نوری، علی بن جمشید: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '[[ ' به '[[') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{کاربردهای دیگر|نوری (ابهامزدایی)}} | |||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | |||
| عنوان = ملا علی نوری | |||
| | | تصویر = NUR06128.jpg | ||
| اندازه تصویر = | |||
| | | توضیح تصویر = | ||
| | | نام کامل = علی بن جمشید نوری مازندرانی | ||
| | | نامهای دیگر = مولی علی نوری، ملا علی نوری، نوری اصفهانی، علی بن جمشید، آخوند ملاعلی نوری، مازندرانی نوری اصفهانی، علی بن جمشید | ||
| لقب = آخوند نوری | |||
| تخلص = نوری | |||
| نسب = | |||
| نام پدر = جمشید نوری مازندرانی | |||
| ولادت = قرن ۱۲ قمری | |||
| محل تولد = روستای کنگرچال (سرحد نور و لیتکو)، مازندران | |||
| کشور تولد = ایران | |||
| محل زندگی = نور، قزوین، اصفهان | |||
| رحلت = ۱۲۴۶ قمری | |||
| شهادت = | |||
| مدفن = نجف اشرف، حرم امام علی(ع)، آستانه باب طوسی | |||
| طول عمر = حدود ۱۰۰ سال | |||
| نام همسر = | |||
| فرزندان = میرزا حسن نوری | |||
| خویشاوندان = | |||
| دین = اسلام | |||
| مذهب = شیعه | |||
| پیشه = فیلسوف، مدرس، عارف | |||
| درجه علمی = | |||
| دانشگاه = | |||
| علایق پژوهشی = حکمت متعالیه، فلسفه اسلامی، عرفان | |||
| منصب = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[آقا محمد بیدآبادی]] | [[میرزا ابوالقاسم مدرس اصفهانی]] | [[سید حسن قزوینی]] | [[ملا محمدابراهیم گلپایگانی]]}} | |||
| مشایخ = | |||
| معاصرین = | |||
| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[ملا هادی سبزواری]] | [[میرزا حسن نوری]] | [[ملا عبدالله زنوزی]] | [[میرزا ابوالقاسم راز شیرازی]] | [[آخوند ملا آقا حکمی قزوینی]] | [[سید رضی لاریجانی]]}} | |||
| اجازه اجتهاد از = | |||
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[جذوات و مواقیت]] | [[نبراس الضياء و تسواء السواء في شرح باب البداء و إثبات جدوی الدعاء]] | [[تقويم الإيمان و شرحه كشف الحقائق]] | [[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)]] | [[حجة الاسلام (برهان الملة)]]}} | |||
| سبک نوشتاری = | |||
| وبگاه = | |||
| امضا = | |||
| کد مؤلف = AUTHORCODE06128AUTHORCODE | |||
}} | |||
'''ملا علی نوری''' (قرن ۱۲-۱۲۴۶ق)، معروف به آخوند نوری، از بزرگترین فلاسفه و حکمای اسلامی متأخر و از اعاظم فلاسفه پیرو مکتب [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] بود. او احیاگر حکمت متعالیه در ایران محسوب میشود و با تدریس طولانی مدت و تربیت شاگردان بسیار، مکتب فلسفی تهران را پایهگذاری کرد. از مهمترین اساتید وی [[بیدآبادی، محمد بن محمدرفیع|آقا محمد بیدآبادی]] و از شاگردان برجستهاش [[سبزواری، هادی|ملا هادی سبزواری]] و [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبدالله زنوزی]] بودند. | |||
==ولادت== | |||
علی بن جمشید نوری مازندرانی در نیمه قرن دوازدهم هجری قمری در روستای کنگرچال (قریهای در سرحد نور و لیتکو) در مازندران به دنیا آمد. پدرش جمشید نوری مازندرانی نام داشت. به دلیل هجرت و اقامت طولانی در اصفهان، به اصفهانی نیز مشهور شد. | |||
== تحصیلات == | |||
پس از تحصیلات مقدماتى در مازندران و قزوین، به اصفهان رفت و در محضر استادانى چون آقا [[بیدآبادی، محمد بن محمدرفیع|محمد بیدآبادى]] و [[میرزا ابوالقاسم مدرس]] به تكمیل تحصیل پرداخت. آنگاه به تدریس معقول پرداخت و حوزه فلسفى عظیمى تأسیس كرد. وى تدریس 400 نفر از دو هزار شاغل به تحصیل معقول را شخصا عهدهدار بود. | |||
آخوند | برخى از شاگردان او عبارتند از: [[ميرزا حسن نورى|میرزا حسن نورى]] (فرزندش)، میرزا [[ابوالقاسم راز شيرازى|ابوالقاسم راز شیرازى]]، آخوند ملا آقا [[حكمى قزوينى|حكمى قزوینى]]، آخوند [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبداللّه زنوزى]]، آقا [[سيد رضى لاريجانى|سید رضى لاریجانى]] و حاجى [[سبزواری، هادی|ملا هادى سبزوارى]]. | ||
اكثر قریب به اتفاق استادان متأخر از آخوند نورى مع الواسطه شاگردان وى بودهاند؛ چه، سلسله اساتید آنان به [[سبزواری، هادی|حاجى سبزوارى]]، آقا [[قمشهای، محمدرضا|محمدرضا قمشهاى]]، آقا على مدرس و [[جلوه، سید ابوالحسن|میرزاى جلوه]] كه به حكماى اربعه مشهورند، منتهى مىشود. | |||
| | |||
| | |||
== فعالیتها == | |||
ملاعلی نوری پس از تکمیل تحصیلات، به تدریس معقول پرداخت و حوزه فلسفی عظیمی در اصفهان تأسیس کرد. گفته میشود حدود دو هزار نفر در اصفهان مشغول تحصیل معقولات بودند که بیش از چهارصد نفر از آنان در درس خصوصی وی حاضر میشدند. هنگامی که محمدحسین خان مروی مدرسه مروی را در تهران بنا کرد و از فتحعلی شاه خواست تا ملاعلی نوری را برای تدریس به تهران دعوت کند، او نپذیرفت و به جای آن [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبدالله زنوزی]] را به تهران فرستاد که این امر منجر به تأسیس مکتب فلسفی تهران شد. وی علاوه بر تدریس فلسفه، در خط شکسته سرآمد زمان خود بود و طبع شعر نیز داشت و در اشعارش "نوری" تخلص میکرد. از رباعیات معروف او است: | |||
''' | {{شعر}} | ||
{{ب|''زتنها گر کسی تنها نشیند''|2=''نشیند با خدا هرجا نشیند''}} | |||
{{ب|''زخود تنها نشین نوری که سهل است''|2=''اگر تنها کس از تنها نشیند''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
آخوند نورى در خط شكسته سرآمد زمان خویش بود. | |||
== وفات == | |||
ملا علی نوری سرانجام در ماه رجب سال ۱۲۴۶ قمری در اصفهان درگذشت. [[شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر|سید حجةالاسلام شفتی]] بر جنازه او نماز خواند و سپس پیکر وی را به نجف اشرف منتقل کردند و بر اساس وصیتش در عتبه باب طوسی حرم مطهر [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] دفن نمودند. | |||
== آثار == | == آثار == | ||
#حجةالإسلام (در رد پادرى (كشیش مسیحى) كه مطالب نادرستى درباره اسلام نوشته بود)؛ | |||
# | |||
#حواشى اسفار؛ | #حواشى اسفار؛ | ||
#حواشى مشاعر؛ | #حواشى مشاعر؛ | ||
#حواشى شوارق؛ | #حواشى شوارق؛ | ||
#حواشى أسرار | #حواشى أسرار الآیات؛ | ||
#حواشى شرح اصول كافى؛ | #حواشى شرح اصول كافى؛ | ||
#حواشى | #حواشى تفسیر كبیر؛ | ||
# | #تفسیر سوره توحید؛ | ||
#رساله در وحدت وجود؛ | #رساله در وحدت وجود؛ | ||
#مجموعه سؤال و جواب؛ | #مجموعه سؤال و جواب؛ | ||
| خط ۶۸: | خط ۸۳: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
نصیرى محمدرضا، اثرآفرینان، ج1، ص14، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ دوم، 1384. | |||
{{الگو:فیلسوفان شیعه}} | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[جذوات و مواقیت]] | [[جذوات و مواقیت]] | ||
[[نبراس | [[نبراس الضياء و تسواء السواء في شرح باب البداء و إثبات جدوی الدعاء]] | ||
[[تقويم الإيمان و شرحه كشف الحقائق]] | |||
[[ | [[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)]] | ||
[[مفاتیح الغیب]] | [[مفاتیح الغیب]] | ||
[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]] | [[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]] | ||
[[شرح اصول الکافی]] | [[شرح اصول الکافی]] | ||
[[أسرار الآيات]] | [[أسرار الآيات]] | ||
[[ | [[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)]] | ||
[[حجة الاسلام (برهان | [[حجة الاسلام (برهان الملة)]] | ||
[[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]] | [[الحکمة المتعالیة في الأسفار العقلیة الأربعة]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:فیلسوفان]] | |||
[[رده:بازنگری شده(آبان)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۳۰
برای دیگر کاربردها، نوری (ابهامزدایی) را ببینید.
| ملا علی نوری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | علی بن جمشید نوری مازندرانی |
| نامهای دیگر | مولی علی نوری، ملا علی نوری، نوری اصفهانی، علی بن جمشید، آخوند ملاعلی نوری، مازندرانی نوری اصفهانی، علی بن جمشید |
| لقب | آخوند نوری |
| تخلص | نوری |
| نام پدر | جمشید نوری مازندرانی |
| ولادت | قرن ۱۲ قمری |
| محل تولد | روستای کنگرچال (سرحد نور و لیتکو)، مازندران، ایران |
| محل زندگی | نور، قزوین، اصفهان |
| رحلت | ۱۲۴۶ قمری |
| مدفن | نجف اشرف، حرم امام علی(ع)، آستانه باب طوسی |
| طول عمر | حدود ۱۰۰ سال |
| فرزندان | میرزا حسن نوری |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | فیلسوف، مدرس، عارف |
| اطلاعات علمی | |
| علایق پژوهشی | حکمت متعالیه، فلسفه اسلامی، عرفان |
| اساتید | |
| شاگردان | |
| برخی آثار | |
ملا علی نوری (قرن ۱۲-۱۲۴۶ق)، معروف به آخوند نوری، از بزرگترین فلاسفه و حکمای اسلامی متأخر و از اعاظم فلاسفه پیرو مکتب ملاصدرا بود. او احیاگر حکمت متعالیه در ایران محسوب میشود و با تدریس طولانی مدت و تربیت شاگردان بسیار، مکتب فلسفی تهران را پایهگذاری کرد. از مهمترین اساتید وی آقا محمد بیدآبادی و از شاگردان برجستهاش ملا هادی سبزواری و ملا عبدالله زنوزی بودند.
ولادت
علی بن جمشید نوری مازندرانی در نیمه قرن دوازدهم هجری قمری در روستای کنگرچال (قریهای در سرحد نور و لیتکو) در مازندران به دنیا آمد. پدرش جمشید نوری مازندرانی نام داشت. به دلیل هجرت و اقامت طولانی در اصفهان، به اصفهانی نیز مشهور شد.
تحصیلات
پس از تحصیلات مقدماتى در مازندران و قزوین، به اصفهان رفت و در محضر استادانى چون آقا محمد بیدآبادى و میرزا ابوالقاسم مدرس به تكمیل تحصیل پرداخت. آنگاه به تدریس معقول پرداخت و حوزه فلسفى عظیمى تأسیس كرد. وى تدریس 400 نفر از دو هزار شاغل به تحصیل معقول را شخصا عهدهدار بود.
برخى از شاگردان او عبارتند از: میرزا حسن نورى (فرزندش)، میرزا ابوالقاسم راز شیرازى، آخوند ملا آقا حكمى قزوینى، آخوند ملا عبداللّه زنوزى، آقا سید رضى لاریجانى و حاجى ملا هادى سبزوارى.
اكثر قریب به اتفاق استادان متأخر از آخوند نورى مع الواسطه شاگردان وى بودهاند؛ چه، سلسله اساتید آنان به حاجى سبزوارى، آقا محمدرضا قمشهاى، آقا على مدرس و میرزاى جلوه كه به حكماى اربعه مشهورند، منتهى مىشود.
فعالیتها
ملاعلی نوری پس از تکمیل تحصیلات، به تدریس معقول پرداخت و حوزه فلسفی عظیمی در اصفهان تأسیس کرد. گفته میشود حدود دو هزار نفر در اصفهان مشغول تحصیل معقولات بودند که بیش از چهارصد نفر از آنان در درس خصوصی وی حاضر میشدند. هنگامی که محمدحسین خان مروی مدرسه مروی را در تهران بنا کرد و از فتحعلی شاه خواست تا ملاعلی نوری را برای تدریس به تهران دعوت کند، او نپذیرفت و به جای آن ملا عبدالله زنوزی را به تهران فرستاد که این امر منجر به تأسیس مکتب فلسفی تهران شد. وی علاوه بر تدریس فلسفه، در خط شکسته سرآمد زمان خود بود و طبع شعر نیز داشت و در اشعارش "نوری" تخلص میکرد. از رباعیات معروف او است:
| زتنها گر کسی تنها نشیند | نشیند با خدا هرجا نشیند | |
| زخود تنها نشین نوری که سهل است | اگر تنها کس از تنها نشیند |
آخوند نورى در خط شكسته سرآمد زمان خویش بود.
وفات
ملا علی نوری سرانجام در ماه رجب سال ۱۲۴۶ قمری در اصفهان درگذشت. سید حجةالاسلام شفتی بر جنازه او نماز خواند و سپس پیکر وی را به نجف اشرف منتقل کردند و بر اساس وصیتش در عتبه باب طوسی حرم مطهر امام علی(ع) دفن نمودند.
آثار
- حجةالإسلام (در رد پادرى (كشیش مسیحى) كه مطالب نادرستى درباره اسلام نوشته بود)؛
- حواشى اسفار؛
- حواشى مشاعر؛
- حواشى شوارق؛
- حواشى أسرار الآیات؛
- حواشى شرح اصول كافى؛
- حواشى تفسیر كبیر؛
- تفسیر سوره توحید؛
- رساله در وحدت وجود؛
- مجموعه سؤال و جواب؛
و...
منابع مقاله
نصیرى محمدرضا، اثرآفرینان، ج1، ص14، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ دوم، 1384.