الوسيط في تفسير القرآن المجيد: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'تفسیر الوسیط (ابهام زدایی)' به 'تفسیر الوسیط (ابهام‌زدایی)')
     
    (۶۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR10664J1.jpg|بندانگشتی|الوسیط في تفسیر القرآن المجید]]
    | تصویر =NUR10664J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =الوسیط في تفسیر القرآن المجید
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|الوسیط في تفسیر القرآن المجید
    [[زفیتی، محمدحسن ابوالعزم]] (محقق)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[زفیتی، محمد حسن ابوالعزم]] (محقق)


    [[واحدی، علی بن احمد]] (نويسنده)
    [[واحدی، علی بن احمد]] (نویسنده)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏94‎‏ ‎‏/‎‏و‎‏2‎‏و‎‏5
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    تفاسیر اهل سنت - قرن 5ق.
    |کد کنگره  
    | ناشر =
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏94‎‏ ‎‏/‎‏و‎‏2‎‏و‎‏5
    جمهوریة مصر العربية، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامىة، لجنة احياء التراث الاسلامى
    |-
    | مکان نشر =قاهره - مصر
    |موضوع  
    | سال نشر = 1416 ق  
    |data-type='subject'|تفاسیر اهل سنت - قرن 5ق.
    |-
    |ناشر  
    |data-type='publisher'|جمهوریة مصر العربية، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامية، لجنة احياء التراث الاسلامي
    |-
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|قاهره - مصر
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1416 هـ.ق  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10664AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10664AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =2
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =10664
    | کتابخوان همراه نور =10664
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر|الوسيط (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر|تفسیر الوسیط (ابهام‌زدایی)}}
    '''الوسيط في تفسير القرآن المجيد'''، اثر [[واحدی، علی بن احمد|ابوالحسن على بن احمد واحدى]]، مفسر، اديب و عالم بزرگ قرن پنجم هجرى است كه بر آستانه قرآن، آثار ارجمندى برجاى نهاده است. اين اثر، يكى از تفاسير سه‌گانه اوست كه بيشتر جنبه ادبى دارد.


    == معرفى اجمالى ==
    كتاب به زبان عربى و در قرن پنجم هجرى نوشته شده است.


    ==ساختار==
    كتاب با چهار مقدمه از [[زقزوق، محمود حمدی|محمود حمدى زقزوق]]، عبدالمنعم محمد عمر، محقق و نویسنده آغاز و مطالب در دو جلد، تنظيم شده است.


    '''الوسيط في تفسير القرآن المجيد'''، اثر [[واحدی، علی بن احمد|ابوالحسن على بن احمد واحدى]]، مفسر، اديب و عالم بزرگ قرن پنجم هجرى است كه بر آستانه قرآن، آثار ارجمندى برجاى نهاده است. اين اثر، يكى از تفاسير سه‌گانه اوست كه بيشتر جنبه ادبى دارد.
    نویسنده در تبيين مواد لغوى و نحوى تفسير خويش، از مصادر متنوع بسيارى استفاده كرده است، اما متأسفانه در بيشتر موارد به نقل از نويسندگان اكتفا نموده و نامى از كتاب و نویسنده آن نبرده است. از جمله كتبى كه وى مورد استفاده قرار داده است، عبارتند از: «معاني القرآن» فراء، «مجاز القرآن» ابوعبيده معمر بن مثنى (متوفى 209ق)، «معاني القرآن» ابواسحاق ابراهیم بن سرى زجاج (متوفى 311ق)، «الأغفال في ما أغفله الزجاج من المعاني» ابوعلى فارسی (متوفى 377ق)، «[[العين]]» [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد]] (متوفى 175ق)، «إصلاح المنطق و الألفاظ» يعقوب بن سكيت (متوفى 244ق)، «الفصيح» ابوالعباس احمد بن يحيى بن ثعلب (متوفى 291ق)، «الكتاب» [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]]، «المقتضب» ابوالعباس محمد بن يزيد [[مبرد، محمد بن یزید|مبرد]] (متوفى 285ق) و همچنين تأليفات بصريون و كوفيون در نحو.<ref>مقدمه محقق، ص36-37</ref>
     
    كتاب بر اساس چهار نسخه و به همت چهار تن از فاضلان، تصحيح و تحقيق شده و با پانوشت‌هاى سودمند و ارجاع‌ها و تخريج‌هاى كارآمد، منتشر شده است.<ref>معرفى‌هاى گزارشى، ص82</ref>
     
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه [[زقزوق، محمود حمدی|زقزوق]]، ضمن بيان ارزش تفسير قرآن كريم، به اين نكته اشاره شده است كه تراث اسلامى، از لحاظ غنا و ثروت، پربارتر و ارزشمندتر از تراث فرهنگ‌ها و تمدن‌هاى سابق مى‌باشد.<ref>مقدمه زقزوق، ص5</ref>
     
    در مقدمه عبدالمنعم، به اين نكته اشاره گرديده است كه نویسنده، از علماى بزرگ علم تفسير بوده و در اين زمينه، سه كتاب ارزشمند، تدوين نموده است كه يكى از آن‌ها اثر حاضر بوده و دو كتاب ديگر، «البسيط في تفسير القرآن المجيد» و «الوجيز في تفسير القرآن المجيد» مى‌باشد كه اثر حاضر، حد وسط بين آن دو كتاب مى‌باشد؛ يعنى از از اختصار مخل و اطناب ممل، خالى مى‌باشد.<ref>مقدمه عبدالمنعم، ص6</ref>
     
    در مقدمه محقق، ضمن ذكر زندگى‌نامه مفصلى از نویسنده و اشاره به تأليفات وى، به توضيح روش وى در تنظيم مطالب و نسخ موجود از كتاب، پرداخته شده است.<ref>همان، ص7-47</ref>
     
    نویسنده در مقدمه خويش، به اين نكته اشاره دارد كه كلام خداوند، اشرف معلومات و علم به تفسير، اسباب نزول، معانى و تأويل آن، اشرف علوم مى‌باشد و لذا به دليل شرف و عزت في نفسه اين علم، تفسير و تأويل آن بر اساس عقل و تدبر و نيز رأى و تفكر شخصى، بدون بهره گرفتن از سماع و استفاده از سخن كسانى كه شاهد تنزيل بودند... جايز نيست.<ref>همان، ص30</ref>
     
    از جمله امتيازات و ويژگى‌هاى اثر حاضر نسبت به ساير كتبى كه در اين موضوع نگارش يافته است، بساطت و سادگى در الفاظ در كنار جزالت و فراوانى معنى مى‌باشد. البته گاهى در مسئله‌اى نيز كلام به درازا و تطويل كشيده شده كه قصد نویسنده، توضيح مطلب مورد بحث، به‌وسيله استفاده از طرق گوناگون بوده است، از قبيل: استفاده از ضرب المثل، استشهاد به آيات، احاديث، اقوال، امثال و اشعار عرب، البته بدون تحليل لغوى عميق و دقيق آنها.<ref>مقدمه محقق، ص35</ref>
     
    ويژگى ديگر كتاب آن است كه نویسنده، از تعقيد و غموض و پرداختن به قرائات مختلف، پرهيز كرده و در تفسير آيات، از روايات فراوانى استفاده نموده است. وى هنگام به‌كارگيرى و استفاده از روايات، به معرفى سند آن نيز پرداخته و گاهى به اين نكته اشاره نموده است كه اين حديث را بخارى يا مسلم و يا هر دو، در صحيح خود ذكر كرده‌اند. سپس به احاديثى كه پيرامون سبب نزول آيات مى‌باشد پرداخته و در مواردى نيز اقوال صحابه يا تابعين در مورد تفسير آن آيه را ذكر نموده است. بيشترين كسانى كه نویسنده به ذكر اقوال و آراء آنها پيرامون آيات پرداخته، عبدالله بن عباس، ابن مسعود و زيد بن ثابت مى‌باشند.<ref>همان</ref>
     
    از جمله تابعينى كه نویسنده، اهتمام ويژه‌اى به تلخيص اقوال و توجيه آراء آنها در تفسير خود داشته است، عبارتند از: حسن بن ابى‌الحسن بصرى، مجاهد بن جبر، سعيد بن جبير، زيد بن اسلم، ضحاك بن مزاحم، عكرمه مولى [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، قتاده، ابوالعاليه، رفيع بن مهران و.<ref>همان</ref>
     
    == وضعيت كتاب ==
    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد قرار گرفته است.
     
    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيحات سودمند و ارزشمندى پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن داده شده است.
     
    ==پانويس ==
    <references />
     
    ==منابع مقاله==
     
    #مقدمه و متن كتاب.
    #«معرفى‌هاى گزارشى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: آينه پژوهش، خرداد و تير 1374، شماره 32 (13 صفحه، از 80 تا 92).
    {{تفاسیر}}
     
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
     
    [[التفسير البسيط]]
     
    [[الوسيط في تفسير القرآن المجيد (فرماوي)]]
     
    [[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن]]
     
    [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل]]
     
    [[تفسیر نور علی نور؛ تعلیقات‌ علامه شعرانی‌ بر روض الجنان و روح الجنان]]


    كتاب به زبان عربى و در قرن پنجم هجرى نوشته شده است.
    [[تفسیر جوامع الجامع (محقق، جامعه مدرسین)]]


    == ساختار ==
    [[النكت و العيون تفسير الماوردي]]


    [[تفسير البغوي]]


    كتاب با چهار مقدمه از محمود حمدى زقزوق، عبدالمنعم محمد عمر، محقق و نويسنده آغاز و مطالب در دو جلد، تنظيم شده است.
    [[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي]]


    نويسنده در تبيين مواد لغوى و نحوى تفسير خويش، از مصادر متنوع بسيارى استفاده كرده است، اما متأسفانه در بيشتر موارد به نقل از نويسندگان اكتفا نموده و نامى از كتاب و نويسنده آن نبرده است. از جمله كتبى كه وى مورد استفاده قرار داده است، عبارتند از: «معاني القرآن» فراء، «مجاز القرآن» ابوعبيده معمر بن مثنى (متوفى 209ق)، «معاني القرآن» ابواسحاق ابراهيم بن سرى زجاج (متوفى 311ق)، «الأغفال في ما أغفله الزجاج من المعاني» ابوعلى فارسى (متوفى 377ق)، «العين» خليل بن احمد (متوفى 175ق)، «إصلاح المنطق و الألفاظ» يعقوب بن سكيت (متوفى 244ق)، «الفصيح» ابوالعباس احمد بن يحيى بن ثعلب (متوفى 291ق)، «الكتاب» سيبويه، «المقتضب» ابوالعباس محمد بن يزيد مبرد (متوفى 285ق) و همچنين تأليفات بصريون و كوفيون در نحو <ref>مقدمه محقق، ص36-37</ref>.
    [[تفسير الجيلاني]]


    كتاب بر اساس چهار نسخه و به همت چهار تن از فاضلان، تصحيح و تحقيق شده و با پانوشت‌هاى سودمند و ارجاع‌ها و تخريج‌هاى كارآمد، منتشر شده است <ref>معرفى‌هاى گزارشى، ص82</ref>.
    [[تفسیر الشهرستاني]]


    == گزارش محتوا ==
    [[تفسير الشریف المرتضی]]


    [[المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز]]


    در مقدمه زقزوق، ضمن بيان ارزش تفسير قرآن كريم، به اين نكته اشاره شده است كه تراث اسلامى، از لحاظ غنا و ثروت، پربارتر و ارزشمندتر از تراث فرهنگ‌ها و تمدن‌هاى سابق مى‌باشد <ref>مقدمه زقزوق، ص5</ref>.
    [[البلاغة القرآنية في تفسير الزمخشري و اثرها في الدراسات البلاغية]]


    در مقدمه عبدالمنعم، به اين نكته اشاره گرديده است كه نويسنده، از علماى بزرگ علم تفسير بوده و در اين زمينه، سه كتاب ارزشمند، تدوين نموده است كه يكى از آن‌ها اثر حاضر بوده و دو كتاب ديگر، «البسيط في تفسير القرآن المجيد» و «الوجيز في تفسير القرآن المجيد» مى‌باشد كه اثر حاضر، حد وسط بين آن دو كتاب مى‌باشد؛ يعنى از از اختصار مخل و اطناب ممل، خالى مى‌باشد <ref>مقدمه عبدالمنعم، ص6</ref>.
    [[روش شیخ طوسی در تفسیر تبیان]]


    در مقدمه محقق، ضمن ذكر زندگى‌نامه مفصلى از نويسنده و اشاره به تأليفات وى، به توضيح روش وى در تنظيم مطالب و نسخ موجود از كتاب، پرداخته شده است <ref>همان، ص7-47</ref>.
    [[زاد المسير في علم التفسير]]


    نويسنده در مقدمه خويش، به اين نكته اشاره دارد كه كلام خداوند، اشرف معلومات و علم به تفسير، اسباب نزول، معانى و تأويل آن، اشرف علوم مى‌باشد و لذا به دليل شرف و عزت في نفسه اين علم، تفسير و تأويل آن بر اساس عقل و تدبر و نيز رأى و تفكر شخصى، بدون بهره گرفتن از سماع و استفاده از سخن كسانى كه شاهد تنزيل بودند... جايز نيست <ref>همان، ص30</ref>.
    [[تفسير الجيلاني]]


    از جمله امتيازات و ويژگى‌هاى اثر حاضر نسبت به ساير كتبى كه در اين موضوع نگارش يافته است، بساطت و سادگى در الفاظ در كنار جزالت و فراوانى معنى مى‌باشد. البته گاهى در مسئله‌اى نيز كلام به درازا و تطويل كشيده شده كه قصد نويسنده، توضيح مطلب مورد بحث، به‌وسيله استفاده از طرق گوناگون بوده است، از قبيل: استفاده از ضرب المثل، استشهاد به آيات، احاديث، اقوال، امثال و اشعار عرب، البته بدون تحليل لغوى عميق و دقيق آنها <ref>مقدمه محقق، ص35</ref>.
    [[تفسیر سورآبادی]]


    ويژگى ديگر كتاب آن است كه نويسنده، از تعقيد و غموض و پرداختن به قرائات مختلف، پرهيز كرده و در تفسير آيات، از روايات فراوانى استفاده نموده است. وى هنگام به‌كارگيرى و استفاده از روايات، به معرفى سند آن نيز پرداخته و گاهى به اين نكته اشاره نموده است كه اين حديث را بخارى يا مسلم و يا هر دو، در صحيح خود ذكر كرده‌اند. سپس به احاديثى كه پيرامون سبب نزول آيات مى‌باشد پرداخته و در مواردى نيز اقوال صحابه يا تابعين در مورد تفسير آن آيه را ذكر نموده است. بيشترين كسانى كه نويسنده به ذكر اقوال و آراء آنها پيرامون آيات پرداخته، عبدالله بن عباس، ابن مسعود و زيد بن ثابت مى‌باشند <ref>همان</ref>.
    [[الوجيز في تفسير الكتاب العزيز]]


    از جمله تابعينى كه نويسنده، اهتمام ويژه‌اى به تلخيص اقوال و توجيه آراء آنها در تفسير خود داشته است، عبارتند از: حسن بن ابى‌الحسن بصرى، مجاهد بن جبر، سعيد بن جبير، زيد بن اسلم، ضحاك بن مزاحم، عكرمه مولى ابن عباس، قتاده، ابوالعاليه، رفيع بن مهران و... <ref>همان</ref>.
    [[المنتخب من تفسير القرآن و النكت المستخرجة من كتاب التبيان]]


    == وضعيت كتاب ==
    [[تفسير جوامع الجامع (مصحح، گرجي)]]


    [[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن]]


    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد قرار گرفته است.
    [[ترجمه تفسير مجمع البيان]]


    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيحات سودمند و ارزشمندى پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن داده شده است.
    [[زاد المسير في علم التفسير]]


    ==پانويس ==
    [[مجمع البيان في تفسير القرآن]]
    <references />
    == منابع مقاله ==


    1. مقدمه و متن كتاب.
    [[التبيان في تفسير القرآن]]


    2. «معرفى‌هاى گزارشى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: آينه پژوهش، خرداد و تير 1374، شماره 32 (13 صفحه، از 80 تا 92).
    [[تفسير خلاصه منهج الصادقين]]


    [[منهج الصادقين في إلزام المخالفين]]


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/19290 مطالعه کتاب الوسیط في تفسیر القرآن المجید در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:تفسیر]]
    [[رده: تفسیر]]
    [[رده:متون تفاسیر]]
    [[رده: متون تفاسیر]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۰۶

    الوسیط في تفسیر القرآن المجید
    الوسيط في تفسير القرآن المجيد
    پدیدآورانزفیتی، محمدحسن ابوالعزم (محقق) واحدی، علی بن احمد (نویسنده)
    ناشرجمهوریة مصر العربية، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامىة، لجنة احياء التراث الاسلامى
    مکان نشرقاهره - مصر
    سال نشر1416 ق
    چاپ1
    موضوعتفاسیر اهل سنت - قرن 5ق.
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏94‎‏ ‎‏/‎‏و‎‏2‎‏و‎‏5
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الوسيط في تفسير القرآن المجيد، اثر ابوالحسن على بن احمد واحدى، مفسر، اديب و عالم بزرگ قرن پنجم هجرى است كه بر آستانه قرآن، آثار ارجمندى برجاى نهاده است. اين اثر، يكى از تفاسير سه‌گانه اوست كه بيشتر جنبه ادبى دارد.

    كتاب به زبان عربى و در قرن پنجم هجرى نوشته شده است.

    ساختار

    كتاب با چهار مقدمه از محمود حمدى زقزوق، عبدالمنعم محمد عمر، محقق و نویسنده آغاز و مطالب در دو جلد، تنظيم شده است.

    نویسنده در تبيين مواد لغوى و نحوى تفسير خويش، از مصادر متنوع بسيارى استفاده كرده است، اما متأسفانه در بيشتر موارد به نقل از نويسندگان اكتفا نموده و نامى از كتاب و نویسنده آن نبرده است. از جمله كتبى كه وى مورد استفاده قرار داده است، عبارتند از: «معاني القرآن» فراء، «مجاز القرآن» ابوعبيده معمر بن مثنى (متوفى 209ق)، «معاني القرآن» ابواسحاق ابراهیم بن سرى زجاج (متوفى 311ق)، «الأغفال في ما أغفله الزجاج من المعاني» ابوعلى فارسی (متوفى 377ق)، «العين» خليل بن احمد (متوفى 175ق)، «إصلاح المنطق و الألفاظ» يعقوب بن سكيت (متوفى 244ق)، «الفصيح» ابوالعباس احمد بن يحيى بن ثعلب (متوفى 291ق)، «الكتاب» سيبويه، «المقتضب» ابوالعباس محمد بن يزيد مبرد (متوفى 285ق) و همچنين تأليفات بصريون و كوفيون در نحو.[۱]

    كتاب بر اساس چهار نسخه و به همت چهار تن از فاضلان، تصحيح و تحقيق شده و با پانوشت‌هاى سودمند و ارجاع‌ها و تخريج‌هاى كارآمد، منتشر شده است.[۲]

    گزارش محتوا

    در مقدمه زقزوق، ضمن بيان ارزش تفسير قرآن كريم، به اين نكته اشاره شده است كه تراث اسلامى، از لحاظ غنا و ثروت، پربارتر و ارزشمندتر از تراث فرهنگ‌ها و تمدن‌هاى سابق مى‌باشد.[۳]

    در مقدمه عبدالمنعم، به اين نكته اشاره گرديده است كه نویسنده، از علماى بزرگ علم تفسير بوده و در اين زمينه، سه كتاب ارزشمند، تدوين نموده است كه يكى از آن‌ها اثر حاضر بوده و دو كتاب ديگر، «البسيط في تفسير القرآن المجيد» و «الوجيز في تفسير القرآن المجيد» مى‌باشد كه اثر حاضر، حد وسط بين آن دو كتاب مى‌باشد؛ يعنى از از اختصار مخل و اطناب ممل، خالى مى‌باشد.[۴]

    در مقدمه محقق، ضمن ذكر زندگى‌نامه مفصلى از نویسنده و اشاره به تأليفات وى، به توضيح روش وى در تنظيم مطالب و نسخ موجود از كتاب، پرداخته شده است.[۵]

    نویسنده در مقدمه خويش، به اين نكته اشاره دارد كه كلام خداوند، اشرف معلومات و علم به تفسير، اسباب نزول، معانى و تأويل آن، اشرف علوم مى‌باشد و لذا به دليل شرف و عزت في نفسه اين علم، تفسير و تأويل آن بر اساس عقل و تدبر و نيز رأى و تفكر شخصى، بدون بهره گرفتن از سماع و استفاده از سخن كسانى كه شاهد تنزيل بودند... جايز نيست.[۶]

    از جمله امتيازات و ويژگى‌هاى اثر حاضر نسبت به ساير كتبى كه در اين موضوع نگارش يافته است، بساطت و سادگى در الفاظ در كنار جزالت و فراوانى معنى مى‌باشد. البته گاهى در مسئله‌اى نيز كلام به درازا و تطويل كشيده شده كه قصد نویسنده، توضيح مطلب مورد بحث، به‌وسيله استفاده از طرق گوناگون بوده است، از قبيل: استفاده از ضرب المثل، استشهاد به آيات، احاديث، اقوال، امثال و اشعار عرب، البته بدون تحليل لغوى عميق و دقيق آنها.[۷]

    ويژگى ديگر كتاب آن است كه نویسنده، از تعقيد و غموض و پرداختن به قرائات مختلف، پرهيز كرده و در تفسير آيات، از روايات فراوانى استفاده نموده است. وى هنگام به‌كارگيرى و استفاده از روايات، به معرفى سند آن نيز پرداخته و گاهى به اين نكته اشاره نموده است كه اين حديث را بخارى يا مسلم و يا هر دو، در صحيح خود ذكر كرده‌اند. سپس به احاديثى كه پيرامون سبب نزول آيات مى‌باشد پرداخته و در مواردى نيز اقوال صحابه يا تابعين در مورد تفسير آن آيه را ذكر نموده است. بيشترين كسانى كه نویسنده به ذكر اقوال و آراء آنها پيرامون آيات پرداخته، عبدالله بن عباس، ابن مسعود و زيد بن ثابت مى‌باشند.[۸]

    از جمله تابعينى كه نویسنده، اهتمام ويژه‌اى به تلخيص اقوال و توجيه آراء آنها در تفسير خود داشته است، عبارتند از: حسن بن ابى‌الحسن بصرى، مجاهد بن جبر، سعيد بن جبير، زيد بن اسلم، ضحاك بن مزاحم، عكرمه مولى ابن عباس، قتاده، ابوالعاليه، رفيع بن مهران و.[۹]

    وضعيت كتاب

    فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد قرار گرفته است.

    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيحات سودمند و ارزشمندى پيرامون برخى از كلمات و عبارات متن داده شده است.

    پانويس

    1. مقدمه محقق، ص36-37
    2. معرفى‌هاى گزارشى، ص82
    3. مقدمه زقزوق، ص5
    4. مقدمه عبدالمنعم، ص6
    5. همان، ص7-47
    6. همان، ص30
    7. مقدمه محقق، ص35
    8. همان
    9. همان

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن كتاب.
    2. «معرفى‌هاى گزارشى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: آينه پژوهش، خرداد و تير 1374، شماره 32 (13 صفحه، از 80 تا 92).

    وابسته‌ها

    التفسير البسيط

    الوسيط في تفسير القرآن المجيد (فرماوي)

    روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن

    الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل

    تفسیر نور علی نور؛ تعلیقات‌ علامه شعرانی‌ بر روض الجنان و روح الجنان

    تفسیر جوامع الجامع (محقق، جامعه مدرسین)

    النكت و العيون تفسير الماوردي

    تفسير البغوي

    الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي

    تفسير الجيلاني

    تفسیر الشهرستاني

    تفسير الشریف المرتضی

    المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز

    البلاغة القرآنية في تفسير الزمخشري و اثرها في الدراسات البلاغية

    روش شیخ طوسی در تفسیر تبیان

    زاد المسير في علم التفسير

    تفسير الجيلاني

    تفسیر سورآبادی

    الوجيز في تفسير الكتاب العزيز

    المنتخب من تفسير القرآن و النكت المستخرجة من كتاب التبيان

    تفسير جوامع الجامع (مصحح، گرجي)

    روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن

    ترجمه تفسير مجمع البيان

    زاد المسير في علم التفسير

    مجمع البيان في تفسير القرآن

    التبيان في تفسير القرآن

    تفسير خلاصه منهج الصادقين

    منهج الصادقين في إلزام المخالفين