت‌الله عبدالنبی نمازی بر کتاب فقهی «تحریر الوسیلة» امام خمینی(ره) است. این اثر در چندین جلد به زبان عربی منتشر شده که در این جلد مبحث «اجتهاد و تقلید» مطرح شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة - النكاح (للنكراني) تأليف آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى، در شرح مباحث فقهى مربوط به ازدواج مندرج در تحريرالوسليه امام خمينى است. چاپ اول اين كتاب در 1421ق صورت گرفته و داراى 656 صفحه مى‌باشد.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة (احكام التخلی) تأليف آیت‌الله فاضل لنكرانى است كه آن را در شرح باب تخلى از كتاب «تحرير الوسيلة»، نوشته امام خمينى(ره)، در سال 1395ق، به زبان عربى نگاشته است.

• بيان تحرير الوسيلة للإمام خميني (كتاب الحج) شرح «کتاب حج» از تحریر الوسیله امام خمینی(ره)، به قلم آیت‌الله زین‌العابدین احمدی زنجانی است. این اثر در یک جلد به زبان عربی منتشر شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة (المكاسب المحرمة) اثر آیت‌الله شيخ محمد فاضل لنكرانى و شرحى تفصيلى بر مسائل، فروعات و احكام تحرير الوسيله امام خمينى است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة - الطلاق، المواريث تأليف آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى، در موضوع احكام مربوط به طلاق خلع و مبارات، احكام ظهار، ايلاء و لعان و احكام مربوط به ارث به نگارش درآمده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة (كتاب الطهارة النجاسات و احكامها) تأليف آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى در موضوع فقه (مبحث طهارت و نجاست) و در شرح مباحث فقهى «تحرير الوسيلة» امام خمينى نگاشته شده است.

• دليل تحرير الوسيلة (ولاية الفقيه) اثر آیت‌الله شيخ على اكبر سيفى مازندرانى، شرح و تبيين مبانى فقهى و ادله استنباطى و احكام فقهى بخش ولايت فقيه از كتاب تحرير الوسيله است.

• تفصیل الشریعة في شرح تحریر الوسیلة (الاجتهاد و التقلید) تأليف آيت‌الله شيخ محمّد موحدى، مشهور به فاضل، فرزند علامه فقيه فقيد آیت‌الله مرحوم شيخ فاضل لنكرانى قدّس‌سرّه است.

• تفصیل الشریعة في شرح تحریر الوسیلة - الدیات تأليف آيت‌الله محمدفاضل لنكرانى و شرح مباحث فقهى باب ديات از كتاب «تحرير الوسيلة» مى‌باشد.

• مصباح الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، كتاب الصوم شرح آیت‌الله عبدالنبی نمازی (متولد 1327ش) بر کتاب فقهی «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره) است. این اثر در چندین جلد به زبان عربی منتشر شده که در این جلد مبحث «روزه» مطرح شده است.

• دليل تحرير الوسيلة (كتاب الصيد و الذباحة) شرح كلمات و بيان ادله كتاب «تحرير الوسيلة» است كه خود، شرح «الوسيله» نوشته آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى است، كه امام خمينى در دو جلد، تحرير جديد و شرح كرد و تحت عنوان تحرير الوسيله به چاپ رسيد.

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني، كتاب الشركة شرح علی‌اکبر سيفى مازندرانى (معاصر) بر کتاب شرکة تحرير الوسيله امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و با نگاهی تحقیقی و استدلالی نگارش شده است. این کتاب فقهی از دو بخش «شرکة» و «قسمة» تشکیل شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة كتاب الصلاة (طبع قدیم) تقريرات درس فقه آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى و شرح مباحث فقهى كتاب «تحرير الوسيلة»، تأليف امام خمينى مربوط به مقدمات نماز است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة - الاجارة اثر آیت‌الله فاضل لنكرانى، شرح تفصيلى تحرير الوسيله و حاوى اقوال، آرا و انديشه‌هاى مهم‌ترين فقيهان شيعه در مسائل و فروعات اجاره و شرايط و احكام آن است.

• دليل تحرير الوسيلة (الأمر بالمعروف و النهی عن المنكر) اثر آیت‌الله شيخ على اكبر سيفى مازندرانى، شرح و توضيح اجمالى بر مباحث و مسائل مطرح شده درباره كتاب امر به معروف و نهى از منكر از كتاب تحرير الوسيله امام خمينى است.

• دليل تحرير الوسيلة (الإجتهاد و التقليد) شرح على‌اكبر سيفى مازندرانى (متولد 1335ق) بر کتاب «اجتهاد و تقلید» از تحرير الوسيله امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و در موضوع فقه استدلالى تأليف گرديده است.

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني، كتاب النكاح شرح علی‌اکبر سيفى مازندرانى (متولد 1335ش) بر باب نکاح از كتاب تحرير الوسيلة امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و در موضوع فقه به روش استدلالى تأليف گرديده است.

• دليل تحرير الوسيلة (أحكام الأسرة) به قلم على اكبر سيفى مازندرانى، در شرح و تبيين مطالب و مستندات احكام الاسرة(احكام خانواده)، از كتاب شريف «تحرير الوسيلة»، نوشته امام خمينى(ره) است. اين كتاب، در سال 1419ق و به زبان عربى نوشته شده است.

• دليل تحرير الوسيلة (فقه الربا) به قلم على اكبر سيفى مازندرانى، در شرح و تبيين مطالب و مستندات باب ربا، از كتاب شريف «تحرير الوسيلة»، نوشته امام خمينى(ره) است. اين كتاب، در سال 1416ق، به زبان عربى نوشته شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة - كتاب الحج توسط آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى در موضوع فقه حج به زبان عربى نوشته شده است.

• التعليقة علی تحرير الوسيلة للإمام الخميني (گرامی) حاشیه محمدعلی گرامی (معاصر) بر «تحرير الوسيلة» امام خمینی (متوفی 1368ش)، به زبان عربی است. در این تعلیقه مختصر فتوایی، محشی در بیان نظر خویش، گاه ادله خود را نیز بیان کرده است.

• معتمد تحرير الوسيلة للإمام الخميني، المسائل المستحدثة اثر شیخ عباس ظهیری (متولد 1339ش)، شرحی است بر کتاب «تحریر الوسیلة» امام خمینی(ره) پیرامون مسائل مستحدثه و جدید که با تحقیق مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) به چاپ رسیده است.

• التعليقة الاستدلالية علی تحرير الوسيلة (تجلیل تبریزی) تألیف آیت‌‌الله شيخ ابوطالب تجليل تبريزى

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة؛ غسل الجنابة، التيمم، المطهرات حاصل دروس خارج فقه آيت‌الله محمدفاضل لنكرانى و شرح مباحث مربوط به باب غسل جنابت، تيمم و پاک كننده‌ها است.اين اثربراى اولين بار توسط مؤسسه انتشاراتى عروج در قم، با 723 صفحه، در سال 1377 منتشر شد.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة - القضاء و الشهادات اثر آیت‌الله فاضل لنكرانى، از شروح مفصل و استدلالى معاصر به زبان عربى بر مبانى، احكام واستدلات تحرير الوسيله امام خمينى است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة (الصوم و الاعتكاف) اثر آیت‌الله شيخ محمد فاضل لنكرانى، شرح و تفسير احكام، مسائل و فروعات فتوايى و نيمه استدلالى تحرير الوسيله و استخراج مبانى، اقوال و ادله فقهى آن است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: كتاب الزكاة تألیف آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است بر كتاب الزكاة تحریر الوسیله امام خمینی(ره).

• دلیل تحریر الوسیلة (کتاب الخمس) شرح علی‌اکبر سيفى مازندرانى (متولد 1335ش) بر باب خمس كتاب تحرير الوسيلة امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و در موضوع فقه استدلالى تأليف گرديده است.

• مصباح الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، كتاب الخمس شرح آیت‌الله عبدالنبی نمازی (متولد 1327ش) بر کتاب فقهی «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره) است. این اثر در چندین جلد به زبان عربی منتشر شده که در این جلد مبحث «خمس» مطرح شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: المضاربة، الشركة، المضارعة، المساقاة، الدين، الرهن، الحجر، الضمان، الحوالة، الكفالة، الإقرار، الهبة تألیف مرحوم آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است بر «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره). تحقیق این اثر توسط دو نفر از محققین مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، به نام‌های عبادالله سرشار طهرانی میانجی و رضاعلی مهدوی و تحت اشراف حسین واثقی صورت گرفته است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: كتاب الطهارة تألیف آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است چهار ‌جلدی بر باب طهارت تحریر الوسیله امام خمینی(ره).

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني، كتاب الصوم شرح علی‌اکبر سيفى مازندرانى (متولد 1335ش) بر کتاب الصوم تحرير الوسيلة امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و با نگاهی تحقیقی و استدلالی نگارش شده است.

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني، فقه الربا شرح علی‌اکبر سيفى مازندرانى (معاصر) بر کتاب الربا تحرير الوسيله امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و با نگاهی تحقیقی و استدلالی نگارش شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة؛ الخمس و الأنفال تأليف آيت‌الله محمد فاضل لنكرانى است كه در آن به شرح ديدگاههاى امام خمينى در باب خمسِ از كتاب تحريرالوسيلۀ پرداخته و همچنين تقرير دروس خارج فقه آيت‌الله بروجردى در مبحث خمس را به آن ضميمه كرده است.

• مصباح الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، صلاة المسافر شرح آیت‌الله عبدالنبی نمازی (متولد 1327ش) بر کتاب فقهی «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره) است. این اثر در چندین جلد به زبان عربی منتشر شده که در این جلد مبحث «صلاة المسافر» مطرح شده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: كتاب الصلاة تألیف آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است بر كتاب الصلاة تحریر الوسیله امام خمینی(ره).

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: الوقف و الصدقة و الوصية و الأيمان و النذور و العهد و الكفارات و الصيد و الذباحة تأليف آیت‌الله محمد فاضل لنكرانى، موضوعات متعدد فقهى را ذيل كتاب تحرير الوسيلة نوشته آیت‌الله سيد روح الله خمينى (امام خمينى) مورد بررسى استدلالى قرار داده است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: كتاب الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر، كتاب الشفعة، كتاب الصلح تألیف آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است بر تحریر الوسیله امام خمینی(ره). تحقیق این اثر توسط محققین مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به نام‌های محمدرضا فاضل کاشانی، عبادالله سرشار طهرانی میانجی، ابراهیم امینی قزوینی، رضاعلی مهدوی، سید حسن یونسی و محمدجعفر واعظی صورت گرفته است.

• تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: كتاب الغضب و إحياء الموات و المشتركات و اللقطة تألیف مرحوم آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (متوفی 1428ق)، شرحی است بر «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره). تحقیق این اثر، توسط محققین مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، به نام‌های محمدرضا فاضل کاشانی، عبادالله سرشار طهرانی میانجی و رضاعلی مهدوی صورت گرفته است.

• التعليقة علی تحرير الوسيلة للإمام الخميني (علوی گرگانی) تعلیقه و حاشیه سید محمدعلی علوی گرگانی (معاصر) بر کتاب ارزشمند «تحریر الوسیلة» امام خمینی(ره) است. این اثر به زبان عربی در دو جلد منتشر شده است.

• دليل تحرير الوسيلة للإمام خميني، كتاب المواريث شرح على‌اكبر سيفى مازندرانى (متولد 1335ش) بر باب مواریث كتاب تحرير الوسيله امام خمينى(ره) است. این اثر به زبان عربى و در موضوع فقه استدلالى تأليف گرديده است.

• مفتاح الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: الإجارة، الجعالة، المضاربة، الشركة، الرهن، الحجر تألیف سید حسین موسوی تبریزی، شرحی است بر بخش‌هایی از کتاب «تحریر الوسیله» امام خمینی(ره)، به زبان عربی.

• فروع ثلاثة من العلم الإجمالي من تحرير الوسيلة اثر آیت‌الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی، رساله‌ای است مختصر، پیرامون فروع سه‌گانه علم اجمالی که توسط مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع)، به چاپ رسیده است.

• النور المبين في شرح التحرير و منهاج الصالحين اثر سید نورالدین شریعتمدار جزایری (معاصر)، یک دوره کامل فقه استدلالی با تکیه بر «تحرير الوسيلة» امام خمینی(ره) و «منهاج الصالحين» آیت‌الله‌العظمی حکیم به زبان عربی است.

• کوثر فقه: شرح تحریر الوسیلة نوشته علی محمدی خراسانی (متولد 1337ش)، شرحی فارسی با قلمی روان و محققانه بر بخش معاملات تحریر الوسیله است. این کتاب در شش جلد منتشر شده است.